Sayıştay 5. Daire - Karar No: 21 - Belediyeler ve Bağlı İdareler - Kamu İdaresi: Belediyeler ve Bağlı İdareler
Karar Dilini Çevir:




İktisadi işletmenin muhasebe işlemlerinin serbest muhasebeciye gördürülmesi

………. Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğüne bağlı olarak kurulan bütçe içinde yer alan, iktisadi işletmenin muhasebe işlemleri (defterlerinin tutulması ve beyannamelerinin verilmesi işi) 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22’nci maddesi uyarınca doğrudan temin usulüyle serbest muhasebeciye gördürülmesi sonucu ………. TL kamu zararına neden olunduğu hususuyla ilgili olarak,

Mahalli idareler bütçesi içinde oluşturulacak işletmelerin, kuruluş ve işleyişine dair usul ve esasları düzenlemek amacı ile 08.03.2011 tarih ve 27868 sayılı Resmi Gazete de Mahalli İdareler Bütçe İçi İşletme Yönetmeliği yayınlanmıştır.

Bu Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde,

“Mahalli idarenin görev ve sorumluluk kapsamında bulunan özel gelir ve giderleri olan hizmetleriyle ilgili olarak İçişleri Bakanlığı izni ile kurulan bütçe içi işletmeler kurulabilmektedir.”,

“Harcama yetkilisi ” başlıklı 5 inci maddesinde,

“İşletme, teşkilat yapısı içinde ayrı birim olarak kurulmuş ise İşletme ve İştirakler Daire Başkanı/Daire Başkanı/Şube Müdürü/İşletme Müdürü/ İşletme ve İştirakler Müdürü, harcama yetkilisidir. Başka birim içinde faaliyette bulunuyor ise bu birimin en üst yöneticisi, harcama yetkilisidir. Bütçelerinde harcama birimi sınıflandırılamayan veya harcama yetkilisinin belirlenmesinde güçlük bulunan mahalli idarelerde işletmenin harcama yetkilisi, üst yöneticinin önerisi ve İçişleri Bakanlığının uygun görüşü ile belirlenir.”

“Gerçekleştirme Görevlisi ” başlıklı 6’ncı maddesinde,

“Harcama yetkilisi, yardımcıları veya kendisine en yakın yönetim kademesinde bulunan görevliler arasından birini veya birden fazlasını, diğer görevlilerce düzenlenen gerçekleştirme belgelerini toplamak, kontrol etmek ve bunları düzenleyeceği bir ödeme emri belgesine bağlamak suretiyle işlemin taahhüt ve tahakkuk aşamalarını tamamlayarak ödemeye hazır duruma getirmek üzere ayrıca gerçekleştirme görevlisi olarak görevlendirebilir.”

“Muhasebe Yetkilisi” başlıklı 7’nci maddesinde,

“Mahalli idarenin muhasebe hizmetlerini yürüten muhasebe yetkilisi işletmenin de muhasebe yetkilisidir. İşletmenin hesabı, muhasebe yetkilisi tarafından, mahalli idare kesin hesabına dahil edilerek ilgili mercilere verilir.

İşletmenin iş hacminin zorunlu kılması halinde bu işler için ayrı bir muhasebe yetkilisi yardımcısı görevlendirilebilir. Muhasebe yetkilisi yardımcılarının görevlendirilmesine ve yetkilendirilmesine ilişkin hususlar, 21.01.2006 tarihli ve 26056 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Muhasebe Yetkilisi Adaylarının Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Muhasebe Yetkililerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde belirlenir.”

“Muhasebe işlemleri” başlıklı 9’uncu maddesinde,

“İşletme faaliyetlerinin muhasebe işlemleri 10.03.2006 tarihli ve 26104 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine göre mahalli idarenin muhasebe biriminde tutulur. İşletmenin Kurumlar Vergisine tabi faaliyetleri, hesap planı bakımından, sadece bütçe işlemlerinin muhasebeleştirilmesi ve raporlanmasına ilişkin olarak Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği hükümlerine tabidir.”

“Harcama belgeleri ” başlıklı 10’uncu maddesinde,

“İşletme faaliyetlerinde, mali işlemlerin gerçekleştirilmesinde ve muhasebeleştirilmesinde ödeme belgesine bağlanacak kanıtlayıcı belgelerde 15.08.2007 tarihli ve 26614 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği hükümleri uygulanır.”

Denilmektedir.

Tüm bu mevzuat hükümleri çerçevesinde kurumun bütçe içinde yer alan işletmesinin muhasebe hizmetlerinin, kurumun muhasebe birimince ve muhasebe yetkilisince yapılması gerekmektedir. Ancak ………. Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğüne bağlı olarak kurulan bütçe içinde yer alan, iktisadi işletmenin muhasebe işlemleri (……….) 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22’nci maddesi uyarınca doğrudan temin usulüyle serbest muhasebeciye gördürülmüştür.

Bu itibarla, bütçe içinde yer alan iktisadi işletmenin muhasebe hizmetlerinin, kurumun muhasebe birimince ve muhasebe yetkilisince yapılması gerektiği halde doğrudan temin usulüyle serbest muhasebeciye gördürülmesi sonucu oluşan toplam ………. TL kamu zararının,

Harcama Yetkilisi ………. ve Gerçekleştirme Görevlisi ……….’e

Müştereken ve müteselsilen,

6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile ödettirilmesine,

Daire Başkanı ………. ve Üye ……….’ın “Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğüne bağlı iktisadi işletmenin, Mahalli İdareler bütçesi içinde oluşturulacak işletmelerin, kuruluş ve işleyişine dair usul ve esasları düzenleyen ve 08/03/2011 tarih ve 27868 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan "Mahalli, İdareler Bütçe İçi İşletme Yönetmeliği" hükümlerine göre işlemlerinin yürütüldüğü, işletmenin hesabı belediye kesin hesabına dahil edilerek ilgili mercilere bildirildiği, ayrıca işletmenin muhasebe işlemleri ve harcama belgelerinin "Muhasebe Yetkilisi Adaylarının Eğitimi, Sertifika verilmesi ile Muhasebe Yetkililerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde yürütüldüğü, iktisadi işletmenin ticari kısmının muhasebe işlemlerini içeren işlemlerin takibinin muhasebe servisinde yapılmasının personel yetersizliği dolayısıyla mümkün olmadığı ve ayrıca serviste ticari muhasebe bilgisine sahip personel olmadığı, hatalı işlem yapılmaması ve sonuçta olası cezai müeyyide ile karşılaşılmaması bakımından iktisadi işletmenin muhasebe işlemlerinin serbest muhasebeciye yaptırıldığı, bu işler için ayrı bir muhasebe yetkilisi yardımcısı görevlendirilmesi halinde ödenecek ücretin serbest muhasebeciye ödenen ücretin çok üstünde olacağı anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 22’nci maddesinde, idarelerin kullanımında bulunan her türlü kaynaktan karşılanan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin bu Kanun hükümlerine göre yürütüleceği, “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde de “muhasebe”nin hizmet tanımı içerisinde olduğu belirtilmiştir. Dolayısıyla, iktisadi işletmenin muhasebe işlemleri ile ilgili hizmetin 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22’nci maddesi uyarınca doğrudan temin usulüyle serbest muhasebeciden satın alınması mevzuata uygun olup, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 71. maddesinde tanımlanan kamu zararı oluşmadığından ilişilecek bir husus bulunmamaktadır ” şeklindeki ayrışık görüşlerine karşı,

Oyçokluğuyla karar verildi.






Full & Egal Universal Law Academy