İşletme hakkının kiralanması

.......... Belediyesi’,nin mülkiyetinde olup 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’,na göre 16/04/2002 tarihinde düzenlenen bir ihale ile 20 aylığına işletme hakkı kiraya verilen ......Giriş-Çıkış Kapısı’,na ilişkin ihale dosyasının incelenmesi neticesinde,

Kira süresi sonunda yeniden ihale düzenlenmediği ve bunun yerine mevcut sözleşmenin, 2886 sayılı Devlet ihale Kanunu’,na aykırı olarak, belediye encümeni kararı ile süre uzatımı yoluyla yenilenmesi hususu ile ilgili olarak,

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’,nun “,Hesap verme sorumluluğu”, başlıklı 8’,nci maddesinde,

“,Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır. “,

“,Üst yöneticiler”, başlıklı 11’,nci maddesinde,

“,Bakanlıklarda müsteşar, diğer kamu idarelerinde en üst yönetici, il özel idarelerinde vali ve belediyelerde belediye başkanı üst yöneticidir. Ancak, Millî Savunma Bakanlığında üst yönetici Bakandır.

Üst yöneticiler, idarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana, mahallî idarelerde ise meclislerine karşı sorumludurlar.

Üst yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini harcama yetkilileri, malî hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler.”,

“,Mal yönetiminde etkililik ve sorumluluk”, başlıklı 48’,nci maddesinde,

“,Kamu idareleri, taşınırların yönetimi, kaydı, muhafazası ve kullanımından sorumludurlar. Taşınırların özelliğinden veya olağan kullanımından kaynaklanan yıpranma ile usulüne uygun olarak belirlenen firelerden dolayı sorumluluk aranmaz.

…,

Kamu idarelerine ait malları edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemleri, mevzuatında öngörülen kurallar dahilinde hizmetin amacına uygun olarak verimlilik ve tutumluluk ilkesine göre yapılır. Bu ilkeye aykırı eylem ve işlemlerden doğacak zararlardan, malların yönetimi veya kullanılması hususunda yetki verilenler sorumludur.”,

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’,nun “,Kapsam”, başlıklı 1’,nci maddesinde,

“,Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.

…,”,

“,İlkeler”, başlıklı 2’,nci maddesinde,

“,Bu Kanunun yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır.

…,”,

“,Kiralarda sözleşme süresi”, başlıklı 64’,ncü maddesinde,

“,Kiraya verilecek taşınır ve taşınmaz malların kira süresi, on yıldan çok olamaz. Turistik tesis kurulacak yerlerin ve turistik tesislerin (Ek ibare: 20/2/2001 - 4628/17 md.) ve enerji üretimi tesisleri ile iletim ve dağıtım tesis ve şebekelerinin ihtiyacı olan arazilerin (Ek ibare: 18/4/2001 - 4646/13 md.) ve doğal gaz iletim, dağıtım ve depolama tesis ve şebekelerinin ihtiyacı olan arazilerin on yıldan fazla süre ile kiraya verilmesi mümkündür.

Üç yıldan fazla süre ile kiraya verme işlerinde, önceden Maliye Bakanlığından izin alınması şarttır. Katma bütçeli idarelerde bu izin, idarelerin bağlı bulundukları bakanlıktan alınır. Özel İdare ve belediyeler için kendi özel kanunları uygulanır.

Üç yıldan fazla süre ile kiraya verme işlerinde, kira bedeli her yıl şartname ve sözleşmesindeki esaslara göre yeniden tespit edilir.”,

Denilmektedir.

Sayıştay Genel Kurulu’,nun “,Genel ve Katma Bütçeli İdareler, Özel İdare ve Belediyeler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar tarafından 2886 sayılı kanuna göre kiraya verilen gayrimenkullere ait kira sözleşmelerinin yenilenmesi veya sona erdirilmesi konularında 2886 sayılı Kanun hükümlerinin mi, yoksa 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun hükümlerinin mi uygulanacağı hususunda çıkan tereddüt”, konusunda aldığı 21.03.1993 tarih ve 4761/1 sayılı kararında ise “,Genel ve Katma Bütçeli İdareler, Özel İdare ve Belediyeler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar tarafından 2886 sayılı kanuna göre kiraya verilen gayrimenkullere ait kira sözleşmelerinin yenilenmesi, uzatılması veya sona erdirilmesi, kira tespiti konularında 2886 Sayılı kanun hükümlerinin uygulanması gerektiği”, hüküm altına alınmıştır.

Buna göre belediyelerin sahibi oldukları gayrimenkul ve hakları kiralama işlemleri 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’,na göre yürütülecek olup bunların söz konusu Kanunda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde belirlenecek ihale yöntemlerinin biriyle kiralanması gerekmektedir.

Yine söz konusu Kanun çerçevesinde kiralama işlerinde sözleşme süresi, on yılla sınırlandırılmakla beraber, birden fazla yılı kapsayabilmektedir. Şu kadar ki, üç yıldan fazla süreli kiralamalarda kira artışı her yıl yeniden tespit edilecektir.

Bunlar dışında, ihale aşamasında belirlenen sözleşme süresinin bitiminde yeni kira bedeli belirlenerek sözleşme süresinin uzatılabilmesi, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’,nda bu konuda yetki veren herhangi bir hüküm bulunmadığından mümkün olmayıp, yukarıda bahsedilen Sayıştay Genel Kurulu kararı uyarınca, süre bitiminde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde yeniden ihale düzenlenmesi gerekmektedir.

.......... Giriş-Çıkış kapısı işletme hakkının kiralanması işine ait ihale dosyasının incelenmesi neticesinde, .....tarihli Başkanlık onayına istinaden 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu 35. maddesi (c) fıkrası gereğince 16.04.2002 tarihinde açık teklif usulü artırma ile yapılan .......... Giriş-Çıkış Kapısı İşletme hakkının kiralanması İhalesini ..... tarih ve ....No’,lu ihale komisyonu kararı ile .......... Şirketi’,nin kazandığı, ilgili firma ile .......... Belediyesi arasında, İdari Şartnamenin 1 inci maddesine göre 20 aylık kira sözleşmesi imzalandığı, imzalanan sözleşme neticesinde ilgili Firma 01.05.2002 tarihinde işletmeye başladığı, 20 aylık sürenin bitimi üzerine İdari Şartnamenin 1 inci maddesi dayanak gösterilerek her yıl yapılan kira kontratlarıyla sözleşme süresinin uzatıldığı ve encümen kararı ile ücretlerinin artırıldığı, 2008 yılından bu yana (2008 yılı dahil) ise herhangi bir kira kontratı yapılmadığı ancak ilgili firmanın işletmeye devam ettiği, 2009 yılına ilişkin Sayıştay denetiminde durumun ilişikli konular arasına alınarak sorgu ve yargı raporunun düzenlediği, sorumluların durumdan haberdar olduğu tespit edilmiştir.

.......... Giriş-Çıkış kapısının, 2008 yılından bu yana (2008 yılı dahil) herhangi bir ihale yapılmadan ve kira kontratı yahut sözleşme de yapılmadan, yasal mevzuata aykırı olarak .......... Şirketi tarafından işletildiği tespit edilmiş ise de,

.......... Giriş ve Çıkış Kapısı işletme işinin 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 26 ncı maddesi hükmüne istinaden .......... Belediye Meclis Kararı ile 2012 yılında Belediyenin şirketi olan .......... A.Ş.’,ne devredildiği anlaşıldığından, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’,nun 71. maddesinde tanımlanan kamu zararı oluşmadığından ilişilecek husus bulunmadığına

Üye .......... ’,in “,2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’,na aykırı söz konusu uygulamayla ilgili olarak Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulması gerekir.”, şeklindeki ilave görüşleri üzerine yapılan değerlendirmede Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmasına gerek olmadığına oy çokluğuyla,

Karar verildi.






Full & Egal Universal Law Academy