(6100 S. K. m. 423, 424, 428, 429)
29.02.2020 Tarihli ve K-2020/19681 Sayılı Hakem Kararı (Yangın)
1- BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIK VE YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN BİLGİLER
1.1. Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep
Karara bağlanmak üzere Hakem heyetimize tevdi edilmiş bulunan uyuşmazlığın konusu, Davalı Sigorta Şirketi tarafından 02.01.2018-02.01.2019 tarihleri arasında geçerli olmak üzere XXX numaralı Konut Sigorta Poliçesi kapsamında teminat altına alınan başvuru sahibine XXX adresindeki konutta 07/01/2018 tarihinde meydana gelen don hasarı nedeniyle uğranılan 22.010.00 TL maddi zararın tahsili talebine ilişkindir.
1.2 Başvurunun Hakeme İntikaline İlişkin Süreç
Başvuru sahibi vekili tarafından Sigorta Tahkim Komisyonu'na yapılan başvuruya istinaden, Komisyon tarafından ilk aşamada talep miktarı göz önüne alınarak uyuşmazlık dosyasına Hakem Heyeti atanmasına karar verilmiştir. Anlaşmazlık konusu dosya Koordinatör Hakem tarafından teslim alınarak yargılamaya başlanılmıştır.100 sayılı HMK. 423. madde ve 428. madde hükümleri gereğince tarafların hukuki dinlenme haklarına dair işlemler ile tarafların iddia, savunma ve dava konusu olay ile ilgili delillerini bildirmelerine dair ön inceleme işlemlerinin Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından yerine getirildiği anlaşılmış, Sigorta Tahkim Komisyonu Hayat Dışı Raportörünün düzenlediği Rapor ile birlikte, dosyada sunulan belgeler, tarafların iddia ve savunmaları üzerinde gerekli incelemeler yapılmıştır. Uyuşmazlığın mahiyeti ve dosya mevcudu itibariyle, Sigorta Tahkim Usulü ve Sigorta Hakemlerine İlişkin Tebliğ hükümleri ile, Sigortacılık Kanunu m.30/f.22 hükmü nazara alınarak 6100 sayılı HMK.424. ve 429. madde hükmü gereğince yargılamanın dosya üzerinden yürütülmesine karar verilmiştir.
Sigorta Tahkim Komisyonu dosyasında mübrez belgeler üzerinde yapılan incelemelerde; sigortalı konut çatısında bulunan güneş enerjisi sistemine ait tesisatın donması sonucu gerçekleştiği ve taraflar arasında hadise oluşumuna ilişkin herhangi bir uyuşmazlığın söz konusu olmadığı anlaşılmıştır.
Dava konusu hadisede başvuru sahibine ait aracın konutun riziko tarihinde davalı sigorta şirketi nezdinde yangın sigorta poliçesinin mevcut olduğu belirlenmiş olup, TTK 1453 - 1472. maddeler arasında tanzim olunan “Zarar-Mal Sigortaları” na ilişkin düzenlemeler gereğince başvuru sahibinin tazminat talep etme ve “Aktif Dava Hakkı” bulunduğu, davalı sigortacının sigortalı aracın riziko tarihinde geçerli kasko sigorta sözleşmesi ile rizikoyu üstlenen taraf olarak “Pasif Husumet Sıfatı” nın mevcut olduğu benimsenmiştir.
Dosya üzerinde yapılan tetkik sonucunda, uyuşmazlığın mahiyeti ve dosya mevcudu itibariyle duruşma yapılmasına gerek olmadığı, anlaşılmıştır. BÜ nedenle Tahkim dosyasında yer alan taraf beyan ve itirazları kapsamında dosyada mevcut hasar evrakları 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 431/a-b maddesi uyarınca S.T.K Bilirkişi Listesi göz önüne alınarak resen seçilen Bilirkişi marifetiyle inceleme yapılmasına karar verilmiştir. İlgili Ara karar gereğinin başvuru sahibi tarafından yerine getirilmesi üzerine düzenlenen Bilirkişi Raporu Tahkim dosyasına sunulmuş varsa beyan ve itirazlarını sunmak üzere taraflara tebliğ ile tensip kararında öngörülen ilgili prosedürler tamamlanmış ve süreler ikmal edilmiştir.
Sigorta Tahkim Komisyon’dan dosyanın 3 kişilik Hakem Heyeti eliyle sonuçlandırılması için hakem heyeti ataması gerçekleştirilmiştir. Dosya içeriği belgeler ve talep dikkate alınarak gerekli inceleme ve değerlendirmeler tamamlanmış 29.02.2019 tarihinde karara varılarak tahkim yargılamasına son verilmiştir.
2- TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1 Başvuru Sahibinin İddia, Delil ve Talepleri
Başvuru sahibi XXX Vekili XXX tarafından hazırlanan 18/10/2019 kayıt tarihli başvuru formuna ekli beyan dilekçesinde özetle;
XXX ile XXX arasında Özel Konut Sigorta Poliçesi tanzim edildiğini, davacının ailesiyle birlikle sürekli olarak sigortalı XXX adresinde ikamet ettiğini, konutta su basması nedeniyle hasar meydana geldiğini, sigortalının hasarın ilerlememesi için gerekli bütün tedbirleri aldığını elektrik tesisatı ve su vanalarını kapatıp süresi içerisinde sigorta şirketine ihbarda bulunulduğunu 09.01.20l8 tarihinde sigorta şirketi tarafından atanan eksperce zarar tespit yapıldığını ödemenin yapılmasını bekledikleri sırada, 28.03.2018 tarihinde eksper tarafından aranarak konutun sürekli ikamet edilen yer olmadığı gerekçesiyle dosyanın reddedildiğinin bildirildiğini, poliçesi tanzimi sırasında konutun bulunduğu yerde don hadisesi yaşanmadığı gibi yağmur bile yağmadığını, köy muhtarı XXX' dan alınan (2017 aralık ve 2018 ocak ayında) köyde herhangi bir don olayı) yaşanmadığına dair imzalı beyanın dosyaya sunulduğunu, sigortacının atadığı Eksper Raporu'nda tespit edilen 22.010,00 TL hasar miktarı konusunda bir anlaşmazlık bulunmadığını belirterek anılan tutarın tahsiline, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesi vekâleten arz ve talep edilmiştir.
Başvuru sahibi vekili başvuruya dayanak olarak 2019.E.93709 sayılı Tahkim uyuşmazlık dosyasında bulunan belgeleri delil olarak sunmuştur.
2.2 Sigorta Kuruluşunun İddia, Delil ve Talepleri
XXX A.Ş. Vekili Av. XXX tarafından hazırlanan 28.10.2019 tarihli cevap dilekçesinde özetle;
Davacıya ait konutun XXX numaralı XXX Konut Sigorta Poliçesi ile 02.01.2018-02.01.20119 dönemine ilişkin sigorta kapsamına alındığını yapılan eksper incelemesi sonucunda olayın sigorta sözleşmesi başlangıcından önce gerçekleştiğinin tespit edildiği, 01.12.2017-07.01.2018 tarihleri arası hava durum raporlarına göre orta ve kuvvetli don hadisesi yaşandığını, yangın sigortası genel şartları Dahili Su Klozunda "Yukarıda belirtilen su tesisatlarının devamlı kontrol edileceğini, gereken tamirat zamanında yaptırılacak ve kış başında dona karşı gerekli önlemler alınması gerektiğini, dönemsel ikametgah olarak kullanılan konutta sigortalı beyanıyla sabit olduğu üzere tesisat vanasının kapatılmadığını ve dona karşı gerekli tedbirlerin alınmadığını Eksper raporu ile deformasyonların genel durumu ve yaşanan don hadisesi dikkate alındığında hasarın 02.01.2018 tarihli sigorta poliçesi kapsamında bulunmadığını belirterek haksız talebin reddine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin başvuran üzerinde bırakılmasına karar verilmesi talep edilmiştir.
Sigorta şirketi tarafından savunmalarına dayanak olarak XXX sayılı hasar dosyası içeriği belgeler ibraz edilmiştir.
3- UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nda 6327 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikler, Borçlar Kanunu, 6102 sayılı T.T.K ‘ nda yer alan Sigorta Hukuku Hükümleri, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ilgili hükümleri uygulanarak ve Yargıtay uygulaması, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik, Yangın Sigorta Poliçesi Genel ve Özel Şartları dikkate alınarak taraflar arasındaki uyuşmazlık hakkında karar verilmiştir.
4- DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR VE HUKUKİ DAYANAK
4.1 Değerlendirme
Başvuruya konu uyuşmazlık; Davalı sigorta şirketine yangın sigortası ile sigortalı başvuru sahibine ait konutta poliçe vadesi içinde gerçekleştiği beyan olunan hasar olup, başvuran tarafça maliki olduğu konutta don rizikosu sonucu oluşan hasar/zarar talep edilmiştir. Buna karşın davalı sigorta şirketi tarafından ilgili taleplerin reddi gerektiği hususu ileriye sürülmüştür. Başvuru sahibi nezdinde gerçekleşen zararının sigorta şirketi tarafından ödenmemesi hususuna dayanan derdest dosya kapsamında gerekli incelemeler tamamlanmak suretiyle yapılan bilirkişi değerlendirmesi kapsamında ekte yer alan neticeye ulaşılmıştır.
4.2 Gerekçeli Karar ve Hukuki Dayanak
T.T.K’ da Yangın Sigortası ayrıca düzenlenmemiş olup bir mal sigortası türü olduğundan, T.T.K 1429. maddesi gereği sigorta ettirenin ve sigortadan faydalanın kimselerin yahut sigortalının eylemlerinden hukuken sorumlu olduklarının kusurlu davranışlarından kaynaklanan ve sigortalı kıymetlerde meydana gelen hasar ve ziyanın ilgili poliçe koşulları çerçevesinde karşılanması gerektiği anlaşılmıştır. Kural rizikonun beyan edildiği şekilde gerçekleşmediğini ispat yükü sigorta şirketi üzerinde bulunmaktadır. Yargıtay içtihatlarında ifade edilen ispat yükünün yer değiştirmesi halinin söz konusu olabilmesi için sigortalının doğru ihbar yükümlülüğüne veya iyi niyet kurallarına aykırı davranmış olduğunun, sigorta şirketince ispatlanması gerekli olduğu kabul edilmiştir.
Dosya kapsamına göre uyuşmazlık konusu poliçenin başlangıç tarihinin 02.01.2018, hasarın fark edilme tarihinin 07.01.2018 olduğu ve bu tespit sonrasında davalı sigortacıya yapılan hasar ihbarı üzerine XXX sayılı hasar dosyasının açıldığı ve sigorta kuruluşu tarafından eksper ataması yapılmak suretiyle zararın tespiti yoluna gidilmiş olduğu anlaşılmıştır.
Meydana gelen hadiseye ilişkin olarak XXX Sigorta Ekspertiz Hizmetleri Ltd. Şti. - XXX tarafından düzenlenen 23.03.2018 tarihli Ekspertiz Raporunda; “Beyan edilen tarihe göre hadisenin, poliçenin 5. gününde meydana geldiği ekspertiz çalışmaları öncesi geçmiş hava durumu raporları incelenerek dosya ekine konulduğu, Meteorolojiye göre (Hafif don: 0 °C ila -2.2 °C, orta kuvvette don: -2.2 °C ila -4.4 °C kuvvetli don: -4.4 °C’den daha düşük ) olarak sınıflandırıldığı, Meteoroloji raporlarına göre orta ve kuvvetli don hadisesinin yaşandığının anlaşıldığını, deniz seviyesinden 1210 metre yükseklikte bulunan riziko konusu adresin, şehir merkezinden uzaklığı ve meteorolojik veri adresine göre daha yüksek rakım farkına sahip olması durumu da göz önünde bulundurulduğunda, hasarın don hadisesi ile meydana gelebileceği,
Onarım firması nezdinde yapılan detaylı çalışmalar sonrası konutta gerçekleşen deformasyonların genel durumu ve yaşanan don hadisesi de dikkate alındığında, hasarın 02.01.2018 başlangıç tarihli poliçe vadesinden önce gerçekleştiği ve bina ve eşya niteliğindeki kıymetler dikkate alınarak toplamda hesaplanan hasar tutarı 22.010,00 TL. nın teminat kapsamı dışında olduğu ifade edilmiştir.
XXX ile aleyhine husumet yöneltilen XXX A.Ş arasında XXX numaralı 02.01.2018-02.01.2019 vadeli Özel Konut Sigorta Poliçesi kapsamında sigortalanan” XXX adresinde bulunan konutta oluşan hasarın gerçek boyutu ile uyuşmazlık konusu sigorta poliçesi kapsamında başvuru sahibi ödenmesi gereken tazminat bulunup bulunmadığı hususunda taraflarca dosyaya sunulan iddia ve savunmayı destekleyici belgeler değerlendirilmek suretiyle 25.11.2019 tarihli 1 nolu ara kararı kapsamında S.T.Komisyonu nezdinde yer alan Listede kayıtlı resen seçilen Sigorta Eksperi Bilirkişi XXX marifetiyle inceleme yapılmasına karar verilmiştir.
Dosyaya sunulan 06.12.2019 tarihli Bilirkişi Raporunda; Sigortalı konutun betonarme yapı tarzında inşa edilmiş 120 m2 kullanım alanına sahip tek katlı müstakil konut olduğu, konutun çatı kısmında bulunan güneş enerji sistemine ait tesisat borusunun donması sonucu, tesisatın patladığı ve tesisatta bulunan suyun konut içerisine akıntı yaparak söz konusu hasara neden olduğu, hadise sonrasında; tavan yüzeylerinde su izlerinin mevcut olduğu ve damlalar halinde su sirayetinin devam ettiği ve alçı, boya, parkelerin de zarar gördüğü, bina sabiti niteliğindeki duvar ve tavan yüzeylerinde su akıntısı nedeniyle sararma ve zemin parkeleri üzerinde kabarmaların olduğu sigortalı konutta meydana gelen hadisenin, karakteristik durumu ve hasar niteliği dikkate alındığında belgeler üzerinden yapılan incelemeler sonucunda hasarın onarım maliyetinin 22.010,00 TL olacağı ancak hadisenin poliçe öncesi gerçekleştiğinin net bir şekilde tespit edilemediği kanaati ifade edilmiştir.
Bilirkişi Raporu taraflara sırasıyla tebliğ edilmiştir, Başvuru sahibi Vekili 10.12.2019 tarihli talebi ile hasar miktarı konusunda herhangi bir anlaşmazlık bulunmadığını beyanla talepleri gibi karar verilmesini istemiştir. Davalı tarafça rapora 10.12.2019 tarihli dilekçe ile itiraz edilmiştir. Tensip kararında ön görülen süreler tamamlanmıştır. Buna göre davaya konu don rizikosu neticesi doğan zararın sigortalı tarafından talep edilememesine gerekçe yaratacak şekilde davacı sigortalının zarara kasten ve bizzat neden olduğu ve/veya hasarın taraflar arasında münakit poliçe genel ve özel şartları uyarınca teminat dışında kalan hallerden birinin meydana gelmesi suretiyle oluştuğu davalı sigorta şirketi tarafından ihtilaf konusu mezkur olayda hiç bir şüpheye yer vermeyecek delillerle ispat edilememiş olduğu görülmüştür.
Davalı sigortacı tarafından atanan Eksper tarafından tespit edilerek sigortalı tarafından da itiraz olunmayan tutar kabul olunmak suretiyle taraflar arasında münakit ilgili Genel Şart hükümleri dikkate alınarak dosyanın sonuçlandırılması uygun görülmüştür.
Hakem Heyetimizce yapılan değerlendirmede; Hasar dosyasına konu poliçede “Daimi Konut Klozu” bulunduğu, konutun 30 günden fazla süre boş bulundurulması halinde oluşan hasar durumunda ek prim uygulaması ile teminat verileceği hususunun belirtilmiş olduğu anlaşılmıştır. Sigortalının konutta daimi ikamet ettiği hususunda mahalle muhtarının beyanının taraf delilleri arasında yer aldığı görülmekle Bilirkişi Raporu ayrıntılı, gerekçeli ve denetime elverişli bulunarak tazminat hesabının raporda belirtilen tutarda olduğu kanaatine varılmıştır
Taraflar arasında geçerli bir sigorta ilişkisi kurulduktan sonra oluşan rizikolardan sigortacı sorumlu olduğu gibi, ifade edildiği üzere, TTK.nun “Koruyucu Hüküm “mahiyetindeki 1452 maddesi delaleti ile 1409. maddesi hükmüne göre, kural olarak rizikonun teminat dışında kaldığına ilişkin iddianın Sigortacı tarafından kanıtlanması gerektiği anlaşılmıştır. Bu kapsamda Hakem Heyetimizce yapılan değerlendirmede hasarın varlığı yönünden çekişme bulunmayan dosyada yapılan değerlendirme kapsamında araştırılacak başkaca bir husus bulunmadığı tespit olunmakla yargılamaya son verilmiştir.
Tahkim uyuşmazlık dosyasında mübrez dilekçeler ve ekleri, Yargıtay kararları taraf delilleri, dosyada mevcut bilgi, belgeler ibraz olunan ve hüküm kurmaya elverişli ve ayrıntılı bulunan Bilirkişi Raporu dikkate alınmak ve taleple bağlı kalınmak suretiyle aşağıda yer alan hüküm oluşturulmuştur.
5. SONUÇ
Yapılan değerlendirmeler ve belirtilen gerekçeler neticesinde;
1. Başvurunun KABULÜ ile 22.010.00 TL tazminatının davalı sigorta kuruluşundan TAHSİLİ ile başvuru sahibine ÖDENMESİNE,
2. Başvuru sahibince sarf edilen 350,00. TL Başvuru 6.40. TL Vekalet harcı 400,00. TL Bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 756.40 TL tahkim yargılama giderinin davalı sigorta kuruluşundan TAHSİLİ ile başvuru sahibine ÖDENMESİNE,
3. Başvuru sahibi kendisini avukatla temsil ettiğinden 02.01.2020 yayın tarihli TBB. A.A.Ü.T. uyarınca Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde görülen davalarda Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde Asliye Mahkemeleri için öngörülen ücreti esas almak ve 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’ ndaki orana uyulmak kaydıyla, Tarifenin üçüncü kısmına göre avukatlık ücretine hükmedilmesi suretiyle belirlenen 3.400.00 TL vekalet ücretinin sigorta kuruluşundan TAHSİLİNE
4. Kararın 5684 sayılı Kanunun 30. Maddesi ve 6100 sayılı HMK’ dan gereği taraflara tebliğ edilmek üzere Sigorta Tahkim Komisyonu’na teslimine,5684 sayılı Kanunun 30/12. maddesi hükmü gereği, kararın bildirim tarihinden itibaren 10 gün içinde Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde itiraz yolu açık olmak üzere OYBİRLİĞİ karar verilmiştir. 29.02.2020 (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy