Gecikme cezası

............. Büyükşehir Belediyesi adına kayıtlı araçların taşıt muayenesinin zamanında yapılmaması nedeniyle yersiz olarak bütçeden gecikme cezası ödenmesi sonucunda ..............TL tutarında kamu zararına neden olunduğu konusuyla ilgili olarak,

5018 sayılı “,Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu”,nun “,Kamu Zararı”, başlıklı 71 inci maddesinde,

“,Kamu zararı, kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.

Kamu zararının belirlenmesinde,

a) İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması,

b) Mal alınmadan, iş veya hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,

c) Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması,

d) İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması,

e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,

f) (Mülga:22/12/2005-5436/10 md.)

g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,

Esas alınır.”, denilmek suretiyle kamu zararının tanımı yapılmış ve kamu zararının nasıl belirleneceği anlatılmıştır.

Aynı Kanun’,un “,Hesap Verme Sorumluluğu”, başlıklı 8 inci maddesinde,

“,Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.”,,

“,Bütçe İlkeleri”, başlıklı 13’,üncü maddesinin (n) bendinde,

“,n) Kamu hizmetleri, bütçelere konulacak ödeneklerle, mevzuatla belirlenmiş yöntem, ilke ve amaçlara uygun olarak gerçekleştirilir.”,,

“,Ödeneklerin Kullanılması”, başlıklı 20’,nci maddesinin (d) bendinde de,

“,Bütçeyle verilen ödenekler, tahsis edildikleri amaçlar doğrultusunda, yılı içinde yaptırılan iş, satın alınan mal ve hizmetler ile diğer giderlerin karşılanmasında kullanılır.”,

Hükümleri yer almaktadır.

Yukarıdaki mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, kamu kaynağının kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak kullanılmasından sorumlu olup kamu hizmetlerinin bütçelere konulacak ödeneklerle gerçekleştirilmesi, ancak bütçeyle verilen ödeneklerin tahsis edildikleri amaçlar doğrultusunda ve yılı içinde yaptırılan iş, satın alınan mal ve hizmetler ile diğer giderlerin karşılanmasında kullanılması gerekmektedir. Yılları bütçe kanunlarıyla kurumların bütçelerine gecikme bedeli ödemesi için ödenek konulmamakta, yani kurum bütçelerinde gecikme bedellerinin ödeneği bulunmamaktadır.

Uygulamada ise, ............. Büyükşehir Belediyesi adına kayıtlı araçların taşıt muayenesinin zamanında yapılmaması neticesinde .............. A.Ş tarafından tahakkuk ettirilen .............TL tutarındaki gecikme cezası bütçeden karşılanmıştır. Ancak, bu ödemeyi kamu zararı ve sonrasında yapılan tahsilatları da kamu zararının tahsili olarak değerlendirmemek gerekmektedir. Bu şekilde ödemesi yapılan gecikme cezalarının mevzuatla belirlenen amaçlara uygun olarak gerçekleştirilecek bir kamu hizmetinin yerine getirilmesi için yapılmış bir hizmet mahiyeti taşımadığı ve aynı zamanda da ödeneği olmadan yapılan ödemeler olduğu doğrudur. Ancak, kurumların bütçelerinde zaman zaman ortaya çıkan ödenek yetersizliği ya da nakit sıkışıklığı durumları sebebiyle hizmetin gereği olarak zorunluluk sebebiyle gecikme cezası ödenmesi halinde, bu ödemeler dolayısıyla Belediye personeline herhangi bir sorumluluk yüklenemez. Denetçi görüşünde, bütçeden gecikme cezası ödenmesinin keyfi olarak yapılmış olduğuna dair herhangi bir tespit bulunmamaktadır. Dolayısıyla, yapılan gecikme cezası ödemesinin, 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesinde tanımlanan anlamda, kamu zararı olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.

Bu itibarla, mevzuatına uygun olduğu anlaşılan ............TL ödeme ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına ve yersiz olarak ............ TL’,sinin ............ tarih ve ............. makbuzla, ............. TL’,sinin .............. tarih ve ............. tahsilat makbuzu ile ve ............ TL’,sinin ise ............. tarih ve ............. tahsilat makbuzu ile (Ahiz) .............. A.Ş’,den tahsil edilmiş olan ............. TL’,nin ahizine iadesine oybirliğiyle karar verildi.






Full & Egal Universal Law Academy