Sigorta Tahkim Komisyonu - 06.06.2022 - Sigorta Tahkim Komisyonu Kararları

Mahkeme: Sigorta Tahkim Komisyonu

Karar Tarihi: 06.06.2022

Sigorta Tahkim Komisyonu - 06.06.2022

Karar Dilini Çevir:

(5684 S. K. m. 30) (6100 S. K. m. 92)

18.01.2021 Tarih ve K-2021/2125 Sayılı Hakem Kararı (Nakliyat)

1. BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIK VE YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN BİLGİLER

1.1. Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep

Başvuran XXX Ticaret Ltd. Şti. tarafından XXX’ya gönderilen emtianın XXX adlı gemide taşınırken, içinde bulunduğu konteynerin devrilmesi sonucu zarar gördüğünü ve oluşan zararın XXX Sigorta A.Ş. ile yapılan sigorta poliçesiyle teminat altına alındığını, bundan dolayı XXX Sigorta A.Ş.’nin zararlarını tazmin etmesi gerektiğini ileri sürmektedir.

Aleyhine başvuru yapılan XXX Sigorta A.Ş. ise XXX Ticaret Ltd. Şti. ile yapılan sigorta poliçesinin deniz taşımasını teminat altına almadığını, kendilerine emtianın gemi ile taşınacağı yönünde bilgi verilmediğini, bundan dolayı sigortalanan malın gemide taşınması sırasında emtiada oluşan zararları tazmin etmek gibi bir yükümlülüklerinin olmadığını ileri sürmektedir.

Başvuran, taşınan emtiada meydana geldiğini iddia ettiği 150.700.-Euro zararının aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketince tazminine karar verilmesini talep etmektedir.

1.2. Başvurunun Hakeme İntikaline ve İncelenmesine İlişkin Süreç

Başvuran, 19.623.-TL tutarındaki başvuru ücretini Sigorta Tahkim Komisyonu'nun Ziraat Bankası nezdindeki hesabına yatırmış, Sigorta Tahkim Komisyonu Başvuru Formunu doldurmuş, imzalamış ve başvurusu uygun görülerek Komisyonca 2020.E.68383 sayılı dosya açılmıştır.

Başvuran başvuru formunda, Sigorta Kuruluşunun Başvuru ile ilgili olarak nihai cevabı verdiğini, konu ile ilgili olarak mahkemeye veya HMK’na göre Tahkime veya Tüketici Sorunları Hakem Heyetine müracaat etmediğini, Başvuru konusuna ilişkin devam eden bir ceza davası veya savcılık soruşturmasının mevcut olmadığını, başvuru konusu ile ilgili olarak Hazine Müsteşarlığına veya başka bir şikayet merciine müracaat etmediğini, daha önce aynı uyuşmazlık ile ilgili olarak Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapılmadığını beyan etmiştir.

Sigorta Tahkim Komisyonu Hayat Dışı Raportörü tarafından düzenlenen Raportör Başvuru İnceleme Raporu ile başvuru sahibi tarafından Komisyona intikal ettirilmiş olan bilgi ve belgelerden müteşekkil dosya muhtevasının esastan karara bağlanmak üzere 2020.E.68383 esas sayılı başvuru dosyası ile XXXte hakem heyetine gönderilmesi hususu Komisyon Başkanlığı'nın takdirine sunulmuştur.

Sigorta Tahkim Komisyonu yapılan inceleme sonucunda, başvuruya konu edilen uyuşmazlığın 5684 Sayılı Kanunun 30.maddesinin 15.fıkrası uyarınca karara bağlanmak üzere XXX (Sicil No.XXX), XXX (Sicil No.XXX) ve XXX’dan (Sicil No.XXX) oluşan hakem heyetine havalesinin uygun görüldüğünü ve uyuşmazlığın çözümünün 5684 sayılı Kanunun 30.maddesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ilgili hükümleri ile Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik, Sigorta Tahkim Usulü ve Sigorta Hakemlerine İlişkin Tebliğ ve ilgili diğer mevzuat çerçevesinde gerçekleştirileceğini taraflara yazılı olarak bildirmiştir.

Dosyanın Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından 29/09/2020 tarihinde koordinatör hakeme tebliğini müteakip hakem heyetimizce dosyaya sunulu belgeler üzerinden gerekli inceleme yapılmış ve yargılamaya başlanmıştır.

2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR

2.1. Başvuru Sahibinin İddia, Delil ve Talepleri

Başvuran vekili, Sigorta Tahkim Komisyonu Başvuru Formunda iddia, delil ve taleplerini aynen;

XXX Ltd. vekili tarafından 27.08.2020 tarihinde Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapılmıştır. Başvuru 2020/68383 Esas sayısı ile işlem görmektedir, Başvuru formunda sigortalı şirket vekili tarafından talep edilen tutar 150.700,00 Euro olarak belirtilmiştir. Ayrıca sigortalı şirket vekili başvuru formunda ihtilafın nedenine ilişkin olarak “Sigorta şirketi, hasarın deniz taşımacılığı sırasında meydana geldiğini oysa poliçenin kara taşımacılığı poliçesi olduğunu belirtmiştir. Ancak müvekkil taşımacılık firması ile kara taşımacılığı olarak sözleşme yapmış ve emtia müvekkil bilgisi ve onayı dışında deniz taşımacılığı ile taşınmıştır. Sigorta kurumu tarafından zarar tazmin edilmelidir.”

Şeklinde açıklamış ve dosyada saklı belgeleri sunmuştur.

2.2. Sigorta Kuruluşunun İddia, Delil ve Talepleri

Aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketi vekili Sigorta Tahkim Komisyonu’na verdiği cevabi yazısında iddia, delil ve taleplerini özetle;

“ USULE İLİŞKİN İTİRAZ VE BEYANLARIMIZ:

1. UYUŞMAZLIĞIN MAHKEMEDE ÇÖZÜMLENMESİ GEREKMEKTEDİR. İTİRAZLARIMIZ DİKKATE ALINARAK SİGORTA TAHKİM KOMİSYONUN DOSYADAN EL ÇEKMESİNİ TALEP EDERİZ.

ESASA İLİŞKİN İTİRAZ VE BEYANLARIMIZ:

1. POLİÇE KAPSAMINDA EMTEANIN KARAYOLUNDA TAŞINMASI SIRASINDA MEYDANA GELEN ZARARLAR TEMİNAT KAPSAMINA ALINMIŞ OLUP, BELİRLENEN ARAÇLAR VE KARAYOLU DIŞINDA TAŞINMASI ESNASINDA MEYDANA GELEN ZARARLAR TEMİNAT DIŞIDIR. SOMUT OLAYDA ZARAR DENİZ YOLU TAŞIMACILIĞI SIRASINDA MEYDANA GELMİŞTİR.

A) Taraflar arasında deniz yolu taşıması esnasında meydana geldiği ve poliçenin karayolu taşımacılığını kapsadığı hususunda taraflar arasında ihtilaf bulunmamaktadır.

B) Başvurucu, deniz yolu ile taşıma yapılmayacağının kararlaştırıldığını kabul etmektedir.

C) Taşıyanın kusuru nedeniyle meydana gelen zararlar teminat kapsamında değildir.

D) Taşımanın poliçede belirtilen araçlar ile karayolunda taşınması kararlaştırılmasına rağmen deniz yoluyla taşınması nedeniyle meydana gelen zararlar teminat dışıdır.

E) Başvuran sigortalı beyan yükümlülüğüne aykırı davranmış olup bu nedenle meydana gelen zararlar teminat dışıdır.

2. BAŞVURUCU, POLİÇE TEKLİF TABLOSUNDA AKTARMA OLMADIĞINI BEYAN ETMİŞTİR.

3. RİZİKO HATALI İSTİFLEME VE BAĞLAMA NEDENİYLE MEYDANA GELMİŞ OLUP, BU ZARARDAN MÜVEKKİL ŞİRKET SORUMLU DEĞİLDİR.

SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda açıklanan sebeplerle;

1. Uyuşmazlığın çözümünde adli yargının görevli olduğu gözetilerek dosyadan el çekilerek usulden reddine,

2. Esas hakkında inceleme yapılmasına karar verilmesi halinde duruşmalı inceleme yapılarak davanın esastan reddine, karar verilmesini, saygılarımızla arz ve talep ederiz. “

Şeklinde açıklamış ve dosyada saklı belgeleri sunmuştur.

3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER

Uyuşmazlığın çözümünde Türk Ticaret Kanunu'nun Sigorta Hukuku'na ilişkin hükümleri, Borçlar Kanunu, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun ilgili hükümleri 5684 Sayılı Sigortacılık Kanununun ilgili hükümleri, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik, Sigorta Tahkim Usulü, Sigorta Hakemlerine İlişkin Tebliğ, Emtia Nakliyat Sigortası Genel Şartları, dosyada saklı XXX numaralı Nakliyat Emtia Sigorta Poliçesi Özel Şartları, tarafların iddia ve savunmaları ile bunları tevsik eden deliller, yorum kuralları ve ilgili mevzuat dikkate alınmıştır.

4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR

4.1. Değerlendirme ve Gerekçeli Karar

5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu’nun Sigortacılıkta Tahkime ilişkin 30. Maddesinin 15. Fıkrası; “Hakemler, sadece kendilerine verilen evrak üzerinden karar verir.”

şeklinde düzenlenmiştir.

Değerlendirme bu hüküm gereğince yapılmıştır.

Başvuran XXX Ticaret Ltd. Şti. tarafından XXX’ya gönderilen emtianın XXX adlı gemide taşınırken, içinde bulunduğu konteynerin devrilmesi sonucu zarar gördüğünü ve oluşan zararın XXX Sigorta A.Ş. ile yapılan sigorta poliçesiyle teminat altına alındığını, bundan dolayı XXX Sigorta A.Ş.’nin 150.700.-Euro zararını tazmin etmesi gerektiğini ileri sürmektedir.

Taraflar arasındaki ihtilaf işbu taşınan emtiada meydana geldiği iddia edilen zararın sigorta teminat kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceğidir.

Dava dosyasında saklı davalı sigorta şirketinin talebi üzerine XXX Yönetimi ve Sigorta Ekspertizlik Hizmetleri Firması tarafından yapılan incelemelere istinaden düzenlenen 30.12.2019 tarihli Ekspertiz Raporunda özetle;

- Hasarın yakın sebebi mevcut bulgular ile evrak delillerine istinaden; Söz konusu hasarın XXX isimli Ro-Ro gemisinin XXX / XXX - XXX seferi dahilinde, gemi üzerinde XXX numaralı konteynerin bulunduğu istifin seyir esnasında devrilmesi suretiyle meydana geldiği,

- Konu ekspertiz raporunda açıklanan hasarların oluşumu ve meydana gelen hasarların artışında geminin maruz kaldığı kötü hava koşulları sebebiyle oluşan yalpalarına ek olarak;

- XXX numaralı konteynerin bulunduğu istifin gemi üzerindeki sabitleme önlemlerinin yetersiz oluşu,

- XXX numaralı konteynerin içerisindeki makine ve ekipmanın konteynere sabitlenmesi ile ilgili önlemlerin yetersiz oluşu da hem yakın sebep olarak hem de hızlandırıcı nitelikte rol oynadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Ekspertiz raporundaki poliçe teminatı değerlendirmesinde;

- İlgili sigorta poliçesinin muhtelif sayfalarında, karayolu taşıması için teminat verildiğini gösterecek şekilde; “Araç kayıt bilgisi: plakaları bildirilecek üç adet TIR” “Araç türü: Kamyon” ibarelerinin yanı sıra, karayolu sevkiyatı yapılacağına refere eder şekilde çekici ve dorse plakalarının bilahâre bildirileceği belirtildiği,

- Nitekim araç plakaları ve konteyner numaralarının belirlenmesi sonrasında 1 numaralı zeyilname tanzim edilerek bu bilgilerin poliçeye eklendiği,

- Her ne kadar zeyilnameye konteyner numaraları eklenmiş olsa da sigortalı tarafından söz konusu taşıma dahilinde bir deniz |nakliyesinin de söz konusu olduğu yönünde sigorta şirketine bilgi verilmemiş (menfi) olduğunun raporu hazırlayan şirkete bildirildiği,

- Yukarıdaki hususlara istinaden hasarın teminat kapsamı dahilinde değerlendirilmeyeceği,

- Konuyla ilgili olarak sigortalı ve acente yetkilileri ile yapılan görüşmelerde teminat problemi hususunda kendilerine bilgi verilmiş olduğu, yapılan görüşmede karayolu taşımasına ek olarak Ro-ro geçişinin söz konusu olduğu bilgisinin sigortalıya aktarılmamış olduğunun beyan edildiği,

- Ancak sigortalının bu bilgiye sahip olmaması hususunun teminat kapsamını etkileyecek ve deniz nakliyesini de kapsayacak şekilde genişletecek nitelikte olmadığı, basiretli bir tüccar olarak sigortalının 409.250,00 Euro değerindeki üretim hattının (rulo açma ve boy kesme makinesi) nakliye detayları ile ilgili gerekli bilgiyi edinme yetki ve sorumluluğunun söz konusu olduğu, buna bağlı olarak da poliçenin nakliye şekli ve detayları ile ilgili sigortalı tarafından sigorta şirketine verilecek doğru ve eksiksiz bilgiler ile tanzim edilmesi gerektiği,

- Bunların yanı sıra konuyla ilgili taraflar ile yapılan yazışma ve görüşmelerde XXX numaralı konteynerin devrilmesi sonucu üçüncü şahıslara ait kıymetlerde meydana gelen hasarlar ile ilgili olarak, söz konusu konteynerdeki sabitleme önlemlerinin yetersiz oluşuna istinaden sigortalıdan ve dolayısıyla XXX Sigorta A.Ş.’den sorumluluk hasar taleplerinde bulunulabileceği,

- Konuyla ilgili olarak iletişim halinde olunan muhataplar ile yapılan görüşme ve yazışmalarda XXX Sigorta A.Ş. nezdindeki emtia nakliyat poliçesinde herhangi bir sorumluluk teminatının mevcut olmadığı,

Tespitlerinin yapılmış olduğu ve toplam hasarın 150.700.-EUR olarak belirlenmiş olduğu görülmüştür.

XXX Ticaret Ltd. Şti nin talebi üzerine XXX Sigorta Ekspertiz Hizmetleri Limited Şirketi tarafından hazırlanan 13.03.2020 tarihli Ekspertiz Raporunda özetle;

- 3 konteynerin de XXX Makine firmasının bilgisi dışında XXX Denizcilik ve Taşımacılık A.Ş. tarafından uluslararası taşıma için XXX limanında ilgili tırlardan indirildiği ve XXX Denizcilik ve Taşımacılık A.Ş tarafından işletilmekte olan XXX isimli Ro-Ro gemisine yüklendiği,

- Gemi Kaptanı Engin Şahin’in yazılı raporuna/beyanına istinaden; XXX Ro-Ro gemisinin 41-19 XXX-Sete seferini yapmakta olduğu sırada 05.12.2019 saat 01:58’de XXX Denizinde, ağır hava nedeniyle XXX numaralı konteynerin üzerinde bulunduğu XXX numaralı konteyner ile XXXte XXX plakalı dorse üzerine devrildiği,

- Kaptan raporuna istinaden havanın 9/10 bofor, rüzgarın 50-55 knots süratinde olduğu,

- Gemi içinde istif şeklinin XXX tekerlekli taşıyıcı üstünde, XXX numaralı konteynerin ve bu konteynerin üstünde XXX Makineye ait makine parçalarının bulunduğu XXX numaralı konteynerin olduğu, tekerlekli taşıyıcı ve konteynerlerin sadece 4 köşeden olacak şekilde gemi tabanına sabitlenmiş olduğu,

- XXX Limanına varışına müteakip ilgili sörveyörlerin gemiye geldiği gerekli incelemelerin yapıldığı ve akabinde blok halinde devrilen XXX tekerlekli taşıyıcı XXX ve XXX numaralı konteynerlerin doğrultulmasına başlandığı,

- Kaldırma işleminde vinç kullanılamadığı,

- Doğrultma kaldırma için çektirme yapıldığı, çektirme işlemi sırasında doğrulan konteynerlerin salınım yaptığı,

- Salınım ile XXX numaralı XXX konteyner içinde bulunan bir kısım makine aksamının kaydığı ve XXX plakalı dorse üzerine döküldüğü, XXX Makineye ait emtialarda ağır hasar meydana geldiği,

- XXX plakalı dorse içinde bulunan jant emtiasında da hasarların olduğu,

- XXX numaralı konteyner muhteviyatı emtianın ağır hasarlı olması nedeniyle başka bir konteyner içine istiflenerek XXX’ye geri gönderildiği hususlarının kendilerine verilen evrak ve eklerinden anlaşıldığı,

belirtilmiştir.

Ayrıca raporda somut olay bakımından önem teşkil eden hususlar da özetle aşağıda şekilde;

- XXX Makine tarafından karayolu nakliyesi için XXX firmasına teslim edilen konteynerler, XXX Makinenin bilgisi dışında Ro-Ro gemisine yüklenmiş olduğu, kaldı ki konteynerlerin Ro-Ro gemisinde taşınmasına bir engel olmamakla XXXte iki konteyner üst üste istiflenerek bir tekerlekli taşıyıcı üstüne konularak Ro-Ro gemisine alındığı,

- Bu taşıma şekline taraflarına sunulan Cargo Securing Manuel’in izin verdiği,

- Yapılan detaylı incelemede tekerlekli taşıyıcı üstünde bulunan birinci konteynerin alt köşelerinden çapraz zincirler ile gemi tabanına sabitleme yapılması gerektiği, üstte bulunan konteynerin 4 alt köşesinden gemi tabanına açılı vaziyette sabitleme yapılması gerektiği,

- Söz konusu ekspertiz raporunu hazırlayan şirketin kendisine iletilen Sete Limanında sörveyörleri tarafından çekilmiş fotoğraflar incelendiğinde; Cargo Securing Manuel’de belirtilen bağlamanın yapılmamış olduğu, öncelikle tekerlekli taşıyıcı sabitleyecek çapraz zincirler mevcut olmadığı, ayrıca üst konteynerin alt köşelerinden uygun bir acı ile gemi tabanına gelmesi gereken zincirler, tekerlekli taşıyıcının mapasından geçirildiği ve devrilmeyi önlemek için yapılması gereken uzun ve açılı zincir uygulamasının doğru yapılmadığı,

- Ayrıca sabitlemede tavsiye edilmeyen ekli zincir kullanıldığı,

- XXX Ro-Ro gemisinde sabitleme ve bağlamanın gemi Cargo Securing Manuel’e uygun yapılmadığı ve bu nedenle XXX numaralı XXX Makineye ait konteynerin bu konteynerin altında bulunan XXX numaralı konteynerin ve konteyneri taşıyan XXX tekerlekli taşıyıcının blok olarak devrilmiş olduğu esas hasarın ise doğrultma işleminin hatalı yapılması neticesinde meydana geldiği,

şeklinde belirtilerek, Raporun sonuç bölümünde;

- Ağır hava koşullan nedeniyle XXX numaralı Konteynerin, üzerinde bulunduğu XXX numaralı konteyner ile XXXte XXX plakalı dorse üstüne devrildiği ve XXX Makine firmasına ait Makine Parçalarının hasarlandığı olayın, XXX gemisinde yapılan tekerlekli taşıyıcı üstündeki, üst üste 2 adet konteynerin sabitlenmesi (lashing) işinin, gemi Cargo Securing Manuel kitabına uygun yapılmaması nedeniyle, sabitleme/ lashing zincirlerinin kopması ve devrilen konteynerlerin düzeltmesinin hatalı ve dikkatsizce yapılması neticesinde meydana geldiği,

Tespitlerinin yapılmış olduğu ve toplam hasarın 145.240.-EUR olarak belirlenmiş olduğu görülmüştür.

Davalı sigorta şirketinin ise, başvuran sigortalısına söz konusu hasarın poliçe teminatı kapsamında olmadığı, bu sebeple herhangi bir ödeme yapılmayacağı şeklindeki 10.01.2020 tarihli yazı ile sigortalının tazminat talebinin reddedilmiş olduğu görülmüştür.

Bu nedenle uyuşmazlığın çözümü hususunda 08.01.2021 tarihinde taraflara tebliğ edilen ara karar ile, HMK 92/1 uyarınca (satışın CIP satış olarak ve peşin ödeme karşılığı yapıldığı anlaşıldığından) başvuru sahibi vekili tarafından satış bedelinin başvuran sigortalı tarafından tahsil edilmediğine dair delillerinin ve konteyner içerisindeki makine akşamlarında meydana gelen hasarın sebebinin ve zarar miktarının belirlenmesine yönelik teknik bilirkişi incelemesi yapılması için bilirkişi ücretinin ara kararın tebliğinden itibaren 5 (beş) günlük kesin süre içinde Sigorta Tahkim Komisyonunun hesabına yatırılmasına karar verilmiş ve Satış bedelinin tahsil edilmediğine dair deliller ile Bilirkişi ücretinin başvuru sahibi tarafından 5 (beş) günlük kesin süre içinde yatırılmaması halinde dosyadaki mübrez delillere göre karar verileceği hususu başvurana ihtarat yapılmıştır.

Ara karar uyarınca bilirkişi ücretinin başvuru sahibi vekili tarafından süresinde STK hesabına yatırılmış olduğu ancak satış bedelinin başvuran sigortalı tarafından tahsil edilmediğine dair delillerinin dosyaya sunulmadığı tespit edilmiştir.

Dava dosyasında saklı sigortalısı XXX Ticaret Ltd. Şti. olan XXX Numaralı ve 29.11.2019 tanzim tarihli Nakliyat Emtia Sigorta Poliçesi incelendiğinde, Poliçenin Türk Emtia Nakliyat Sigortası Genel Şartları ve bu şartlara nazaran üstünlük sağlayan Institute Cargo Clauses (A) 1.1.82 ve poliçede yazılı diğer şart ve klozlar gereğince tanzim edildiği tespit edilmiştir.

Dosyaya mübrez, başvuran XXX Ticaret Ltd. Şti. tarafından Rhone/XXX’da mukim O.R.P.P.A. ünvanlı şirket adına düzenlenmiş olan, 29.11.2019 tarih ve XXX numaralı ticari faturanın incelenmesinden, başvuru sahibi XXX Ticaret Ltd. Şti.’nin dava dışı alıcı O.R.P.P.A. firmasına dava konusu emtiayı toplam 409.250,00 EURO bedel üzerinden, PEŞİN ÖDEME ve CIP-XXX teslim şekli ile sattığı anlaşılmaktadır.

