Sayıştay 6. Daire - Karar No: 11 - Belediyeler ve Bağlı İdareler - Kamu İdaresi: Belediyeler ve Bağlı İdareler
Karar Dilini Çevir:




Aile Yardımı Ödeneği Verilmesi.

….Belediyesince işçi ve sözleşmeli personele yapılan aile yardımı ödeneği ödemelerinde, … Belediyesi ile ilgili … Sendikası arasında düzenlenen Toplu İş Sözleşmesi’nin 40’ıncı maddesi ile 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Aile yardımı ödeneği “başlıklı 202’inci maddesi hükmüne aykırı olarak, eşleri herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık alan veya menfaat karşılığı çalışan işçi ve sözleşmeli personel için de ödeme yapılması sonucunda toplam …. TL kamu zararına neden olunduğu tespit edilmiştir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde,

“ (Değişik: 30/5/1974 - KHK - 12/1 md. Aynen kabul 15/5/1975 - 1897/1 md.)

Bu Kanun, Genel ve Katma Bütçeli Kurumlar, İl Özel İdareleri, Belediyeler, İl Özel İdareleri ve Belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda, kanunlarla kurulan fonlarda, kefalet sandıklarında veya Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüklerinde çalışan memurlar hakkında uygulanır.

Sözleşmeli ve geçici personel hakkında bu Kanunda belirtilen özel hükümler uygulanır.

…”

“İstihdam şekilleri” başlıklı 4’üncü maddesinde,

“(Değişik:30/5/1974 - KHK-12, Değiştirilerek kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.)

Kamu hizmetleri, memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürülür.

A) Memur:

Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler, bu Kanunun uygulanmasında memur sayılır.

Yukarıdaki tanımlananlar dışındaki kurumlarda genel politika tespiti, araştırma, planlama, programlama, yönetim ve denetim gibi işlerde görevli ve yetkili olanlar da memur sayılır.

B) Sözleşmeli personel:



C) Geçici Personel



D) İşçiler:

(Değişik birinci cümle: 4/4/2007-5620/4 md.) (A), (B) ve (C) fıkralarında belirtilenler dışında kalan ve ilgili mevzu-atı gereğince tahsis edilen sürekli işçi kadrolarında belirsiz süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan sürekli işçiler ile mevsimlik veya kampanya işlerinde ya da orman yangınıyla mücadele hizmetlerinde ilgili mevzuatına göre geçici iş pozisyonlarında altı aydan az olmak üzere belirli süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan geçici işçilerdir. Bunlar hakkında bu Kanun hükümleri uygulanmaz.”

“Aile yardımı ödeneği “başlıklı 202’inci maddesinde:

“Evli bulunan Devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verilir.(Değişik: 27/6/1989 - KHK - 375/10 md.) Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için 1500, çocuklarından her biri için de 250 gösterge rakamının (72 nci ay dâhil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödenir. (Mülga ikinci cümle: 13/2/2011-6111/117 md.) Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir…”

hükümlerine yer verilmiştir.

27.06.1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye, 25.02.2011 tarih ve 27857 (mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6111 sayılı Kanun’un 118’inci maddesiyle eklenen ve 01.01.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Ek 8’inci maddesinde ise,

“ Ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışan sözleşmeli personel hariç olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarının merkez ve taşra teşkilatları ile döner sermaye işletmelerinde sözleşmeli personel pozisyonlarında istihdam edilenlerden aile yardımı ödeneğinden veya başka bir ad altında da olsa aynı amaçla yapılan herhangi bir ödemeden yararlanamayanlara, Devlet memurlarına verilen aile yardımı ödeneği, herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın aynı usul ve esaslar çerçevesinde ödenir.”

denilmektedir.

Buna göre, belediyelerde görevli personelden ancak memur ve (01.01.2011 tarihinden itibaren) sözleşmeli personele 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 202’inci maddesine istinaden eş ve çocuklar için aile yardımı ödeneği ödenebilecek olup bunlardan eşleri herhangi bir şekilde menfaat karşılığı çalışan veya sosyal güvenlik kurumlarından aylık alanlara eşleri için ödeme yapılmayacak, eşin iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları için aile yardımı ödeneği alması ve bunun daha düşük olması durumunda ise çocuklar için aradaki fark ödenecektir. Belediyelerde görevli işçi statüsündeki personel ise anılan Kanun maddesine tabi olmamakla beraber bunlar için toplu sözleşme hükümlerine göre hareket edilmesi gerekmektedir.

İncelemeye konu durumda, …. Belediyesi ile …. Sendikası arasında imzalanan 22.03.2012 tarihli Toplu İş Sözleşmesinin “Aile, Çocuk ve Öğrenim Yardımı” başlıklı 40’ıncı maddesi 1’inci fıkrasında ise aynen, “657 sayılı yasaya tabi Devlet memurlarına ödenen aile ve çocuk yardımı miktarları işçilere de aynen uygulanır” denilmekte olup anılan Toplu Sözleşme hükmüyle …..Belediyesi’nde görevli işçi personele de aile yardımı ödemeleri bakımından 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine tabi kılınmışlardır.

Yapılan incelemede, ….Belediyesinde görevli işçi ve sözleşmeli personelden eşleri çalışanlar için de aile yardımı ödeneği ödendiği ve bu suretle toplam … TL kamu zararına neden olunduğu tespit edilmiş, ancak, bu tutardan … TL’sinin sorumlularca hesap yılı sonrasında tahsil edildiği görülmüştür.

Bu itibarla, kamu zararı tutarı toplam …. TL’den,

…. TL’si tahsil edildiğinden bu tutar için ilişik kalmadığına,

Henüz tahsil edilmeyen ….TL’nin ise,

… TL’sinin, Harcama Yetkilisi … ile Gerçekleştirme Görevlisi …’a,

… TL’sinin, Harcama Yetkilisi … ile Gerçekleştirme Görevlisi ….’a,

müştereken ve müteselsilen, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53’üncü maddesi gereğince hüküm tarihinden itibaren işleyecek faizleri ile ödettirilmesine,

(Başkan …. ve Üye ….’ın, “… Belediyesi ile … Sendikası arasında imzalanan 22.03.2012 tarihli Toplu İş Sözleşmesinin “Aile, Çocuk ve Öğrenim Yardımı” başlıklı 40’ıncı maddesi 1’inci fıkrasında aynen, “657 sayılı yasaya tabi Devlet memurlarına ödenen aile ve çocuk yardımı miktarları işçilere de aynen uygulanır” denilmekte olup burada işçiler için ödenecek aile yardımı tutarlarının tespitinde, 657 sayılı Kanun’a sadece memurlara ödenecek aile yardımı miktarları yönünden atıf yapılmış, diğer hususlara ise herhangi bir şekilde değinilmemiştir. Dolayısıyla bahse konu Toplu Sözleşme hükmünün eşleri çalışan işçi personele aile yardımı ödenmeyeceği şeklinde yorumlanması mümkün bulunmamaktadır. Bu itibarla, söz konusu Rapor maddesinde Denetçisince tespit edilen kamu zararı tutarı ….TL’den işçi personele ilişkin olan …. TL’si için ilişik bulunmadığına ve bu tutardan sorumlularca tahsili bildirilen … TL’nin ahizlerine iadesine, kalan ve sözleşmeli personele ilişkin olan ve henüz tahsil edilmeyen …. TL’nin ise sorumlularına ödettirilmesine karar verilmesi gerekir.” şeklindeki ayrışık görüşlerine karşı)

oy çokluğuyla karar verildi.






Full & Egal Universal Law Academy