Yemek kesintisi

İtfaiye Daire Başkanlığında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi çalışan personelden yemek kesintisi yapılmamasıyla ilgili olarak,

21.10.2006 Tarih ve 26326 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin “Yemek” başlıklı 37 inci maddesinde aynen,

“24 saat iş, 48 saat istirahat şeklinde çalışan itfaiye personeline 3, 12 saat iş, 24 saat istirahat ve 12 saat iş, 12 saat istirahat şeklinde çalışan itfaiye personeline 2, 12 saatten az çalışan itfaiye personeline 1 öğün yemek verilir. Yiyecek giderleri 657 sayılı Kanunun 212 nci maddesi esas alınarak belediyece karşılanır” denilmektedir.

Yönetmeliğin atıf yaptığı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 212 nci maddesinde ise, “Devlet memurlarının hangi hallerde yiyecek yardımından ne şekilde faydalanacakları ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esaslar Maliye Bakanlığı ile Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırlayacakları bir yönetmelik ile tespit olunur” hükmü yer almaktadır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 212 nci maddesi uyarınca düzenlenen 11.12.1986 Tarih ve 19308 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nin,

“Yardım Şekli” başlıklı 3 üncü maddesinde, “Yiyecek yardımı yemek verme şeklinde yapılır. Bu yardım karşılığında nakten bir ödemede bulunulmaz.

Yiyecek yardımı haftalık çalışma süresi 40 saati aşmayan yerlerde öğle yemeği olarak verilir. Günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan memurlara, görevlerinin diğer yemek saatlerinde de devam etmesi şartıyla üç öğüne kadar yemek verilebilir”,

“Yemek Servisi Giderleri” başlıklı 4 üncü maddesinde, “Yiyecek yardımının gerektirdiği giderler, yemek maliyetlerinin yarısını aşmamak üzere, bu Yönetmelik kapsamına dahil memur kadrosu adedine göre kurum bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanır.

Ödenek dağıtımı yemek servisi kurulacak kurumdaki memur sayısı dikkate alınmak suretiyle yapılır.

Yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmı yemek yiyenlerden alınır. 2155 sayılı Bazı Kamu Personeline Tayın Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun'a göre tayın bedeli verilen personel ile sözleşmeli olarak çalıştırılanların, bu Yönetmeliğe göre yiyecek yardımı yapılan yemek servislerinde yemek yemeleri halinde, yemek bedelinin tamamı kendilerinden alınır” ,

Ek 2 nci maddesinde (20/08/2011 tarihli R.G. yayınlanan 2011/2083 karar sayılı), “Bu Yönetmeliğe göre yiyecek yardımından yararlanacak personelden Sağlık Bakanlığı 112 acil sağlık hizmetlerinde görev yapan personel (sözleşmeli personel dâhil), il sağlık müdürlüklerinin yemek servislerinden veya il sağlık müdürlüklerince belirlenen Sağlık Bakanlığına bağlı yataklı tedavi kurumlarının yemek servislerinden ücret ödemeden yararlanır. Bu personelden hizmetin kesintisiz olması nedeniyle görev yerinden ayrılamayacak durumda bulunanlar kumanya verilmek suretiyle bu yardımdan yararlandırılabilir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığınca belirlenir” denilmektedir.

Bordrolar üzerinden yapılan incelemede, ........ Büyükşehir Belediyesi’nde 657 sayılı Kanuna tabi çalışan personelden yemek maliyetlerinin yarısının kesildiği, ancak İtfaiye Daire Başkanlığında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi çalışan personelden kesinti yapılmadığı görülmüştür.

Savunmalarda her ne kadar, “burada görev yapmakta olan personel vardiya usulü ile çalışmakta olup, bu sebeple gece çalışmakta olan personelin de yemek yemesi zorunludur. İtfaiye personelinin, yemek yemek için çalışmasına ara vermesi mümkün olmadığından yemeğini çalışma esnasında yemesi gerekmektedir. İtfaiye personelinin, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’n da belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın çalışması gerekmekte olup, yine 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 212. maddesine istinaden çıkarılan yönetmelikte bahsedilen yemek servisinden yararlanması da mümkün değildir. Görevin özelliğinden dolayı itfaiye personeli 24 saat hizmet vermektedir” denilse de konu itfaiye personeline kaç öğün yemek verildiği olmayıp, Yönetmelik gereği verilen yemek karşılığı kesinti yapılmamasıyla ilgilidir. Savunmadaki “yemek yeme için ara vermeleri mümkün değildir” ibaresi de yemek yardımının fiilen yemek verme olarak yapılmayıp yemek şirketi kartlarına para yüklenmesi şeklinde yapıldığı göz önüne alındığında sorgudaki iddaları karşılamaktan uzaktır.

21.10.2006 Tarih ve 26326 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin “Yemek” başlıklı 37 inci maddesi, “..Yiyecek giderleri 657 sayılı Kanunun 212 nci maddesi esas alınarak belediyece karşılanır” diyerek yemek bedelinin belediyece karşılanacağını belirtmekle beraber, 657 sayılı Kanunun 212 nci maddesi esas alınarak karşılanması gerektiğini de belirtmektedir. Bahsedilen Kanuna dayanılarak çıkarılan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde ise yemek maliyetinin en fazla yarısının kurum tarafından karşılanacağı, kalan kısmın ise yemek yiyenlerden alınacağı belirtilmiştir. Bu düzenleme yapılırken göreve göre bir ayrım yapılmamış olup, yukarıda bahsedilen Sağlık Bakanlığı 112 acil sağlık hizmetlerinde görev yapan personelin ücretsiz yemek yiyeceği hususu ek madde ile Yönetmeliğe eklenmiştir. İtfaiye Personelinin de sağlık personeli gibi uzun vardiyalarla görev yaptıkları kabul edilmekle beraber tamamen ücretsiz (kesinti yapılmadan) yemek yardımından yararlanabilmeleri için Sağlık Bakanlığı 112 acil hizmet personeline yapılan düzenleme gibi bu personelden de kesinti yapılmamasını öngören bir düzenleme bulunması gerekmektedir.

Gerçekleştirme görevlileri ......ve ........'ın sorumluluk yönünden yapmış oldukları savunmalara gelince, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 33 üncü maddesinde, Gerçekleştirme görevlilerinin, harcama talimatı üzerine, işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütecekleri ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken iş ve işlemlerden sorumlu oldukları belirtilmiştir. Dolayısıyla bu personelin harcama biriminin personeli olmayıp destek birim personeli olmaları sorumluluklarını kaldırmamaktadır.

Bu itibarla İtfaiye Daire Başkanlığında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi çalışan personelden “Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği” ne aykırı olarak yemek kesintisi yapılmaması sonucu oluşan ..........-TL kamu zararından,

.........TL sinin Harcama Yetkilisi ........ve Gerçekleştirme Görevlisi ..........’ a,

.........TL sinin Harcama Yetkilisi ........ve Gerçekleştirme Görevlisi ..........’ a,

.. müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine ..

Daire Başkanı .......’ ın “21.10.2006 Tarih ve 26326 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin “Yemek” başlıklı 37 inci maddesinde aynen, ‘24 saat iş, 48 saat istirahat şeklinde çalışan itfaiye personeline 3, 12 saat iş, 24 saat istirahat ve 12 saat iş, 12 saat istirahat şeklinde çalışan itfaiye personeline 2, 12 saatten az çalışan itfaiye personeline 1 öğün yemek verilir. Yiyecek giderleri 657 sayılı Kanunun 212 nci maddesi esas alınarak belediyece karşılanır’ denilmektedir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 212 nci maddesi uyarınca düzenlenen 11.12.1986 Tarih ve 19308 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nin “Yemek Servisi Giderleri” başlıklı 4 üncü maddesinde, ‘Yiyecek yardımının gerektirdiği giderler, yemek maliyetlerinin yarısını aşmamak üzere, bu Yönetmelik kapsamına dahil memur kadrosu adedine göre kurum bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanır. Ödenek dağıtımı yemek servisi kurulacak kurumdaki memur sayısı dikkate alınmak suretiyle yapılır. Yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmı yemek yiyenlerden alınır.’ İfadelerine yer verilmiştir. Yukarıda bahsedilen Belediye İtfaiye Yönetmeliği, itfaiye personelinin yemek giderlerinin belediye tarafından karşılanacağını açıkça belirtmiş olup 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 212 nci maddesi uyarınca düzenlenen 11.12.1986 Tarih ve 19308 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğine yaptığı atıfı, yemek giderleri yönünden değil “yemek verme” hizmetinin diğer unsurları bakımından yapılmış bir atıf olarak değerlendirmek gerekmektedir. Zira aksi durumda İtfaiye Yönetmeliğinde belirtilen “belediyece karşılanır” ifadesi anlamını bulamayacaktır. Kaldı ki hukukta genel norm ile özel norm çatışması olan durumlarda özel düzenlemelerin uygulanması gerektiğinden hareketle daha özel bir düzenleme olan “Belediye İtfaiye Yönetmeliğ” nin öncelikle uygulanması gerektiği de kuşkusuz olduğundan konuda ilişilecek bir husus bulunmadığına karar verilmesi gerekmektedir” şeklindeki ayrışık görüşüne karşı oy çokluğuyla,








Full & Egal Universal Law Academy