Gelir vergisi



Denetçi sorgusunda yer alan, … Büyükşehir Belediyesi tarafından yüklenici … İnşaat’a yaptırılan “… İkmal İnşaatı Yapım İşi” nde,

A) Geçici kabul itibar tarihinin hatalı tespit edilmesi sonucu söz konusu iş sözleşmesindeki sürede bitirilmemesine rağmen gecikme cezası kesilmemesi sonucunda … TL,

B) İş yıllara sari olmasına rağmen hak ediş ödemesinden gelir vergisi tevkifatı yapılmaması sonucu … TL,

olmak üzere toplam … TL kamu zararına neden olunduğu iddiasına ilişkin olarak dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda,

A) Denetçi sorgusunda, “… İkmal İnşaatı Yapım İşi” nde işin sözleşmeye göre bitmesi gereken … tarihi esas alınarak Geçici Kabul Tutanağı düzenlendiği, ancak, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin geçici kabul başlıklı 41’inci maddesi uyarınca geçici kabulün yapılabilmesi için yapılan işin kusurlu ve eksik kısımlarının bedelleri toplamının işin sözleşme bedelinin yüzde beşinden fazla olmaması gerekmesine karşın söz konusu işin Geçici Kabul Tutanağı ekinde gösterilen eksiklerin bedelinin sözleşmenin yüzde beşini aştığı, dolayısıyla, tespit edilen eksikler nedeniyle söz konusu yapım işi geçici kabulü yapılmayacak durumda olduğu halde idarece geçici kabulün yapıldığı ve işin fiilen, geçici kabul tutanağında eksikliklerin tamamlanması için tanınan sürensin sonunda, … tarihinde bittiği, sonuç olarak, … Büyükşehir Belediyesi tarafından yüklenici … İnşaat’a yaptırılan “… İkmal İnşaatı Yapım İşi” nin geçici kabul tarihinin hatalı tespit edilmesi sonucu iş sözleşmesindeki sürede bitirilmemesine rağmen gecikme cezasının kesilmemesi sonucu toplam … TL kamu zararına neden olunduğu iddia edilmekte ise de, sorumlularca yapılan açıklamalar ve gönderilen belgelerin incelenmesi neticesinde,

Kamu İhale Kurumunca 04.03.2009 tarih ve 27159 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekleri arasında yer alan Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Geçici kabul” başlıklı 41’inci maddesinde,

“…

(4) Kabul komisyonunun oluşturulması ve işyerine gönderilebilmesi, yapılan işin kusurlu ve eksik kısımlarının bedelleri toplamının işin sözleşme bedelinin yüzde beşinden fazla olmamasına bağlıdır. Bu oranı geçmeyen kusur ve eksiklikler, aynı zamanda işin idareye teslimine ve kullanılmasına ve/veya işletilmesine engel olmayacak ve herhangi bir tehlikeye meydan vermeyecek nitelikte olmalıdır.

…”

denilmektedir.

Anılan hükümlere göre, yapım işlerinde geçici kabulün yapılabilmesi için yapılan işin kusurlu ve eksik kısımlarının bedelleri toplamının işin sözleşme bedelinin yüzde beşinden fazla olmaması gerekmektedir.

Bahse konu olayda ise, Geçici Kabul Tutanağı eki tutanakta belirtilen eksik işlerin toplam bedelinin … TL olduğu ve bu işlerin iş artışı dahil sözleşme bedeli olan … TL’nin %1.9’una denk geldiği, bunun dışında, söz konusu Geçici Kabul Tutanağı eki tutanakta belirtilen eksik işlerin bir kısmının ihale kapsamına dahil olmadığı ve tutanağa sehven işlendiği yada yükleniciden fazladan istendiği, bir kısım işlerin de “boru geçiş deliklerinin sıva tamirleri” ve “yer karosunun bazı bölümlerinin temizliği” gibi metrajı ve bedeli hesaplanamayan ve önemsiz nitelikte işler olduğu, neticede, bahse konu Geçici Kabul Tutanağı’ nın, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin anılan hükmüne aykırı olmadığı anlaşılmıştır.

B) 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun

“Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işleri” başlıklı 42’nci maddesinin ilk fıkrasında,

“Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkûr yıl beyannamesinde gösterilir.”





“İnşaat ve onarma işlerinde işin bitimi” başlıklı 44’üncü maddesinde,

“(Değişik: 24/12/1980 - 2361/31 md.) İnşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarih, diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilir.

Bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve her nam ile olursa olsun elde edilen hasılat, bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde edildiği yılın kar veya zararının tespitinde dikkate alınır.”

“Vergi Tevkifatı” başlıklı 94’üncü maddesinde,

“Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zırai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dâhil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.

…

3. 42’nci madde kapsamına giren işler dolayısıyla bu işleri yapanlara (kurumlar dahil) ödenen istihkak bedellerinden”

denilmektedir.

Anılan Kanun’un 94’üncü maddesinin 3’üncü bendine göre yapılacak tevkifatın oranı ise 2006/11449 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile %3 olarak tespit edilmiştir.

Buna göre, birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinden geçici ve kesin kabul usulüne tabi olanlarda, geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihe kadar yapılan işlerle ilgili hak ediş bedelleri üzerinden %3 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Geçici kabulün idarece onaylandığı tarihten sonra yapılan işler dolayısıyla yapılan ödemeler ise hasılatın elde edildiği yılın kar veya zararının tespitinde dikkate alınacağından bu ödemeler üzerinden tevkifat yapılmayacaktır.

Bahse konu olayda ise, … Büyükşehir Belediyesince yüklenici … İnşaat’a yaptırılan “… İkmal İnşaatı Yapım İşi” nin … tarihinde bitirilerek geçici kabul tutanağının … tarihinde düzenlendiği, … tarihinde düzenlenen ve … tarihinde ödemesi gerçekleştirilen 6-Ek No.lu hak edişin ise, işin bitim tarihi olan … tarihine kadar gerçekleştirilen işlerle ilgili olarak düzenlendiği, dolayısıyla da, söz konusu hak ediş üzerinden %3 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerektiği, ancak bu tevkifatın yapılmadığı anlaşılmıştır.

Bu itibarla, bahse konu yıllara sâri yapım işiyle ilgili olarak, geçici kabul tarihinin idarece onaylanmasından önce yapılan işler için düzenlenen … TL bedelli 6-Ek No.lu hak ediş üzerinden %3 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılmaması sonucu neden olunan … TL kamu zararına neden olunmuştur.

Yukarıda açıklanan gerekçelerle, … Büyükşehir Belediyesi tarafından yüklenici … İnşaat’a yaptırılan “… İkmal İnşaatı Yapım İşi” yle ilgili olarak, Denetçi sorgusunun (A) ve (B) kısımlarında ilişik tutulan toplam … TL’nin,

A) … TL’si için, bahse konu işle ilgili Geçici Kabul Tutanağı’ nın Yapım İşleri Genel Şartnamesine aykırı olmadığı, dolayısıyla, gecikme cezası kesilmesini gerektirir bir durum oluşmadığı anlaşıldığından, ilişilecek bir husus bulunmadığına,

B) … TL’sinin ise, söz konusu iş yıllara sari olmasına ve bahse konu 6-Ek No.lu hak ediş işin geçici kabulü yapılmadan önceki imalatlara ilişkin olmasına karşın bu hak ediş ödemesi üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmadığı anlaşıldığından, sorumluları …’ye, müştereken ve müteselsilen, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizleri ile ödettirilmesine,



(Başkan V. …’ın, “ Bahse konu yıllara sari yapım işiyle ilgili olarak ödenen 18-Ek No.lu hak ediş üzerinden %3 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılmaması sonucu kamu zararı oluşup oluşmadığının ve kamu zararı oluşmuş ise tutarının doğru olarak tespit edilebilmesi için söz konusu işle ilgili olarak yüklenici firma tarafından bilahare beyanname verilerek vergi ödenip ödenmediğinin ve ödeme yapılmış ise dahi faiz ve/veya vergi cezası uygulanmasını gerektirecek bir gecikme yaşanıp yaşanmadığının belirlenmesi gerekmektedir. Bu itibarla, konunun Maliye Bakanlığına yazılması gerekir.” şeklindeki ayrışık görüşlerine karşı)

Oy çokluğuyla karar verildi.






Full & Egal Universal Law Academy