Sayıştay 6. Daire - Karar No: 21 - 128 - İlam No: 128 - Belediyeler ve Bağlı İdareler - Kamu İdaresi: Belediyeler ve Bağlı İdareler
Karar Dilini Çevir:




Yıllara Sari İşten Gelir Vergisi Kesintisi Yapılmaması.

Denetçi sorgusunda yer alan, .… Büyükşehir Belediyesince Yüklenici ….’a yaptırılan “…… Sisteminin Geliştirilmesi Projesi .… Yaya Üst Geçidi Yapılması Yapım İşi” yıllara sari olmasına rağmen hakediş ödemesinden gelir vergisi tevkifatı yapılmaması sonucu …. TL kamu zararına neden olunduğu iddiasına ilişkin olarak dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda,

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun

“Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işleri” başlıklı 42’nci maddesinin ilk fıkrasında,

“Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterilir.”

“İnşaat ve onarma işlerinde işin bitimi” başlıklı 44’üncü maddesinde,

“(Değişik: 24/12/1980 - 2361/31 md.) İnşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarih, diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilir.

Bitim tarihinden sonra bu işlerle ilgili olarak yapılan giderler ve her nam ile olursa olsun elde edilen hasılat, bu giderlerin yapıldığı veya hasılatın elde edildiği yılın kar veya zararının tespitinde dikkate alınır.”

“Vergi Tevkifatı” başlıklı 94’üncü maddesinde,

“Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler,vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zırai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.



3. 42 nci madde kapsamına giren işler dolayısıyla bu işleri yapanlara (kurumlar dahil) ödenen istihkak bedellerinden”

denilmektedir.

Anılan Kanun’un 94’üncü maddesinin 3’üncü bendine göre yapılacak tevkifatın oranı ise 2006/11449 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile %3 olarak tespit edilmiştir.

Buna göre, birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinden geçici ve kesin kabul usulüne tabi olanlarda, geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihe kadar yapılan işlerle ilgili hakediş bedelleri üzerinden %3 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Geçici kabulün idarece onaylandığı tarihten sonra yapılan işler dolayısıyla yapılan ödemeler ise hasılatın elde edildiği yılın kar veya zararının tespitinde dikkate alınacağından bu ödemeler üzerinden tevkifat yapılmayacaktır.

Bahse konu olayda ise, ….Büyükşehir Belediyesince Yüklenici .…’a yaptırılan ve yıllara sari niteliğe sahip olan “…. Sisteminin Geliştirilmesi Projesi …. Yaya Üst Geçidi Yapılması Yapım İşi”nin 27.04.2012 tarihinde bitirilerek geçici kabul tutanağının 23.05.2012 tarihinde onaylandığı, 21.07.2011 tarihinde onaylanan 3-Ek Nolu hakedişin ise işin bitim tarihi olan 27.04.2012 tarihine kadar gerçekleştirilen işlerle ilgili olarak düzenlendiği, dolayısıyla da, söz konusu hakediş üzerinden %3 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerektiği, ancak bu tevkifatın yapılmadığı anlaşılmıştır.

Bu itibarla, bahse konu yıllara sari yapım işiyle ilgili olarak, geçici kabul tarihinin idarece onaylanmasından önce yapılan işler için düzenlenen …. TL bedelli 3-Ek Nolu hakediş üzerinden %3 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılmaması sonucu neden olunan (.… x %3=) … TL kamu zararının, Harcama Yetkilisi (Genel Sekreter Yardımcısı) …. ile Gerçekleştirme Görevlisi (Banliyö ve Raylı Sistem Yatırımları Dairesi Başkanı) ....’a müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizleri ile ödettirilmesine,

(Başkan …. ve Üye .…’ın, “Madde konusu vergi tevkifatı, beyan ve ödeme dönemlerinde kesinleşecek vergi miktarına karşılık mahsuben yapılmakta, dönem sonunda ödenecek nihai/kesin vergi tutarından daha önce yapılan tevkifatlar düşülerek kalan tutar alacaklı vergi dairesine yatırılmaktadır. Dolayısı ile tevkifat yapılmamışsa, dönem sonucunda kesinleşen vergi miktarının tamamı, yapılmışsa aradaki fark vergi dairesine yatırılmakta, her iki halde de beyan ve ödeme döneminde ödenen toplam vergi aynı tutarda olmakta, söz konusu vergilerin tam ve zamanında beyan edilip edilmediğinin, ödenip ödenmediğinin takip ve kontrolü ile belirlenen esas ve usullere uymayan ilgililerin sorumluluklarına ait müeyyidelerin uygulanması mükelleflerin bağlı bulundukları vergi dairelerinin yetki, görev ve sorumluluklarında bulunmaktadır.

Ayrıca, tevkifatın yapılmamış olması, hesabı denetlenen ve yargılanan idare açısından fazla ödemeye, dolayısı ile bu idare için tazmini gereken kamu zararına da yol açmamaktadır.

Bu nedenle, konunun her yönüyle incelenip gereğinin yapılması için konunun yetkili idare Maliye Bakanlığına yazılması gerekir.” şeklindeki ayrışık görüşlerine karşı)

oy çokluğuyla karar verildi.






Full & Egal Universal Law Academy