Sayıştay 5. Daire - Karar No: 32 - Belediyeler ve Bağlı İdareler - Kamu İdaresi: Belediyeler ve Bağlı İdareler
Karar Dilini Çevir:




Gecikme cezası

……….İnş.Gıda Petrol Otomotiv ve San.Tic. Ltd. ile ………. (………. İnşaat İnş. Tic.) Ortak Girişimi yüklenimindeki ……….TL ihale bedelli ……….Belediyesi ………. işinde, geçici kabul tutanağında eksikliklerin olması bu eksikliklerin giderilmesi için müteahhide süre verilmesine rağmen işin sözleşmesinde öngörülen gecikme cezasının kesilmemesi sonucunda ……….-TL tutarında kamu zararına neden olunduğu konusuyla ilgili olarak,

Söz konusu yapım işi 29.03.2011 tarihinde ihale edilmiş ve 17.10.2011 tarihinde yer teslimi yapılmıştır. Sözleşmede işin yapım süresi yer teslimi tarihinden başlamak üzere 90 gün olarak belirlenmiştir. Bu manada yapım işinin sözleşmede belirlenen süresi 15.01.2012 tarihidir.

27.01.2012 tarihli olurla geçici kabul komisyonu oluşturulmuş olup, 31.01.2012 tarihinde yapılması düşünülen geçici kabul hava şartlarından dolayı ileriki bir tarihe ertelenmiştir.

Geçici kabul komisyonu iş ve işlemlerini yapmak üzere 15.02.2012 tarihinde inşaat mahalline gitmiş ve toplamda 23 kalemden oluşan eksiklikler tespit etmişlerdir. Söz konusu eksikliklerin giderilmesi için hava şartları da düşünülerek 15.04.2012 tarihine kadar süre verilmiştir.

20.03.2012 tarih ve .....sayılı yazı ile geçici kabul noksanlıklarının giderilinceye kadar ………. TL nin bloke edilmesi için Mali Hizmetler Müdürlüğüne bildirimde bulunulmuştur.27.03.2012 tarih ve .... sayılı yazı ile söz konusu bloke kaldırılmıştır.

Yapı denetim elemanlarınca 15.02.2012 tarihinde geçici kabulü yapılan İş’in geçici kabulünde belirlenen eksikliklerin kontrolü için 13.04.2012 tarihinde iş mahalline gidilmiş ve toplamda 16 kalemden oluşan eksiklikler tespit etmişlerdir. 14.04.2012 tarihinde tekrar gidilmiş ve toplamda 6 kalemden oluşan eksiklikler tespit edilmiştir.

24.04.2012 tarih ve .....sayılı yazı ile yükleniciye eksikliklerin giderilmesi için 30.04.2012 tarihine kadar süre verildiği anlaşılmıştır. Son olarak yapı denetim görevlilerince tutulan tutanakla 02.05.2012 tarihinde .......Parka gidildiği ve 14.04.2012 tarihinde tespit edilen eksikliklerin giderildiği belirtilmiştir.

Söz konusu yapım işinin geçici kabul eksiklikleriyle ilgili olarak, Denetçi iddasında, “Hak edişlerden geçici kabul noksanları için hiçbir kesintinin yapılmadığı tespit edilmiştir. İhale konusu iş ile ilgili yapılan iş ve işlemlerde dosya içerisindeki tutanaklardan da anlaşılacağı gibi yapı denetim görevlilerince eksikliklerin giderilip giderilmediği takip edilmiş ve sonuçta eksikliklerin tamamlandığı tutanakla imza altına alınmıştır. Fakat Yapım İşleri Genel Şartnamesinin Kabul İşlemleri başlıklı 41 Maddesinin 5 fıkrasının b) bendinde “Kabul komisyonunun tespit ettiği eksiklikler, belirlenen sürede yüklenici tarafından giderilmezse bu sürenin bitiminden sonra eksikliklerin giderilmesine kadar geçecek her gün için, giderilecek eksikliklerin durumuna göre sözleşmesinde günlük gecikme cezası olarak yazılan miktarın belli bir oranında günlük ceza uygulanır ve geçici kabul tarihi kusur ve eksikliklerin giderilmesi tarihine ertelenir. Ancak bu gecikme otuz günü geçtiği takdirde idare, yüklenici hesabına eksiklerin giderilmesini kendisi yaptırabilir. Bu takdirde de eksikler tamamlanıncaya kadar ceza uygulaması devam eder ve kabul tarihi ertelenir,” denildiğinden kabul komisyonununca tespit edilen eksikliklerin tamamlanması için verilen sürenin bitimi tarihinde işin kontrol mühendislerince eksikliklerin tamamlanıp tamamlanmadığının kontrol edilmesi, tamamlanmadı ise kabul komisyonunca verile sürenin başladığı tarihten itibaren gecikilen her gün için Yapı işleri genel şartnamesinin hükümlerinin uygulanması gerekirdi. Kabul komisyonu eksiklikler için 15.04.2012 tarihine kadar süre vermiş olup, 13.04.2012 ve 14.04.2012 tarihlerinde kontrol mühendislerince inşaat mahalli incelenmiş ve her iki tarihte de eksikliklere ilişkin tutanak düzenlenmiştir. 24.04.2012 tarihinde yükleniciye eksikliklerin giderilmesi için tekrar süre verilmiş olup, 02.05.2012 tarihinde işin kontrol mühendisleri inşaat mahalline gitmiş ve eksikliklerin giderildiğine dair tutanağı hazırlamışlardır. Sonuç olarak Yapım İşleri Genel Şartnamesinin ilgili hükmüne göre Kabul komisyonunca verilen süreden sonra eksikliklerin giderilmesi için geçen her bir gün için sözleşmesinde günlük gecikme cezası olarak yazılan miktarın belli bir oranında günlük ceza uygulanması gerekirken herhangi bir cezai işlemin uygulanmadığı tespit edilmiştir.

İşe ait sözleşmenin 25.2. maddesinde, yüklenicinin sözleşmeye uygun olarak işi süresinde bitirmediği takdirde, gecikilen her gün için sözleşme bedelinin %0,05 (on binde beş) oranında gecikme cezası uygulanır, hükmü yer almaktadır.

Buna göre, ……….TLx0,0005x91gün=……….-TL tutarında (31.01.2012-02.05.2012tarihleri arası) gecikme cezası kesilmesi gerekmektedir.” denilmek suretiyle yapılmayan ceza kesintisi sonucunda ……….-TL tutarında kamu zararına neden olunduğu ileri sürülmüş ise de, bu görüşe katılmak mümkün görünmemektedir. Şöyle ki, söz konusu yapım iş bitim tarihi 15.01.2012 dir. Yüklenici 13.01.2012 tarihli dilekçesi ile işin geçici kabule hazır olduğunu belirten dilekçesini Belediye Başkanlığına sunmuş ve kontrol teşkilatı 19.01.2013 tarihli Geçici kabul teklif belgesi ile işin geçici kabule hazır olduğunu tespit etmiştir. Bu aşamada oluşturulan Kabul komisyonu ve yüklenicilere 31.01.2012 günü kabul işlemi için iş mahallinde hazır olunması tebliğ edilmiş ve hava şartları nedeni ile geçici kabul işlemi ertelenmiştir. 15.02.2012 günü geçici kabul için iş mahalline gidilmiş ve 23 kalem eksiklik tespit edilerek yükleniciye 15.04.2012 tarihine kadar süre verilmek suretiyle tebliğ edilmiştir. Verilen süre dolmadan 13.04.2012 tarihinde iş mahallinde kontrol yapılmış ve 16 kalem eksik tespit edilmiş, 14.04.2012 tarihinde yeniden kontrol yapılmış ve 6 kalem eksik tespit edilmiştir. Kalan bu eksikliklerin parasal değeri ihale tutarının % 1’inden çok daha azdır. Buna rağmen 24.04.2012 tarihinde yükleniciye 6 kalem eksikliğin tamamlanması için tekrar 30.04.2012 tarihine kadar süre verilmiştir. 02.05.2012 tarihinde ise eksikliklerin giderildiğine dair tutanak tutulmuştur.

İşin süresi içerisinde geçici kabule hazır hale geldiği sabit olduğundan Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 30 uncu maddesindeki, “İşin, sözleşmesinde belirlenen zamanda tamamlanıp geçici kabule hazır hale getirilmemesi durumunda, gecikilen her takvim günü için sözleşmesinde öngörülen günlük gecikme cezası uygulanır.” şeklindeki düzenlemeye uygun olan gecikme zammının uygulanması mümkün değildir. Aynı şartnamenin 42 nci maddesi “Kabul komisyonu tarafından tespit edilen eksiklikler belirlenen sürede yüklenici tarafından giderilmezse bu sürenin bitiminden sonra ve giderilecek eksikliklerin durumuna göre sözleşmede günlük gecikme cezasının belli bir oranında günlük ceza uygulanacağına” amir olduğundan, söz konusu yapım işine ilişkin olarak komisyon tarafından tespit edilen eksikliklerin (ki bu eksikliklerin parasal değeri ihale tutarının % 1’inden çok daha azdır.) tamamlanması için verilen ilk süre 15.04.2012 tarihi olup, ikinci sürenin verilmeyeceği düşünülse dahi 15.04.2012 tarihinden, eksikliklerin giderildiğinin tutanağa bağlandığı 02.05.2012 tarihine kadar 17 günlük ve eksikliklerin durumundan hareketle sözleşme bedelinin % 1’inden daha az bir tutara gecikme cezası uygulanması gerekecektir. Kesilecek olan bu bu ceza % 1 oranından hesaplansa dahi ……….X %1 X 0,0005 X 17 = ……….TL tutarında bir gecikme cezası kesintisine denk gelmektedir ve dolayısıyla da ……….TL gibi bir cezanın uygulanmasının ve bu tutarda bir kamu zararına neden olunmasının söz konusu olmadığı açıktır.

Bu itibarla, kamu zararı oluşmayan ……….-TL ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına oybirliğiyle karar verildi.






Full & Egal Universal Law Academy