Sayıştay 5. Daire - Karar No: 1 - Belediyeler ve Bağlı İdareler - Kamu İdaresi: Belediyeler ve Bağlı İdareler
Karar Dilini Çevir:




Maden işletmeleri payı

İlçe belediyelerince tahsil edilmesi gereken maden işletmeleri payının .............. Büyükşehir Belediyesi tarafından tahsil edilmesi sonucunda (söz konusu ilçe belediyelerinin gelir kaybına uğratılmış olması gerekçesi ile) ..............TL tutarında kamu zararına neden olunduğu konusuyla ilgili olarak,

5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’,nun 23 üncü maddesinde “,Büyükşehir belediyesinin gelirleri”, sayılmıştır. Sayılan gelirler arasında “,maden işletmeleri payı”, yer almamaktadır. Ancak, bu gelirler arasında sayılmamış olması “,maden işletmeleri payı”, nın sadece ilçe belediyeleri tarafından tahsil edilebilecek nitelikte ve sadece ilçe belediyelerinin geliri olabilecek nitelikte bir gelir kalemi olduğu anlamına gelmemektedir. Verginin yada bir gelir kaleminin ilçe belediyesince mi yoksa büyükşehir belediyesince mi tahsil edileceği hususu tespit edilirken, vergi yada gelir ile ilgili hizmetin hangi belediye tarafından yapıldığına bakılması gerekir. Dolayısıyla, hizmeti hangi belediye yürütüyor ise adı geçen verginin ya da gelir kaleminin de o belediye tarafından tahsil edilmesi gerektiği esastır.

2464 sayılı kanunda belirlenmiş bazı gelir türleri, 5216 sayılı kanunun 23.maddesi gereği büyükşehir belediyesi geliri olarak gösterilmiş olsa dahi, hizmet büyükşehir belediyesince yapılmıyorsa bu gelir büyükşehir belediyesi geliri olarak adlandırılamaz. Nitekim 5216 sayılı kanunun 23/g maddesine göre, harcamalara katılma payı büyükşehir belediyesi geliri olarak sayılmış ancak giriş cümlesinde hizmetlerin Büyükşehir belediyesince yapılması şartı getirilmiştir. Buna göre, hizmet Büyükşehir belediyesince değil ilçe belediyesince yapılıyorsa verginin tahsilatı ilçe belediyesince yapılacaktır. Bu durumun tam aksinde ise, maden işletmeleri payı 5216 sayılı kanunun 23.maddesinde sayılmasa dahi söz konusu maden işletmesi büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde faaliyet gösteriyor ise, maden işletmeleri payının da büyükşehir belediyesi tarafından tahsil edilmesi gerekmektedir. Buna göre, Büyükşehir belediyesinin sınırları, aynı zamanda ilçe belediye sınırları da olduğu ve büyükşehir belediyesi tarafından yapılan hizmetlerinde, ilçe belediyesi tarafından yerine getirilen hizmetlerinde sonuçta aynı beldelere yapıldığı hususu göz önüne alındığında, “,maden işletmeleri payı”, gelirlerinin ilçe belediyeleri ya da ............. Büyükşehir Belediyesi tarafından tahsil edilmiş olmasının mevzuata aykırı olmadığı açıktır. Diğer taraftan, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’,nun Mükerrer 97 nci maddesinin (b) bendinde, “,Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde faaliyet gösteren maden işletmelerince, 3213 sayılı Maden Kanununun 14 üncü maddesinde yer alan paylara ilaveten yıllık satış tutarının % 0,2'si nispetinde belediye payı ayrılır. Bu pay, Devlet hakkının Hazineye ödenmesi sırasında ruhsat sahibi tarafından ilgili belediyeye ödenir.”, denilmektedir. Bu düzenlemeden, “,maden işletmeleri payı”, gelirlerinin sadece ilçe belediyeleri tarafından tahsil edilmesi gereken bir gelir kalemi olduğu anlamı çıkarmakta mümkün değildir. Belirtildiği üzere, söz konusu maden işletmesinin hangi belediyenin sınırları içerisinde faaliyet gösterdiği kabul ediliyorsa, maden işletmeleri payının da bu belediye tarafından tahsil edilmesi gerekmektedir. Yapılan uygulamaya bakıldığında, ............. Büyükşehir Belediyesi tarafından tahsil edilmiş olan .............TL tutarındaki maden işletmeleri payı gelir kalemi ............. Belediyesine aktarıldığına göre, söz konusu gelirin ilçe belediyesinin geliri olduğunun kabul etmek gerekecektir. Yapılan idari işlem ile, söz konusu meblağ iade edildiğine göre, ortada kamu zararına neden olabilecek nitelikte bir mevzuata aykırı uygulamanın varlığından söz edilemez.

Bu itibarla, mevzuatına uygun olduğu anlaşılan .............. TL ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına oybirliğiyle karar verildi.








Full & Egal Universal Law Academy