(5684 S. K. m. 30) (6102 S. K. m. 1409)
29.11.2018 Tarih ve 2018/İHK-10438 Sayılı İtiraz Hakem Heyeti Kararı(Tekne)
1. BAŞVURUYA KONU UYUŞMAZLIK VE İTİRAZ HAKEM HEYETİNE İNTİKALİ
1.1. Uyuşmazlık Konusu Olay:
İtiraz Hakem Heyetimize tevdi edilmiş bulunan uyuşmazlığın konusu, XX Sigorta A.Ş. tarafından tanzim edilen XXXX sayılı tekne sigorta poliçesi tahtında sigorta konusu "XXX" isimli teknenin 28.02.2018 tarihinde bağlı bulunduğu XXX Barınağında batması ile meydana gelen maddi hasarın tazmini talebidir.
1.2. Dosyanın İtiraz Hakem Heyetine İntikal Etme Süreci:
Dosya aslı, Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından Koordinatör Hakem XXX’a 30.10.2018 günü teslim edilmiş; elektronik ortamda da Heyet üyelerine iletilmiştir.
Dosya içeriği üzerinde yapılan tetkik sonucunda, uyuşmazlığın mahiyeti ve dosya mevcudu itibariyle duruşma yapılmasına gerek olmadığı kanaatine varılarak uyuşmazlığın tekne sigorta poliçesinden kaynaklanan tazmin talebine ilişkin olduğu anlaşılmakla konu uyuşmazlığın hukuki değerlendirme yoluyla karara bağlanması öngörülmüştür.
2. SİGORTA HAKEMİ VE HAKEM HEYETİNCE VERİLEN HÜKÜM
Başvuru sahibi vekili tarafından Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılan başvuru XXX tarafından verilen 03.09.2018 tarih, 2018/E.46046, 2018/ K58257 sayılı karar gerekçesinde aynen;
“ 1-Başvuranın başvurusunun kısmen kabulü ile 30.000.-TL'nın aleyhine başvuru yapılan XX Sigorta A.Ş.'den tahsili ile başvuru sahibine ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Başvuranın yapmış olduğu 750.-TL başvuru ücreti 5.20 TL vekalet harcı toplamı 755.20 TL yargılama giderinin kabul ret oranına göre hesap ve takdir edilen 453.66 TL sının aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinden tahsili ile başvurana ödenmesine, artan kısmın kendi üzerinde bırakılmasına,
3-Başvuran vekil ile temsil edildiğinden karar tarihindeki AAÜT madde 17/2 ye göre hesap ve takdir edilen 3.600.-TL avukatlık ücretinin sigorta şirketinden alınarak başvurana ödenmesine,
4-Aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketi vekil ile temsil edildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT ile 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 30/17.Madde hükmü uyarınca reddedilen kısım üzerinden hesaplanan 478.56 TL vekalet ücretinin başvurandan tahsili ile aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketine ödenmesine,
5684 sayılı Kanunun 30/12. maddesi hükmü gereği, kararın bildirim tarihinden itibaren 10 gün içinde Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde itiraz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.” şeklinde hüküm kurulmuştur.
2.1. TARAFLARIN İTİRAZ VE GEREKÇELERİ, TALEPLERİ
Sigorta Kuruluşu Davalı Vekili itiraz dilekçesinde özetle, rizikonun teminat kapsamında olmadığını, batmanın yağmur suyu nedeniyle gerçekleştiği, batmanın deniz tehlikesi kapsamında gerçekleşmediğinden kararın hatalı olduğuna ilişkindir.
Başvuru Sahibi /Davacının itiraz dilekçesine karşı cevap dilekçesi sunmadığı görülmüştür.
3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
Uyuşmazlığın çözümünde Türk Ticaret Kanunu’nun Sigorta Hukuku’na ilişkin hükümleri, Borçlar Kanunu, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ilgili hükümleri, 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik, Sigorta Tahkim Usulü, Sigorta Hakemlerine ilişkin Tebliğ, XXXX numaralı Tekne Sigorta Poliçesi Genel ve Özel Şartları, Enstitü Yat Klozları 1.11.85 hükümleri, tarafların iddia ve savunmaları ile bunları tevsik eden deliller, yorum kuralları ve ilgili mevzuat dikkate alınmıştır.
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
4.1. Değerlendirme
İhtilaf, Başvuru sahibi XXX e ait, 28.05.2017 tanzim tarihli, 28/05/201X - 28/05/201X vadeli ve 50.000 TL sigorta bedelli Tekne Sigorta Poliçesi tahtında sigorta konusu "XXX" isimli fiber teknenin 28.02.2018 tarihinde XXX barınağı içerisinde iskeleye bağlı halde iken, bulunduğu yerde tamamen battığı, tekne battığı yerden dalgıç ekibi vasıtasıyla kurtarıldığı, suyu tahliye edilerek yüzdürüldüğü ve çekek alanında karaya alındığı, kurtarma masrafları için 1.000.- TL, onarım bedeli içinse 48.940.- TL olmak üzere toplam 49.940.- TL talep edildiği, Sigorta Şirketi tarafında yaptırılan ekspertiz incelemesi sonucunda, tespit edilen onarım bedeli sigorta değerine eşit olduğundan teknenin onarımının ekonomik olmayacağı bu nedenle hükmi tam ziya işlemi yapılarak sovtaj olarak değerlendirilmesinin daha makul ve ekonomik olacağı ve teknenin sovtaj değeri için sigortalıdan 21.000.- TL'lık teklif alınmış olup makul bulunarak değerlendirilmiş olduğu, ekspertiz raporunda hasar tutarı; teknesi sigorta bedelinden sovtaj değeri 21.00 TL mahsup edilmesi ile 29.000 TL ve kurtarma masrafları 1.000 TL olmak üzere 30.000 TL olarak tespit edildiği, Hakem incelemesi sırasında Hakem Heyetin’de yer alan teknik hakem koordinatör Kaptan XXX’ın yer aldığı, hasarın sigortalı fiber teknenin kıçtan takma motoru, XXX marka 90 HP gücünde ve oldukça ağır bir motor olduğu, , yaklaşık ağırlığı 160 kg. civarında olduğu, bu sebeple, sigortalı teknenin kıç tarafı suya biraz daha fazla gömülmüş olması nedeniyle, olay öncesinde şiddetli yağan yağmur sularının teknenin üzerini örten brandanın açık kalan yerlerinden içeri sızması sonucu burada zamanla biriken yağmur ağırlığı teknelerin kıçının suya daha da fazla gömülmesine neden olduğu, bunun neticesinde, önceden öngörülemeyen şekilde teknenin kıç tarafında bulunan deniz suyu tahliye deliğinden giren deniz suyu içeri dolarak sigortalı teknenin dengesini bozmuş ve batmasına neden olduğunun tespit edildiği, ekspertiz raporunda yer alan hasar miktarı ile aynı kanaate vardığı ve talebin kısmen kabulüne karar verildiği, Hakem kararına karşı Sigorta Şirketi tarafından hasarın teminat kapsamında olmadığı yönünden itiraz edilmiştir.
4.2. Gerekçeli Karar
İtiraz Hakem Heyetimiz’ce Hakem Heyeti kararı ve dosya itirazlar kapsamında incelenmiş olup, İtiraz konusu olmayan hususlar taraflar arasındaki kesinleşmiştir.
Buna göre taraflar arasındaki ihtilaf, rizikonun teminat kapsamında olup olmadığına ilişkindir. 28.02.201X tarihinde XXX balıkçı barınağı içerisinde iskeleye bağlı halde iken, bulunduğu yerde tamamen battığı, tekne battığı yerden dalgıç ekibi vasıtasıyla kurtarıldığı, suyu tahliye edilerek yüzdürüldüğü ve çekek alanında karaya alındığı taraflar arasında çekişmesizdir.
TTK m. 1409/1 uyarınca sigortacı, sözleşmede öngörülen rizikonun gerçekleşmesinden doğan zarardan veya bedelden sorumlu olup, 2. fıkra uyarınca sözleşmede öngörülen rizikolardan herhangi birinin veya bazılarının sigorta teminatı dışında kaldığına ilişkin ispat yükü, sigortacıya aittir. İspat yükünün sigortacı üzerinde olduğuna ilişkin söz konusu prensip, sigorta ettirenin ihbar yükümlülüklerini iyiniyet kuralları çerçevesinde kullanmış olduğu durumlarda geçerlidir; aksi halde, ispat yükünün yer değiştireceği kabul edilir. Bu prensipler ışığı altında ihtilafı incelediğimizde;
Tekne Sigortası Poliçe Genel Şartları "Sigortanın Konusu" başlıklı A3 uyarınca, bu sigorta, rizikonun gerçekleşmesi sonucu gemi veya diğer deniz ve göl araçlarının yahut bunlara ilişkin diğer menfaatlerin uğrayacağı ziya ve hasarı, ayrıca teminata dahil edilmişse sorumluluk tazminatını, yahut bunlarla ilgili masrafları kapsar. Ziya veya hasar yahut sorumluluk tazminat ile bunlara ilişkin masrafların kapsam ve içeriği, teminata dahil ve istisna edilen rizikolar, bu poliçeye eklenen özel şartlarla belirlenir." düzenlemesi yer almaktadır.
Mezkur poliçenin "Enstitü Tekne Klozu 1.11.85" CL.328 klozu hükümlerine göre akdedildiği ve poliçenin ön sayfasında sigortalı teknenin hızının 17 mil üstü olduğu, poliçenin "ÖZEL ŞARTLAR" bölümünde; "Sigortalı teknenin azami süratinin 17 mil/saatten daha fazla olduğu sigortalının beyanından anlaşıldığından Enstitü Klozları 1.11.85 CL.328 klozunun 5. (5.1) maddesi iptal edilerek, Sürat botu klozları uygulanması meşruttur. " şeklinde özel şarta yer verildiği görülmektedir. Dolayısıyla, sürat botu klozunun uygulama alanı, Enstitü Klozları 1.11.85 CK 328 klozu 5.(5.1) maddesinin yerine geçmek üzere konulmuş olup, Enstitü Yat Klozu 1.11.85’ in diğer maddeleri poliçe şartları olarak uygulama alanı bulacaktır.
Hakem kararında, batmanın önceden öngörülemeyen şekilde teknenin kıç tarafında bulunan deniz suyu tahliye deliğinden giren “deniz suyunun” içeri dolarak sigortalı teknenin dengesini bozmuş ve batmasına neden olduğu tespit edilmiştir. Olayda, Başvuru Sahibi, teknesini barıkçı limanına sokarak bağlamış ve dış etkenlerden korumak amacıyla branda ile üzerini örtmüş, sigortalıdan beklenen özen borcunu yerine getirdiği anlaşılmaktadır.
Diğer yandan motorun gücü ve teknik özellikleri Sigortacı tarafından bilinerek teminat altına alınmıştır. Sigortacı’ının “tekne sigorta uzmanlığı” kapsamında esasen motorun ağırlığının, bu tekne için uygun olup olmadığını bilmesi ve buna ilişkin riskleri değerlendirerek sigorta poliçe kapsamını ve prim değerlendirmesi yaparak teminat altına alınması gereklidir.
Neticen, ağır olan motor, teknenin kıç tarafını suya batırmış, yağan yağmur ile birlikte ağırlaşmış ve tahliye deliğinden deniz suyu içeri girerek batmasına sebep vermiştir. Dolayısla batmaya sebep olan doğrudan etken, teknenin tahliye deliğinden giren deniz suyudur. Bir başka anlatım ile, yağan yağmur tek başına teknenin batmasına sebebiyet verecek nitelikte ve yoğunlukta değildir. Aynı barınakta yer alan teknelerin batmadığı dosyaki bilgi ve fotoğraflardan açıktır. Eğer tahliye deliğinden deniz suyu girmeseydi, batma olayının da gerçekleşmeyeceği ortadır.
Olay niteliği itibariyle, bir deniz tehlikesidir. Ayrca, mezkur, sigorta poliçesinde “batmanın tahliye deliğinden giren deniz suyu neticesinde teminat kapsamında olmadığına” ilişkin bir klozda yer almamaktadır. Teminat dışında bırakılmayan bir klozun, riziko gerçekleştikten sonra teminat kapsamında olduğunu iddia etmek Medeni Kanunun 2. Maddesi uyarınca iyiniyet niyet kurallarına ve sigorta hukukun temel prensiplerine aykırılık teşkil eder.
Neticen meydana gelen hasar, temiat kapsamında olup Hakem Heyeti Kararı’nda usul ve yasaya aykırılık görülmediğinden Sigorta Şirketi’nin itirazının reddine karar verilmemiştir.
5. SONUÇ
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1. Davalı sigorta şirketinin Uyuşmazlık Hakem Heyeti Kararına yönelttiği tüm itirazlar yerinde bulunmadığından, itirazların REDDİNE,
2. Davalının yapmış olduğu itiraz giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
3. Usulü işlemlerin tamamlanması için dosyanın Sigorta Tahkim Komisyonuna tevdiine,
Uyuşmazlığın miktarı itibarıyla 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 30/12. maddesi uyarınca kanun yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy