(6100 S. K. m. 31)
18.09.2015 Tarih ve K-2015/E.0017602 sayılı Hakem Kararı
1. Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep
Uyuşmazlık konusu, 02.02.2015 tarihinde meydana gelen Lodos ve aşırı yağıştan dolayı başvurana ait işyerinde meydana gelen hasardır.
Fırtına nedeniyle kabaran deniz, başvuranın işyerini basarak binada ve demirbaşlarda zarara sebebiyet vermiştir.
Başvuran, işyerinde meydana gelen zararın, sigortacı tarafından tamamen karşılanmadığından bahisle Komisyona başvurmuştur.
Başvuran, 39.000,00 TL’nin ödenmesini talep etmektedir.
1.1 Başvurunun Hakeme İntikaline ve İncelenmesine İlişkin Süreç
Dosya 11.12.2015 tarihinde teslim alınarak yargılamaya başlanmıştır. Dosya içindeki belgeler üzerinde yapılan ilk inceleme sonucunda; talebin, sel / su baskını nedeniyle başvurana ait işyerinde meydana gelen zararın tazmini olduğu anlaşıldığından, 11.12.2015 tarihli ara kararla HMK m.31 gereği, uyuşmazlığın aydınlatılması için başvurandan, ara kararda belirtilen bilgi ve belgeler istenmiştir.
Talep edilen bir kısım bilgi ve belgeler geldikten sonra dosyayı yeniden inceleyen Hakem Heyetimiz, dosyadaki eksikliklerin tamamlandığına karar vermiş ve dosyadaki belgeler üzerinden incelemesini sürdürerek 19.02.2016 tarihinde uyuşmazlık hakkında karara vararak yargılamaya son vermiştir.
2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1 Başvuru Sahibinin İddia, Delil ve Talepleri
Başvuran, 18.09.2015 tarihli Sigorta Tahkim Komisyonu Başvuru Formu’nda ve iki sayfadan ibaret ek beyan dilekçesinde özetle; 02.02.2015 tarihinde meydana gelen şiddetli fırtına nedeniyle kabaran denizin, altı yıldır işletmekte olduğu işyerini basarak zarar verdiğini, sigortacıya hasar ihbarında bulunduğunu, sigortacının 20111500150 no.lu hasar dosyası açarak eksper görevlendirdiğini, eksperin on gün sonra gelerek işyerinde hasar tespiti yaptığını, bu tespit sonucunda kendisine sigortacı tarafından 2.024,00 TL tazminat ödendiğini, bu tazminatın eksik olduğunu, zira su baskını nedeniyle ahşap kaplama ve kapıların şiştiğini, duvar kağıtlarının kabardığını, bar sandalyesi ve taburelerin tuzlu su nedeniyle paslandığını, ahşap kaplama sahnenin ve DJ kabininin şişerek kullanılmaz hale geldiğini, toplam zararın 39.000,00 TL olduğunu iddia etmiştir.
Başvuran, başvuru formu ekinde; Başvuru ücretinin yatırıldığına dair ATM makbuzunu, bakiye zarar miktarının ödenmesine ilişkin sigortacıya hitaben yazılan 13.07.2015 tarihli yazıyı, bu yazının gönderildiğine / alındığına dair kargo belgelerini, riziko tarihi kapsayan sigorta poliçesini, işyeri açma ve çalışma ruhsatı suretini, işyerinde meydana gelen zararın onarımına ilişkin alınan tekliflerin suretlerini, demirbaş listesini ve işyerindeki hasarı gösteren çok sayıda fotoğrafı delil olarak sunmuştur.
11.12.2015 tarihli ara karar üzerine, demirbaş listesini, alınan teklif asıllarını, yapılan harcamalara ilişkin 3 adet fatura aslını, işyeri poliçesini, zarar miktarına ilişkin beyanını göndermiştir.
Başvuran, sonuç olarak işyerinde toplam 39.000,00 TL’lik zarar meydana geldiğini, sigortacının 2.024,00 TL kısmi ödemede bulunduğunu beyan ederek, bakiye tazminatın ödenmesini talep etmektedir.
2.2 Sigorta Kuruluşunun İddia, Delil ve Talepleri
Sigortacı vekili, başvuruya cevap olarak Sigorta Tahkim Komisyonuna gönderdiği 27.11.2015 tarihli yazıda özetle: Başvurana ait işyerinin 31.01.2015 / 31.01.2016 vadeli xxxxx no.lu Sigorta Poliçesi’ ile teminata alındığını, hasar ihbarı üzerine xxxxx sayılı hasar dosyası açılarak, işyerinde meydana gelen zararın tespiti için eksper görevlendirildiğini, eksper raporuna göre, su baskını sonucunda sigortalı tarafından yaptırılan bir kısım kıymetler ile demirbaşların hasar gördüğünü, poliçede teminata alınan kiracı tarafından yapılan masrafların (KTYM) eksik sigorta konusu olduğunu, demirbaş hasarının sel/su baskını muafiyeti klozu gereği (teminat bedelinin %2’si kadar muafiyet) muafiyet altında kaldığını, toplam hasar bedelinin 21.241,70 TL olarak hesaplandığını, eksik sigorta ve muafiyet tenzili sonucunda belirlenen 2.024,00 TL’nin 03.02.2015 tarihinde başvurana ödendiğini, böylece poliçeden doğan sorumluluğun yerine getirildiğini, başvuranın talebinin fahiş olduğunu, hasar tespiti aşamasında beyan ve talep edilmeyen, müphem ve gerçek olmayan bir çok şeyin Tahkim başvurusu ile talep edildiğini, bu nedenle talebin kabul edilemeyeceğini iddia etmiştir.
Sigortacı vekili sonuç olarak, başvuranın talebinin mesnetsiz ve fahiş olduğundan bahisle, başvurunun reddini talep etmiştir.
3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
Uyuşmazlığın çözümü için 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Yangın Sigortası Genel Şartları, Sigorta Poliçesi hükümleri, Yargıtay kararları ile Komisyon kararları dikkate alınmıştır.
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
4.1 Değerlendirme
Tarafların, dava şartı olarak, 6100 sayılı HMK’nin 50 ve 51. maddelerine göre taraf ve dava ehliyetlerinin olduğu görülmüş ve esastan incelemeye geçilmiştir.
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30/15. maddesi, sigorta hakemlerinin, sadece kendilerine verilen evraklar üzerinden incelemelerini sürdürüp karar vereceklerini hükme bağlamıştır. Bu nedenle taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümü için dosyaya sunulan belgelerin incelenmesine geçilmiştir.
Dosyaya sunulan xxxxx no.lu Sigorta Poliçesi’ incelendiğinde: Poliçe vadesinin 31.01.2015 / 31.01.2016 olduğu, riziko adresindeki başvurana ait işyerinin teminata alındığı, işyerinde bulunan demirbaşlar için 110.000,00 TL, emtialar için 20.000,00 TL, kiracı tarafından yapılan masraflar (KTYM) için 5.000,00 TL, sel / su baskını için de 135.000,00 TL teminat verildiği görülmektedir.
02.02.2015 tarihinde meydana gelen Lodos nedeniyle, denizin yükselmesi sonucunda başvurana ait işyerine giren suların zarara sebebiyet verdiği ve bu zararın poliçe kapsamında olduğu konusunda taraflar arasından uyuşmazlık yoktur.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, işyerinde meydana gelen zararın miktarı konusunda çıkmıştır.
Başvuran işyerinde meydana gelen toplam zararının 39.000,00 TL olduğunu iddia ederken, sigortacı ise bu talebin fahiş olduğunu, eksper raporuna göre işyerinde 21.241,70 TL zarar meydana geldiğini, poliçe şartları gereği uygulanan eksik sigorta ve muafiyet indirimi sonucunda elde edilen 2.024,00 TL’nin başvurana ödendiğini ve böylece poliçeden doğan yükümlülüklerini yerine getirdiklerini iddia etmiştir.
Dosyaya sunulan eksper raporu incelendiğinde: Başvurana ait işyerinin, Balık Restaurant olarak işletildiği, denize sıfır konumunda bulunduğu, 2015 yılı Şubat ayı başlarında bölgede yaşanan fırtına ve Lodosun etkisiyle meydana gelen deniz kabarması sonucunda zarar gördüğü, denizin kabarması sonucu yükselen dalgaların işyerine girerek, içerde ve bahçe kısmında zarar meydana getirdiği, başvuranın kiracı olduğu, poliçede teminat altına alınan dekorasyon miktarı (KTYM) ile zarar gören dekorasyon miktarı arasında büyük miktarda fark olduğu, binaya ait hasarların tazminat hesabına dahil edilmediği, 150 m2’lik kapalı alan dekorasyonu için 25.000,00 TL, teras dekorasyonu için de 25.000,00 TL olmak üzere toplam
50.000,00 TL dekorasyon bedeli hesaplandığı, poliçede ise 5.000,00 TL dekorasyon teminatı bulunduğundan eksik sigorta uygulandığı görülmüştür.
Eksper raporunda tazminat hesabı yapılırken, demirbaş ve dekorasyon (KTYM) ayrımı yapıldığı, her ikisi için ayrı ayrı hesaplama yapıldığı görülmektedir.
Raporda demirbaş hasarı olarak, ahşap masaların ayaklarının tamir ve cilası ile nakliyesi değerlendirmeye alınmıştır. Yedi adet ahşap masanın ayaklarının tamir ve cilası için 1.050,00 TL, nakliye için 200,00 TL olmak üzere toplam 1.250,00 TL hasar bedeli hesaplanmış, ancak
poliçedeki sel/su muafiyeti olan %2 muafiyet oranı (demirbaş teminatının %2’si =2.200,00 TL) uygulandığında ödenecek bir tazminat kalmadığı beyan edilmiştir.
Kiracı tarafından yapılan masraflar (KTYM) ise aşağıdaki şekilde değerlendirilmiştir.
sigortalı talep eksper tespiti eskime (%) ödenecek miktar
1- Camkapı Hidroliği 500.00 500,00 15 425,00
2- Alüminyum Küpeşte 1.000,00 690,00 15 586,50
3- Küpeşte Üstü Lambri 1.500,00 960,00 15 816,00
4- Kolon Ahşap Kaplama 3.500,00 2.500,00 15 2.125,00
5- Teras Zemin Yenileme 13.000,00 9.200,00 15 7.820,00
6- İskele Merdiveni 460,00 460,00 15 391,00
7- Teras Elektrik işleri 8.342,00 8.342,00 15 7.090,70
8- Küpeşte Altı Mermeri 1.800,00 1.150,00 15 977,50
9- Camekanönü Duvarı 2.500,00 600,00 15 510,00
10- Moloz Atımı -- 300,00 -- 300,00
11- Nakliye -- 200,00 -- 200,00
Toplam 32.602,00 24.902,00 21.241,70
Eksik sigorta uygulaması = (5.000 /50.000) x 21.241,70 = 2.124,17 TL
Dekorasyon teminatı muafiyeti = 5.000 x %2 =100,00 TL
Ödenecek Miktar = 2.024,17 TL
Sigortalının toplam 33.852,00 TL’lik talebine karşılık eksperin 26.152,00 TL zarar tespiti yaptığı; muafiyet, eksik sigorta ve %15 eskime uygulaması sonucunda 2.024,17 TL tazminat
hesaplandığı, bu miktarın da başvurana ödendiği anlaşılmaktadır.
Başvuran ödenen bu miktara itiraz ederek Sigorta tahkim Komisyonuna başvurmuştur.
Dosyanın incelenmesi sonucunda, HMK m.31 gereği, uyuşmazlığın aydınlatılması için, başvurandan, zararını netleştirmesi ve itirazını haklı gösterecek delilleri sunması 11.12.2015 tarihli ara kararla istenmiştir.
Başvuran gönderdiği beyanda, zararını aşağıdaki gibi netleştirmiştir.
1- 70 adet sandalye = 4.700,00 TL
2- Ahşap Mobilya (spelatör) = 1.770,00 TL
3- Mertaş (zemin taşı) = 3.700,00 TL
10.170,00 TL (Üç adet fatura dosyada mevcut)
1- Elektrik işleri için alınan teklif = 9.843,56 TL
2- Masa, lambri teklifi = 24.000,00 TL
3-Bina Duvarı (malzeme +işçilik) = 5.074,00 TL
38.917,56 TL
Başvuran gönderdiği beyanda, 39.000,00 TL olarak belirlediği hasarının, tuzlu su nedeniyle masa ve sandalye ayakları sonradan paslandığı için 6.470,00 TL (4.700,00 + 1.770,00) daha masraf yaptığını, böylece toplam zararının 45.470,00 TL olduğunu bildirmiştir.
Başvuranın bizzat yaptığı harcama (10.170,00 TL) ile alınan teklifler (38.917,56 TL) dikkate alındığında toplam zararın 49.087,56 TL olduğu, bu zararın da 44.013,56 TL’sinin demirbaş ve dekorasyon hasarı olduğu görülmektedir.
Başvuranın dosyaya sunduğu beş adet teklifin, sigorta eksperi tarafından tamamen kabul edildiği, sadece bina hasarına ilişkin KDV dahil 5.074,00 TL’lik teklifin kabul edilmediği anlaşılmıştır.
Eksperin kabul ettiği teklifler, KDV hariç 8.342,00 TL’lik elektrik işleri ile ilgili teklif,
24.000,00 TL’lik Lambri hasarları ile ilgili teklif, iskele merdiveni ile ilgili 542,50 TL’lik teklif ve kapı kilit motoru ile ilgili 500,00 TL’lik tekliflerdir. Bu tekliflerin toplamı da 33.384,50 TL tutmaktadır. Ancak eksper bu tekliflerde yer alan bazı kalemleri fazla bulmuş ve kendi belirlediği fiyat üzerinden raporuna yazmıştır.
Eksperin kabul ettiği tekliflerin toplamı (33.384,50 TL) ile başvuranın sonradan oluşan paslanma sonucu, masa ve sandalyeleri onarmak için yaptığı toplam 6.470,00 TL masraf ile
5.074,00 TL bina duvarlarında meydana gelen masrafı toplarsak, 44.928,50 TL rakamına ulaşırız ki bu miktar da başvuranın beyan ettiği (45.000,00 TL olarak) zarar miktarıdır.
Eksperin raporunda yer almayan, ancak sonradan paslanma ve şişme sonucu meydana geldiği beyan edilen masa ve sandalye onarım faturası toplamı olan KDV dahil 6.470,00 TL’nin de tazminata dahil edilmesi gerekmiştir. Bu tazminattan %2 sel / su muafiyeti (2.200,00 TL) düşüldüğünde 4.270,00 TL bakiye tazminatın başvurana ödenmesi gerekecektir.
Buraya kadar yapılan değerlendirmeler sonucunda görülmektedir ki, başvuranın 45.000,00 TL dolayında olduğunu belirttiği zararının, 7.720,00 TL’sinin (6.470,00 TL faturalı + 1.250,00 TL eksper raporu) demirbaş hasarı, 5.074,00 TL’nin bina hasarı, kalan 32.206,00 TL’nin ise dekorasyon hasarı olduğu anlaşılmaktadır.
Poliçede demirbaş bedeli, 110.000,00 TL, emtia bedeli 20.000,00 TL ve dekorasyon (KTYM) ise 5.000,00 TL bedelle teminata alınmıştır. Bu durumda poliçedeki dekorasyon bedelinin, gerçek değerinin çok altında kaldığı ve eksik sigorta olduğu görülmektedir.
Bu itibarla eksper raporundaki eksik sigorta uygulamasının (5.000,00 /50.000,00) doğru olduğu kabul edilerek, sonradan ortaya çıktığı beyan edilen ve dosyaya sunulan faturalarla ispatlanan 4.270,00 TL demirbaş hasarı ve 364,35 TL KDV’nin (ödenen 2.024,17 TL’nin KDV’si) toplamı olan 4.634,35 TL’nin, sigortacı tarafından başvurana ödenmesi gerekecektir.
4.2 Gerekçeli Karar
Sigortacılıkta esas olan, sigorta yapılan kıymetlerin, gerçek değerleri üzerinden sigortalanmalarıdır. Aksi takdirde eksik sigorta yapılmış olur.
Sigortalı kıymetlerde bir hasar meydana geldiğinde, hasar tespiti sırasında sigortalı kıymetlerde eksik sigorta tespit edilirse, hasar tazminatı da eksik olarak ödenir.
Bu durumda poliçedeki sigorta bedeli ile sigorta değeri (gerçek değer) arasındaki oran nispetinde hasar tazminatı ödenir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1462. maddesinde eksik sigorta ile ilgili hüküm yer almıştır. Bu Kanun hükmüne göre:
‘Sigorta bedeli, sigorta değerinden az olduğu takdirde, sigorta edilmiş menfaatin, bir kısmının zarara uğraması halinde sigortacı, aksine sözleşme yoksa sigorta bedelinin sigorta değerine olan oranına göre tazminat öder.’
Somut olayda da poliçedeki sigorta bedeli 5.000,00 TL olan dekorasyon kıymetlerinin, eksper tespitine göre gerçekte 50.000,00 TL olduğu anlaşılmış ve 5.000 / 50.000 oranı nispetinde dekorasyon hasar tazminatı ödemesi yapılmıştır.
Poliçede yer alan Sel / Su Baskını Muafiyeti Klozuna göre, hasar meydana geldiğinde bina ve muhteviyat gruplarının her birinin toplam sigorta bedeli üzerinden %2 muafiyet uygulanacaktır. Nitekim eksper raporunda bu muafiyetin uygulandığı görülmüştür.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 194. maddesi ‘Taraflar, dayandıkları vakıaları, ispata elverişli şekilde somutlaştırmalıdırlar. Tarafların, dayandıkları delilleri ve hangi delilin hangi vakıanın ispatı için gösterildiğini açıkça belirtmeleri zorunludur.’ hükmünü ortaya koymuştur.
Bu Kanun maddesine göre, başvuran, dosyaya sunduğu belgelerle, hasar tarihinde işyerindeki dekorasyon kıymetlerinde eksik sigorta olmadığını somut ve kesin delillerle kanıtlayamamıştır.
Demirbaş listesi 110.492,97 TL olarak dosyaya sunulmuş ve poliçedeki değer ile uyumlu olduğu kanıtlanmışken, aynı şekilde dekorasyon mevcudunun poliçe ile uyumlu olduğu kanıtlanamamıştır.
Bu itibarla, yukarıda yapılan değerlendirmeler sonucunda, sigortacının bakiye 4.634,35 TL tazminattan sorumlu olduğuna karar verilmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
5. SONUÇ
Yukarıda yapılan değerlendirmeler sonucunda;
1. Başvuranın talebinin KISMEN KABULUNE
2. Ödenmesi kararlaştırılan, 4.634,35 TL bakiye tazminatının sigortacıdan alınarak başvurana verilmesine,
3. Başvuru ücreti olarak ödenen 300,00 TL’nin, kabul / talep oranına göre belirlenen 35,65 TL’sinin sigortacıdan alınarak başvurana verilmesine
4. Sigortacı, tahkim yargılamasında kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAUT’nin 13 ve 17. maddeleri ile 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30/17. maddesi gereği, reddedilen miktar üzerinden belirlenen 824,78 TL vekâlet ücretinin başvurandan alınarak sigortacıya verilmesine
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesinin 12. fıkrası gereği, Hakem Heyeti kararının taraflara bildirim tarihinden itibaren on gün içinde Komisyon nezdinde itiraz yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verilmiştir. 19.02.2016 (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy