Sayıştay 4. Daire - Karar No: 42 - 169 - İlam No: 169 - Genel Bütçe Kapsamındaki İdareler - Kamu İdaresi: Genel Bütçe Kapsamındaki İdareler
Karar Dilini Çevir:




Konu: İmha gideri

……….. bütçesinden imha gideri ödendiği ancak yapılan bu ödemeyle ilgili olarak imhalık eşyanın sahibine rücu edilmemesi sonucu ………….. -TL’lik kamu zararına neden olunması ile ilgili olarak dosyada mevcut bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi sonucunda,

27.10.1999 tarih ve 23866 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4458 Sayılı Gümrük Kanununun 178 inci maddesinde,

“177 nci maddede belirtilen eşya,

a) İhale yoluyla satış suretiyle,

b) Yeniden ihraç amaçlı satış suretiyle,

c) Perakende satılmak suretiyle,

d) Kamu kuruluşları ile özel kanunla kurulmuş vakıf ve derneklere tahsis edilmek suretiyle, e) İmha suretiyle,

f) Özel yolla,

Tasfiyeye tabi tutulur.

Tasfiye idaresi, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşünü alarak insan, hayvan, bitki ve çevre sağlığı bakımından gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

Tasfiyeye ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.” denilmektedir.

Kanunun 178 inci maddesine dayanılarak çıkarılan ve 07.10.2009 tarih ve mükerrer 27369 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tasfiye Yönetmeliğinin imha ile ilgili 24 ve 25 inci maddelerinde,

“Eşyanın İmhası başlıklı 24 üncü maddesinde,

(1) İmhası gereken eşya,

a) Tasfiye idaresi ambarlarında ise tasfiye idaresince,

b) (Değişik:RG-12/11/2010-27757) Gümrük birimleri ambarları veya işletmecilerin ambarlarında ise gümrük birimlerince,

c) (Mülga:RG-12/11/2010-27757)

İmha edilir.

(2) Eşya, nitelik ve özelliklerine göre, Çevre Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe giren yönetmelik hükümleri çerçevesinde tamamen değersiz veya kullanılamaz hale getirilerek imha edilir.

İmha edilecek eşyanın belirlenmesi başlıklı 25 inci maddesinde,

(1) Ekonomik değerini yitiren veya sağlığa zararlı olduğu anlaşılan eşya ile diğer tasfiye yolları ile tasfiye edilemeyen eşya, imha edilerek tasfiye olunur. Eşyanın durumu imha komisyonunca incelenerek karara bağlanır. İmha işlemi bu komisyon tarafından yürütülür.

(2) İmha giderleri eşya sahibinden alınır.

(3) Sahibine ulaşılamayan eşya ile sahipsiz eşyanın imha giderleri ise eşyayı muhafaza eden işletmeci tarafından karşılanır.

(4) Tasfiye İşletme Bölge Müdürlüklerine ait tasfiye ambarlarındaki eşyanın imha giderleri tasfiye idaresince karşılanır.

(5) Kaçak eşyanın imha giderleri, eşyayı muhafaza eden işletmeci tarafından karşılanır.

(6) İmha tutanakları ve bunlara ilişkin belgeler, imhayı gerçekleştiren idarelerce saklanır.

(7) Komisyonların teşkili ve imha işlemlerine ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlıkça belirlenir.”ifadeleri yer almaktadır.

Adı geçen Yönetmelikte öngörüldüğü üzere Gümrük Müsteşarlığı Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğünce çıkarılan 22.03.2011 tarihli Genelgede ise,

“...



12- İmha giderlerinin eşya sahibince, sahibine ulaşılamayan eşya ile sahipsiz eşyanın imha giderlerinin ise eşyayı muhafaza eden işletmeci tarafından karşılanması sağlanır. Ancak, imhanın ivedilikle yapılmasının gerekliliği ve benzeri durumlar sebebiyle bütçeden karşılanan imha giderlerinin eşya sahibi veya işletmeciden tahsili için gerekli işlemlere derhal başlanır.

...” hükmü almaktadır.

Yukarıda bahsedilen düzenlemelere göre imha giderlerinin öncelikle, tasfiye ambarlarında ise tasfiye idaresince, kaçak, sahipsiz ya da sahibine ulaşılamayan eşya ise muhafaza edildiği işletme ya da idare tarafından, imhanın ivedilikle yapılması gerekiyorsa yine ilgili idare tarafından karşılanması gerekmektedir. Ancak mevcut mevzuat hükümlerine göre imha giderlerinin esas olarak eşya sahibinden alınması gerektiğinden, sahibi belli olan imhalık eşyanın imha giderlerinin tahsili için ilgili gideri yapan idare tarafından eşya sahibine rücu edilmesi gerekmektedir.

Gümrük Laboratuarlarında imha amacıyla yapılan giderlerin Tasfiye İşletme Müdürlüklerince karşılanacağı hususu doğru olmakla birlikte, imha giderlerinin tasfiye işletmeleri bütçesinden yapılması eşya sahibine rücu edilmeyeceği anlamına gelmemektedir.

Diğer tararftan her ne kadar yapılan imha giderleri için rücu işlemi yapılmasının ekonomik olmayacağı ya da çok sayıda mükellef bulunması nedeniyle tahsilin imkansız olduğu yönünde savunma yapılmış olsa da, bu durumda 6183 Sayılı Kanunun alacakların terkinine ilişkin 106 ıncı maddesi hükmüne göre işlem yapılması gerekmesine rağmen bu yönde de bir işlem yapılmadığı anlaşılmıştır.

Yapılan açıklamalar sonucunda imha giderlerine sebep olanlardan rücu yoluyla tahsili için …………….. yazılamasına oybirliğiyle,






Full & Egal Universal Law Academy