CIP (Carriage and Insurance Paid To..." tipi satım, bir malın belirli bir yere taşınması için gemiye yükletilmesi şartıyla, mal bedelinden ve satıcı tarafından ödenecek sigorta ücreti ile navlundan ibaret bir bedel karşılığında yapılan satıma denir. CIP tipi satımda satıcı, Gümrük işlemlerini tamamlar. Taşıma acentası ile sözleşme yaparak varış limanına kadar olan navlun ücretini öder. Gönderdiği malın sigortasını yaptırır, sigorta primini öder. Malları ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren ilgili risk ve masraflardan kurtulur. Bu andan itibaren navlun ve sigorta primi dışındaki malla ilgili tüm masraf ve riskler alıcıya intikal eder. Satıcının malı teslim borcu da yine bu anda ifa edilmiş olur.

Alıcı, sözleşme koşullarına uygun olarak mal bedelini öder. İthalat için gümrük belgelerini düzenleyerek gümrük işlemlerini tamamlar. Gümrük vergilerini öder. Malları varış limanında boşaltma masraflarını ve liman ücretlerini de ödemek suretiyle gecikmeksizin malını boşaltır. Teslim anından sonra navlun ve sigorta primi dışındaki meydana gelen bütün masraflar alıcı tarafından karşılanır.

PEŞİN ÖDEME ise; İthalatçının mal bedelini ihracatçıya fiili ihraçtan önce ödediği ödeme şekli olup, bu ödeme şeklinde ihracatçı herhangi bir risk üstlenmemekte, ithalatçı ise sevkiyatın gecikmesi ya da malların sipariş evsafına uygun olmaması gibi nedenlerden dolayı zarara uğrama riski taşımaktadır.

Hasarın alıcıya geçmiş olması ile ifade edilmek istenen, taşıma sırasında meydana gelen hasardan satıcının hukuken etkilenmemesi ve eğer satış bedelini tahsil etmişse, iade etmekle yükümlü olmaması; tahsil etmemişse, bu alacağını kaybetmemesidir. Bununla XXXte Yargıtay bazı kararlarında, satıcının hukuki durumunda herhangi bir kötüleşme olmadığı hâlde, fiili duruma bakarak, satış bedeli henüz ödenmemiş ise satıcının da zarar görebileceğini kabul etmiştir.

Uyuşmazlık konusu olayda ise ödeme şekli “Peşin Ödeme” olarak kararlaştırılmıştır. Daha açık bir anlatımla taraflar, alıcının, mal ilk taşıyıcının gözetimine devredildikten sonra fatura bedelini ödeyeceği hususunda anlaşmışlardır. Dolayısıyla mal bedeli peşin ödenmiştir.

Yukarıda içerikleri açıklanmış bulunan tüm bu bilgi ve belgeler çerçevesinde, dava konusu yükün mülkiyetinin ve yüke ilişkin yarar ve hasarın dava dışı alıcıya geçmiş olması karşısında, başvuru sahibi satıcının dava konusu yük üzerinde sigortalanabilir menfaati bulunmadığı anlaşılmakla, aktif dava ehliyetinin eksikliğine bağlı olarak davanın usulden reddi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde hüküm oluşturulmuştur.

5. KARAR

Yapılan değerlendirmeler ve belirtilen gerekçeler neticesinde;

1. Başvuru sahibi talebinin USULDEN REDDİNE,

2. Başvuran tarafından ödenen 19.623.-TL tutarındaki başvuru ücretinin, başvuran üzerinde bırakılmasına,

3. Başvuran tarafından ödenen 1.000.-TL tutarındaki bilirkişi ücretinin, başvurana geri iadesine,

4. Aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketi vekil ile temsil edildiğinden karar tarihinde geçerli AAÜT ile 5684 Sigortacılık Kanunu’nun 30/17.madde hükmü uyarınca reddedilen kısım üzerinden hesaplanan 816.-TL tutarındaki vekâlet ücretinin başvurandan tahsili ile aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketine ödenmesine,

5684 s. Sigortacılık Kanunu'nun 30. Maddesinin 12. fıkrası uyarınca, kararın taraflara bildiriminden itibaren 10 gün içinde Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde itiraz yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verilmiştir. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy