Sayıştay 4. Daire - Karar No: 25 - 109 - İlam No: 109 - Diğer Özel Bütçeli İdareler - Kamu İdaresi: Diğer Özel Bütçeli İdareler
Karar Dilini Çevir:




KİRA – AMATÖR SPORA KATKI PAYI GELİRİ

…………. Genel Müdürlüğü mülkiyet ve/veya kullanımında olup imzalanan sözleşmeler uyarınca …………., …………. ve …………. Spor Kulüplerine devredilen stadyumların kira veya amatör spora katkı payı tutarı olan toplam …………. TL’nin anılan kulüplerden tahsil edilmediği görülmüştür.

3289 sayılı Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 14 üncü maddesinde, her türlü işletme gelirleri ile kiralar, …………. Genel Müdürlüğü’nün gelirleri arasında sayılmıştır.

…………. Spor Kulübü ile …………. Genel Müdürlüğü arasında 08.02.1998 tarihinde imzalanan sözleşmenin “Konu” başlıklı 3 üncü maddesinde,

“Maliye Hazinesi adına kayıtlı olup, Genel Müdürlükçe inşa ettirilmiş ve Genel Müdürlük adına tahsisli …………. Stadının aşağıda belirtilen şartlar çerçevesinde 49 yıl süre ile Kulübe devri, bunun karşılığında kulüpçe mukavelenin 16 ncı maddesinde belirtilen ödemelerin Genel Müdürlüğe yapılması usul ve esaslarıdır.

Genel Müdürlükçe işbu sözleşmenin imza tarihinden itibaren en geç beş gün içinde Maliye Bakanlığına sözleşmenin bir örneği gönderilerek Genel Müdürlük adına yapılmış tahsisin kaldırılmasına muvafakat edildiği bildirilecektir. Tahsisin kaldırılmasına muvafakat yazısında intifa hakkı süresinin 49 yıl olması, bu sürenin dolmasından önce veya süre sonunda işbu mukavelenin bozulması halinde Maliye Bakanlığınca Stadın Genel müdürlüğe yeniden tahsis edileceği belirtilecektir. (…)”,

“Sözleşmenin Süresi” başlıklı 4 üncü maddesinde,

“Sözleşme süresi 49 yıldır. Bu süre sözleşmenin imza tarihinden başlar. Maliye Bakanlığınca işbu sözleşme sonrası kulüp lehine tapuya şerh verilecek intifa hakkı süresi 49 yıldan az olduğu takdirde işbu sözleşme süresi intifa hakkı süresinden fazla olamayacaktır(...)”,

“Ödemeler” başlıklı 16 ncı maddesinde,

“Kulüp 49 yıllık süre için toplam …………. Amerika Birleşik Devletleri Dolarını aşağıda belirtilen plana göre ödeyecektir.

(…) Kulüp ödemelerini en çok 60 gün geciktirebilir. Ödemelerde gecikme olması halinde işbu sözleşmenin “Sözleşmenin Feshi” başlıklı 33 üncü maddesi uygulanır. (…),

“Sözleşmenin Feshi” başlıklı 33 üncü maddesinde ise,

“Bu mukavelede yer alan Kulüp taahhütlerine Kulüpçe aykırı davranışların tespiti halinde aykırılığın giderilmesi için Kulübe Genel Müdürlük tarafından 30 günlük süre verilir. 30 günlük sürede bu aykırılıklar giderilmediği takdirde Genel Müdürlük mukaveleyi fesheder teminat hazineye irat kayıt edilir ve bakiye alacağın muaccel hale gelir.” hükümleri yer almaktadır.

…………. Spor Kulübü ile …………. Genel Müdürlüğü arasında 22.07.1998 tarihinde imzalanan sözleşmenin “Konu” başlıklı 3 üncü maddesinde,



“ Mülkiyeti Genel Müdürlüğe ait …………. Stadının aşağıda belirtilen şartlar çerçevesinde intifa hakkının 49 yıl süre ile Kulübe devri, bunun karşılığında kulüpçe mukavelenin 17 nci maddesinde belirtilen ödemelerin Genel Müdürlüğe yapılması usul ve esaslarıdır.”,

“Sözleşmenin Süresi” başlıklı 4 üncü maddesinde,

“Sözleşme süresi 49 yıldır. Bu süre sözleşmenin imza tarihinden başlar. 49 yıllık süre sonunda Kulübün talebi halinde Genel Müdürlük günün şartlarına uygun yeni bir sözleşme yaparak sözleşmenin devamına muvafakat edebilecektir. Kulüp sözleşme süresi boyunca intifa hakkını üçüncü kişilere devredemez.”,

“Ödemeler” başlıklı 17 nci maddesinde ise,

“Kulüp 49 yıllık süre için toplam …………. Amerika Birleşik Devletleri Dolarını aşağıda belirtilen plana göre ödeyecektir.

(…) Kulüp bu maddede zikrolunan ödemelerini son ödeme tarihinden en çok 60 gün geciktirebilir. Ödemelerde gecikme olması halinde işbu sözleşmenin “Sözleşmenin Feshi” başlıklı 36 ncı maddesi uygulanır. (…)” denilmektedir.

…………. Spor Kulübü ile …………. Genel Müdürlüğü arasında 03.05.2011 tarihinde imzalanan Ek Sözleşmenin “Konu” başlıklı 3 üncü maddesinde,

“ Sözleşmenin konusu Spor Kompleksinin 3289 sayılı Kanunun Ek 11 nci maddesi kapsamında 49 yıllık intifa hakkının Kulübe verilmesine ilişkin Genel Müdürlük ile …………. Spor Kulübü arasında imzalanan 20.04.2007 tarihli Ön Sözleşmenin 9 uncu maddesinde belirtilen esas sözleşmenin düzenlenerek ön sözleşmede yer almayan hususları düzenlemektir.”,

“Sözleşmenin Süresi” başlıklı 4 üncü maddesinde,

“Sözleşme süresi 49 yıldır. Bu süre Spor Kompleksinin devir teslim komisyonunca Kulübe fiilen tesliminden itibaren başlar.

Sözleşme süresinin bitiminden 60 gün önce tarafların günün şartlarına göre imzalayacakları yeni bir sözleşme ile sürenin uzatılması mümkündür. Aksi takdirde Spor Kompleksi bakım onarımı yapılmış halde Genel Müdürlüğe teslim edilecektir.”,

“Ödemeler” başlıklı 9 uncu maddesinde,

“Kulüp amatör spora katkı olarak yıllık …………. TL’yi (birmilyonbeşyüzbüntürklirası) her yıl Ocak ayı içerisinde İl Müdürlüğünün banka hesabına yatıracaktır. Takip eden yıllarda bu miktar ÜFE oranında arttırılarak tespit edilecektir.”

“Sözleşmenin Feshi” başlıklı 13 üncü maddesinde ise,

“Bu sözleşmede yer alan taahhütlere Kulüpçe uyulmadığının veya aykırı davranışlarda bulunulduğunun tespiti halinde aykırılığın giderilmesi için Genel Müdürlük tarafından 30 günlük süre verilir. 30 günlük sürede bu aykırılıklar giderilmediği takdirde Genel Müdürlük sözleşmeyi feshedebilir. Sözleşmenin feshi halinde Spor Kompleksi 15 gün içerisinde Genel Müdürlüğe devredebilir.” ifadeleri yer almaktadır.

Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Taşra Teşkilatı Bütçe, Muhasebe ve Bilet Yönetmeliğinin “Kapsam” başlıklı 2 nci maddesinde,

“Bu Yönetmelik, gençlik ve spor il ve ilçe müdürlüklerinin bütçe, muhasebe ile bilet ve hesap işlemlerinde uygulanacak usul ve esasları kapsar.”,

“Gelirlerin tahsilindeki sorumluluk” başlıklı 13 üncü maddesinde,

“Gelirlerin zamanında ve usulüne uygun olarak takip, tahakkuk ve tahsilinden illerde, il müdürü, ilgili şube müdürü, muhasebeci ve tesis amiri, ilçelerde ilçe müdürü, muhasebeci ve tesis amiri müştereken ve müteselsilen sorumludur.” denilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat ve sözleşme hükümleri uyarınca, …………., …………. ve …………. Spor Kulüplerine devredilen tesislerin kira ve amatör spora katkı payı bedellerinin …………. Genel Müdürlüğü ya da İl Müdürlükleri hesabına yatırılması gerektiği açıktır.

Gençlik Ve Spor Genel Müdürlüğü Taşra Teşkilatı Personel Görev, Yetki, Sorumluluk, Çalışma Usul ve Esasları Yönergesinin “Gençlik ve Spor İl Müdürü” başlıklı 7 nci maddesinde,

“Görev ve yetkileri,



7.10.Mevzuatı gereğince illerin her türlü gelirinin zamanında ve usulüne uygun bir şekilde takip ve tahsilini ilgili şube müdürü ile birlikte yapmak,

Sorumlulukları,

Görevlerini ve kendisine verilen diğer işleri zamanında ve usulüne uygun olarak yapmakla yükümlüdür. Görevlerin yapılmasında, işin gereklerine, çalışma esaslarına, verimlilik ölçülerine, kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge ve emirlere aykırı davranışlardan, kasıt, ihmalinden doğacak sonuçlardan sorumludur.”,

“İdari Ve Mali İşlerden Sorumlu Şube Müdürü” başlıklı 9 uncu maddesinde,

“Görev ve yetkileri,



9.28.Mevzuat gereğince illerin her türlü gelirinin zamanında ve usulüne uygun bir şekilde takip ve tahsilini sağlamak,



Sorumlulukları,

Görevlerini ve kendisine verilen diğer işleri zamanında usulüne yapmakla yükümlüdür. Görevlerin yapılmasında, işin gereklerine, çalışma esaslarına, verimlilik ölçülerine, kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge ve emirlere aykırı davranışlardan, kasıt, ihmal ve ilgisizlikten doğacak sonuçlardan sorumludur.”,

“Muhasebeci” başlıklı 17 nci maddesinde,

“Görev ve yetkileri,



17.4.Mevzuat uyarınca, müsabaka hâsılatının taksimi, il ve federasyon hisselerini ayırarak kayda geçirmek, göndermek ve diğer gelirlerin tahsilini sağlamak,

17.8.İl ve ilçe gelir ve alacaklarını ilgili mevzuat uyarınca takip ve tahsil etmek,



Sorumlulukları,

Görevlerini ve kendisine verilen diğer işleri zamanında yapmakla yükümlüdür. Görevlerin yapılmasında, işin gereklerine, çalışma esaslarına, verimlilik ölçülerine, kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge ve emirlere aykırı davranışlardan, kasıt, ihmal ve ilgisizlikten doğacak sonuçlardan sorumludur.”,

Denilmek suretiyle illerde görev yapan Gençlik ve Spor İl Müdürü, İdari ve Mali İşlerden Sorumlu Şube Müdürü ile Muhasebecinin görev ve sorumlulukları belirtilmiştir.

Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Gelirlerin tahakkuku, gelir ve alacakların takip ve tahsili” başlıklı 17 nci maddesinde,

İdare gelirlerinin tahakkuku, gelir ve alacakların takibi ve genel bütçe kapsamı dışında kalan idarelerde bu gelir ve alacakların tahsil işlemlerinin, ilgili mevzuatında özel bir düzenleme bulunmadığı takdirde, strateji geliştirme birimleri tarafından yürütüleceği,

İdarelerin işlemleri sonucunda, herhangi bir gelir tahakkuku veya gelir ve alacakların takip ve tahsilini gerektiren bir durumun ortaya çıkması halinde, gereğinin yapılması amacıyla ilgili birim tarafından strateji geliştirme birimlerine bildirileceği hüküm altına alınmıştır.

Bu itibarla, İl Müdürlüklerinin tüzel kişiliği ve kendilerine özgü malvarlığı ve geliri bulunmadığından, İl Müdürlükleri ile ilgili personel (Gençlik ve Spor İl Müdürü, İdari ve Mali İşlerden Sorumlu Şube Müdürü, Muhasebeci ile Tesis Amiri) kendilerine Genel Müdürlük talimatıyla verilen görevlerin yerine getirilmesinden, hasılat, reklam, kira ve işletme ile ilgili Genel Müdürlüğe ait gelirlerin takip ve tahsil edilmesinden, tahsil edilen tutarların Genel Müdürlük hesabına yatırılmasından müteselsilen sorumludur.

Diğer taraftan, tesislerin kulüplere kiralama, intifa hakkı tesisi veya bedelsiz tahsis yoluyla devredilmesi sözleşmeleri kulüpler ile Genel Müdürlük arasında düzenlendiğinden, sözleşme şartlarının yerine getirilmemesi halinde fesih dahil diğer hükümleri uygulama görevi de Genel Müdürlüğe aittir. İl müdürlükleri sadece sözleşme şartlarının yerine getirilmesi hususlarını denetlemekle ve Sözleşme şartlarının kulüplerce yerine getirilmemesi halinde durumu Genel Müdürlüğe tutanakla ve belgesi ile haber vermekle yükümlüdür.

Nitekim savunmalarda, “Sözü edilen gelirlerin takip ve tahsil edilmesi hususunda, …………. İl Müdürlükleri muhtelif tarihlerde çıkartılan genelgeler ile düzenlenen toplantı ve seminerlerle uyarılmıştır.” denilerek, İl müdürlüklerinin Genel Müdürlük adına gelirleri takip ve tahsil etmeleri gerektiği ifade edilmiştir.

Açıklanan gerekçeler doğrultusunda, gelirin genel müdürlük geliri olduğu, genel müdür ile görevlendirdiği personelinde bu işlemleri yapmakla mükellef olması dolayısıyla, Genel Müdür, Spor Kuruluşları Daire Başkanı, Gençlik Hiz. ve Spor İl Md., Tesisler/İşletmeler Şb. Md., İdari ve Mali İşler Şb. Md. ve Muhasebeci 6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 7’nci maddesi, 5018 sayılı Kanunun 8, 9 ve 11’inci maddeleri ile Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Taşra Teşkilatı Bütçe, Muhasebe ve Bilet Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde gelirlerin tahakkuk ve tahsilinden sorumludurlar.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Kamu zararı başlıklı 71 inci maddesinde, “Kamu zararı, kamu görevlilerinin kasıt, kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.

Kamu zararının belirlenmesinde,



e) İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,



Esas alınır.

…” denilmektedir.

5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71 inci maddesine göre çıkarılan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “Kamu zararının oluştuğu tarih” başlıklı 17/d maddesinde de, kamu zararının, İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması hallerinde, söz konusu işlemin zaman aşımına uğradığı tarihte oluşmuş kabul edileceği belirtilmektedir.

Yukarıda anılan mevzuat hükümleri ile yapılan açıklamalar uyarınca, …………. Genel Müdürlüğü mülkiyet ve/veya kullanımında olup imzalanan sözleşmeler uyarınca …………., …………. ve …………. Kulüplerine devredilen stadyumların kira veya amatör spora katkı payı tutarı olan toplam …………. TL’nin anılan kulüplerden tahsil edilmemesi sonucu …………. TL kamu zararına neden olunduğu ileri sürülmekte ise de, …………. Spor Kulübü'nün ödemesi gereken 2011 yılı katkı payı olan …………. TL’nin …………. banka dekontu ile tahsil edilip, …………. yevmiye kayıt numarasıyla …………. TL ve …………. yevmiye numarasıyla …………. TL olmak üzere gecikme faizi ile birlikte toplam …………. TL olarak muhasebeleştirildiği görülmektedir.

Zamanaşımı süresi içinde tahsil edilmiş olduğundan, Sayıştay yargılaması açısından kamu zararı oluşmayan …………. TL ile ilgili olarak ilişilecek bir husus bulunmadığına, sorumlular tarafından hukuki takibat başlatılarak tahsil edileceği bildirilen ancak muhasebe kayıtlarında alacak tahakkukunun yapıldığına veya tahsilata ilişkin bir belge gönderilmeyen kalan …………. TL 2011 yılı kurum geliri henüz zamanaşımına uğramadığından, bu nedenle belirtilen kamu görevlilerine sorumluluk atfetmek de mümkün olmadığından, Sayıştay yargılaması açısından henüz kamu zararı niteliğini kazanmamış olan …………. TL ile ilgili olarak da ilişilecek bir husus bulunmadığına,

………….,

(Üye …………. ile Üye ………….’… “Denetçi düşüncesi doğrultusunda …………. liralık kamu zararının, …………. TL’si tahsil edilmiş olduğundan bu miktar için ilişik kalmamıştır. Söz konusu tahsilatın ilamda gösterilmesi, henüz tahsil edilmediği anlaşılan kalan …………. TL’nin ise sorumlularına ortaklaşa ve zincirleme ödettirilmesi uygun olur.” şeklindeki ayrışık görüşlerine karşı) oyçokluğuyla,

Karar verildi.




Full & Egal Universal Law Academy