Kaynak Suları Harcı Tahakkuk ve Tahsilinin Yapılmaması.

Denetçi sorgusunda yer alan, …Büyükşehir Belediyesinin görev sahası içerisinde yer alan kaynak suyunu işleten bir firmadan 2011 ve daha önceki yıllara ilişkin kaynak harcı tahakkuk ve tahsilatının yapılmaması sonucu Belediyenin gelir kaybına uğratıldığı iddiasına ilişkin olarak dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda,

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinde,

“Belediyenin yetkileri ve imtiyazları şunlardır:

…

d) Özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarının tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak, vergi, resim ve harç dışındaki özel hukuk hükümlerine göre tahsili gereken doğal gaz, su, atık su ve hizmet karşılığı alacakların tahsilini yapmak veya yaptırmak.

…”

“Zabıtanın görev ve yetkileri” başlıklı 51’inci maddesinde,

“ Belediye zabıtası, beldede esenlik, huzur, sağlık ve düzenin sağlanmasıyla görevli olup bu amaçla, belediye meclisi tarafından alınan ve belediye zabıtası tarafından yerine getirilmesi gereken emir ve yasaklarla bunlara uymayanlar hakkında mevzuatta öngörülen ceza ve diğer yaptırımları uygular.

Görevini yaparken zabıtaya karşı gelenler, kolluk kuvvetlerine karşı gelenler gibi cezalandırılır.

…”

denilmektedir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Kaynak Suları Harcı” başlıklı 4’üncü Bölümünde yer alan,

63’ncü maddesinde, “Özel kaplara doldurulup satılacak olan kaynak sularının (işlenmiş sular dahil) belediyelerce denetlenerek hangi kaynaklara ait olduklarını gösterecek şekilde bu kaplara özel işaret konulması, Kaynak Suları Harcına tabidir.”

64’ncü maddesinde, “Kaynak Suları Harcını, kaynak sularını özel işaretli kaplara doldurup satanlar ödemekle mükelleftirler.”

65’nci maddesinde, “Kaynak suları harcı, aşağıdaki hadler içinde düzenlenecek tarifeye göre alınır.

(Değişik tarife: 30/12/2004-5281/21 md.)

Harcın Tutarı (YTL)

En az En çok

1 litreye kadar olan şişe ve benzeri kaplardan (kap başına) 0,01 0,03

1 litreden büyük şişe ve benzeri kaplardan (beher litre) 0,005 0,015

66’ncı maddede, “Kaynak Suları Harcı, bu suların satışa arzı için kaplara doldurulmasını müteakip, kaplar üzerine özel işaret konulması sırasında bu işi yapan belediyeye makbuz karşılığı peşin olarak ödenir. Başka bir belediye sınırları ve mücavir alanları içinde satışa arz edilen kaynak sularından ikinci bir kez harç alınmaz.”

denilmektedir.

17.02.2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmeliğin “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde ise anılan Yönetmeliğin amacı, insani tüketim amaçlı suların teknik ve hijyenik şartlara uygunluğu ile suların kalite standartlarının sağlanması, kaynak suları ve içme sularının istihsali, ambalajlanması, etiketlenmesi, satışı, denetlenmesi ile ilgili usul ve esasları düzenlemek olarak belirlenmiştir.

Bu konuda İçişleri Bakanlığının 25.03.2010 tarih ve 9160 sayılı Maliye Bakanlığına hitaben verilmiş görüşü bulunmaktadır. Bakanlık söz konusu görüşünde özetle, satılan kaynak sularının 2464 sayılı Kanun’un 63 ve 64’üncü maddeleri uyarınca belediyece denetlenmesi ve özel kaplara doldurulup satılan suyun hangi kaynağa ait olduğunu belgelendirir bir etiket yapıştırması şartıyla bu harcı alacağı ifade edilmiştir.

Buna göre, 5393 sayılı Belediye Kanunu ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu hükümleri uyarınca, özel kaplara doldurulup satılacak olan kaynak sularının (işlenmiş sular dahil) denetlenerek hangi kaynaklara ait olduklarını gösterecek şekilde bu kaplara özel işaret konulması belediyelere verilmiş bir yetki olup söz konusu işlemler “Kaynak Suları Harcına” tabidir. Belediyeler bu yetkinin yerine getirilmesinde gerektiğinde kolluk yetkisi de kullanabileceklerdir. İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik ise insani tüketim amaçlı suların teknik ve hijyenik şartlara uygunluğu ile suların kalite standartlarının sağlanmasına yönelik olarak kaynak suları ve içme sularının istihsali, ambalajlanması, etiketlenmesi, satışı, denetlenmesine ilişkin hükümler içermekte olup anılan yönetmelik hükümleri Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülecektir. Anlaşılacağı üzere, 2464 sayılı Kanun’la belediyelere verilen denetim yetkisi özel kaplara doldurulup satılacak olan kaynak sularının hangi kaynaklara ait olduklarının tespitine ilişkin iken, anılan Yönetmelik hükümleriyle Sağlık Bakanlığına verilen denetim yetkisi kaynak sularının sıhhi şartlara ve kalite standartlarına uygunluğunun sağlanmasına yöneliktir. Bu itibarla, söz konusu yönetmelik hükümlerinin 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca belediyelerce yerine getirilecek olan, özel kaplara doldurulup satılacak kaynak sularının denetlenerek hangi kaynaklara ait olduklarını gösterecek şekilde bu kaplara özel işaret konulması işlemleriyle bir ilgisi bulunmayıp dolayısıyla anılan yönetmelik hükümleri Belediyelerin bahse konu denetim yetkilerini ortadan kaldırmamaktadır.

Bu itibarla, …. Büyükşehir Belediyesi’nce, Belediye sınırları içinde faaliyet gösteren …..İçecek A.Ş. tarafından özel kaplara doldurulup satılacak olan kaynak sularının denetlenerek, bu kaplara hangi kaynaklara ait olduklarını gösterecek şekilde özel işaret konulması ve bu işlem dolayısıyla anılan firmadan Kaynak Suları Harcı tahsil edilmesi gerekmekle beraber, belediyenin bu yönde kaynak sularını denetlemediği bu sebeple de bu hizmeti yapmadıklarından harç ödenmediği anlaşılmıştır. Konuya ilişkin olarak Denetçisince 2011 yılı ve daha önceki yıllara ilişkin şimdiye kadar tahsili yapılmayan Kaynak Suları Harçlarıyla ilgili olarak zamanaşımı tespiti yapılmadığı ve kamu zararına neden olunduğu gösterilmediğinden, bu aşamada dairemizce yapılacak işlem bulunmadığına oybirliğiyle,

Ancak, konunun devam eden yıllara ilişkin olarak takip edilmesi ve bahse konu idareye ilişkin olarak düzenlenecek Mali Denetim Raporlarına alınması için ilgili denetim grup başkanlığına yazılmasına oybirliğiyle,

konu ilgili grup başkanlığınca izleneceğinden ayrıca bakanlığına yazılmasına gerek bulunmadığına,

(Başkan …. ve Üye .…’ın, “Bahse konu durumda ….Büyükşehir Belediyesinin 5393 ve 2464 sayılı Kanunlardan doğan yetkilerini kullanmaması ve buna bağlı olarak Belediyenin Kaynak Suları Harcı gelirinden mahrum bırakılması nedeniyle ilgililer hakkında gerekli idari incelemenin yapılmasını teminen konunun ayrıca İçişleri Bakanlığına da yazılması gerekir” şeklindeki ayrışık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,

karar verildi.






Full & Egal Universal Law Academy