Fakir ve Muhtaçlara Yardım Sandığı.

Denetçi sorgusunda yer alan, .… Büyükşehir Belediyesince kurulan Fakirlere ve Muhtaçlara Yardım Sandığıyla ilgili,

A) Söz konusu Sandığın mülga 1580 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci maddesinin 2’inci fıkrasının 71’inci bendine göre kurulduğu ve 5393 sayılı Belediye Kanunu ile 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine aykırılık teşkil etmesi sebebiyle kaldırılması gerekirken kaldırılmadığı, bu kapsamda ….Büyükşehir Belediyesi Fakir ve Muhtaçlara Yardım Şube Müdürlüğü adına … Şubesinde açılan ve 31.12.2011 tarihi itibarıyla bakiyesi …. TL olan …. no’lu hesabın …. Büyükşehir Belediyesi Yönetim Dönemi Hesabı eki mali tablo, rapor, defter ve cetvellerde izlenmediği ve bu hesaba ait yıl sonu bakiyesinin Banka Mevcudu Tespit Tutanağına intikal ettirilmediği,

B) Kanuna aykırı bir şekilde mevcudiyetini sürdüren bahse konu Sandık hesabından Kurban Bayramında da nakdi yardım yapıldığı ve yapılan yardım uygulamasında söz konusu Sandığa ait Yönetmelik hükümlerine de uyulmayarak, Sandıktan yardım alma koşullarını taşımayan gelir ve servet durumu iyi olan (tapu, araç ve tarım tapu kaydı olan, SSK çalışanı olan, eşi SSK çalışanı olan, emekli aylığı alan, eşi emekli aylığı alan vb.) kişilere ve bir kısım Belediye personeli ile Belediye şirketleri çalışanlarına nakdi yardım yapılması suretiyle toplam …. TL kamu zararına sebebiyet verildiği,

iddialarına ilişkin olarak dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda,

A) 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Bütçe türleri ve kapsamı” başlıklı 12’inci maddesinin birinci fıkrasında, “Genel Yönetim kapsamındaki idarelerin bütçeleri, merkezi yönetim bütçesi, sosyal güvenlik kurumları bütçeleri ve mahalli idareler bütçeleri olarak hazırlanır ve uygulanır. Kamu idarelerince bunlar dışında herhangi bir ad altında bütçe oluşturulamaz.” denilmektedir. Ayrıca, 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’yla belediyelere verilen görevler arasında sosyal hizmet ve yardımlar da sayılmakta ve belediyelerin bu hizmetler için ödenek ayırabilmesi mümkün kılınmakla beraber, belediyelere bu hizmetlerle ilgili ayrı bir fon oluşturma veya yardım sandığı kurma şeklinde bir yetki tanınmamıştır.

Bu itibarla, …. Büyükşehir Belediyesince mülga 1580 sayılı Belediye Kanunu’na istinaden kurulan yardım sandığına bütçeden aktarma yapılarak bununla ilgili banka hesabına aktarılan tutarların anılan Belediyenin Yönetim Dönemi Hesabına ilişkin defter, tablo ve cetvellerde izlenememesi ve söz konusu yardım sandığından yapılan harcamaların Belediye muhasebe hesaplarına kaydedilmemesi ilgili mevzuata aykırılık teşkil etmekte ise de, söz konusu Muhtaç Kimselere Yardım Sandığı’na ilişkin tüm işlemlerin Mali Hizmetler Daire Başkanlığınca yürütülmeye başlandığı ve bahse konu yardım sandığına ilişkin …. no’lu banka hesabında tutulan .… TL bakiyenin Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığına ait …. no’lu hesaba devredilerek bütçe içine alındığı anlaşılmıştır.

B) Anayasa’nın “Kanun önünde eşitlik” başlıklı 10’uncu maddesinde,

“Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.

…

(Ek fıkra: 12/9/2010-5982/1 md.) Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz.

…”

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun,

“Hemşehri hukuku” başlıklı 13’üncü maddesinde,

“Herkes ikamet ettiği beldenin hemşehrisidir. Hemşehrilerin, belediye karar ve hizmetlerine katılma, belediye faaliyetleri hakkında bilgilenme ve belediye idaresinin yardımlarından yararlanma hakları vardır. Yardımların insan onurunu zedelemeyecek koşullarda sunulması zorunludur.

…”

“Belediyenin görev ve sorumlulukları” başlıklı 14’üncü maddesinde,

“Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla,

a),..sosyal hizmet ve yardım…hizmetlerini yapar veya yaptırır…

…

Belediye hizmetleri, vatandaşlara en yakın yerlerde ve en uygun yöntemlerle sunulur. Hizmet sunumunda engelli, yaşlı, düşkün ve dar gelirlilerin durumuna uygun yöntemler uygulanır.

…”

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun,

“Büyükşehir belediye başkanının görev ve yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinde,

“Büyükşehir belediye başkanının görev ve yetkileri şunlardır:

…

m) Bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak, engellilerle ilgili faaliyetlere destek olmak üzere engelli merkezleri oluşturmak.”

“Büyükşehir belediyesinin giderleri” başlıklı 24’üncü maddesinde,

“Büyükşehir belediyesinin giderleri şunlardır:

…

j) Dar gelirli, yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile engellilere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar.(

…”

denilmektedir.

Belirtilen hükümlere göre, büyükşehir belediyeleri dar gelirli, yoksul ve muhtaç kimselere sosyal yardım yapabilecek ve bu amaçla bütçelerinden ödenek ayırabileceklerdir. Yardım yapılacak kişilerin dar gelirli, yoksul veya muhtaç durumda olduklarının tespiti hususunda esas alınacak ölçütlerin ise, ilgili belediye mevzuatında açık bir hüküm bulunmadığından, beldenin içinde bulunduğu genel ekonomik koşullar ve ortalama yaşam standartları esas alınarak belediyelerce belirlenmesi gerekmektedir. Yine, belediyelerce şehit yakınları ve gazilere sosyal yardımda bulunulmasında ilgili mevzuat hükümlerine bir aykırılık bulunmadığı gibi Anayasayla da şehit yakınları ve gazilerin korunmasına öncelik verilmiştir.

Bahse konu olayda ise, ….Büyükşehir Belediyesince ödeneği ayrılmak suretiyle beldede bulunan fakir ve muhtaç kişiler ile şehit yakınları ve gazilerden dilekçe ile başvuruda bulunanlara 2011 yılı Kurban Bayramı için …. TL’lik yardım yapıldığı ve yardım yapılacak kişilerin tespiti için mevcut tüm Belediye imkânlarının kullanıldığı ve her ne kadar Denetçi sorgusunda bu kişilerden 1913’ünün kendisi veya eşinin emekli aylığı alması ve/veya tapu ve araç kaydı bulunması gibi nedenlerle yardıma ihtiyaçlarının olmadığı ileri sürülmekte ise de, söz konusu durumların tek başına ihtiyaç durumunu göstermeyeceği, örneğin üzerine kayıtlı evi veya aracı olan ya da emekli aylığı alan kişilerin de yardıma muhtaç duruma düşebilecekleri, ayrıca bunlardan 632’sinin şehit yakını ve gazi statüsünde olduğu, yine Denetçi sorgusunda bahse konu yardımı alan 48 kişinin (1’isi memur, 1’si sözleşmeli personel, 8’i daimi işçi ve 38’i belediye şirketi çalışanı olmak üzere) belediye ve belediye şirketi personeli olmaları dolayısıyla kendilerine yardım yapılamayacağı ileri sürülmüş ise de, söz konusu kişilerden belediye personeli olan memur ve daimi işçilerin şehit yakını veya gazi oldukları ve bunlara bu statüleri dolaysıyla yardım yapıldığı, belediye şirketi personeli için ise belediyece yardım yapılmasına herhangi bir yasal engel bulunmadığı anlaşılmıştır.

Bu itibarla, Denetçi sorgusunda yer alan, ….. Büyükşehir Belediyesince kurulan Fakirlere ve Muhtaçlara Yardım Sandığıyla ilgili olarak yukarıda açıklanan gerekçelerle,

A) Söz konusu Muhtaç Kimselere Yardım Sandığı’na ilişkin tüm işlemlerin Mali Hizmetler Daire Başkanlığınca yürütülmeye başlandığı ve bahse konu yardım sandığına ilişkin …. no’lu banka hesabında tutulan …. TL bakiyenin Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığına ait …. no’lu hesaba devredilerek bütçe içine alındığı anlaşıldığından söz konusu tutarla ilgili ilişilecek husus kalmadığına,

(Üye ….’ın, “Bahse konu ….Büyükşehir Belediyesi Muhtaç Kimselere Yardım Sandığı’na ilişkin tutarların ayrı bir banka hesabında izlenmesi mahalli idarelere ilişkin ilgili muhasebe mevzuatına aykırı olmakla beraber söz konusu banka hesabı yine anılan Belediyeye ait olduğundan ve bu hesapta tutulan tutarlarla ilgili harcamaların bahse konu Sandık Yönetmeliğinde belirlenen usul çerçevesinde kayıtları tutulduğundan burada kamu zararı oluşması söz konusu bulunmamaktadır. Bu gerekçeyle, anılan Yardım Sandığına ilişkin banka hesabında tutulan …. TL için ilişecek husus bulunmadığına karar verilmesi gerekir.” şeklindeki farklı gerekçesiyle)

oy birliğiyle karar verildi.

B) ….Büyükşehir Belediyesince ödeneği ayrılmak suretiyle beldede bulunan fakir ve muhtaç kişiler, şehit yakınları ve gazilerden dilekçeyle başvuruda bulunanlar ile belediye personelinden şehit yakını ve gazi statüsünde bulunanlara ve belediye şirketleri personeline 2011 yılı Kurban Bayramı için ödenen toplam …. TL için ilişilecek husus bulunmadığına,

( Üye .…’nun, söz konusu yardımlardan yararlanan 1 adet memur ve 1 adet sözleşmeli personele hangi tür ödemelerin yapılabileceği 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu ile belirlenmiş olup anılan mevzuat hükümlerinde söz konusu personel için Kurban Bayramı Yardımı yapılabileceği hususunda herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Bu itibarla, …. Büyükşehir Belediyesince gerçekleştirilen bahse konu .… TL yardım tutarından 1 adet memur ve 1 adet sözleşmeli personel için ödenen toplam …. TL’nin sorumlulara ödettirilmesine karar verilmesi gerekir.” şeklindeki ayrışık görüşüne karşı)

oy çokluğuyla karar verildi.






Full & Egal Universal Law Academy