(5684 S. K. m. 30)
29.07.2018 Tarih ve K-2018/50588 Sayılı Hakem Kararı(Yangın)
1. BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIK VE YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN BİLGİLER
1.1. Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep:
XX Şti vekili Av. XXX tarafından 26/02/2018 tarihinde Komisyonumuza iletilen ve XXX SİGORTA A.Ş. ile yaşandığı beyan edilen uyuşmazlık talebinin konusu, ilgili sigorta kuruluşu tarafından tanzim edilen Bileşik Ürün Sigortası kapsamında tanzim edilen Yangına Bağlı Kar Kaybı Sigorta poliçesi kapsamında sorumluluğu temin edilen XXX poliçe numarası ile sigortalanmış XXX Şti.’ye ait güneş enerjisi sisteminde yıldırım düşmesi sonucu meydana gelen hasar nedeniyle kazanç/kar kaybı alacağına ilişkindir. Davacı bilirkişi raporu sonrası dosyasını ıslah etmiştir. Dosya ıslahla birlikte Hakem Heyetine intikal etmiştir. Hakem Heyetine Hakem XXX katılmışlardır.
Başvuru sahibi vekili Av. XXX tarafından özetle, müvekkile ait güneş enerji sisteminde meydana gelen hasardan dolayı oluşan kazanç/değer kaybı için fazlaya ilişkin her türlü talep başvuru ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 100,00 TL kazanç kaybı bedelinin 13.04.2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte tazmin edilmesi talebi ile Tahkim Komisyonuna müracaatta bulunulmuştur.
Toplanan belgeler, Raportör Başvuru İnceleme Raporunda değerlendirilmiş, başvuruya konu olan uyuşmazlığın 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesinin 15. fıkrası uyarınca karara bağlanması için, dosya 09.04.2018 tarihinde hakemliğime tevdi edilmiştir.
1.2 Başvurunun Hakeme İntikaline ve İncelenmesine İlişkin Süreç:
Dosyanın İncelenmesi Süreci ve Yapılan Usul İşlemleri;
Sigorta Tahkim Hayat Dışı Raportörü XXX tarafından hazırlanmış 20/03/2018 tarihli rapor ekleriyle birlikte teslim alınarak, dosya kapsamı TTK, ürün sigortası genel şartları, sigortacılık kanunu, yangın sigortası ile Yargıtay uygulamaları 6100 sayılı Hukuk Mahkemeleri Kanunu dikkate alınarak, 5684 sayılı, Sigortacılık Kanunun 30. maddesinin 15. fıkrasının amir hükümleri gereğince dosya kapsamına göre karar verilmiştir.
1.3 Varsa Taraflardan İnceleme Aşamasında Talep Edilen Ek Belgeler:
İnceleme aşamasında dosyada mevcut bilgi ve belgeler eksik bulunmuş ve 06/06/2018 tarihli ara karar ile dosya uzman bilirkişi XXX’e gönderilmiştir.
2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1. Başvuru Sahibi beyanı ve deliller:
Başvuru sahibi vekili Av. XXX özetle; “XXX SİGORTA A.Ş. ile yaşandığı beyan edilen uyuşmazlık talebinin konusu, ilgili sigorta kuruluşu tarafından tanzim edilen Bileşik Ürün Sigorta Poliçesi kapsamında sorumluluğu temin edilen XXX poliçe numarası ile sigortalanmış güneş enerjisi sisteminde yıldırım düşmesi sonucu meydana gelen hasar nedeniyle kazanç/kar kaybı alacağı taleplidir.
Hiçbir kabul anlamına gelmemekle birlikte eksper XXX tarafından hazırlanan hasar ekspertiz raporuna göre müvekkil şirkete ait güneş enerji sisteminde 3.591 USD kazanç kaybı olduğu belirtilmiştir.
Kazanç kaybının tarafımıza ödenmesi için sigorta şirketine başvurulmuş ancak uzun bir süre geçmesine rağmen herhangi bir sonuç alınamamıştır.
Başvuru sahibi vekili yukarıda arz ve izah olunan hususlar sebebiyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla bilirkişi raporuyla tespit olunacak kar/kazaç kaybı bedeline istinaden 100,00TL kar/kazanç kaybı bedelinin işleyecek avans faiz ile yargılama giderleri ve vekalet ücretiyle birlikte tahsiline birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Delil olarak sigorta poliçesi, ekspertiz raporu, sigorta şirketine başvuru evrakı, ekspertiz raporu vs. sunulmuştur.
2.2. Sigorta Kuruluşunun Ortaya Koyduğu Savunmalar ve Sunduğu Belgeler:
Sigorta şirketi cevabı yazısında; “…XXX sayılı poliçede davacı taraf sigorta ettiren konumundadır. Sigortalı taraf XXX A.Ş.’dir. gerekli aktif dava ehliyetine sahip değildir. Dava konusu hasarın tarafımıza ihbar edilmesinin akabinde gerçekleştirilen ekspertiz incelemesi neticesinde aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir; “Ekspertiz çalışması sırasında yapılan incelemelerde sigortalı güneş enerji sisteminin 27.03.2017 tarihinde saat 12:00 ile 13:00 arasında düşen yıldırım nedeni ile arızaya geçmesi neticesinde hasarın meydana geldiği anlaşılmıştır. Yapılan incelemede aynı sınırlar içinde 2 farklı marka parçalar ile kurulu ve 1'er MW gücünde 2 güneş enerji santrali mevcut olduğu görülmüştür. Bu santraller XXX olarak tanımlanmıştır. Diğer santral içinde farklı bir sigorta poliçesi mevcuttur. İlk incelemede hasarlı parçaların tarafınızca sigortalı bulunan santrale ait olduğu kontrolü yapılmıştır. İlgili santralin XXX marka 2200 adet panel ve XXX marka invertöre sahip 1 MW gücünde olduğu belirlenmiştir. Yapılan görüşmelerde meydana gelen hasar sonrasında firma yetkilisinin hemen olaya müdahalede bulunduğu, yaptığı tüm incelemeler sonucunda SMA STP 60-10 serisi invertör'de arıza tespit etmesi üzerine sistemin üreticisi olan CW Enerji ile iletişime geçerek servis talebinde bulunduğu anlaşılmıştır. 30.03.2017 tarihinde gelen servis yetkililerinin yaptıkları incelemelerde tesisin 8 numaralı invertöründe ve invertöre bağlı manager cihazında arıza tespit edildiği, söz konusu arıza nedeni ile sistemin enerji üretemediği tespit edilmiştir. Güneş enerji sistemlerinde elektrik öncelikle doğru akım (DC) olarak elde edilmekte, bu güç invertörler vasıtasıyla alternatif akıma(AC) çevrilerek çeşitli işlemler sonrası ulusal şebekeye verilmektedir. İnvertör manager ise bu çevrim işlemini kontrol edip yöneten logiç kontrol devrelerini barındıran sürücü ünitesidir.
Servis yetkilileri söz konusu hasarlı invertörü devre dışı bırakarak sistemi devreye almaya çalışmış, fakat invertör manager cihazında da arıza gerçekleşmesi nedeni ile tüm çalışmalar başarısız olmuştur.
05.04.2017 tarihinde başlayan ekspertiz çalışmaları sırasında yapılan incelemelerde hasarlı invertörün çalışmadığı, diğerlerinin ekran görüntüsünün normal olsa da üretim yapmadığı görülmüştür. Sigortalı firma yetkilisi XXX ile yapılan görüşmelerde kendileri meydana gelen hasar sonrasında söz konusu invertör ve invertör manager ünitelerini iç piyasadan temin etmeye çalışmış, yaptığı araştırmalarda invertör manager ünitesinin temin süresinin 6 hafta olacağının tespit edildiği anlaşılmıştır. Firma yetkililerinin yaptığı tüm araştırmalar sonucunda İstanbul'da bulunan XXX Elektrik firmasından söz konusu invertör ve invertör manager ünitesi temin edilerek hasar 13.04.2017 tarihinde giderilmiş ve sistem devreye alınmıştır. Firma yetkilileri ile yapılan görüşmelerde hasarın 24.053,30 TL + KDV bedel ile giderildiği bilgisine ulaşılmıştır. Yapılan görüşmelerde poliçede; "Her bir hasarda minimum 10.000,00 USD'den az olmamak üzere hasarın %10'u oranında maufiyet uygulanacaktır." notunun yer aldığı, bu nedenle hasarın muafiyet altı kalacağı açıklanmıştır.” “DİĞER HER BİR HASARDA MİNİMUM 10.000 USD OLMAK ÜZERE HASARIN %10'U TENZİLİ MUAFİYET UYGULANIR.” Klozu sebebiyle söz konusu hasar muafiyet altında kaldığından davalı müvekkil sigorta şirketinin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. “İşletmenin poliçede belirtilen yangın ve ek teminatlar nedeni ile zarara uğraması sonucu faaliyetin durması veya yavaşlaması nedeni ile meydana gelecek cirodaki azalmanın sonucu azalan karı ve devam eden sabit masrafları Yangına Bağlı Kar Kaybı Sigortası Genel Şartları hükümleri saklı kalmak kaydıyla poliçede belirtilen limitler ve muafiyetler dahilinde teminat altına alır. Kar Kaybı teminatı, Yangına Bağlı Kar Kaybı Sigortası Genel Şartları çerçevesinde temin edilmiş olup Tazminat Süresi:3 Ay, Muafiyet süresi 7 Gündür. Depreme bağlı kar kaybı hasarlarında minimum 14 gün muafiyet uygulanacaktır” Açıklaması sebebiyle makine kırılması altında kar kaybı teminatı verilmediğinden (yangın teminatı altında verilmiştir) kar kaybı talepleri de teminat dışındadır. Bu sebeple başvurunun reddi gerekmektedir. Davayı kabul manasına gelmemek kaydıyla davalı müvekkil sigorta şirketinin faiz sorumluluğundan bahsolunacaksa; Türk Ticaret Kanunu’nun 1427 nci maddesine göre işbu sorumluluk rizikoyla ilgili belgelerin ibrazından sonra müvekkilin edimine ilişkin araştırmalarının bitiminden ve her hâlde 1446 ncı maddeye göre yapılacak ihbardan kırkbeş gün geçtikten sonra başlayacaktır. Davacının talepleri haksız ve mesnetsizdir. Zira Başvuru konusu hasar dilekçemizde açıkladığımız sebeplerden ötürü teminat dışıdır. İşbu sebeple davacının yasa, usul ve Yargıtay kararlarına aykırı taleplerinin reddine karar verilmesini, müvekkil şirket lehine vekalet ücreti tayin edilmesini arz ve talep ederiz.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Delil olarak hasar dosyası sunmuşlardır.
3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER:
Başvuru sahibi ile sigorta kuruluşlar arasındaki ihtilaf başvuru sahibine ait güneş enerji sisteminde yıldırım düşmesi sonucu meydana gelen hasar sebebiyle oluşan kazanç kaybı tazminatına yönelik zararın XXX SİGORTA A.Ş.’den tahsili isteminden kaynaklanmakta olup, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Ürün Sigortası Genel şartları, ihtilafa konu Poliçe özel şartları, bilimsel öğreti ve Yargıtay’ın bu konudaki içtihatları çerçevesinde çözümlenmesi gerekmektedir.
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR VE HUKUKİ DAYANAK
Değerlendirme, Gerekçeli Karar ve Hukuki Dayanak
1-Dosyaya ibraz edilmiş bulunan belgelerin incelenmesi ile başvuran kişinin dava konusu enerji sisteminde yıldırım düşmesi sonrası meydana gelen hasar sebebiyle oluşan kazanç kaybından mahrum kalan kişi olduğu, aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinin ise aynı tarih itibariyle dava konusu enerji sisteminde meydana gelebilecek zararları teminat altına alan Yangına Bağlı Kar Kaybı Sigorta Poliçesi sigortacısı olduğu görüldüğünden, tarafların aktif ve pasif husumet ehliyetlerinin mevcut olduğu tespit edilmiştir. Açık ve yazılı muvafakatin dosyaya sunulduğu görülmüştür. Dava şartları yönünden davanın görülmesine engel başkaca bir eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından uyuşmazlığın esasına girilmiştir.
Dosya kapsamı ve tarafların beyanları incelendiğinde taraflar arasındaki ihtilafın, başvuru sahibine ait güneş enerji sistemindeki hasar neticesinde meydana gelen kazanç kaybının davalı sigorta şirketi sigortası teminatı kapsamında olup olmadığı ve teminat kapsamında ise kar kaybı tazminat tutarının hesaplama yönteminin ve miktarı konularında olduğu anlaşılmıştır.
Yangın Sigortası Genel Şartlar A.1.de “Bu sigorta ile yangının, yıldırımın, infilakın veya yangın ve infilak sonucu meydana gelen duman, buhar ve hararetin sigortalı mallarda doğrudan neden olacağı maddi zararlar, sigorta bedeline kadar temin olunmuştur.” denilmektedir.
Yangına Bağlı Kar Kaybı Sigortası Genel Şartlar A.1.’de ise “Bu sigorta ile; bir ticari faaliyetin yürütülmesinde kullanılan taşınır ve taşınmaz değerlerde, bir yangın sigorta sözleşmesi kapsamında teminat altına alınan risklerin gerçekleşmesi ile ortaya çıkan hasar ve kayıplar sonucu, ticari faaliyetin kısmen veya tamamen durması veya aksaması nedeniyle oluşan kar kayıpları, sigortacı tarafından poliçede belirtilen sigorta bedeline kadar teminat altına alınmıştır.” denilmektedir.
Dolayısıyla dava konusu enerji sisteminde meydana gelen yıldırım düşmesi sonrası oluşan kazanç/kar kaybının sigorta şirketinin sorumluluğu kapsamında olduğuna karar vermek gerekmiştir.
Meydana gelen kar kaybı tazminat tutarının miktarının tespit edilmesi amacıyla hakemliğimce alınan ara kararla tazminat miktarının hesaplanması için aktüer bilirkişi incelemesi yapılmasına ve rapor alınmasına karar verilmiş tarihli ara kararla bilirkişi olarak XXX atanmıştır.
