Sayıştay 5. Daire - Karar No: 35 - Belediyeler ve Bağlı İdareler - Kamu İdaresi: Belediyeler ve Bağlı İdareler
Karar Dilini Çevir:




Fiyat farkı

……….. Şti yüklenimindeki “………. İşi”nde, ödenmemesi gerektiği halde, fazla mesai ücretine ilişkin fiyat farkı ödemesinde bulunulması sonucunda toplam ………. -TL tutarında kamu zararına neden olunduğu konusuyla ilgili olarak,

……….. Şti yüklenimindeki “……….” İşi’ne ait idari şartnamenin (46.1) maddesinde,

“Fiyat farkı hesaplanacaktır. Yürürlükteki fiyat farkı kararnamesinin ekinde yer alan esasların hükümlerine göre uygulama yapılacaktır.

07/05/2004 tarih ve 25455 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslarda Değişiklik Yapılmasına Dair Esasların 8. maddesine göre işlem yapılacaktır.

“Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerindeki değişiklikten kaynaklanan fark”

İhale konusu hizmetin gerçekleştirilebilmesi için çalıştırılacak 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi personelin, sayı ve günlük çalışma saatinin belirtilmesi kaydıyla,

a) Asgari ücret tespit komisyonunca ihale (son teklif verme) tarihinde 16 yaşını doldurmuş işçiler için belirlenmiş asgari ücretin değiştirilmesi halinde eski ve yeni asgari ücret arasındaki fark,

b) İhale (son teklif verme) tarihi itibarıyla işveren tarafından karşılanacak olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigortası primine ilişkin toplam tutarda, asgari ücret değişikliği veya sigorta primi alt sınır değişikliği ile prim oranları değişikliği gibi sebeplerle meydana gelecek fark,

c) 506 sayılı Kanunun 77 nci maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde sözleşmede öngörülen ücret ekleri nedeniyle, işveren tarafından karşılanmakta olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigorta primine ilişkin toplam tutarda meydana gelecek fark,

toplamı (a), (b) ve (c) bentleri toplamı), 506 sayılı Kanun gereğince işveren nâm ve hesabına Hazinece yapılacak olan ödemeler de dikkate alınmak suretiyle bu Esasların 7 nci maddesi uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.” denilmektedir.

Denetçi iddiasında, İdari şartnamede yapılan bu düzenleme ile fiyat farkının nasıl ödeneceğinin hüküm altına alındığı, ilgili düzenlemede fiyat farkının fazla mesaiden kaynaklanan artışları da içereceğine dair bir husus bulunmadığı, fazla mesaiden kaynaklanan ücretlere ilişkin fiyat farkı ödenebilmesi için Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslarda bu yönde bir düzenleme olması gerektiği ifade edilerek, fazla mesai ücretlerine fiyat farkı ödenmemesi gerektiği belirtilmiş ise de, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 47 nci, Kamu İhaleleri Genel Tebliğinin 78.8.nci ve söz konusu İşe ait idari şartnamenin konuyla ilgili maddelerindeki düzenlemeler dikkate alındığında, yapılan bu ödemenin kamu zararı olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Fazla çalışma ücreti” başlıklı 41 inci maddesinde,

“Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır. 63 üncü madde hükmüne göre denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile, bazı haftalarda toplam kırkbeş saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz.

Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.” düzenlemesi,

4857 sayılı İş Kanunu’nun “Genel tatil ücreti” başlıklı 47 nci maddesinde ise,

“Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.

Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir.” hükmü,

Bulunmaktadır.

Kamu İhaleleri Genel Tebliğinin Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler başlıklı 78.8. maddesinde de,

“Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi, fazla çalışmalar için ise aynı Kanunun 41 inci maddesi uyarınca hesaplanacak ücret, brüt asgari ücret üzerinden, idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası öngörülmüş ise bu tutar üzerinden hesaplanacaktır. Bu durumda, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve personel sayısı ile fazla çalışma yapılacak hallerde toplam fazla çalışma saati ihale dokümanında belirtilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

………. Şti yüklenimindeki “………. İşi”ne ait idari şartnamenin 25.3.1 maddesinde de, İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti belirlendikten sonra resmi ve dini bayramlarda çalışacak personellere yukarıda belirtilen asgari ücret veya asgari ücretin fazlası üzerinden bir yevmiye fazla, fazla mesai çalışmaları için ise yevmiye ücretinin yüzde elli artırılarak ödeme yapılacağı ifade edilmiştir.

Söz konusu düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde, fazla mesai çalışmaları için, çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilerek, genel tatil günlerinde ise (resmi ve dini bayram günlerinde) çalışmayan işçilere, 4857 sayılı Kanun gereği olarak, çalışılmayan o günler karşılığı bir günlük ücret, bu günlerde çalışan işçilere ise ilave olarak bir günlük ücret daha ödenmesi kanuni bir zorunluluktur. Söz konusu bu kanuni zorunluluk kamu ihale genel tebliğinde de yer almış ve rapor konusu işin idari şartnamesinde de buna paralel, yani genel tatil günlerinde çalışan işçilere bu günler için ayrıca bir yevmiye, fazla mesai çalışması için ise yarım yevmiye daha ilave ödemede bulunulacağı düzenlemesine yer verilmiştir. Bu durumda, genel tatil günlerinde yapılan çalışmalar ile yapılan fazla mesai çalışmaları bu işin idari şartnamesi ve dolayısıyla sözleşmesi kapsamında yapılan bir çalışma olduğundan, idari şartnamede bu çalışmalara da asgari ücret fiyat farkı ödeneceğine dair ek düzenleme olmaksızın mevcut düzenlemeye dayanarak fiyat farkı ödenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, yapılan ödeme ile kamu zararına neden olunması durumu söz konusu değildir.

Bu itibarla, mevzuatına uygun olduğu anlaşılan ………. -TL tutarındaki ödeme ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına oy birliğiyle karar verildi.








Full & Egal Universal Law Academy