(5684 S. K. m. 30) (6100 S. K. m. 429, 431) (6102 S. K. m. 1427, 1446)
08.04.2018 tarih ve K-2018/22452 Sayılı Hakem Kararı (Tekne)
1. BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIK VE YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN BİLGİLER
1.1. Uyuşmazlık konusu olay ve talep:
Dosya muhteviyatı olarak dosyaya sunulan bilgi ve belgeler kapsamında uyuşmazlığın temel nedeni, başvuran vekili xx’in iddialarına göre müvekkili Xx Ekvator Ginesinde montajını yapmak üzere 4 adet havalimanı yolcu köprüsünün xxx - Ekvator Ginesi’ne sevkiyatı süresinde taşınan bu yolcu köprülerinden bir tanesinin gemiyle taşınması / nakliyesi esnasında kötü hava koşullarına bağlı olarak geminin içinde gemiye sabitlenmiş bulunan kancaların yerinden çıkması / kırılması ve gemi görevlilerinin yaptıkları bağlamaya ilişkin halatların kopması sonucu hasarlanması ile ilgilidir.
Başvuran vekili taşınan emtiada meydana geldiğini iddia ettiği KDV hariç 74.146.61 USD tutarındaki hasar tazminatının temerrüt tarihinden itibaren işleyecek ticari (avans) faizi ile birlikte fazlaya ilişkin ve ıslah hakları saklı kalmak kaydıyla sigorta şirketinden tazminine karar verilmesini talep etmektedir.
1.2. Başvurunun hakeme intikaline ve incelemesine ilişkin süreç:
Başvuran vekili 27.11.2017 tarihinde 4.380.-TL ve 04.12.2017 tarihinde 5.-TL fark ücreti olmak üzere toplam 4.385.-TL tutarındaki başvuru ücretini Sigorta Tahkim Komisyonunun Ziraat Bankası nezdindeki hesabına yatırmıştır.
Başvuran vekili Sigorta Tahkim Komisyonu Başvuru Formunu 27.11.2017 tarihinde doldurmuş, imzalamış ve başvurusu uygun görülerek Komisyonca xx sayılı dosya açılmıştır .
Başvuran vekili başvuru formunda Sigorta Kuruluşunun Başvuru ile ilgili olarak nihai cevabı verdiğini, konu ile ilgili olarak mahkemeye veya Tüketici Sorunları Hakem Heyetine müracaat etmediğini, Başvuru konusuna ilişkin devam eden bir ceza davası veya savcılık soruşturmasının olmadığını, başvuru konusu ile ilgili olarak Hazine Müsteşarlığına veya başka bir şikayet merciine müracaat etmediğini beyan etmiştir.
Sigorta Tahkim Komisyonu Hayat Dışı Raportörü xx tarafından düzenlenen Raportör Başvuru İnceleme Raporu ile başvuru sahibi tarafından Komisyona intikal ettirilmiş olan bilgi ve belgelerden müteşekkil dosya muhtevasının esastan karara bağlanmak üzere xx esas sayılı başvuru dosyası ile birlikte hakem heyetine gönderilmesi hususu Komisyon Başkanlığının takdirine sunulmuştur.
Sigorta Tahkim Komisyonu yapılan inceleme sonucunda, başvuruya konu edilen uyuşmazlığın 5684 Sayılı Kanunun 30.maddesinin 15.fıkrası uyarınca karara bağlanmak üzere xx sicil numaralı xx, xx sicil numaralı xx ve xx sicil numaralı xx’den oluşan hakem heyetine havalesinin uygun görüldüğünü ve uyuşmazlığın çözümünün 5684 sayılı Kanunun 30.maddesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ilgili hükümleri ile Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik , Sigorta Tahkim Usulü ve Sigorta Hakemlerine İlişkin Tebliğ ve diğer ilgili mevzuat çerçevesinde gerçekleştirileceğini 19.12.2017 tarih THK-SB-2017.xx sayılı yazıları ile taraflara bildirmiştir.
Dava dosyasında Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından xx Sigorta A.Ş ne hitaben yazılmış 05.12.2017 tarih THK-SB-2017.xx sayılı, uyuşmazlık konusu hakkında şirket görüşü ve eksik belge talep yazısı mevcuttur.
Dosyanın 09.01.2018 tarihinde koordinatör hakem tarafından Komisyondan teslim alınmasını müteakip heyetimizce dosyada sunulu belgeler üzerinden gerekli inceleme yapılmış ve uyuşmazlığın çözümü için duruşma yapılmasına ve bilirkişi atanmasına gerek olmadığına karar verilmiştir.
2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1. Başvuru sahibinin iddia, delil ve talepleri:
Başvuran vekili Sigorta Tahkim Komisyonu Başvuru Formunda iddia, delil ve taleplerini aynen;
1- Müvekkilim xx dünyanın çeşitli yerlerindeki havalimanlarında kullanılmak üzere havalimanı yolcu köprüsü imalatı ve ilgili havalimanında montaj işini yapmaktadır. Konusunda Türkiye ‘de faaliyet gösteren tek firma olup, Dünyanın sayılı firmalarındandır. Müvekkilim firmanın yaptığı iş Dünya’ da çok az sayıda kuruluş tarafından yapılmakta olup, müvekkilim firma ülkemizin gurur kaynağıdır.
2- Faaliyeti kapsamında Ekvator Ginesi Ülkesinin havalimanında kullanılmak üzere üretimini yaptığı 4 adet havalimanı yolcu köprüsünü montajını yapmak üzere Sakarya- Ekvator Ginesi’ ne taşıma/nakliye işini davalı xx A.Ş.’ ye ekli xx no.lu sigorta poliçesi ile geniş Teminatlı olarak sigortalamıştır.(ek.2)
3- Taşıma/Nakliye işi için davalı sigorta şirketince 17.02.2017 tarihinde xx no.lu ilk poliçe düzenlenmiştir. (ek.3) Ancak, poliçe teminatının eksik olması nedeniyle teminat artışı talep edilmiş, ancak, davalı sigorta şirketi poliçeye ek/zeyilname düzenleme yerine, mevcut poliçeyi iptal ederek dava konusu yapılan xx no.lu poliçeyi düzenlemiştir. Konu hakkında acente ve sigorta şirketi arasındaki yazışmalar (ek.4)
4- Dava konusu yapılan emtea hasarsız şekilde müvekkilim firmanın Sakarya’da kurulu bulunan fabrikasından karayoluyla gemiye yükleneceği Derince/Kocaeli Limanına kamyonla taşınmıştır.
5- Söz konusu emtea geminin limana yanaştığı 10.03.2017 tarihinde gemiye yüklenmiştir. Buna ilişkin Konişmento ektedir. (ek.5) Ayrıca, emteanın gemiye yüklenmesine ilişkin işlemler kayıt altına alınmış olup, buna ilişkin cd ektedir. (ek.6) Emteaların gemiye yüklenmesi sorunsuz olarak yapılmış ve gemi, müvekkilim firmaya ait emtealarla denize açılarak taşıma işlemi başlamıştır.
6- Hasarları dava konusu yapılan 4 adet havalimanı yolcu köprüsünün müvekkilim firmanın üretimi gerçekleştirdiği Sakarya’da bulunan fabrikasından montajının yapılacağı Ekvator Ginesi’ne taşıma/nakliye işini ekli sözleşme gereğince xx firması üstlenmiştir.(ek.7) Emtiaların gemiye yüklenmesi, istiflenmesi ve taşıma işlerinin hiçbir aşamasında müvekkilim firmanın yetkilileri/çalışanları görev almamıştır.
7- Emtialar gemiyle taşınması/nakliye sırasında kötü hava koşullarına bağlı olarak geminin içinde gemiye sabitlenmiş bulunan kancaların yerinden çıkması/kırılması ve gemi görevlilerinin yaptıkları bağlamaya ilişkin halatların kopması sonucu hasarlanmıştır. Hasar olayının meydanı gelmesine ilişkin olarak Gemi Görevlilerinin ve Liman Yetkililerinin düzenledikleri rapor (ek.8) hasar raporu-orijinal (ek. 9) hasar raporu-tercüme ve Limanda yapılan hasar tespitine ilişin rapor (ek.10) hasar tespit raporu-orijinal (ek. 11) hasar tespit raporu-tercüme ektedir.
8- Hasarın meydana geldiğinin öğrenilmesi üzerine davalı xx ’ye bildirimde bulunulmuş ve xx tarafından Sigorta eksperi görevlendirilmiştir. Sigorta eksperi tarafından hasar tespitine ilişkin olarak eksper raporu hazırlanmıştır. (ek.12) eksper raporu-orijinal (ek.13) eksper raporu- tercüme
9- Sigorta eksperi tarafından yapılan tespitlere göre söz konusu hasar nedeniyle sigortalı emtialar üzerine toplam KDV hariç 74.146,61 USD zarar meydana gelmiştir. Bu tutar için müvekkilim firma tarafından davalı xx Sigorta A.Ş.’ye proforma fatura düzenlenmiştir.(ek. 14)
10- Davalı xx Sigorta A.Ş. tarafından müvekkilim firmaya gönderilen 11.08.2017 tarihli, Dosya No xx no.lu mektupta aşağıda belirtilen nedenlerle teminat dışı olduğunu ve ödeme yapılmayacağını bildirmiştir.(ek.15)
a- Hasarın meydana gelme nedeninin emteanın yer değiştirmesi ve/veya uygun olmayan yükleme/ambalajlama neticesinde meydana geldiğinin tespit edildiğini, bu durumun Enstitü Yük klozları A Genel İstisnalar Klozu 4.3 maddesi gereğince teminat dışı kaldığından söz edilmiştir.
b- Poliçede sevkiyat tarihinin 28.02.2017, poliçe tanzim tarihinin 01.03.2017 ve gümrük beyannamesinin 23.02.2017 olduğunu, bu duruma göre poliçenin daha sonra düzenlendiğinin belirlendiği belirtilerek tazminat talebinin teminat dışı kaldığından söz edilmiştir.
11- Davalı xx Sigorta A.Ş tarafından yapılan her iki tespitte aşağıda yapacağımız açıklamalarda görüleceği üzere hatalı bulunmaktadır.
A- HASARIN MEYDANA GELME NEDENİ; KÖTÜ HAVA KOŞULLARINDA DOLAYI GEMİNİN SARSILMASI SONUCU EMTEALARIN BAĞLARINDAN KOPMASIDIR.
a. Hasarın meydana gelme nedeni kötü hava koşulları nedeniyle taşıma/nakliye işlemini yapan geminin sarsılmasıdır. Bu durum poliçe teminatları kapsamında bulunmaktadır. Gemi ve Gümrük yetkililerinin düzenledikleri tutanaklarda durum açıkça belirtilmiştir.
b. Hasarın meydana gelme nedeni gemi ve gümrük yetkililerinin tutanaklarında belirtildiği üzere ambalajlama hatası değildir. Nakliye konusu 4 ad. Köprünün aynı şekilde ambalajlanmasına rağmen sadece 1 tanesi hasarlanmıştır. Esasen sigorta eksperi tarafından hasarın meydana gelme nedeni olarak birden çok gerekçe belirtilmiştir. Kabul anlamına gelmemek kaydıyla ambalajlamadan kaynaklı hasarın oluştuğu kabul edilse bile, hasarın meydana gelmesine neden olan kötü hava koşullarında ambalajlama hatasından söz edilmesi olanaklı bulunmamaktadır. Ekte sunulan cd izlendiğinde ambalajlama hatası olmadığı açıkça görülecektir. Yüklemenin ambarda çelik halatlar ile sabitlendiği görüntü kayıtlarından anlaşılmaktadır. Görsel kayıtlara göre sigorta şirketinin ambalajlama hatası iddiası tamamen yersizdir.
c. Genel Şartların / Klozun ilgili maddesi aşağıya alıntılanmış olup, konteynır veya liftvan içine yapılan istifleme sigorta başlamadan önce ya da sigortalı veya adamları tarafından yapıldığında “ambalajlama” ya dahil olacağı belirtilmiştir. Öncelikle belirtmek gerekir ki, sigortalı emtialar özellikleri itibariyle konteynır ve liftvan içine yerleştirilmemiş ve emtiaların gemiye yüklenmesi, istiflenmesi ve taşıma işlerinin hiçbir aşamasında sigortalı ve adamları görev almamıştır. Açıklanan nedenlerle talebin reddedilmesi hatalıdır.
Enstitü Yük Klozları [A] İSTİSNALAR
4- Genel İstisnalar Klozu: Bu sigorta hiçbir halde (aşağıdakileri) kapsamaz:
4.3. Sigorta edilen şeyin ambalajlanma veya hazırlanmasındaki yetersizlik ya da uygunsuzluğun neden olduğu zıya, hasar veya masraf. [konteynır veya liftvan (1) içine yapılan istifleme, bu sigorta başlamadın önce yada sigortalı veya adamları tarafından yapıldığında, bu 4.3 Klozu bakımından “ambalajlama” ya dahil sayılır.]
B-POLİÇELER NAKLİYE İŞLEMLERİNİN BAŞLAMASINDAN ÖNCE DÜZENLENMİŞTİR. TEMİNATIN EKSİK OLMASI NEDENİYLE DEĞER ARTIŞI İSTENMİŞ, DAVALI SİGORTA ŞİRKETİNCE, EK/ZEYLNAME DÜZENLENMESİ YERİNE YENİ TARİHLİ YENİ POLİÇE DÜZENLENMİŞTİR.
EMTEALARIN HASARLANDIĞI GEMİYE YÜKLEME İŞLEMİNİN 10.03.2017 OLDUĞU GÖZ ÖNÜNE ALINDIĞINDA POLİÇELERİN GEÇ DÜZENLENMESİ SÖZ KONUSU DEĞİLDİR.
Buna rağmen sigorta şirketi sevkiyat tarihinin 28.02.2017, poliçe tanzim tarihinin 01.03.2017 ve gümrük beyannamesinin 23.02.2017 olduğu, bu duruma göre poliçenin daha sonra düzenlendiğini iddia etmiş olsa da, başvuru formu ekinde sunulan belgelerden emtianın gemiye yüklenme tarihinin 10.03.2017 olduğu sabittir.
12- Yukarıda açıklandığı üzere ilk önce xx no.lu poliçe 17.02.2017 tarihinde düzenlenmiş olup, teminat tutarının eksik/hatalı olması nedeniyle ek/zeyilname düzenlenmesi istenmiş olup davalı sigorta şirketince, ilk yapılan xx no.lu poliçe iptal edilerek 01.03.2017 tarihinde xx no.lu poliçeyi düzenlemiştir. Görüleceği üzere, poliçenin geç düzenlenmesi söz konusu değildir.
13- Dava konusu yapılan poliçeler 17.02.2017 ve 01.03.2017 tarihinde düzenlenmiştir. Yukarıda açıklandığı üzere, dava konusu emtialar gemiye 10.03.2017 tarihinde yüklenmiştir. Emtiaların yüklenmesi ve geminin hareketinden sonra poliçenin düzenlenmesi tespiti hatalıdır.
Yargılama Esas ve Usulüne göre talebimiz;
6100 sayılı HMK 429/3. Maddesinde “hakem veya hakem kuruluna verilen dilekçeler, bilgiler ve belgelerin diğer tarafa bildirileceği” HMK 423. Maddesinde, “tarafların tahkim yargılamasında eşit hak ve yetkiye sahip olduğu, taraflara hukuki dinlenilme hakkını kullanma imkanı tanınacağı” emredici şekilde hükme bağlanmıştır.
İşbu başvurumuz, davalı sigortacının cevap dilekçesine karşı her türlü savunma hakkımız saklı kalmak kaydıyla yapılmıştır. Bu nedenle, savunma hakkımız kısıtlanmasına neden olunmaksızın, karşı beyan hakkımızın kısıtlanmasına neden olunmaksızın, karşı beyan ve ek delil sunma hakkımızın kısıtlanmasına neden olunmaksızın, karşı beyan ve ek delil sunma hakkımız saklı kalmak kaydıyla, davalı sigortacının başvuruya karşı beyan ve savunmalarını içeren dilekçesi ve eki delillerinin, dilekçemiz başladığındaki posta adresimize ve/veya elektronik posta adresimize gönderilmesini talep ediyoruz.
Hakem heyetinin bilirkişi incelemesine karar vermesi halinde, HMK 431/1-b maddesi gereği, bilirkişiye gerekli açıklamaları yapmamıza, ilgili belge ve bilgileri vermemize ve 431/2 madde gereği, bilirkişiye gerekli soruları sormamıza izin verilmesi zorunludur.