Daha sonra bilirkişi ücretinin ödenmesinden sonra bilirkişi tarafından sunulan 11/07/2018 tarihli raporda 27.03.2017 tarihinde yıldırım düşen başvuru sahibine ait güneş enerji sisteminin 13.04.2017 tarihinde tekrar devreye alındığını, 17 günlük üretim kaybının yaşandığını poliçedeki muafiyet göz önünde bulundurularak 10 için 3.591 USD hesaplama yapıldığı belirtilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş davalı sigorta şirketi bilirkişi raporuna karşı sunduğu beyan dilekçesinde makine kırılmasının teminatına bağlı kar kaybının teminat kapsamı dışında olduğunu belirterek yeniden inceleme yapılmasını talep etmişlerdir.
Davacı verdiği dilekçede ıslah edeceklerini, uyuşmazlık tutarının sehven 1917,80 USD olarak yazıldığını beyan etmiş, aleyhe olan hususlara itiraz etmiştir, 13.7.2018 de ıslah dilekçesi ile de 3591 .-USD yükseltmişler ancak bu taleplerinin kabul edilmemesi halinde 17416,35.-TL ‘ye dava değerini ıslah etmişlerdir.
Dosyada itirazların değerlendirilmesi için tekrar bilirkişiye gönderilmiş bilirkişi tarafından sunulan ek raporda poliçede verilen kar kaybı teminatı yangına bağlı kar kaybı sigortası genel şartları çerçevesinde verildiğinden makine kırılması teminatına bağlı kar kaybı talepleri teminat dışında olduğundan kar kaybı talebi teminat dışında kaldığı belirtilmiştir.
Başvuru sahibi ek rapora karşı verdiği beyan dilekçesinde sigorta şirketinin itirazlarını kabul etmediklerini, emsal Yargıtay kararı sunduğunu, yıldırım düşmesi sonucu müvekkilin hasarının olduğunu ve bu durumunu teminat kapsamı içinde değerlendirilmesi gerektiğini, ek rapor alınması gerektiğini aksi halde taleplerinin 3.591USD’ye yükseltilmesi suretiyle başvurunun ıslahına, bu talep kabul edilmediği taktirde alacak kalemlerine ilişkin taleplerinin 17.416,35TL’ye yükseltilerek başvurunun ıslahına, ıslah edilen toplam tutar 17.416,35TL kar kaybının temerrüt tarihinden itibaren avans faiz oranıyla birlikte ödenmesine ve yargılama gideriyle vekalet ücretinin sigorta şirketine yükletilmesine karar verilmesini talep etmektedir.
Davalı sigorta ek rapora beyanda bulunmamıştır.
Dosya ıslahla birlikte tek hakem miktarını geçtiğinden Hakem Heyetine intikal etmiştir. Hakem Heyetine Hakem XXX katılmışlardır.
Hakem Heyetimizce dosya değerlendirilmiş, Birleşik ürün sigortası poliçesi kar kaybı klozuna göre İşletmenin poliçede belirtilen yangın ve ek teminatlar nedeni ile zarara uğraması sonucu faaliyetin durması veya yavaşlaması nedeni ile meydana gelecek cirodaki azalmanın sonucu azalan karı ve devam eden sabit masrafları Yangına Bağlı Kar Kaybı Sigortası Genel Şartları hükümleri saklı kalmak kaydıyla poliçede belirtilen limitler ve muafiyetler dahilinde teminat altına alır hükmü gereğince Kar Kaybı teminatı, Yangına Bağlı Kar Kaybı Sigortası Genel Şartları çerçevesinde temin edilmiştir. Davacının kar kaybı talebi makine kırılması teminatı kapsamında kalmakta ve bu talep ise teminat kapsamında kaldığı ve başvurunun esastan reddi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Sonuç:
Yapılan değerlendirmeler ve belirtilen gerekçeler neticesinde;
Başvuru sahibinin talebinin ESASTAN REDDİNE,
Başvuru sahibi tarafından yapılmış masrafların davacı/başvurucu üzerine bırakılmasına,
Sigorta şirketi kendisini vekil ile temsil edildiğinden, AAÜT /13 ve 17, STK 30/17 maddesi gereğince 436 -TL avukatlık ücretinin başvurandan alınarak Sigorta Şirketine ödenmesine
6456 sayılı Kanun’un 45 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ile 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30 uncu maddesinin 18.10.2013 tarihinde yürürlüğe giren değişik on ikinci fıkrasına göre, taraflara bildirim tarihinden itibaren 10 gün içinde Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde itiraz yolu açık olmak ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesinin 12. fıkrası gereğince temyiz yolu açık olmak üzere karar verilmiştir. 29.07.2018 (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy