Sayıştay 5. Daire - Karar No: 33 - Belediyeler ve Bağlı İdareler - Kamu İdaresi: Belediyeler ve Bağlı İdareler
Karar Dilini Çevir:




Nakdi giyecek yardımı

............. Belediyesi’nde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi olarak zabıta, itfaiye, tekniker, teknisyen, şoför ve imam olarak görev yapan memurlar ile yardımcı hizmetler sınıfına tabi memurlara, Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliği hükümlerine aykırı olarak, nakdi giyecek yardımı yapılması sonucu .................TL tutarında kamu zararına neden olunduğu konusuyla ilgili olarak,

09.10.1991 tarih ve 21016 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin “Giyecek Yardımından Yararlanma Şekli” başlıklı 4 üncü maddesinde, “Giyecek yardımı kurum tarafından temin edilir ve ayni olarak verilir. Bu yardım karşılığında çek, kupon veya benzeri kağıtlar verilemez ve nakdi bir ödemede bulunulamaz. Ayrıca, bu yardım için memura fatura karşılığı bir ödeme yapılamaz.

Giyim eşyası standart beden ölçülerine göre yaptırılır. Gerektiğinde beden ölçüsüne göre kurumca diktirilir.

Ancak, Emniyet Hizmetleri Sınıfında sivil olarak görev yapanlara giyecek yardımı bedeli ve aynı sınıfta resmi kıyafet taşıyanlarla çarşı ve mahalle bekçilerine dikiş bedeli, ilgili kurumun teklifi üzerine Maliye Bakanlığınca tespit edilerek nakden ödenir. Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı personeline ayni veya nakdi olarak giyecek yardımı yapılır. Nakdi olarak verilecek giyecek yardımı bedeli ile ayni olarak verilecek giyim eşyasının tespitinde, bu Yönetmelik çerçevesinde belirlenen kullanım süreleri ve fiyatlar esas alınır. Ayni olarak verilecek giyim eşyasının cinsi, rengi ve biçimi ise Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından tespit edilir.

Verilecek giyecek eşyasının rengi ve biçimi ilgili kurumca tespit edilir.” denilmektedir.

Yönetmelik hükmü gereğince, açıkça zikredilen istisnalar hariç olmak üzere, giyecek yardımının Kurumlar tarafından temin edilerek yardımdan faydalanacak memurlara ayni olarak verilmesi gerekmektedir. Bu yardımın çek, kupon veya benzeri kağıtlar veya nakdi yardım şeklinde uygulanması yasaklanmıştır. Uygulamada ise, ................ Belediyesi’nde zabıta, itfaiye, tekniker, teknisyen, şoför ve imam olarak görev yapan memurlar ile yardımcı hizmetler sınıfına tabi memurlara nakdi olarak giyecek yardımı yapıldığı tespit edilmiştir. Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinde, memurlara giyecek yardımı yapılırken nakdi bir ödemede bulunulamayacağı açıkça zikredilmiştir. Dolayısıyla, ayni olarak verilmesi gereken giyim eşyaları yerine, ödemelerin nakit olarak yapılması suretiyle kamu zararına yol açılmıştır. 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu zararı” başlıklı 71 inci maddesinde de, Kamu zararı, kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.

Kamu zararının belirlenmesinde,

a) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,

b) Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,

c) Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,

d) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,

e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

f) (Mülga: 22/12/2005-5436/10 md.)

g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,

Esas alınır.” hükmü bulunmaktadır. Söz konusu madde hükmündeki, gerek kamu zararının tanımı gerekse kamu zararının belirlenmesinde esas alınacak olan kriterlerin göz önüne alınmasıyla yapılacak olan değerlendirmede de, ayni olarak yapılması gereken giyecek yardımı yerine mevzuatında öngörülmemiş olan nakti ödeme yapılmış olması, mevzuata aykırı bir karar, işlem veya eylem sonucunda mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması” anlamına gelmektedir. Dolayısıyla da, mevzuatında öngörülmediği halde, .................TL tutarında ödeme yapılmış olması sonucunda ..................TL tutarında bir kamu zararına neden olunmuştur.

Bu itibarla, mevzuatında ayni olarak yapılması öngörülmüş olan giyecek yardımının nakti olarak ödenmesi sonucunda neden olunan ................. TL tutarındaki kamu zararının, Başkan ............... ile Üye ............... ’in “Yapılan uygulamanın mevzuata aykırı bir uygulama olduğu doğru bir tespittir. Ancak, nakti olarak yapılan ödeme sonucunda herhangi bir kamu zararına neden olunup olunmadığının tespit edilebilmesi için, söz konusu sorumlular tarafından mevzuata aykırı olarak yapılmış olan uygulama sonucunda “kamu kaynağında eksilmeye neden olunduğunun” ortaya konulması gerekmektedir. Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğinin 11 inci maddesinde, “Kurum ve kuruluşlar, verilecek giyim eşyalarını Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenecek standart fiyatları göz önünde bulundurmak suretiyle tabi oldukları ihale mevzuatına göre karşılarlar.” hükmü bulunmaktadır. Buna göre, ilgili Kurum, ayni olarak memurlarına vereceği giyecek malzemelerini temin için ihale yapacak olduğunda, Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenecek standart fiyatlara uyma zorunluluğunda olmayacak, ancak, çok büyük sapmalara meydan verilmemesi içinde bu fiyatları göz önünde bulunduracaktır. ................ Belediyesinin uygulamasında ise, ödeme nakti olarak yapıldığına göre, kamu zararına yol açılıp açılmadığının tespiti konusunda ölçü olarak alınacak olan tek kriter, Memurlar Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliği gereği olarak her yıl itibariyle belirlenen standart giyecek fiyatları (2012 yılı fiyatları)’dır. Diğer bir ifade ile, ayni olarak yapılmış olsaydı birebir uyulması gerekmeyip, ancak “göz önünde bulundurulacak olan” Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenen standart fiyatlar, konu nakti olarak ödeme olduğunda, tam olarak uyulması gereken fiyatlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu itibarla, yapılan uygulamada, ............... Belediyesi memurlarına Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenen standart fiyatların üzerinde bir ödemede bulunulup bulunulmadığı anlaşılmadan kamu zararına neden olunduğu iddiasında bulunulamaz. Yapılan savunmalarda, nakdi olarak yapılan ödemenin, Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliği gereği olarak her yıl itibariyle belirlenen standart giyecek fiyatlarına uygun olduğu belirtilmiştir. Durum böyle ise, ortada herhangi bir kamu zararı (her ne kadar yapılan uygulama mevzuata aykırı olsa bile) bulunmamaktadır. Ancak, ilişikli tutulan ................ tarih ve ................ numaralı ödeme emri belgesi ve eki belgelerin incelenmesinden, nakti olarak yapılan ödemede belirtilen standart fiyatlara uyulup uyulmadığı anlaşılamamaktadır. Nakti ödeme yapılmış olan personele, Memurlara Yapılacak Giyecek Yardımı Yönetmeliğine göre kendilerine ayni olarak verilmesi gereken giyim eşyalarının, Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenen 2012 yılı standart fiyatları ile mukayese edilmesi neticesinde bir fazla ödeme yapılmış ise, bu tutarın kamu zararı olarak belirlenmesi gerekir. Bu itibarla, bu mukayesenin yapılması ve varsa kamu zararının tespiti için ............. tarih ve ............ numaralı ödeme emri belgesi tutarı olan .................. TL’nin, denetçi tarafından yazılacak olan ek raporun yargılanmasına değin hüküm dışı bırakılması gerekir.” Şeklindeki ayrışık görüşlerine karşın, Gerçekleştirme Görevlısi................ile Harcama Yetkilisi.........'a müştereken ve müteselsilen,

6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile ödettirilmesine oyçokluğuyla karar verildi.






Full & Egal Universal Law Academy