Bu nedenle, bilirkişi incelemesine karar verilmesi halinde, itiraz hakkımız saklı kalmak kaydıyla seçilen bilirkişinin tarafımıza bildirilmesini, bilirkişiye gerekli açıklamaları yapmamıza, ilgili belge ve bilgileri vermemize izin verilmesini, alınacak bilirkişi raporunun beyan ve itiraz hakkımız saklı kalmak kaydıyla HMK 429/3 ve 423. Maddeleri gereği tarafımıza tebliğ edilmesini talep ediyoruz.
Netice ve Talep:(Talebinize konu miktarın mutlaka açıkça belirtilmesi gerekmektedir.)
Yukarıda açıklanan nedenlerle fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla, müvekkilime ait emtialarda meydana gelen KDV hariç 74.146,61 USD tazminat bedelinin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek ticari (avans) faizi ile birlikte, yargılama giderleri ve vekalet ücreti ile birlikte karşı taraf sigorta şirketinden tahsiline karar verilmesini ve gerek görüldüğü takdirde Sayın Hakem tarafından yaptırılacak bilirkişi incelemesi sonrasında ıslah hakkımız saklı kalmak kaydıyla müvekkil adına saygılarımızla arz ve talep ederim.
Şeklinde açıklamış ve dava dosyasında saklı belgeleri dosyaya sunmuştur.
Dava dosyasında Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından xx Sigorta A.Ş ne hitaben yazılmış 05.12.2017 tarih THK-SB-2017.xx sayılı, uyuşmazlık konusu hakkında şirket görüşü ve eksik belge talep yazısı mevcuttur.
2.2. Sigorta kuruluşunun iddia, delil ve talepleri:
Davalı Sigorta Şirketi vekili Sigorta Tahkim Komisyonuna verdiği 11.12.2017 tarihli cevabi yazısında iddia, delil ve taleplerini aynen;
Davacı taraf üretimini yaptığı 4 adet havalimanı yolcu köprüsünü montajını yapmak üzere Sakarya-Ekvator Ginesi taşıma işinin müvekkil şirkete sigortalı olduğu, gemide nakil sırasında halatların kopması sonucu hasarlandığı iddiası ile talepte bulunmaktadır.
Davacı tarafın iddia ve talepleri tamamen dayanaksızdır. Şöyle ki;
Davacı tarafın talebi üzerine xx Nolu Emtia Nakli Sigorta Poliçesi 17.02.2017 tarihinde tanzim edilmiştir. Ancak yine davacı tarafın talebi ile söz konusu poliçe iptal edilerek 01.03.2017 tarihinde xx Nolu Emtia Nakli Sigorta Poliçesi tanzim edilmiştir. Her ne kadar davacı tarafça emtia bedelinde artış yapıldığı belirtilmekte ise de poliçelerde belirtilen yükleme tarihleri birbirinden farklı olduğu gibi emtia bedelleri de önemli ölçüde farklılık arz etmektedir. Bu durum da sevkiyatın farklı olduğunu veya önceki sevkiyatın iptal edilerek yeni bir sevkiyat programlandığı açıktır.
Söz konusu poliçe Enstitü Yük Klozları (A) (Institute Cargo Clauses A) ile düzenlenmiştir. Söz konusu klozun Genel İstisnalar başlığı altında 4.3 maddesinde;
Sigorta edilen şeyin ambalajlanma veya hazırlanmasındaki yetersizlik ya da uygunsuzluğun neden olduğu zıya,hasar veya masraf. [Konteynır veya liftvan (1) içine yapılan istifleme, bu sigorta başlamadan önce ya da sigortalı veya adamları tarafından yapıldığında, bu 4.3 Klozu bakımından “ambalajlama ” ya dahil sayılır].
Şeklinde hüküm yer almaktadır.
Davacı tarafça yapılan hasar ihbarı üzerine müvekkil şirket tarafından Lloyds acentelerinden xx Firması eksper olarak atanmıştır.
Yapılan incelemeler sonucu tanzim edilen 09.08.2017 Tarihli Eksper Raporu ile hasarın taşıyıcı nezaretindeyken emtianın yer değiştirmesi ve/veya uygun olmayan yükleme/ambalajlama neticesi meydana geldiği, bu nedenle de poliçe teminatları dahilinde bulunmadığı tespit edilmiştir.
Bu tespite dayalı olarak teminat kapsamında bulunmayan hasar tazminat talebi müvekkil şirket tarafından reddedilmiştir.
Müvekkil şirketin ret kararında herhangi bir hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Haksız ve dayanaksız talebin reddine karar verilmesi gerektiği kanaatindeyiz.
SONUÇ ve TALEP: Yukarıda açıklanan sebeplerle;
Haksız ve dayanıksız talebin reddine karar verilmesini vekaleten arz ve talep ederim.
Saygılarımla. 11.12.2017”
Eki: xx No.lu Poliçe
xx Nolu Poliçe İptal Zeyilnamesi
xx Nolu Poliçe Eksper Raporu
Şeklinde açıklamış ve dosyada saklı belgeleri dosyaya sunmuştur.
3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
Uyuşmazlığın çözümünde Türk Ticaret Kanunu'nun Sigorta Hukuku'na ilişkin hükümleri Borçlar Kanunu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun ilgili hükümleri 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik, Sigorta Tahkim Usulü ve Sigorta Hakemlerine İlişkin Tebliğ, Nakliyat Emtia Sigortası Genel Şartları ile Poliçe özel şartları, tarafların iddia ve savunmaları ile bunları tevsik eden deliller, yorum kuralları ve ilgili mevzuat dikkate alınmıştır.
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
4.1. Değerlendirme:
Dosyadaki belgelerin incelenmesinden xx Şirketinin 01.03.2017 teklif ve tanzim tarihli xx numaralı Emtia Nakli (Direk Kati) Sigorta Poliçesinin sigortalısı olması sıfatı ile TTK ve poliçe hükümleri gereği talep hakkı olduğundan aktif husumet ehliyetinin, davalının da teminat veren sigortacı konumunda olması nedeni ile pasif husumet ehliyetinin bulunduğu anlaşılmış olup esasen bu konuda taraflar arasında her hangi bir ihtilaf bulunmamaktadır.
Olay;
Başvuran vekilinin iddiasına göre müvekkili firmanın Ekvator Ginesi havaalanında kullanılmak üzere üretimini yaptığı 4 adet havalimanı yolcu köprüsü fabrika sahasından emtianın yükleneceği Derince/Kocaeli Limanına karayolu ile hasarsız bir şekilde sevk edilmiştir.
Emtialar taşımayı yapacak geminin limana yanaştığı 10.03.2017 tarihinde gemiye yüklenmiştir. Emtiaların gemi ile taşınması/nakliyesi sırasında kötü hava koşullarına bağlı olarak geminin sarsılması sonucu geminin içinde gemiye sabitlenmiş bulunan kancaların yerinden çıkması/kırılması ve gemi görevlilerinin yaptıkları bağlamaya ilişkin halatların kopması sonucu sevkiyatı gerçekleştirilen emtialardan sadece bir tanesi hasarlanmıştır.
Aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketi vekili de kendileri tarafından xx Acentelerinden xx & xx Firmasına yaptırılan 09.08.2017 tarihli Eksper Raporu ile hasarın taşıyıcı nezaretindeyken emtianın yer değiştirmesi ve/veya uygun olmayan yükleme/ambalajlama neticesi meydana geldiğininin tespit edildiğini ve bu nedenle de poliçe teminatları dahilinde bulunmadığından hasar tazminat talebinin müvekkili şirket tarafından reddedildiğini beyan etmektedir.
Dava şartları yönünden davanın görülmesine engel başkaca bir eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından uyuşmazlığın esasına girilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın temel nedeni taşınan emtiada meydana geldiği iddia edilen hasarın sigorta teminat kapsamında olup olmadığındadır.
Heyetimizce aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketi tarafından dosyaya sunulu xx nolu poliçenin 01.03.2017 tarih 1 numaralı zeyilname ile “Yukarıda ayrıntıları yazılı Emtia Nakli (Direk Kati) sigorta poliçesinin başlangıç tarihinden itibaren mükerrer poliçe nedeniyle iptal edildiği işbu belge ile kaydolunur “ ve “Emtia Bedeli adet sayısına göre yükseldiği için poliçe tekrar yapıldı” notları ile iptal edildiği ve yerine 01.03.2017 tanzim tarihli xx no.lu sigorta bedeli 1.020.000.-USD karşılığı 3.686.586.- TL olan poliçenin düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Bu nedenle aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinin “Poliçelerde belirtilen yükleme tarihlerinin birbirinden farklı olduğu, emtia bedellerinin de önemli ölçüde farklılık arz ettiği, sevkiyatın farklı olduğu veya önceki sevkiyatın iptal edilerek yeni bir sevkiyat programlandığı açıktır” yönündeki iddiası heyetimizce sigortalının esasa tahakkuk eden ve kendisince bilinen her hususu mukavelenin akdinden evvel sigortacıya bildirdiği ve bu bildirimlere istinaden aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketince de 01.03.2017 tanzim tarihli xx numaralı Emtia Nakli (Direk Kati) Sigorta Poliçesinin sefer başlamadan önce tanzim edilmiş olduğu anlaşıldığından aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinin bu yöndeki iddiasının reddi gerekmiştir.
Taşınan emtiada meydana geldiği iddia hasarın, sigorta teminatı kapsamında olup olmadığı hususundaki inceleme ve değerlendirmelerimiz ise aşağıda detaylı olarak izah edilmiştir.
Öncelikle, dosyaya mübrez, xx no.lu xx gemisi kaptanı tarafından imzalanıp kaşelendiği görülen, 10.03.2017 tarih ve xx no.lu xx konişmentoya göre; Exporter (ihracatçı) başvuran xx ve xx (yükleyen) xx ( gönderilen) xx & xx ( ihbar edilen) xx & xx olup, toplam 29 parçada 151.660,00 kg. ağırlığında ve 1574,70 m3 hacminde “Yolcu Biniş Köprüsü” emtiasının, Derince limanından 10.03.2017 tarihinde xx isimli gemiye yüklenerek varış yeri olan Ekvator Ginesi / Bata limanına sevk edilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
xx firması Eksperi xx tarafından, alıcı xx. Firması adına hazırlanan 12.04.2017 tarihli Ekspertiz Raporu incelendiğinde; ekspertiz çalışmasının 10-11.04.2017 tarihleri arasında xx isimli gemide yapılmış olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre;
“Boşaltma öncesinde kargo ambarında paketlerin muayene edilmesi” alt başlığı altında; “Yüklerin geminin tek kargo ambarında istiflenmiş ve kargo paketleri palamarlar ve kayışlar ile sabitlenmiştir. 29 adet Yolcu Biniş Köprüsü paketi ambarın kıç tarafında güverte arasına yüklenmiştir. Bütün kargo / paketler güzel şekilde istiflenmiştir, palamarlar ve kayışlar iyice gergindir. Hasar gören tünel de dahil olmak üzere paketlerin bazıları muşambalar ile örtülmüştür. Geminin yan tarafına sert bir şekilde çarpmasına rağmen palamarlar kopmamıştır.”
“ Hasarın nedenleri ve kökeni” alt başlığı altında;
- “xx gemisi 21&23.03.2017 tariklerinde 2 gün boyunca 9 bofor ölçeğinde şiddetli hava koşulları, dalgalı deniz ve Kuzeybatı yönlü yüksek kabarma ile karşılaşmıştır.
- 9 Bofor ölçeği 41 ila 47 knot değerleri arasında rüzgar hızlarını ifade etmektedir. Denizin durumu 09 ila 14 m yükseklikte dalgalar ile oldukça karmaşıktır. Deniz dalgalanmaya başlar, püsküren sular geminin görüş alanını
etkileyebilir.
- Geminin gövdesi bu gibi durumlarda boyuna ve enine yönde bükülme momentleri ve gerilmelere maruz kalır ve bunlar gövdesi üzerinde şiddetli bir kuvvete neden olabilir ve bu da geminin bükülmesine ya da ambardaki palamarların/kayışların kopmasına/gevşemesine ve kargoların kayıp hasar görrmesine neden olabilmektedir. ”
“SONUÇ” alt başlığı altında;
“10 ile 1l Nisan 2017 tarihleri arasında zaman zaman güverteden ve supalandan 29 yolcu Biniş Köprüsü paketinin boşaltma süreci izlenmiştir. Yolcu Biniş Köprülerinin 1 adet 34 M uzunluğunda tüneli ve ayrıca l adet 25 M uzunluğunda tüneli kısmen hasar görmüştür. 34 M uzunluğundaki tünelin baş kısmı (kontrol kısmı) oldukça hasar görmüştür ve dışarıdan darbe alması nedeniyle kurulum sonrasında doğru çalışması garanti edilemeyecek durumdadır. 25 M uzunluğundaki tünelde kristal değişikliğinin yanı sıra bazı onarımlar gerekmektedir. ”
Şeklinde düzenlendiği görülmüştür.
xx Gemisi Kaptanı xx tarafından ilgili makamlara hitaben hazırlanan 09.04.2017 tarihli PROTESTO MEKTUBU aynen aşağıdaki gibidir;
“İLGİ: SEFER ESNASINDA KARŞILAŞILAN AĞIR HAVA KOŞULLARI Geminin sahipleri adına, işbu belge ile Seferin gerçekleştirilmesi esnasında 27.03.2017 tarihinde gemimizin ağır hava (batı 9 beaufort) ve fırtınalı deniz koşulları ile karşılaştığını ve 23.03.2017 tarihinde KB yönünde yüksek kabarma ile karşılaştığını ve bu hava ve deniz koşullarının Yolcu Biniş Köprülerinden bir tanesinin tespit piminde hasara neden olduğunu ve bu paketin bir kısmının Geminin üst ambarında hareket edebildiğini/donebildiğini resmi olarak beyan ederim.
Palamarların hasar görmediğine ve tamamının sağlam olduğunun tespit edildiğine lütfen dikkat edin.
Bu nedenden dolayı, Geminin, Sahiplerimin, Yöneticilerin ve vekillerin karşılaşılan kötü hava koşullarının bir sonucu olarak Kargoda meydana gelmiş olabilecek her türlü hasara, zarara, vb. karşı bütün yükümlülüklerine karşın protestomu not ediyorum ve Geminin sahiplerinin uygun bir zamanda ve uygun bir yerde aynılarını uygulama konusunda haklarını açık bir şekilde mahfuz ediyorum.
Saygılarımla, xx on 09.04.2017 ”
Davalı Güneş Sigorta tarafından görevlendirilen xx firmasınca hazırlanan 09.08.2017 tarihli Ekspertiz Raporu incelendiğinde; ekspertiz çalışmasının 10 Nisan ve 19 Nisan 2017 tarihlerinde xx isimli gemide yapılmış olduğu anlaşılmaktadır. Buna göre;
“HASAR BOYUTU:
- xx tarafından 24 Temmuz 2017 tarihinde düzenlenen xx numaralı proforma fatura uyarınca talep miktarı 74.146,67 ABD Dolarıdır.
- Bize hiçbir onarım raporu veya zaman çizelgesi verilmedi ve onarım takımının mahalde kaç gün kaldığı hakkında bilgilendirilmedik.
- Bizim görüşümüze göre, herhangi bir onarım raporu veya zaman çizelgesi olmaksızın, gözlemlenmiş olana göre ufak hasar onarımlarını gerçekleştirmek amacıyla Bata'ya 8 kişinin geldiğini doğrulayamayız. “
“HASAR NEDENİ:
Müdahalemizi müteakip ve toplanan belgelere (herhangi bir ihtiyat kaydı olmaksızın konişmento) göre, sevkiyat üzerindeki hasarın deniz nakliyesi boyunca kayma veya kargo gemi nakliye şirketinin gözetimi altındayken yükleme işlemi boyunca kaba yükleme-boşaltma sonrası da olabileceğini saptayabildik.”
Şeklinde düzenlendiği görülmüştür.
Aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinin ICC (A) klozunun Genel İstisnalar başlığı altındaki 4.3 maddesinde “ Sigorta edilen şeyin ambalajlanma veya hazırlanmasındaki yetersizlik ya da uygunsuzluğun neden olduğu zıya,hasar veya masraf. [Konteynır veya liftvan (1) içine yapılan istifleme, bu sigorta başlamadan önce ya da sigortalı veya adamları tarafından yapıldığında, bu 4.3 Klozu bakımından “ambalajlama” ya dahil sayılır].” şeklindeki iddiasına karşın, kendileri tarafından tayin edilen Lloyds acentesi xx Marine & xx Maritime Ekspertiz Firmasının 09.08.2017 Tarihli Eksper Raporunda hasar nedeninin; hasarın deniz nakliyesi boyunca kayma veya kargo gemi nakliye şirketinin gözetimi altındayken yükleme işlemi boyunca kaba yükleme-boşaltma sonrası da olabileceği saptanmış olup, rapor içeriğinde hasarın, sigorta edilen emtianın ambalajlanma veya hazırlanmasındaki yetersizlik ya da uygunsuzluk sebebiyle meydana geldiğine dair herhangi bir tespit bulunmadığından sigorta şirketinin bu konudaki iddiasının reddi gerekmiştir.
Başvuru sahibi UBS tarafından 24 Temmuz 2017 tarihinde düzenlenen 2017-072401 numaralı proforma fatura dökümünün aşağıdaki gibi olduğu görülmüştür;
TANIMI BİRİM FİYAT TOPLAM
Kırılan malzeme imalatı 1 set 31.125 usd 31.125 usd
Kırılan malzeme yurt içi nakliyesi 1 set 570 usd 570 usd
İstanbul - Bata nakliyesi 1 set 5.019,70 usd 5.019,70 usd
Bata limanı - Mongomeyen 1 set 1.500 usd 1.500 usd
havalimanı nakliyesi
Bata gümrük masrafları 1 set 4.850 usd 4.850 usd
622 no.lu Keşif için giden 4 kişi 932,58 usd 3.730,34 usd
personel uçak bileti
Keşif için giden personel vize 4 kişi 100 usd 400 usd
masrafı
Keşif için giden personel 4 kişi 1.500 usd 6.000 usd
Konaklama ve yemek
Tamirat için giden personel uçak 3 kişi 1.324,30 usd 3.972,90 usd
bileti
Tamirat için giden personel uçak 1 kişi 1.278,67 usd 1.278,67 usd
bileti
Tamirat için giden personel 4 kişi 100 usd 400 usd
vize masrafı
Tamirat için giden personel 4 kişi 3.825 usd 15.300 usd
Konaklama ve yemek
TOPLAM 74.146,67 usd
14.03.2018 tarihli ara kararımızla başvuru sahibinden, emtia hasarına ilişkin her türlü tamir ve malzeme faturasının ve proforma faturada talep edilen diğer tüm masraflara ilişkin her türlü destekleyici belgenin (fatura, gümrük çıkış beyannamesi, konişmento,vs.) orjinallerinin veya aslı gibidir kaşeli imzalı suretlerinin 15 günlük kesin süre zarfında tarafımıza ulaştırılması istenmiş ve akabinde aşağıda dökümü yapılan belgeler yasal süresi içerisinde tarafımıza ulaştırılmıştır.
1) Nakliyeci Kazım İnat tarafından xx şirketi adına tanzim edilmiş olan 17.05.2017 tarih ve xx no.lu, Hendek-Ambarlı nakliye bedeli olarak KDV dahil 2.360.- TL tutarındaki fatura.
2) xx tarafından xx şirketi adına tanzim edilmiş olan 07.10.2017 tarih ve xx no.lu, yolcu biniş köprüsü gümrük giderleri için 4.850.-USD Bata limanı - Mongomeyen havalimanı sevkiyat ücreti ile yerel havalimanındaki ülke içi taşımacılık için 1.500.- USD olmak üzere toplam 6.350.- USD tutarındaki fatura.
3) xx şirketi tarafından xx şirketi adına tanzim edilmiş olan 15.05.2017 tarih ve xx no.lu, emtia hasarına ilişkin her türlü tamir ve malzeme bedeli olarak 31.125.- USD tutarındaki fatura.
4) xx ve xx. tarafından xx şirketine kesilmiş olan 25.05.2017 tarih ve xx no.lu, yeni parçanın İstanbul’dan Bata’ya kadar olan navlun bedeli olarak 5.019,70 USD tutarındaki fatura,
Olmak üzere toplam fatura tutarının 42.494,70 USD ile 2.360.- TL olduğu tespit edilmiştir.
Başvuran tarafından dosyaya sunulan proforma faturada, kırılan malzeme yurt içi nakliyesi için 570.-USD talep edilmiş ve buna ilişkin olarak Hendek-Ambarlı nakliye bedeli için KDV dahil 2.360.- TL tutarındaki fatura ibraz edilmiştir.
Bu bağlamda, başvuranın toplam talebini; 42.494,70 USD ve 570.-USD ilavesiyle 43.064,70 USD olarak kısmen kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Başvuranın keşif ve tamir maksadıyla Bata’ya giden personelin; uçak bileti, yemek ve konaklama masrafları ile vize masraflarına ilişkin talebi doğrultusunda başvuran tarafından dosyaya sadece Elektronik Bilet kopyalarının sunulmuş olduğu tespit edilmiştir. Ancak bu masraflara ilişkin faturaların dava dosyasına sunulmamış olması nedeniyle başvuranın bu konudaki taleplerinin reddi gerekmiştir.
Temerrüt tarihi bakımından;
Dava dosyasında başvuranın sigorta şirketine 07.04.2017 tarihinde müracaat ettiği, sigorta şirketinin 11.08.2017 tarihli başvurana hitaben yazmış olduğu xx no.lu yazısından anlaşılmaktadır.
TTK 1427.Madde,
1- Aynen tazmine ilişkin sözleşme yoksa sigorta tazminatı nakden ödenir.
2- Sigorta tazminatı veya bedeli, rizikonun gerçekleşmesini müteakip ve rizikoyla ilgili belgelerin sigortacıya verilmesinden sonra sigortacının edimine ilişkin araştırmaları bitince ve her hâlde 1446. maddeye göre yapılacak ihbardan kırk beş gün sonra muaccel olur. Can sigortaları için bu süre on beş gündür. Sigortacıya yüklenemeyen bir kusurdan dolayı inceleme gecikmiş ise süre işlemez.
3- Araştırmalar 1446. maddeye göre yapılacak ihbardan başlayarak üç ay içinde tamamlanamamışsa; sigortacı, tazminattan veya bedelden mahsup edilmek üzere, tarafların mutabakatı veya anlaşmazlık hâlinde mahkemece yaptırılacak ön ekspertiz sonucuna göre süratle tespit edilecek hasar miktarının veya bedelin en az yüzde ellisini avans olarak öder.
4- Borç muaccel olunca, sigortacı ihtara gerek kalmaksızın temerrüde düşer.
5- Sigortacının temerrüt faizi ödeme borcundan kurtulmasını öngören sözleşme hükümleri geçersizdir.
Hükmünü haizdir.
Sigorta tazminatı veya bedeli, 1446. maddeye göre yapılacak ihbardan kırk beş gün sonra muaccel olacağından, başvuranın sigorta şirketine 07.04.2017 tarihinde müracaat ettiği dikkate alındığında aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketi 07.04.2017 tarihini takip eden 45’inci günün sonunda 23.05.2017 tarihinde temerrüde düşmüştür.
Başvuranın avans faiz talebi bakımından,
Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren Türk Ticaret Kanununu esas alarak görevli mahkemenin Asliye Ticaret Mahkemesi olduğu yönündeki görüşüne göre, Ticaret Mahkemelerinde görülen davalar mutlak ticari dava niteliğinde olduğundan, başvuru sahibinin avans faizi talebinin kabulü gerekmektedir.
Avukatlık ücreti bakımından;
Vekalet ücretleri Avukatlık Kanununa dayanarak çıkartılan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre her yıl Barolar Birliğinin teklifi ve Adalet Bakanlığının kabulü ile yayımlanır ve yürürlüğe girer.
30.12.2017 tarihinde 30286 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanıp yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin Tahkimde ve Sigorta Tahkim Komisyonunda Ücret Başlıklı 17/2 Bölümünde Sigorta Tahkim Komisyonları, vekalet ücretine hükmederken tarifenin ikinci bölümünde Asliye Mahkemeleri için öngörülen ücretin altında kalmamak kaydıyla tarifenin üçüncü kısmına göre avukatlık ücretine hükmeder. Tarifenin üçüncü kısmına göre nisbi avukatlık ücretine hükmedilen durumlarda da talebi kısmen veya tamamen reddedilenler aleyhine tarifeye göre hesaplanan nisbi ücretin beşte birine hükmedilir. Ancak hesaplanan miktarın maktu ücretin altında kalması halinde maktu ücrete hükmedilir hükmüne amirdir. Bu nedenle kabul edilen tutarlar için tarifenin ikinci kısım ikinci bölümünde Asliye Mahkemeleri için öngörülen tutarlara göre nisbi vekalet ücreti hesaplanmıştır.
İzah edilen nedenlerle başvuru sahibi vekiline karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücret tarifesine uygun olarak tam vekalet ücreti ödenmesine karar vermek gerekmiştir.
4.2. Gerekçeli Karar:
Dava dosyasında saklı 240516713/0 no.lu 01.03.2017 tanzim tarihli emtia nakli (direk kati) sigorta poliçesi; ICC (A) 1.1.82 (CL.252) denizyolu taşımaları şartları ve poliçede yazılı özel şartlar mucibince ve sigorta teminat bedeli üzerinden % 0,50 oranında tenzili muafiyet şartı ile akdedilmiştir.
Uyuşmazlık konusu emtia hasarı, yukarıda detaylı olarak izah edildiği üzere sigorta poliçesi teminatı kapsamında olup, 43.064,70 USD tutarındaki tazminat miktarından sigorta bedeli 1.020.000.- USD üzerinden hesap edilen 5.100.- USD muafiyet tenzilinden sonra kalan 37.964,70 USD’nin police tanzim tarihindeki kur ( 1 USD= 3.6143 TL) esas alınmak suretiyle hesaplanan 137.215,82 TL’nin temerrüt tarihi olan 23.05.2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinden tahsili ile başvurana ödenmesine karar verilmiştir.
Başvuranın yaptığı masraflar, yargılama giderleri olarak kabul edildiğinden asıl alacağa dahil edilmemiştir.
5. KARAR: Yukarıda yapılan değerlendirme ve açıklanan gerekçelerle;
1. Başvuru sahibinin talebinin kısmen kabulü ile 37.964,70 USD karşılığı 137.215,82 TL’nin temerrüt tarihi olan 23.05.2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinden tahsili ile başvurana ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2. Başvuranın yapmış olduğu 4.385.-TL başvuru ücreti, 4,60 TL vekalet harcı olmak üzere toplam 4.389,60 TL yargılama giderinin kabul/ret oranına göre hesap edilen 2.247,48 TL sinin aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinden tahsili ile başvurana ödenmesine, artan kısmın başvuran üzerinde bırakılmasına,
3. Başvuru sahibi kendini vekille temsil etmiş olduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan avukatlık asgari ücreti tarifesine göre hesap ve takdir edilen 13.727.-TL avukatlık ücretinin sigorta şirketinden alınarak başvuran vekiline ödenmesine,
4. Aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketi vekil ile temsil edildiğinden reddedilen kısım için AAÜT nin 1/5 i kadar olmak üzere 2.642.-TL ücreti vekaletin başvurandan tahsili ile sigorta kuruluşuna ödenmesine,
5684 sayılı Kanunun 30/12. maddesi hükmü gereği, kararın bildirim tarihinden itibaren 10 gün içinde Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde itiraz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy