(5684 S. K. m. 11, 30)

16.01.2020 Tarih ve 2020/İHK-1298 Sayılı İtiraz Hakem Heyeti Kararı (Tekne)

1. BAŞVURUYA KONU UYUŞMAZLIK VE İTİRAZ HAKEM HEYETİNE İNTİKALİ

1.1. Uyuşmazlık Konusu Olay

Aleyhine başvurulan .... Sigorta A.Ş. tarafından 28.02.2018-28.02.2019 vadeli 0001 numaralı Mavi Dalga Yat Poliçesi kapsamında teminat altına alınan başvurana ait K.A. isimli teknenin 09.10.2018 tarihinde çalınması sonucu uğradığı iddia edilen zararın sigorta şirketinden tazmini talebine ilişkindir.

1.2. Dosyanın İtiraz Hakem Heyetine İntikal Etme Süreci

Davalı aleyhine Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılan başvuru hakkında, Uyuşmazlık Hakemi tarafından verilen 09/10/2019 tarihli, 2019/K-79851 sayılı kararın taraflara tebliği üzerine aleyhine başvurulan sigorta şirketi tarafından, 30.10.2019 tarihinde itiraz edilmiş, itirazın süresi içinde ve mevzuata uygun olarak yapılıp yapılmadığının komisyon tarafından denetlenmesi sonrasında, itiraz hakkında karar vermek üzere dosya İtiraz Hakem Heyetimize tebliğ edilerek incelemeye başlanmıştır.

2. SİGORTA HAKEMİ VEYA HAKEM HEYETİNCE VERİLEN HÜKÜM

Uyuşmazlık Hakemi tarafından verilen 09/10/2019 tarihli, 2019/K-79851 sayılı kararda özetle; “...meydana gelen riziko ve hasarın teminat kapsamı dahilinde olması nedeniyle tazminat ödemesinin şartları oluştuğu gerekçesiyle başvurunun kısmen kabulü ile 41.590,53 TL tazminat tutarının 11.02.2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte aleyhine başvurulan .... Sigorta A.Ş.’den tahsili ile başvurana ödenmesine” karar verilmiştir.

3. TARAFIN/TARAFLARIN İTİRAZ GEREKÇELERİ VE TALEPLERİ

Davalı vekilinin İtiraz Başvuru Formuna ekli beyan dilekçesinde özetle; “Enstitü Yat klozu gereği gemi sahibi ve idarecilerinin gerekli özeni göstermemelerinden kaynaklanan hasarların teminat dışı olduğu, hakem kararının hatalı olduğu, sigortalı teknenin açık denize demirlendiği, teknenin korumasız güvenli olmayan bir ortamda başıboş bırakıldığı, teknenin anahtarsız çalıştırılıp çalıştırılamadığının araştırılması gerektiği, çalıştırılamayacak ise nasıl çalındığına ilişkin tespit yapılması sorumluluk açısından önem arzettiği, hırsızlık olayı ise ceza dosyalarının celbinin gerektiği gerekçeleriyle itiraza konu kararın kaldırılmasını” Talep etmiştir.

4. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER

5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Borçlar Kanunu Hukuk Muhakemeleri Kanunu; 2918 Sayılı Kanun, Tekne Sigortası Genel Şartları, Institute Yacht Klozları.

5. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR

5.1. Değerlendirme

Uyuşmazlık konusu olay, aleyhine başvurulan .... Sigorta A.Ş. tarafından 28.02.2018- 28.02.2019 vadeli 0001 numaralı Mavi Dalga Yat Poliçesi kapsamında teminat altına alınan başvurana ait K.A. isimli teknenin 09.10.2018 tarihinde çalınması sonucu uğradığı iddia edilen zararın sigorta şirketinden tazmini talebine ilişkindir.

Uyuşmazlık Hakemi tarafından başvurunun kısmen kabulü ile 41.590,53 TL tazminat tutarının 11.02.2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte aleyhine başvurulan .... Sigorta A.Ş.’den tahsili ile başvurana ödenmesine karar verilmiştir.

Davalı yan karara itiraz ederek, hasarın teminat dışı olduğunu ileri sürmektedir.

5.2. Gerekçeli Karar

Dosya kapsamı incelendiğinde, başvurana ait " K.A." isimli özel fiber sürat teknesinin, 09/10/2018 tarihinde başvuranın Muğla ili Bodrum İlçesi Ortakent mevkiinde işletmecisi olduğu restorantın yaklaşık 50 metre açığında tonozda bağlı vaziyette iken kimliği belirsiz şahıs(lar) tarafından düz kontak yapmak suretiyle çalındığı ve yasa dışı yollardan Yunanistan’ın Kos adasına kaçak göçmen götürürken yakalandığı anlaşılmaktadır.

Sigorta şirketine hırsızlığın ihbarı üzerine, sigortalı teknenin çalınmasından sonra Yunanistan'ın Kos Adasında bulunması ve yasal işlemler sonrasında teslim alınarak 29.03.2019 tarihinde Bodrum Ortakent Marina'ya getirilmesi sonrası, .... Sigorta A.Ş. tarafından görevlendirilen .... Ekspertiz firması eksperi tarafından 03.04.2019 tarihinde Bodrum’da gerçekleştirilen ekspertiz neticesinde hazırlanan 02.05.2019 tarihli ekspertiz raporunda, sigortalıya ait teknenin korumasız/güvenliği olmayan bir alanda demirlenmiş olması ve başıboş bırakıldığı esnada buradan alınarak götürülmesi nedeniyle teknede oluşan fiziki hasarların teminat kapsamı dışında olduğu, hasarın 8.000 Euro civarında olabileceği belirtilmiştir.

Aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketince başvurana hitaben yazılan 12.06.2019 tarihli yazıda ise; “ Yapılan ekspertiz çalışması ve ibraz edilen belgelerin incelenmesi neticesinde K.A. isimli motor yatın 09/10/2018/ tarihinde korumasız/güvenliği olmayan bir alanda demirlenmiş ve başıboş bırakıldığı esnada buradan alınarak götürülmesi sonucu zarar gördüğü tespit edilmiştir. Poliçenin tanzim edildiği Insititute Yacht Clauses 1.1.85 klozunda hırsızlık önlemlerinin sağlanmaması nedeniyle gerçekleşen hasarlar teminat harici bırakıldığından teknede meydana gelen zararların teminat dahilinde değerlendirilemediğini, diğer yandan teknenin bulunduğu Kos Adası'ndan Türkiye'ye getirilmesi için yapılan yargılama ve diğer masraflar için poliçe şartları uyarınca tarafınıza 14/05/2019 tarihinde 23,364.00 TL yargılama masrafı ödendiğini bilgilerinize rica ederiz.” Belirtilerek sigortalının tazminat talebi reddedilmiştir.

Dolayısıyla sigorta şirketi yapılan ihbar neticesi, hırsızlık dolayısıyla teknede meydana gelen zararları teminat kapsamı dışında olduğu gerekçesiyle reddetmiş, teknenin kurtarılması için yapılan yargılama masraflarını poliçenin ayrı bir hükmü gereği teminat kapsamında olduğu gerekçesiyle ödemiştir.

Uyuşmazlık Hakem Heyeti tarafından verilen kararda ise başvurunun kabulüne gerekçe olarak;

“Tekne Sigortası Poliçe Genel Şartları’ nın “ Sigortanın Konusu” başlıklı A.1 hükmünde;

“Bu sigorta, poliçede belirtilen süre içinde gemi veya diğer deniz ve göl araçları ya da bunlara ilişkin diğer sigorta ettirilebilir menfaatlerin maruz kalabileceği rizikoları, poliçede belirlenen koşullara bağlı olarak güvence altına alır. Bu maddede yer alan gemi veya diğer deniz ve göl araçları' terimi, yük ve yolcu gemilerini kapsar. Ancak sigortacı kabul ettiği takdirde, ahşap veya beton yahut bunların karışımından yapılmış tekneler, yelkenli tekneler, tenezzüh tekneleri, yat ve kotralar, hizmet motorları, balıkçı gemi ve tekneleri, römorkör, duba, şat ve layterler, yüzer havuz, şahmerdan ve vinçler, yüzer lokanta, deniz motosikletleri gibi deniz ve göl araçları gemi veya diğer deniz ve göl araçları terimi kapsamında sayılır ” düzenlemesi yer almaktadır.

Tekne Sigortası Poliçe Genel Şartları’nın “Sigorta Teminatının Kapsamı” başlıklı A.3 hükmünde ise; “Bu sigorta, rizikonun gerçekleşmesi sonucu gemi veya diğer deniz ve göl araçlarının yahut bunlara ilişkin diğer menfaatlerin uğrayacağı ziya ve hasarı, ayrıca teminata dahil edilmişse sorumluluk tazminatını, yahut bunlarla ilgili masrafları kapsar. Ziya veya hasar yahut sorumluluk tazminat ile bunlara ilişkin masrafların kapsam ve içeriği, teminata dahil ve istisna edilen rizikolar, bu poliçeye eklenen özel şartlarla belirlenir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Somut olayı, teminatın kapsamına ilişkin olarak poliçe genel ve özel şartlarında yer alan düzenlemeler ışığında değerlendirecek olursak; Tekne Poliçesi Genel Şartları’nın “Özel Şartlar” başlığını taşıyan C.7 maddesine göre; “ Tarafların anlaşmasına göre, genel şartlara aykırı olmamak kaydıyla özel şartlar konulabilir ve bu özel şartlar genel şartlara göre öncelikli olarak uygulanır.” Başvuranın sigortalısı olduğu 0001 numaralı Tekne Sigorta Poliçesinin Tekne Sigortası Genel Şartları ve Enstitü Yat Klozları [CL328] mucibince düzenlenmiş olduğu görülmüştür. Enstitü Yat Klozları 1.11.85 CL328 9. TEHLİKELER klozu şu şekilde düzenlenmiştir;

“ 9.2.1. Sigorta edilen şeyin [aşağıdaki] tehlikeler nedeniyle uğradığı zıya veya hasarı kapsar;

9.2.1.4. Gemi veya botlarının tamamen çalınması ya da bilinen yöntemlere ek olarak hırsızlığı önleyici aygıt ile gemi yahut botlara kilitlenmesi koşulu ile dıştan takma motorların çalınması yahut gemiye, depo veya onarım yerine zorla girilerek makinenin [dıştan takma motorlar dahil] aygıt veya donanımın çalınması. ” Hükümlerini havidir.

Enstitü Yat Klozları 1.11.85 CL 328’in 10. İSTİSNALAR klozu ise şu şekilde düzenlenmiştir;

Aşağıdakilerle ilgili herhangi tazminat kabul edilmez:

10.1. Dıştan takma motorun düşmesi veya güverteden denize yuvarlanması.

10.2. Aşağıdaki 19. Sürat Botu Klozu [Speedboat Clause] ile burada ayrıca sigorta edilmedikçe, ana gemide veya kıyıda yatmakta olan ve tasarlanmış hızı 17 mili aşan gemi botu.

10.3. Ana geminin adı ile daimi olarak işaretlenmemiş gemi botu.

10.4. Gemi oturmadıkça, çatışmadıkça veya sudan başka [buz dahil] her hangi görünür cisme çarpmadıkça ya da bağlı olduğu serenlerin hasarı sonucu olmadıkça yelken ve kılıflarının rüzgar tarafından yırtılması veya fora[3] edilmişken patlaması.

10.5. Geminin oturması, batması, yanması, tutuşması veya sudan başka [buz dahil] her hangi görünür bir cisme çarpması ya da değmesi nedeniyle zıya veya hasara uğramadıkça , gemi yarışırken yelkenler, direkler veya serenler yahut sabit ve hareketli çarmıh [çarmık] veya iskotaların[4] zıya veya hasarı.

10.6. Kişisel eşya.

10.7. Tüketilebilir gereçler [levazım], balık takımı veya demir ve zincirler.

10.8. Geminin oturması, batması, yanması, tutuşması veya sudan başka [buz dahil] görünür her hangi cisme çarpması ya da değmesi nedeniyle zıya veya hasara uğramadıkça, kaplama veya oradaki onarım.

10.9 Çizim veya yapımdaki bir hatanın düzeltilmesi için yapılan masraf veya zarar ya da çizim yahut yapımda iyileştirme veya değişiklik nedeniyle yapılan herhangi masraf yahut zarar.

10.10. Yarı batık bir gemi neden olmadıkça, ağır hava nedeniyle motor ve bağlantıları [pervane veya bağlantı mili (strut şaft) Hariç] elektrik donanımı ve aküler ve bağlantılarının uğradığı zıya veya hasar.

10.10 Klozu geminin oturması veya çatışması ya da bir başka gemi, rıhtım, iskele ile temasının neden olduğu zıya veya hasarı istisna etmez. “ Hükümlerini havidir.

5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 11.maddesinin 4.Fıkrası; “Sigorta sözleşmelerinde kapsam dahiline alınmış olan riskler haricinde, kapsam dışı bırakılmış riskler açıkça belirtilir. Belirtilmemiş olan riskler teminat kapsamında sayılır.” Şeklinde düzenlenmiştir.

0001 numaralı poliçe incelendiğinde, sigortalı teknenin konaklama yerine ve/veya çalınma rizikosuna ilişkin herhangi bir istisnai özel şartın bulunmadığı ve Marmara denizi, Ege denizi, Karadeniz ve Akdeniz (Adriyatik denizi dahil ve Port Said ve Cebelitarık girişlerine kadar tüm Akdeniz) de meydana gelebilecek tüm rizikoların poliçe teminatı dahilinde olduğu tespit edilmiştir. Yukarıdaki bilgiler ışığında; başvurana ait sigortalı K.A. isimli teknenin 07.10.2018 tarihinde başvuranın işletmecisi olduğu restorantın yaklaşık 50 metre açığında tonoza bağlı olduğu, başvuranın 07/10 ve 08/10/2018 tarihlerinde teknesinin içinde kaldığı, 09.10.2018 günü sabah saatlerinde teknesinin ihtiyaçlarını almak üzere karaya çıktığı, aynı gün saat 14.45 sularında geri döndüğünde ise teknesinin çalındığını gördüğü anlaşılmakla, başvuranın teknesini sık sık kullandığı ve teknenin kamara ve marş motoru anahtarlarını sürekli yanında muhafaza ettiği hususları göz önüne alındığında sigortalının, makul ölçülerde koruma yükümlülüğünü yerine getirmediğinden ve tekneyi başıboş bırakarak zarara kendi ağır kusuru ile sebebiyet verdiğinden söz edilemeyeceği, bu bağlamda meydana gelen hırsızlık olayında başvuranın bir kusurunun bulunmadığı ve Enstitü Yat Klozları 1.11.85 CL328 klozunun 9.2.1.4. maddesi uyarınca sigortalı K.A. isimli teknenin 09.10.2018 tarihinde çalınmasının teminat dahilinde olduğu kararına varılmıştır.” Şeklinde açıklanmıştır.

Heyetimizce dosya kapsamının incelenmesinde, Sigorta şirketi tarafından hasar red gerekçesi olarak gösterilen teknenin korunaklı alanda bulunmadığı yönündeki savunmanın taraflar arasındaki poliçe ve genel şartlar bakımından geçerli olmadığı, zira poliçe özel hükümleri ve Enstitü Yat Klozları CL 328, 9.2.1.4. madde gereği “Gemi veya botlarının tamamen çalınması” halinin teminat kapsamında sayıldığı, başvurunun kabulüne ilişkin Uyuşmazlık Hakem Heyeti kararının gerekçesi itibariyle hukuka uygun ve yerinde olduğu kanaatine varılmıştır.

Davalı sigorta kuruluşunun tazminat miktarına yönelik herhangi bir itirazı bulunmadığından heyetimizce bu yönden değerlendirme yapılmamıştır. Sonuç itibariyle davalının hasarın teminat kapsamında olmadığı yönünde karara itirazının reddine oy birliği ile karar verilmiştir.

6. SONUÇ

Yukarıda belirtilen gerekçelerle

6.1-Davalı tarafından yapılan Uyuşmazlık Hakem kararına yapılan itirazın reddine,

6.2-Davalı tarafından yapılan itiraz giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,

Usuli işlemlerin tamamlanması için dosyanın Komisyona tevdiine,

5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 31/12 maddesi gereği kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık istinaf yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy