HARCIRAH – YOL MASRAFI

Muayyen tarifeli nakil vasıtası çalışmayan geçici görev mahalline geçici görevle gönderilen …………. İl Müdürlüğü’nde görevli ilköğretim müfettişlerine ödenecek hakiki yol masrafının ödenmesinde uygulamada birlik bulunmadığı görülmüştür.

6245 sayılı Harcırah Kanununun "yurt içinde yol masrafı" başlıklı 27 nci maddesinde, yurt içinde yol masrafının, “muayyen tarifeli nakil vasıtaları ile seyahatte bu Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin birinci sütununda yazılı makam ve sıfatlar ile vazifeli aylık veya ücret tutarlarına göre aynı cetvelin ikinci sütununda yazılı mevkiin tarife üzerinden bilet parası ve muayyen tarifeli olmayan nakil vasıtalarıyla seyahat halinde ise 3 numaralı sütunda gösterilen nakil vasıtalarına göre ihtiyar olunan hakiki masraftan terekküp edeceği” kurala bağlanmıştır.

Söz konusu (1) sayılı cetvelin ikinci sırasındaki ifadelerde, 33 üncü maddenin (b) bendine dahil olanların gayrimuayyen tarifeli taşıtlarla seyahati halinde mutat ve ekonomik olan taşıtlara ait yol masrafının ve icap ve zaruret halinde kullanılacak diğer taşıtlara göre hakiki yol masrafının ödeneceği belirtilmektedir.

Burada, muayyen tarifeli olmayan taşıtlarla seyahati durumunda "mutat ve ekonomik olan taşıt" tan maksadın, iki mahal arasında mutat olarak otomobil, otobüs gibi taşıtlar işlemekte ise bunlardan ucuz olanı olduğu, icap ve zaruret halinde özel otomobilleriyle seyahat edenlere ise hakiki yol masrafının ödenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Burada sözü edilen “icap ve zaruret hali” ifadesinden de, görevin önemi ve ivediliği bakımından mutat ve ekonomik olan taşıt araçları ile yolculuğun güvenlik, süre v.b. açılardan yeterli bulunmadığı hallerin anlaşılması gerekmektedir.

Konu ile ilgili olarak Danıştay 2. Dairesinin vermiş olduğu 23.10.2007 tarihli ve 2007/2328 Esas, 2007/3966 Karar ve 23.10.2007 tarihli ve 2007/ 2327 Esas, 2007/3967 Karar kararlarında özetle, “Muayyen tarifeli taşıtların bulunduğu bir yerin denetimiyle görevlendirilen müfettişlere gidip gelmeye en uygun ve kullanılması mutat olan taşıtlara ait ücretin, gayrimuayyen tarifeli taşıtlarla (taksi veya kendilerine ait özel araçlarla) seyahat etmeleri halinde ise gidiş-dönüş ücretinin, gidilen yerin km'si ve her bir yer için, kâr, şoför ücreti ve bekleme ücreti hariç bir otomobilin km başına yakacağı yakıt, yağ, yıpranma ve diğer giderlerine karşılık olacak gerçek masrafın karşılanmasının esas olduğu açıktır.” denilmektedir.

Bahsi geçen Kanun hükümlerinin bu Kararla birlikte değerlendirilmesinden, muayyen tarifeli taşıtların bulunduğu bir yerin denetimiyle görevlendirilen müfettişlere gidip gelmeye en uygun ve kullanılması mutat olan taşıtlara ait ücretin, gayrimuayyen tarifeli taşıtlarla (taksi ile veya kendilerine ait özel araçlarla) seyahat etmeleri halinde ise gidiş-dönüş ücretinin, gidilen yerin km'si ve her bir yer için, kâr, şoför ücreti ve bekleme ücreti hariç bir otomobilin km başına yakacağı yakıt, yağ, yıpranma ve diğer giderlerine karşılık olacak gerçek masrafın karşılanmasının esas olduğu ve ödeme için bu hususu açıklayan bilgileri içerir belgelerin idareye sunulması gerektiği anlaşılmaktadır.

Ancak, her bir özel aracın gerçek masrafının tespit edilmesi ve hesaplanması zorluklar içereceğinden ve fiiliyatta bunun yapılabilmesi mümkün bulunmadığından, açıklanmaya muhtaç diğer bazı hususlar ile bu hususta uygulamaya açıklık getirmek ve ortak bir ölçü bulmak amacı ile Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından bir Genel Yazı hazırlanmış ve 31/10/2005 tarih ve 22666 sayı ile …………. Bakanlığına ve il valiliklerine gönderilmiştir.

“Adsız düzenleyici işlem” mahiyetindeki bu yazıda, ilköğretim müfettişlerinin memuriyet mahalli içinde veya dışında görevlendirilmeleri halinde ilgili mevzuat uyarınca kendilerine ödenecek gündelik ve yol gideri ile ilgili gerekli açıklamalar yapılmış olup, bu Genel Yazıda yer alan açıklamalar ilgili kurum ve kuruluşları bağlayıcı nitelikte olup, buna göre işlem yapılması gerekmektedir.

Şahısların kendi özel araçlarını kullanmaları halinde ödenecek yol masrafı ile ilgili olarak bahsi geçen Maliye Bakanlığının genel yazısında, ‘Mutat taşıtın işlemediği bir yere, icap ve zaruret halleri de dâhil olmak üzere, özel otomobil ile gidilmesi durumunda, belediyelerden veya yetkili mercilerden alınacak taksi rayicine göre bekleme süresi dikkate alınmaksızın belirlenecek ücretin 2/3’ünün ödenmesi gerekmektedir’ denilmek suretiyle ödenecek yol masrafının hesaplama şekli standartlaştırılmıştır.

Bu itibarla, muayyen tarifeli nakil vasıtası çalışmayan geçici görev mahalline geçici görevle gönderilen görevlilere ödenecek hakiki yol masrafının ödenmesinde yeknesaklık sağlanması için konuya ilişkin Danıştay 2. Dairesinin vermiş olduğu 23.10.2007 tarihli ve 2007/2328 Esas, 2007/3966 Karar ve 23.10.2007 tarihli ve 2007/ 2327 Esas, 2007/3967 Karar kararları ile Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan 31.10.2005 tarih ve 22666 sayı ile …………. Bakanlığı ve İl Valiliklerine gönderilen yazıda belirtilen ilkelere göre hareket edilmesi gerekmektedir.

Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün konu ile ilgili yazısına göre, icap ve zaruret halleri gereği geçici görev mahalline özel otomobil ile gidilmesi durumunda kilometre başına ödenecek ücretin, belediyelerden veya yetkili mercilerden alınacak taksi rayicine göre bekleme süresi dikkate alınmaksızın belirlenecek ücretin 2/3’ü olarak belirlenmesi gerekmektedir.

…………. ilindeki uygulamada, …………. Şoförler ve Otomobilciler Odası’ndan alınan 12.09.2008 tarihli yazı uyarınca, özel oto için kilometre başına 4,20 TL ödendiği görülmüştür. Aynı odadan alınan 20.01.2012 tarih ve 2012/14-9 sayılı yazıda 2011 yılı beklemesiz taksi rayiç bedelinin 2,50 TL olduğu ifade edilmektedir.

Yapılan açıklamalar doğrultusunda, kamu zararı teşkil ettiği iddia olunan toplam …………. TL’den,

…………. liralık tutarla ilgili olarak gönderilen savunmalar yerinde görüldüğünden, mevzuatına uygun olduğu anlaşılan …………. TL ile ilgili olarak ilişilecek bir husus bulunmadığına oybirliğiyle,

İdarece uygulanan 4,20 lira kilometre ücretinin beklemeli taksi ücreti olduğu anlaşılmakla birlikte, savunmalarda da belirtildiği gibi idarece uygulanan rayiç bedelinin 4,20 TL/kilometre beklemesiz taksi ücreti olarak değerlendirildiği, uygulamanın bütün ilde bu yönde olduğu görüldüğünden sorumlulara sorumluluk yükleme yoluna gidilmesi mümkün görülmediğinden, Sayıştay yargılaması açısından kamu zararı oluşmayan …………. TL ile ilgili olarak ilişilecek bir husus bulunmadığına,

(Üye …………. ile Üye ………….’… “Denetçi düşüncesi doğrultusunda …………. liralık kamu zararının sorumlularına ortaklaşa ve zincirleme ödettirilmesi uygun olur.” şeklindeki ayrışık görüşlerine karşı) oyçokluğuyla,

………….,

Karar verildi.




Full & Egal Universal Law Academy