(5684 S. K. m. 30)
18.06.2019 Tarih ve K-2019/51244 Sayılı Hakem Kararı(Hırsızlık)
1.1 Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep
Uyuşmazlık konusu ilgili sigorta kuruluşu tarafından başvuru sahibine ait iş yerinin poliçe kapsamına alındığı, 21.04.2018 tarihinde meydana gelen hırsızlık nedeniyle oluşan hasar bedelinin ödenmediği iddiasına ilişkindir. Başvuru sahibi tarafından toplam 4.100,00.-TL’nın tazmini talep edilmiştir.
1.2. Başvurunun Hakeme İntikaline ve İncelenmesine İlişkin Süreç
Komisyona yapılan başvuruyu takiben Raportör tarafından hazırlanan “Başvuru İnceleme Raporu’nda, davacının dilekçesi 5684 sayılı Kanunun ilgili 30. maddesinin 15. fıkrası ve ilgili yönetmeliğin 8. ve 16. maddelerinde belirtilen ön inceleme esasları dahilinde tetkik edilerek; başvuru sahibince uyuşmazlığın mahkemeye, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’na göre tahkime intikal ettirilmediğinin beyan edildiği hususları tespit edilmiştir. Ayrıca davacının başvuru ücretini yatırdığı, aleyhine başvurulan sigorta şirketinin tahkim sistemine üye olduğu ve hasarın gerçekleşme tarihi itibariyle talebin kabulünde aykırılık olmayacağı raporda öngörülmüştür. Buna göre Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından söz konusu dosyanın esastan karara bağlanmak üzere, hakeme tevdiine karar verilmiştir. Dosya kapsamındaki bilgi ve belgeler ile tarafların iddia ve itirazları doğrultusunda sunulan belgeler karar vermeye yeterli olduğundan bilirkişi incelemesine gerek görülmemiştir.
2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1 Başvuru Sahibinin İddia, Delil ve Talepleri
Başvuran tarafından komisyona sunulan dava dilekçesinde özetle; aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketi tarafından sigortalanan işyerine ilişkin düzenlenen poliçende hırsızlık teminatına girmeyen dolandırıcılık ve aşırma teminatının özel olarak eklenmesi talebinde bulunduklarını, poliçenin 6. Sayfasında 10.000,00.-TL teminatlı aşırma teminatının poliçeye dahil edildiğini, Hırsızlığı yapan kişiye bileziğin test yapılmasına kadar beklenmesi şartı ile
4.100.00.-TL ödeme yapıldığını, dolandırıcının kalabalıktan faydalanarak kaçtığını ve parasını aşırdığını, sigorta şirketine başvuru yapılmasına rağmen talebin reddedildiğini, güveni kötüye kullanma ve emniyeti suiistimal de sayılabilecek bir hırsızlık sebebiyle oluşan 4.100.00.-TL hasar bedelinin ödenmesi talep edilmiştir.
2.2 Sigorta Kuruluşunun İddia, Delil ve Talepleri
Aleyhine başvuru yapılan XXXX Sigorta Şirketi tarafından sunulan yanıt ve itiraz dilekçesi özetle aşağıdaki gibidir.
“Sayın Komisyonunuz tarafından gönderilen ilgili yazınız üzerine, Şirketimiz nezdinde gerekli araştırmalar yapılmış ve XXXX numaralı Kuyumcu Paket Sigorta Poliçesine ilişkin olarak 21.04.2018 tarihli hasar giderlerinin karşılanması talep edilmiş olup, söz konusu talebe ilişkin olarak müvekkil şirket nezdinde XXXX numaralı hasar dosyası açılmış ve hasar aşağıda belirtilen nedenlerden dolayı reddedilmiştir.
İlgili hasar dosyası incelenmiş ve dosya ile ilgili olarak şu tespitler yapılmıştır.
Huzurdaki uyuşmazlık konusu işletme olan XXXX adresinde yer alan XXXX Tic. Ltd. Şti işbu Sigorta Poliçesi ile teminat alına alınmıştır.
Yapılan incelemeler neticesinde başvuru konusu hasarın teminat dışı olduğu tespit edilmiş olmakla, davacı tarafın aksine iddiaları gerçeği yansıtmamaktadır. Sigortalının 25.04.2018 tarihli beyan yazısına istinaden açılan hasar dosyası kapsamında sigortalı tarafından belirtilen adreste yer alan kuyumculuk dükkânında hırsızlık olayının gerçekleşmesi nedeniyle hasarın meydana geldiği iddia edilerek, hasarın mün’akit sigorta poliçesi teminatlarından karşılanması talep edilmiştir.
Somut olayda, sigortalının işyerine 22 ayar kelepçe bileziği satmak üzere müşteri olarak gelen kişiye, bilezik için yapılan taş testi sonrası 4.100,00 TL tutar ödendiği anlaşılmıştır. Ancak kişinin şüpheli tavırları nedeniyle bileziğin bir de ateş testine tabi tutulmak istendiği, kişinin buna itiraz etmediği ancak işyerinin kalabalık olmasından da faydalanarak sonucu beklemeden olay mahallini terk ettiği anlaşılmıştır.
Meydana gelen olayda hırsızlık vakası oluşmadığı gibi sigortalının kendi rızası ile ödeme yapması nedeniyle de teknik anlamda aşırma da söz konusu değildir. Zira aşırma da kelimenin tam anlamıyla, bir malı sahibinden veya evinden hızla kapıp alma anlamına gelmektedir. Oysa somut olayda, sigortalı kendi istek ve rızası ile parayı üçüncü kişiye vermiştir. Somut durumda hırsızlık oluşmadığı gibi aşırma da söz konusu değildir. Zira sigorta poliçesi ile teminat altına alınan hırsızlık durumları ise ancak sigorta genel şartlarında tarif edilen şekillerde gerçekleşmişse müvekkil şirketin hukuki sorumluluğu doğabilecektir. Bu anlamda sigorta poliçesinden kaynaklanan hiçbir sorumluluğu olmayan müvekkil sigorta şirket yönünden başvurunun reddine karar verilmelidir.
Nitekim Hırsızlık Sigortası Genel Şartları incelendiğinde de söz konusu vakanın bu sigorta teminatı kapsamında olmadığı açıkça görülecektir.
“A - SİGORTANIN KAPSAMI
A.l. Sigortanın Konusu
Bu sigorta ile poliçede belirlenen sigortalı yerde hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüsün;
1.1. Kırma, delme, yıkma, devirme ve zorlamayla girilerek,
1.2. Araç, gereç veya bedeni çeviklik sayesinde tırmanma veya aşma suretiyle girilerek,
1.3. Kaybolan, çalınan veya haksız yere elde edilen asıl anahtarla veya anahtar uydurarak veya başka aletler veya şifre yardımıyla kilit açma suretiyle girilerek,
1.4. Sigortalı yerlere gizlice girip saklanarak veya kapanarak,
1.5. Öldürme, yaralama, zor ve şiddet kullanma veya tehditle, yapılması halinde sigortalı kıymetlerde doğrudan meydana gelen maddi kayıp ve zararlar, teminat altına alınmıştır.
Teminat poliçede belirtilmek şartıyla yukarıda sıralanan riziko gruplarından sadece biri veya birkaçı için de verilebilir.”
Davayı kabul manasında olmamak üzere davacı tarafça faiz talep edilmediğinden faize hükmedilmemesi gerekmektedir.
Sonuç olarak; yukarıda belirttiğimiz nedenlerden ötürü davacının talepleri haksız ve mesnetsiz olmakla birlikte, bu sebeple davacının yasa, usul ve Yargıtay kararlarına aykırı taleplerinin reddine karar verilmesini, müvekkil şirket lehine vekâlet ücreti tayin edilmesini arz ve talep ederiz.
3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu, Türk Medeni Kanunu Genel Hükümleri, Yangın Sigorta Poliçesi ve Yangın Sigortası Genel Şartları, Borçlar Kanunu, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik.
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
4.1 Değerlendirme
Taraflar arasındaki uyuşmazlık XXXX Sigorta AŞ’ne 18.09.2017 - 2018 vadeli ve XXXX nolu Kuyumcu Paket Sigorta Poliçesi ile başvuran şirkete ait işyerinde 21.04.2018 tarihinde meydana gelen hırsızlık sonucu oluşan hasar bedelinin tazmini talebine ilişkindir.
Söz konusu poliçe incelendiğinde Kuyumcu All Risk olarak 2.900,00.-TL teminat verildiği anlaşılmaktadır. Yine ilgili poliçe kuyumculuk sektörüne özel olarak hazırlanmış, sektörel özel şartlar içeren paket bir poliçedir. Söz konusu poliçenin 6. Sayfasında yer alan aşırma teminatına ilişkin kloz “Aşırma teminatı olay başı 10.000.-TL, yıllık 20.000.-TL ile sınırlı olmak şartı ve aşağıdaki kloz şartları çerçevesinde teminata dahil edilmiştir.” Şeklinde düzenlenmiştir.
Dosyada XXXX İlçe Emniyet Müdürlüğü XXX Polis Merkezi Amirliği tarafından düzenlenen tutanak özetle aşağıdaki gibidir.
“Başvuru sahibi şirket yetkilisi XXX tarafından yapılan müracaat üzerine, 21.04.2018 tarihinde sonradan adının XXXX olarak tespit edilen kişinin sigortalı işyerine gelerek 22 ayar olduğu sanılan fantezi olarak tabir edilen kelepçeyi satmak istediğini, tartma neticesinde 25 veya 26 gram ağırlığındaki kelepçeyi 4.100,00.-TL bedelle satın alındığı, satın alınma sonrasında kelepçeyi tamirciye gönderdiğinde altın olmadığının, kaplama olduğunun tespit edildiğini, dolandırıldığını, söz konusu kişiden şikayetçi olduğu tutanak altına alınmıştır. Yine sigortalı işyerine ait kamera görüntülerinden olayın tespit edildiği anlaşılmıştır.
4.2 Gerekçeli Karar
Başvuruya konu poliçe yangın sigortası genel şartları ile beraber kuyumculuk sektörüne uyarlanmış teminatlar içeren paket bir poliçedir. Söz konusu poliçede Hırsızlık ve Emniyeti suiistimal ile aşırma teminatı poliçede mevcuttur.
Genel olarak Hırsızlık Sigortası Genel Şartlarına göre teminat kapsamı aşağıdaki gibidir.
A - SİGORTANIN KAPSAMI
A.l. Sigortanın Konusu
Bu sigorta ile poliçede belirlenen sigortalı yerde hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüsün;
1.1. Kırma, delme, yıkma, devirme ve zorlamayla girilerek,
1.2. Araç, gereç veya bedeni çeviklik sayesinde tırmanma veya aşma suretiyle girilerek,
1.3. Kaybolan, çalınan veya haksız yere elde edilen asıl anahtarla veya anahtar uydurarak veya başka aletler veya şifre yardımıyla kilit açma suretiyle girilerek,
1.4. Sigortalı yerlere gizlice girip saklanarak veya kapanarak,
1.5. Öldürme, yaralama, zor ve şiddet kullanma veya tehditle, yapılması halinde sigortalı kıymetlerde doğrudan meydana gelen maddi kayıp ve zararlar, teminat altına alınmıştır.
Teminat poliçede belirtilmek şartıyla yukarıda sıralanan riziko gruplarından sadece biri veya birkaçı için de verilebilir.
A.2. Sigorta Bedelinin Kapsamı
Sigortalıya ve kendisiyle birlikte sürekli oturanlara ve çalışanlarına ait sigortalanabilir kıymetler sigorta kapsamı içindedir.
Sigortalı yerlerde bulunan sigorta konusu kıymetler;
a) Nitelikleri bakımından madde veya gruplara ayrılmış ise bu madde ve gruplardan herhangi birinin içine giren,
b) Tek bir sigorta bedelinde belirtilmiş ise bu bedele ilişkin tanımın içine giren,
her şey poliçede ayrıca belirtilmiş olsun olmasın sonradan edinilmiş olsa dahi sigorta teminatı kapsamı içindedir.
Hırsızlık eylemini gerçekleştirmek amacıyla sigortalı kıymetlerin bulunduğu yerlere girilmesi veya bu yerlerin açılması esnasında verilecek tahribat da sigorta teminatı kapsamındadır.
Sigorta sözleşmesine, teminat altına alınacak kıymetlerin muhafazası için özel hükümler konabilir. Bu takdirde sigortacı, söz konusu kıymetlerin sigorta sözleşmesinde öngörülen şekillerde saklanmadığını ispat etmedikçe tazminat ödemekten kaçınamaz.
A.4. Ek Sözleşme ile Teminat Kapsamına Dahil Edilebilecek Haller
Aşağıdaki hallerden herhangi birinin varlığını fırsat bilerek yapılan hırsızlık, yağma ve suçlara teşebbüsten kaynaklanan zararlar sigorta teminatının dışında olup ancak ek söz1eşme yapılarak teminat kapsamı içine alınabilirler:
4.1. Sigorta söz1eşmesinde gösterilen yerlerin içinde ara1ıksız 30 günden fazla kimse bulunmaması,
4.2. Poliçede gösterilen yerlerde bulunan kıymetlerin, bu yerlerden taşınması ve bu yerlerin dışındaki adreslerde tutulması,
4.3. Grev, lokavt, kargaşalık ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati hareketler,
4.4. Yangın, yıldırım, infilak, deprem, yanardağ püskürmesi, seylap, fırtına, yer kayması, kar ağırlığı,
4.5. Sigortalının hizmetinde bulunan kimselerce yapılan hırsızlık ve tahribat,
4.6. Kıyafet değiştirerek veya selahiyetli olmaksızın sıfat takınarak yapılan hırsızlıklar,
4.7. 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar
Hukuksal olarak Emniyeti Suiistimal (Görevi Kötüye Kullanma): muhafazası veya belirli bir şekilde kullanılması için kendisine zilyetliği devredilen malı devralan şahsın, zilyetliğin devri amacı dışında kendisinin veya başkasının yararına olarak malı kullanması veya zilyetliğin devri olgusunu inkar etmesidir. Güveni kötüye kullanma suçu, emniyeti suiistimal suçu olarak da adlandırılmaktadır.
Hukuksal olarak Dolandırıcılık; Dolandırıcılık suçu, failin hileli davranışlarla bir kimseyi aldatması, mağdurun veya başkasının zararına olarak kendisine veya başkasına yarar sağlamasıyla oluşur.
Dava konusu olayın bir dolandırıcılık olduğu resmi makamlarca düzenlenen belgelerden anlaşılmıştır. Söz konusu işyerine ait poliçede her ne kadar emniyeti suiistimal ve aşırma teminatları bulunsa da söz konusu olayın emniyeti suiistimal ve aşırma olmadığı, dolandırıcılık olduğu anlaşılmakla, dolandırıcılığa ilişkin poliçede teminat bulunmaması nedeniyle işbu başvurunun reddine karar vermek gerekmiştir.
5. KARAR
Yapılan değerlendirmeler ve belirtilen gerekçeler neticesinde;
1- Başvuru sahibinin talebinin reddine,
2- Başvuru sahibi tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
3- Aleyhine başvuru yapılan XXXX Sigorta AŞ vekille temsil edildiğinden reddedilen bedel üzerinden yasal Avukatlık Asgari ücret tarifesi ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 30.17 maddesi uyarınca 545,00.-TL vekâlet ücretinin başvuru sahibi tarafından XXXX Sigorta AŞ’ne ödenmesine 5684 sayılı Kanunun 30/12. maddesi hükmü gereği, kesin olarak karar verilmiştir. 18.06.2019 (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy