Sayıştay 5. Daire - Karar No: 16 - 128 - İlam No: 128 - Belediyeler ve Bağlı İdareler - Kamu İdaresi: Belediyeler ve Bağlı İdareler
Karar Dilini Çevir:




Fiyat farkı

........ Şti. yüklenimindeki ....... Büyükşehir Belediyesi ........ İşinde,

A) Ödenmemesi gerektiği halde, .........-TL tutarında resmi tatil ücretine ait fiyat farkı ödemesinde bulunulması,

B-) Yüklenici tarafından sözleşme ile belirlenen kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yerine daha düşük bir prim oranı üzerinden SGK ya bildirimde bulunulması ve bu prim oranı üzerinden ödeme yapılarak ......-TL tutarında eksik prim ödenmesi (dolayısıyla Yükleniciye haksız kazanç sağlanmış olması),

Sonucunda toplam olarak ......TL tutarında kamu zararına neden olunduğu konularıyla ilgili olarak,

A-) Söz konusu ........ Şti. yüklenimindeki .....Büyükşehir Belediyesi ..........İşi’ne ilişkin idari şartnamenin (47.1) maddesinde,

“Fiyat farkı hesaplanacaktır.

Yürürlükteki fiyat farkı kararnamesi hükümlerine göre,

a) Asgari ücret tespit komisyonunca ihale (son teklif verme) tarihinde 16 yaşını doldurmuş işçiler için belirlenmiş asgari ücretin değiştirilmesi halinde eski ve yeni asgari ücret arasındaki fark,

b) İhale (son teklif verme) tarihi itibarıyla işveren tarafından karşılanacak olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigortası primine ilişkin toplam tutarda, asgari ücret değişikliği veya sigorta primi alt sınır değişikliği ile prim oranları değişikliği gibi sebeplerle meydana gelecek fark,

c) 506 sayılı Kanunun 77 nci maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde sözleşmede öngörülen ücret ekleri nedeniyle, işveren tarafından karşılanmakta olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigorta primine ilişkin toplam tutarda meydana gelecek fark,

toplamı (a), (b) ve (c) bentleri toplamı), 506 sayılı Kanun gereğince işveren nâm ve hesabına Hazinece yapılacak olan ödemeler de dikkate alınmak suretiyle bu Esasların 7 nci maddesi uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.” denilmektedir.

İdari şartnamede yapılan bu düzenleme ile fiyat farkının nasıl ödeneceğinin hüküm altına alındığı, ilgili düzenlemede fiyat farkının resmi tatilden kaynaklanan artışları da içereceğine dair bir husus bulunmadığı, resmi tatilden kaynaklanan ücretlere ilişkin fiyat farkı ödenebilmesi için Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslarda bu yönde bir düzenleme olması gerektiği ifade edilerek, resmi tatil fiyat farkı ödenmemesi gerektiği belirtilmiş ise de, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 47. nci, Kamu İhaleleri Genel Tebliğinin 78.8.nci ve söz konusu İşe ait idari şartnamenin konuyla ilgili maddelerindeki düzenlemeler dikkate alındığında, yapılan bu ödemenin kamu zararı olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun Genel tatil ücreti başlıklı 47. maddesinde,

“Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.

Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir.” denilmektedir.

Bu hüküm gereği olarak, Kamu İhaleleri Genel Tebliğinin Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler başlıklı 78.8. maddesinde,

“Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi, fazla çalışmalar için ise aynı Kanunun 41 inci maddesi uyarınca hesaplanacak ücret, brüt asgari ücret üzerinden, idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası öngörülmüş ise bu tutar üzerinden hesaplanacaktır. Bu durumda, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve personel sayısı ile fazla çalışma yapılacak hallerde toplam fazla çalışma saati ihale dokümanında belirtilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

........ Şti. yüklenimindeki ...... Büyükşehir Belediyesi ......... İşine ilişkin idari şartnamenin 25.3.1 maddesinde de, İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti belirlendikten sonra resmi ve dini bayramlarda çalışacak personellere yukarıda belirtilen asgari ücret veya asgari ücretin fazlası üzerinden bir yevmiye fazla ödeme yapılacağı ifade edilmiştir.

Söz konusu düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde, genel tatil günlerinde (resmi ve dini bayram günlerinde) çalışmayan işçilere, 4857 sayılı Kanun gereği olarak, çalışılmayan o günler karşılığı bir günlük ücret, bu günlerde çalışan işçilere ise ilave olarak bir günlük ücret daha ödenmesi kanuni bir zorunluluktur. Söz konusu bu kanuni zorunluluk kamu ihale genel tebliğinde de yer almış ve rapor konusu işin idari şartnamesinde de buna paralel, yani genel tatil günlerinde çalışan işçilere bu günler için ayrıca bir yevmiye daha ödeneceği düzenlemesi yapılmıştır. Bu durumda, genel tatil günlerinde yapılan çalışma da bu işin idari şartnamesi ve dolayısıyla sözleşmesi kapsamında yapılan bir çalışma olduğundan, idari şartnamede bu çalışmalara da asgari ücret fiyat farkı ödeneceğine dair ek düzenleme olmaksızın mevcut düzenlemeye dayanarak fiyat farkı ödenmesi gerekmektedir. Bu durumda, yapılan ödeme ile kamu zararına neden olunması durumu söz konusu değildir.

Bu itibarla, mevzuatına uygun olduğu anlaşılan ..........-TL ödeme ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına ve yersiz olarak .......tarih ve ...... yevmiye numaralı Muhasebe İşlem Fişi ile Ahiz-Yüklenici ....... Şti.’den tahsil edilmiş olan bu tutarın ahizine iadesine,

B-) Bahse konu ........ Şti. yüklenimindeki .......Büyükşehir Belediyesi .......... İşi’ne ilişkin idari şartnamenin (25.5.) maddesinde aynen,

“İş kazaları ve meslek hastalıkları sigortası prim oranı %3’tür.” denilmektedir.

Yukarıda yer alan idari şartname hükmüne göre, iş kazaları ve meslek hastalıkları için belirlenen prim oranı %3 olup idare tarafından yükleniciye bu oran üzerinden ödemede bulunulmuştur. Ancak firma SGK’ya yapmış olduğu bildirimlerin yer aldığı tahakkuk fişlerinde iş kazaları ve meslek hastalıkları prim oranını % 1,5 olarak göstermiş ve bu oran üzerinden ödeme yapmıştır. Yüklenici firma, sözleşme bedeli dâhilinde kısa vadeli sigorta kolları primini %3 üzerinden tahsil etmesine rağmen SGK’ ya % 1,5 oranında prim beyanında bulunarak aradaki fark kadar haksız kazanç elde etmiştir. Dolayısıyla, .......-TL tutarında kamu zararına (Yükleniciye sağlanan haksız kazanç tutarında) neden olunmuştur. Ancak, sorumlular tarafından, söz konusu ......-TL tutarındaki kamu zararının tahsil edildiği bildirilmiştir.

Bu itibarla, ..........-TL tutarındaki kamu zararı Ahiz ......... Şti.’den ....... tarih ve ......yevmiye numaralı muhasebe işlem fişi ile, mahsuben tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına,

Oy birliğiyle karar verildi.






Full & Egal Universal Law Academy