Süre uzatımı

Mülkiyeti Belediyeye ait olan “............... İşi” ne ait süre uzatımının usulüne uygun olarak verilmemesi sonucu ............. TL kamu zararına sebebiyet verilmesi ile ilgili olarak yapılan incelemede,

“İhale Özel Teknik Şartnamesi”nin “İşletmenin Fonksiyonları” maddesinin “G” bendinin son paragrafı “Not” bölümünde aynen : “Akvaryum, Yunus Gösteri Merkezi, Aquaworld, Alışveriş Merkezi ve Imax Sineması, Çevre Düzenlemesi, Açık Kafeler vb. diğer tüm tesis ve müştemilatların imalatları ile alakalı Projeler işletmeci tarafından hazırlanacak ve bilabedel, peyderpey idare onayına sunulacaktır. İdare onayı olmadan hiçbir imalata başlanılmayacaktır.” denilmektedir.

“Tesis Yaptırma ve İşlettirme İhale Şartnamesi”nin “Süre uzatımı verilebilecek haller ve şartlar” başlıklı 22. madde metninde, sözleşme süresinin uzatılmasını gerektiren mücbir sebeplerin neler olduğu belirtilmiş ve mücbir sebeplerin süresinin uzatılabilmesi için müteahhide atfı mümkün bir kusurun bulunmaması ve mücbir sebebin iş üzerinde gecikmeye müessir olması ve mahiyetine göre bu sebepleri müteahhidin ortadan kaldırmaya gücü yetmemiş bulunması şartına bağlanmış olup, süre uzatımı verilebilecek haller ve şartların “A” maddesinde “İdarenin sebebiyet verdiği haller” olarak belirtilmiştir.

“Tesis Yaptırma Sözleşmesi”nin süre uzatımı ile ilgili 26. maddenin 1. Fıkrasında “Yer tesliminde Belediyenin sebep olduğu bir gecikme olursa” ve 9. Fıkrasında “Belediyece Kabule Şayan Sair Durumlar Zuhur Ederse ve Yüklenici Bunların Zuhur Ettiği Tarihten İtibaren En Geç 10 İş Günü İçinde Yazılı Olarak Belediyeye Başvurursa Belediyece hesaplanan Süre Yükleniciye Süre Uzatımı Olarak Verilir……………………” denilmek sureti ile sözleşmedeki inşaat süresinin uzatılmasını gerektiren mücbir sebeplerin neler olduğu hususu belirtilmiştir.

Bu itibarla, yükleniciye verilmesi gereken 2.süre uzatımının hukuki dayanakları yukarıda izah edilen 1,2,3. maddelerde belirtilen sözleşme hükümlerine dayanmaktadır.

Bu kapsamda işin yer tesliminden, süre uzatımı verildiği tarihe kadar geçen süre içinde avan projelerinin hazırlanması ve onayı, uygulama projelerinin hazırlanma sürecinde ruhsatın yenilenmesi ve inşaatın fiili olarak başlatılması gibi hususlarla ilgili yapılan yazışmaların içeriği incelendiğinde, süre uzatımı olarak verilecek ek sürenin, yukarıda ifade edilen sözleşme hükümleri kapsamında olduğu anlaşılmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, Mülkiyeti Belediyeye ait olan “................. İşi, süre uzatımları sebebiyle süresinde ikmal ettirilememişse de, savunmada açıklandığı üzere süre uzatım kararlarının idarenin sebebiyet verdiği hallerden kaynaklandığı, söz konusu süre uzatımlarının işe ait şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak alındığı, gecikme cezasına mucip bir durumun oluşmadığı anlaşıldığından yasal düzenlemlere uygun olarak yürütülen işle ilgili olarak ilişilecek bir husus bulunmadığına Üye .............. ’in, “............... Büyükşehir Belediyesinin talebiyle gayrimenkul değerlendirme şirketine, 102.000 m2 arsa üzerinde geliştirilen ............... Akvaryum Kompleksi Maliyet Analizi ve Ekonomik parametrelere bağlı gelir gider modellemesi, nakit akım analizi ve en etkili ve verimli kullanıma ilişkin önerileri kapsayan bir rapor hazırlatılmıştır. İnşa edilecek kapalı alan 72.016,61 m2 dir. Akvaryum ve Otopark 1 Belediye tarafından yaptırılacaktır. Toplam kapalı alan 131.271,90 m2 dir. Akvaryum ve Otopark 1 haricinde, Otopark 2, Yunus Gösteri Merkezi, Bilim Merkezi, Alışveriş Merkezi, Otel, Kongre Salonu, Aqualand yapılacaktır. Rapora göre,

Tahmin edilen toplam değerin arsa ve yapılandırmalar arasındaki paylaşımı sadece belirtilen kullanım programı için geçerlidir.

Akvaryum ve Otopark 1’in maliyet bedeli ................ YTL, bunların dışında yüklenicinin yapacağı projenin maliyet bedeli ................ YTL olarak değerlendirilmiştir.

Yıllık müşteri 780.000 kişi olarak hesap edilmiştir.

Vergi sonrası 30 yıllık kümülatif gelir 329,4 milyon USD olarak değerlendirilmiştir.

Vergi sonrası işletme net kar paylaşımı idare % 41,5 - yatırımcı % 58,5 olarak önerilmiştir.

Yatırımın 30. Yıldaki değerinin 31.12.20072ye indirgenmiş tutarı 70 milyon USD hesaplanmıştır.

Yatırımcı yatırım tutarını 14. Yılda, idare ise 30. Yılda kapitalize edecektir.

Gelirin artması için, komplekste yer alan Akvaryum, Yunus Gösteri Merkezi, Otel, Aqualand bileşenleri kompleksini tam anlamıyla bir eğlence ve gösteri merkezine haline getirecek, ikame tesislerle (ahtapot adası, zamanda yolculuk, mumyalar müzesi, yer çekimsiz dünya) pekiştirilmesi önerilmektedir. Böylece proje karlılığının % 28’den %64’e çıkacağı tahmin edilmiştir. Bu durumda idarenin yıllık kirasının da ............... dolardan ............... dolara çıkarılması önerilmektedir.

Paylaşım oranının idare % 37 - yatırımcı % 63 olarak değiştirilmesinin ihaleye katılımı arttıracağı önerilmektedir. Yatırımcı 10. Yılda yatırımını kapitalize edebilecektir.

Yüklenici ile Belediye arasında imzalanan sözleşmede, 80.000.000- liralık harcama karşılığında otuz yıl süre ile Belediyeye 4.510.000.000- lira kira ödenmesi hüküm altına alınmıştır. Yapım sürecinde tesislerin toplam alanı 163.472 m2 çıkartılmıştır. Yukarıda belirtilen ve kira tespitine esas tutulan tesisler büyütüldüğü halde, işletmenin yıllık kirası sabit tutulmuş ve bu konuda herhangi bir tespit yaptırılmamıştır. İhale yapıldıktan sonra sözleşme tutarının iki katından fazla iş aynı yükleniciye ihalesiz olarak yaptırılmıştır. Oysa2886 sayılı Kanunun 63. Maddesi gereğince yapım işlerinde yüzde 30 oranında ilave işin aynı yükleniciye yaptırılması mümkündür. Temel, tünel benzeri öngörülemeyecek nedenlerden kaynaklanan artışlarda yüzde 30 sınırı aranmaz.

Sözleşmenin 5. maddesinde “İhaleye teklif vermekle birlikte proje ve şartname ile ekleri muvacehesinde işin yapılacağı yeri ve mahallin hususiyetlerini tetkik ve işin mahiyetine tamamen vukuf peyda etmiş sayılır”, 12 maddesinde ise “Projeler inşaat programını aksatmayacak şekilde hazırlanıp Belediyeye verilecektir” denilmektedir.

2886 sayılı kanun ve eki mevzuat hükümlerine göre, sözleşmede belirtilen ve sorumluluğu yükleniciye ait olmayan zorunlu gecikme nedenlerinin doğması halinde ilave süre verilebilecektir. Söz konusu işte idarenin sebebiyet verdiği haller nedeniyle süre verilmiştir. Mevzuatımıza göre bu haller, işin başlaması için zorunlu ve devamı için gerekli yükümlülüklerdir. Bunların belli başlıları:

a- Sözleşmenin tekemmül sürecinde yasal süreye nazaran gecikme meydana gelmesi.

b- İşyeri tesliminde gecikme olması ya da hiç teslim edilmemesi.

c- Yer tesliminin çalışılmayan döneme denk gelmesi.

d- Projenin tesliminde veya tasdikinde gecikme olması

e- İşin idarece durdurulması

f- Hakediş ödemelerinde gecikme olması.

g- Ödenek yetersizliği nedeniyle iş programının gerçekleştirilememesi.

Süre uzatım kararı incelendiğinde bu hallerin hiçbirisinin söz konusu olmadığı görülmektedir. Tesisin yapılacağı alanla ilgili sorunlar yüklenici tarafından bilinmektedir. Asıl süre keşif artışı nedeniyle verilmiş olup, yüzde 30’dan fazla ilave iş yaptırılamayacağı kuralına uyulmamıştır. Her şeyden önemlisi yüklenicinin otuz yıl süre ile işleteceği tesis alanı iki kattan fazla büyütüldüğü halde Belediyenin kirası aynen kalmıştır. Belirtilen mevzuat ihlalleri nedeniyle ilgililer hakkında gerekli incelemenin yapılmasını teminen Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmasına karar verilmesi gerekir.” Şeklindeki ayrışık görüşlerine karşın oyçokluğu ile karar verildi.






Full & Egal Universal Law Academy