Sayıştay 6. Daire - Karar No: 21 - 128 - İlam No: 128 - Belediyeler ve Bağlı İdareler - Kamu İdaresi: Belediyeler ve Bağlı İdareler
Karar Dilini Çevir:




Kira Gelirinden KDV Tahsil Edilmemesi.

Denetçi sorgusunda yer alan, Mülkiyeti ….Büyükşehir Belediyesine ait olan ve işletme hakkı …. A.Ş’ye kiralanan gayrimenkullerden elde edilen kira gelirleri üzerinden Katma Değer Vergisi tahsil edilmemesi sonucunda toplam …. TL kamu zararına neden olunduğu iddiasına ilişkin olarak dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda,

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Verginin konusunu teşkil eden işlemler” başlıklı 1’nci maddesinin (f) bendinde Gelir Vergisi Kanunu’nun 70’inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemleri de sayılmış ancak anılan Kanun’un “Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar” başlıklı 17’nci maddesinin 4’üncü fıkrasının (d) bendinde iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri KDV’den istisna tutulmuştur.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Gayrimenkul sermaye iradının tarifi” başlıklı 70’nci maddesinde,

“Aşağıda yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar gayrimenkul sermaye iradıdır:

1. Arazi, bina (Döşeli olarak kiraya verilenlerde döşeme için alınan kira bedelleri dahildir.), maden suları, menba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı,



5. (Değişik: 4/12/1985 - 3239/55 md.) Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı (İhtira beratının mucitleri veya kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.), alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar (Bu hakların kullanılması için gerekli malzeme ve teçhizat bedelleri de gayrimenkul sermaye iradı sayılır.)”

denilmektedir.

Anılan hükme göre, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Gayrimenkul sermaye iradının tarifi” başlıklı 70’nci maddesinde sayılan mal ve hakların kiralanması işlemleri Katma Değer Vergisine tabi olmakla beraber iktisadi işletmelere dâhil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri KDV’den istisna tutulmuştur. Dolayısıyla, belediyelerce kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen iratlar KDV’den istisna olup bunlardan ancak bizatihi iktisadi işletme niteliğine sahip olanların kiralanması durumunda, artık işletme hakkının kiralanması söz konusu olacağından, KDV tahsil edilmesi gerekmektedir. Nitekim Maliye Bakanlığı’nca yayımlanan 1 Seri No’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nde (30/11/1984 tarih ve 18591 nolu R.G.),

“…

Dolayısıyla, belediyeler vb. kamu idareleri iktisadi işletme sayılmadıkları için bunlara ait gayrimenkullerin kiralanması işlemleri söz konusu istisna kapsamına girmekle beraber belediye vb. kamu idarelerine ait otopark, büfe, kafeterya vb. gayrimenkuller bizatihi iktisadi işletme niteliğinde olduklarından bunların kiralanması da işletme hakkının kiralanması mahiyetinde olup katma değer vergisinin konusunu teşkil etmektedir.

…”

denilmektedir.

Bahse konu olayda ise, …. Büyükşehir Belediyesine ait olup .… T.A.Ş’ye boş olarak kiralanan ve anılan kiracı tarafından mağaza olarak kullanılan gayrimenkullerin bizatihi iktisadi işletme niteliği bulunmadığı ve dolayısıyla mevcut halde işletme hakkının kiralanmasının söz konusu olmadığı anlaşılmıştır.

Bu itibarla, Denetçi sorgusuyla kamu zararı olarak hesap edilen tahsil edilmeyen KDV’ye ilişkin toplam …. TL için ilişilecek husus bulunmadığına,

(Başkan .… ve Üye ….’ın, “….. Büyükşehir Belediyesince kiraya verilen yerlerden özelliğine göre elde edilen kira gelirleri üzerinden KDV tahsil edilip edilmeyeceği hususunun, bu konuda yetkili idare olan Maliye Bakanlığınca değerlendirilip sonuçlandırılması gerekmektedir. Bu itibarla konunun anılan Bakanlığa yazılması gerekir” şeklindeki ayrışık görüşlerine karşı),

oy çokluğuyla karar verildi.






Full & Egal Universal Law Academy