Gecikme cezası

.................A.Ş. İş Ortaklığına ihale edilen “................” işinde, yükleniciye usulüne uygun olmayan süre uzatımı verilerek gecikme cezasının kesilmemesi sonucu ................ TL kamu zararına sebebiyet verilmesi ile ilgili olarak yapılan incelemede,

Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 21 inci maddesinde,

“(1) Yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin,

a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,

b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10’una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20’sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.

“İşin süresi ve sürenin uzatılması” başlıklı 29 uncu maddesinin (5) inci fıkrasında,

“…

(5) Öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olduğu hallerde ilave işin gerektirdiği ek süre yükleniciye verilir.”

Bahse konu yapım işine ait Sözleşmenin 18.3.1.maddesinde,

“Öngörülemeyen durumlar nedeniyle sözleşme bedelinin %20 sine (Bakanlar Kurulu bu oranı %40 a arttırmaya yetkilidir.) kadar oran dahilinde bir iş artışının zorunlu olduğu hallerde ilave işin gerektirdiği ek süre yükleniciye verilir.”

Hükümleri yer almaktadır.

Anılan hükümlerden anlşıldığı üzere, ilave işle ilgili olarak bir süre tahdidi getirilmeyerek ilave işin gerektirdiği ek sürenin yükleniciye verilmesi gerekmektedir. Bu itibarla, adı geçen işe ilişkin ilave iş sebebiyle ek süre kararının yasal mevzuatına uygun olarak alındığı anlaşıldığından konu hakkında ilişilecek bir husus bulunmadığına bulunmadığına Üye ................ ’in, “Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 21 inci maddesinde,

“(1) Yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması halinde, artışa konu olan işin,

a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,

b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması,

şartlarıyla, anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin % 10’una, birim fiyat teklif almak suretiyle ihale edilen yapım işleri sözleşmelerinde ise % 20’sine kadar oran dahilinde, süre hariç sözleşme ve ihale dokümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabilir.

“İşin süresi ve sürenin uzatılması” başlıklı 29 uncu maddesinin (5) inci fıkrasında,

“…

(5) Öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olduğu hallerde ilave işin gerektirdiği ek süre yükleniciye verilir.”

Bahse konu yapım işine ait Sözleşmenin 18.3.1.maddesinde,

“Öngörülemeyen durumlar nedeniyle sözleşme bedelinin %20 sine (Bakanlar Kurulu bu oranı %40 a arttırmaya yetkilidir.) kadar oran dahilinde bir iş artışının zorunlu olduğu hallerde ilave işin gerektirdiği ek süre yükleniciye verilir.”

Hükümleri yer almaktadır.

Söz konusu yapım işine ait sözleşme hükmü uyarınca, yüklenicinin, 31.07.2011 tarihinde işe başladığı ve bu tarihten itibaren taahhüdünü 180 (Yüzseksen) takvim günü bitimine denk gelen 26.01.2011 tarihinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmesi kararlaştırılmıştır.

Ancak, İdarenin 26.01.2011 tarihli “Olur” u ile sözleşme bedelinin %20’si oranında iş artışına gidilerek yüklenici firmaya bu iş artışı ve bu kapsamda yapılacak yeni ihalenin de sonuçlanması hususu gerekçe gösterilmek suretiyle 155 (Yüzellibeş) takvim günü süre uzatımı verildiği görülmüştür.

Yüklenici firmaya, yukarıda ifade edilen gerek Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 29 uncu maddesi, gerekse yapım işine ait sözleşmenin 18.3.1. maddesinde belirtilen hükümler doğrultusunda %20 oranında ilave iş artışına rağmen, 155 (Yüzellibeş) takvim günü süre uzatımı verilmesi mümkün değildir. Zira, yapılan sözleşme gereği işin tamamı için 180 (Yüzseksen) takvim günü öngörüldüğünden, %20 oranındaki iş artışına tekabül eden süre uzatımının da 180 x %20 = 36 gün olarak hesaplanması gerektiği gayet tabiidir.

Mezkûr süre uzatım kararında ileri sürülen gerekçeye istinaden yüklenici firmaya süre uzatımı verilmesi hukuken mümkün değildir. İdare tarafından usulüne uygun bir şekilde süre uzatımı verilebilmesi için, süre uzatım gerekçelerinin, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 10’uncu maddesi ile ihale dokümanı içerisinde yer alan sözleşmenin 18 inci maddesinde belirtilen şartları haiz bulunması gerekmektedir.

Dolayısıyla, süre uzatımına dayanak teşkil eden ilave iş kapsamında, ilave işin gerektirdiği ek sürenin yükleniciye verilmesi hususunda herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, taahhüt konusu işin dışında yapılması gereken ihale süreci ile alakalı herhangi bir gerekçeye isnat edilmek suretiyle süre uzatımı verilmesi ise, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin yukarıda zikredilen 21 inci maddesi hükmü kapsamında mümkün değildir.

Zira yükleniciye süre uzatımı verilmesi, yapım sözleşmelerinde öngörülemeyen durumlar nedeniyle artışa konu olan işin, sözleşmeye esas proje içinde kalması ve İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması şartlarına bağlanmıştır.

Yapılan açıklamalar doğrultusunda, süre uzatımının usulüne uygun olarak verilmediği anlaşılmaktadır. Süre uzatımının usulüne uygun olabilmesi için, süre uzatım gerekçesinin önlenemez bir hal olduğundan bahsetmek gerekmektedir. Zira, 4735 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin (a), (b), (c), (d) bentlerinde sayılan mücbir sebep hallerine bakıldığında, durumun hem “Öngörülemezlik” hem de “Önlenemezlik” kriterlerini birlikte taşıması gerektiğinden anılan sözleşmeye ilişkin mücbir sebep olarak gösterilen gerekçenin objektif bir nitelikte olmadığı düşünülmektedir.

Bu itibarla, yüklenici firmaya verilmiş olan süre uzatımının usulüne uygun olmadığı ve hatalı bir şekilde işin süresinin uzatıldığı anlaşıldığından, sözleşmenin 26.2 maddesi uyarınca yüklenicinin hakedişinden, sözleşme bedelinin % 0,03 (onbinde üçü) oranında günlük gecikme cezası kesintisinin yapılması gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen hükümlere aykırı olarak bahsi geçen yapım işine ait süre uzatımının hatalı olarak verilmesi sonucu oluşan ................ TL kamu zararının sorumlularından tazminen tahsiline karar verilmesi uygun olur.” Şeklindeki ayrışık görüşlerine karşın oyçokluğu ile karar verildi.








Full & Egal Universal Law Academy