Sayıştay 6. Daire - Karar No: 26 - 130 - İlam No: 130 - Belediyeler ve Bağlı İdareler - Kamu İdaresi: Belediyeler ve Bağlı İdareler
Karar Dilini Çevir:




- Yapılan iş miktarı hesaplanırken şartname hükümlerine aykırı davranılması, teknik şartname hükümlerine uygun temizlik yapılmaması ve eksik işçi çalıştırılması,

- Eksik işçi çalıştırılan günler için yükleniciden ceza kesintisinin yapılmaması.

- Yükleniciden, kendi ihtiyacı için kullandığı yerler ile ilgili bir tahsilat yapılmaması.

- Gece çalışması yapılan bu iş ile ilgili olarak yüklenici tarafından yapılması gereken işlemlerin yapılmaması.

- Yüklenici tarafından işin yapılması sırasında kullanılması gereken temizlik malzemesinin kullanımının takip edilmemesi, eksik kullanılan malzeme ile ilgili işlem yapılmadığı ve bu iş ile ilgili ihale dosyasının aslının kayıp olması.

- Yaklaşık maliyet hesabının hatalı yapılması ve önceki yıllar ihalesinin dikkate alınmaması.



….İhale kayıt numaralı Eylül 2009 – Eylül 2012 dönemine ilişkin (36 aylık) …Limited Şirketi’ne Açık İhale Usulü (4734 Sayılı Kanunun 19’uncu maddesi) ile ihale edilen …TL+KDV sözleşme bedelli “...Hizmet Alım İşi”ne ait 16 - 27 nolu hakedişlere ilişkin olarak dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda,

A) Yapılan iş miktarı hesaplanırken şartname hükümlerine aykırı davranıldığı, teknik şartname hükümlerine uygun temizlik yapılmadığı ve eksik işçi çalıştırıldığı görülmüştür.

Her ne kadar sorumluların savunmalarında bu fıkra ile ilgili olarak “Sorguda 1 işçinin 6,5 otobüsten fazlasını temizlemesinin mümkün olmadığı düşüncesi ile kamu zararı oluştuğu iddia edilmektedir. Kuruluşumuzun temizliğe verdiği otobüslerinin yeni olması, günlük temizlik yapılması ve Yüklenici firmanın temizlik işini, uzun zamandır deneyimli personel ile teknolojik ekipmanla birlikte titizlikle yerine getirmesi sebebiyle YAZ ve KIŞ programlarından dolayı zaman zaman 1 işçinin 6,5 otobüsün üzerinde temizlik yaptığı bir hakikatdir.” denilmek sureti ile itirazda bulunmuşlar ise de, temizliğin niteliği göreceli bir kavram olması, nitelikten ödün verilmesi halinde bir işçiye 6,5 değil, daha fazla sayıda otobüs de temizletme imkanı bulunmaktadır. Bu durum ihale aşamasında dikkate alındığı içindir ki teknik şartnameye “Yüklenici günlük çalıştıracağı kişi sayısını azami 6,5 otobüse 1 kişi olarak belirleyecektir. Her Bölge Şube Müdürlüğünde bir sorumlu tayin edilecek, günlük temizlenecek 1380 solo ve körüklü otobüs için en az 212 kişi çalıştırılacak olup, ilaveten 1 kişi genel sorumlu olarak bulundurulacaktır.” hükmü konulmuştur. (Bu hüküm haftada bir gün izin yapıldığı için 1/7 oranında –yaklaşık 30 kişi- fazla eleman çalışacak veya 212 kişi çalışırsa izin kullanan personel kadar eksik otobüs temizlendiği kabul edilecektir.) Dolayısı ile yüklenici de (diğer yüklenici adayları da) ihale aşamasında maliyetlerini buna göre hesaplamış ve teklifini de bu esasa göre oluşturmuştur.

Genel Müdür Yardımcısı .…tarafından gönderilen savunmada, sorgu konusu hususlardan sorumlu tutulmaması gerektiği belirtmektedir. Ancak, sorumlunun bu itirazı kabul edilmemiştir. Çünkü kendisi zorunlu olmamasına rağmen hakedişlerin ödenmesi ile ilgili olarak olur yazısını imzalamıştır. 5018 sayılı Kanun 1050 sayılı Kanun’dan farklı olarak kusurlu sorumluluk esasını getirmiştir. Sorumlu, her ne kadar kendisinin harcama yetkilisi olmadığı için sorumlu tutulmaması gerektiğini belirtmekte ise de zorunlu olmamasına rağmen yapılacak hakediş ödemelerinin ödenmesinde sakınca bulunmadığına (dolayısı ile içeriklerinin doğru olduğuna) ilişkin Olur yazısını imzalamakla sorumluluğa da ortak olduğu kabul edilmiş olup, bu nedenle de sorumluluğu giderilmemiştir.

Öte yandan sorumlular savunmalarında yılı içerisinde yükleniciden ….TL ceza tahsilatı yapıldığı belirtilmiştir. Söz konusu tahsilat tutarları yılı içerisinde yapıldığı için kamu zararı hesabından da (kesinti dönemi dikkate alınarak yıl sonundan başlanarak) düşülmüştür. Söz konusu tutar düşüldükten sonra kalan kamu zararı tutarı .…TL’dir.

Sonuç olarak iş miktarı hesaplanırken şartname hükümlerine aykırı davranılması, teknik şartname hükümlerine uygun temizlik yapılmaması ve eksik işçi çalıştırılması sonucunda neden olunan …TL’nin,

….TL’sinin, Gerçekleştirme Görevlisi (Otobüs Destek Hizmetleri Şube Müdür Vekili) …’a, Gerçekleştirme Görevlisi (Otobüs Daire Başkanlığı Tahakkuk Şefi) …’e, Harcama Yetkilisi (Otobüs İşletme Daire Başkanı) …‘ye, Ödeme Olur Belgesini Onaylayanlar (…Genel Müdür Vekili) …’ya ve (… Genel Müdürü) …’ya ,

….TL’sinin, Gerçekleştirme Görevlisi (Otobüs Destek Hizmetleri Şube Müdür Vekili) …’a, Gerçekleştirme Görevlisi (Otobüs Daire Başkanlığı Tahakkuk Şefi) …’e, Harcama Yetkilisi (Otobüs İşletme Daire Başkanı) …‘ye,

Müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizleri ile ödettirilmesine,

(Daire Başkanı ….’in “İhalenin ve ödemenin temizlenen otobüs sayısına göre yapılması nedeniyle savunmanın kabulü ile beraatı gerekir.” şeklindeki ayrışık görüşüne karşı)

oy çokluğuyla karar verildi.





B) Eksik işçi çalıştırılan günler için yükleniciden ceza kesintisinin yapılmaması suretiyle …TL tutarında kamu zararına neden olunduğu görülmüş ise de, …TL’nin, …TL’si … tarih ve …yevmiye nolu muhasebe işlem fişi ile, …TL’si … tarih ve … yevmiye nolu muhasebe işlem fişi ile ahizi … Limited Şirketinden mahsuben tahsil edildiğinden, ilişilecek husus kalmadığına oy birliğiyle karar verildi.



C) Denetçi sorgusunda yükleniciden, kendi ihtiyacı için kullandığı yerler ile ilgili bir tahsilat yapılmadığı belirtilmekte ise de, 01.09.2009 tarihli sözleşme eki Teknik Şartnamenin C-“İdarenin Sorumlulukları” bölümünde,

“9.C-1- Temizlik işlerinde kullanılacak su ve enerji mevcut tesisat üzerinden (ilave tesisat Yüklenici tarafından sağlanacaktır.) İdarece verilecektir.

9.C-2- Yüklenicinin Temizlik malzemelerini makine ve tesisatlarını muhafaza edebilmesi ve personeli için İdare tarafından kapalı (oda) bir yer verilecektir.” hükümlerinin yer aldığı, sözleşme eki teknik şartnamede söz konusu yerler için alınması gereken bir bedel belirtilmediğinden ve idari şartnamenin “ihale dokümanının kapsamı” başlıklı 5’inci maddesinde teknik şartname Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nden öncelikli doküman olduğundan bu işle ilgili olarak idare tarafından yükleniciye tahsis edilen yerlerin kira bedeli ve bu yerlerin diğer giderlerinin alınmadığı, bu sebeple kamu zararı oluşmadığı anlaşıldığından denetçi görüşü doğrultusunda ilişilecek husus bulunmadığına oy birliğiyle karar verildi.



D) Denetçi sorgusunda gece çalışması yapılan bu iş ile ilgili olarak yüklenici tarafından yapılması gereken işlemlerin yapılmadığı iddia edilmekte ise de, savunmalarda da beliritldiği üzere Otobüs İç Temizlik İşinde yapılacak iş toplu taşıma hizmetinin tamamlanmasından sonra araçlar parka çekildiğinde başlayacağından ancak 22.00-06.00 saatleri arasında tek çalışma şeklinde gerçekleşmekte olduğu, vardiyalı iş sisteminin uygulanmadığı, temizlik işi tamamlandıktan sonra ertesi temizliğe kadar işçilerin mesaisinin bitmekte olduğu, gündüz çalışmasının söz konusu olmadığı anlaşıldığından ve denetçi görüşü doğrultusunda ilişilecek husus bulunmadığına oy birliğiyle karar verildi.



E) Denetçi sorgusunda yüklenici tarafından işin yapılması sırasında kullanılması gereken temizlik malzemesinin kullanımının takip edilmediği, eksik kullanılan malzeme ile ilgili işlem yapılmadığı ve bu iş ile ilgili ihale dosyasının aslının kayıp olduğu iddia edilmekte ise de, otobüs iç temizliği işinin, temizlik personeli, malzeme ve araç-gereç kullanılarak gerçekleşmekte olup temizliğin eksik veya yetersiz yapılması halinde gerekli işlemler yapıldığı, yüklenici tarafından teslimi yapılan malzemelere ait fatura- irsaliyeli faturaların incelenmesi sonucu, iş kalemleri açısından 2009-2012 yıllarını kapsayan tabloda temizlik malzemeleri detaylı olarak adet ve ölçü birimleri ile birlikte belirtilmiş olup, otobüs temizliğinde kullanılacak olan malzeme miktarlarını fazlası ile karşılaması sebebi ile kamu zararının oluşmadığı anlaşıldığından ve sorgu aşamasında temin edilemeyen dosyanın gönderilmiş olması sebebiyle denetçi görüşü doğrultusunda ilişilecek husus bulunmadığına oy birliğiyle karar verildi.



F) Denetçi sorgusunda bu iş ile ilgili yaklaşık maliyet hesabının hatalı yapıldığı ve önceki yıllar ihalesinin dikkate alınmadığı iddia edilmekte ise de, savunmada da belirtildiği üzere 2005 yılına göre 2009 yılında temizlik işinde araç, çalışılan gün sayısı, çalıştırılacak personel sayısı ve kullanılacak malzeme adedi ve miktarlarının artması sonucu otobüs başına ödenecek temizlik ücreti yaklaşık maliyetinin artması ve bu maliyeti oluşturan kalemlerin 2005 yılına göre ağırlık oranlarının değişmesi, ayrıca 2005 yılından 2009 yılına kadar gerçekleşen DİE Maliyet değerleri tablosundan genel ve malzeme kalemlerine gelen artış oranlarından anlaşılacağı üzere (Gn ve Mn 2005 yılı Haziran 8.622,15 - 7.002,11 - 2009 Ağustos 11.560,55 - 8.819,17) ve KİK mevzuatına göre piyasa araştırması sonucundan da görüleceği üzere yaklaşık maliyetin hesaplamasından dolayı kamu zararı oluşmadığı anlaşıldığından ve denetçi görüşü doğrultusunda ilişilecek husus bulunmadığına oy birliğiyle karar verildi.










Full & Egal Universal Law Academy