Sayıştay 3. Daire - Karar No: 146 - Genel Bütçe Kapsamındaki İdareler - Kamu İdaresi: Genel Bütçe Kapsamındaki İdareler
Karar Dilini Çevir:




Gecikme Cezası - Süre Uzatımı - Alacak Temliki

…......... A.Ş. yüklenimindeki “…......... İnşaatı” işine ilişkin olarak,

A) Tespit edilen geçici kabul noksanlıklarının, İdarece belirlenen sürede tamamlanmaması sonucu söz konusu noksanlıkların yüklenici hesabına yaptırılmasına karar verilmesi, ancak Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 42 nci maddesi hükmü uyarınca İdare tarafından asıl yükleniciye verilen sürenin sona erdiği tarihten eksikliklerin tamamlanmasına kadar geçen her gün (226 gün) için hesaplanması gereken gecikme cezasının sadece noksanlıkların yüklenici hesabına başka bir firmaya yaptırılması için belirlenen süre (45 gün) üzerinden kesilmesi nedeniyle konu edilen …......... $ kamu zararı hususunda,

Gecikme cezasına esas 181 günlük sürenin (226 - 45 = 181 gün), geçici kabul noksanlıklarının yüklenici hesabına yaptırılmasına İdarece olur verilmesi ile bu olur gereği yapılacak ihalenin hazırlık ve gerçekleşme sürecine ilişkin bulunması, ihale sürecinin uzamasının ise işin mahiyetinden (işin yurtdışında olması, idari işlemler ile işin yapılacağı yer arasındaki mekan ayrılığı…vb.) kaynaklanması, dolayısıyla da yüklenici kusurundan kaynaklanmayan söz konusu gecikme nedeniyle ceza kesilmemesinin yasal mevzuata uygun olması gerekçeleriyle ilişik kalmadığına (Üye …......... ile Üye …......... ’nın “Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 42 nci maddesinde, kabul komisyonu tarafından tespit edilen eksikliklerin idarece belirlenen sürede yüklenici tarafından giderilmemesi halinde bu sürenin bitiminden, eksikliklerin tamamlanmasına kadar geçen her gün için ceza uygulanması öngörüldüğünden, söz konusu sürenin bitim tarihi olan 17.05.2010 ile, eksikliklerin tamamlandığı 28.01.2011 tarihi arasında geçen süre için gecikme cezası kesilmesi gerekir. Ancak 15.12.2010 - 28.01.2011 tarihleri arasında geçen 45 gün için gecikme cezası kesildiğinden, bu süre ile söz konusu eksikliklerin yüklenici hesabına yaptırılmasına ilişkin ihale olurunun 17.06.2010 tarihi yerine 07.09.2010 tarihinde verilmesi suretiyle idarenin sebep olduğu 82 günlük sürenin, gecikme cezası hesabına esas süreden düşülerek, 17.05.2010 - 17.06.2010 tarihleri arasında geçen 30 gün ve 07.09.2010 - 15.12.2010 tarihleri arasında geçen 99 gün olmak üzere toplam 129 gün üzerinden ceza kesilmesine, bu itibarla, kamu zararı olarak tespit edilen …......... $’dan, …......... $’ın (129 gün x …......... $) sorumlulara ödettirilmesine, kalan …......... $ için ise ilişik kalmadığına, karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.” şeklindeki ayrışık görüşlerine karşı) oy çokluğuyla,

B) …......... Bakanlığı teknik heyetinin raporu doğrultusunda İdare tarafından verilen 284 günlük süre uzatımından,

- Bahsi geçen işe ilişkin mesleki ve teknik kontrollük hizmetleri sözleşmesinin yapım işi sözleşmesinden sonra yapılması nedeniyle iki sözleşme arası döneme ait olup, kontrollük görevinin esas itibariyle İdare tarafından yürütülmesinin gerektiği ve söz konusu dönemde yapıldığı tespit edilen imalatlardan çalışılamama gibi bir durumun bulunmadığı iddialarına dayanarak sorgu konusu edilen 89 günlük kısmının,

Kontrollük sözleşmesinin geç yapılmasından ziyade işyeri teslimine ilişkin düzenlenen 13.06.2007 tarihli tutanakla sadece işin yapılacağı arsaların teslim edilerek Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 6 ncı maddesine göre yüklenicinin işe başlayabilmesi için gerekli olan işyeri, eksen kazıkları, someler, röperler vb.’nin zemin üzerinde kontrolü yapılarak yapı denetim görevlisi tarafından yükleniciye tesliminin ancak 06-07.11.2007 tarihli tutanak ile yapılmasından kaynaklanması, dolayısıyla söz konusu tarihe kadar bir çok imalata başlanılamayacağından fiili yer teslimi olarak bu tarihin kabul edilebileceği, mesleki ve teknik kontrollük sözleşmesinin yapıldığı tarihe kadar gerekli olan kontrol görevini yürütmek üzere İdare tarafından herhangi bir yapı denetim elemanı görevlendirilmemesinin de imalatlara başlanılmasını engelleyen bir diğer neden olması, hakedişe bağlandığı için yapılan imalatların mevcut olduğunun görüldüğü dolayısıyla imalatlara başlanamaması gibi bir durumun olmadığı iddiasının ise söz konusu imalatların kontrollük sözleşmesinin tarihi ile hakediş tarihi arasında geçen sürede yapılamayacağına ilişkin herhangi bir tespit olmadığından, kabul edilebilecek nitelikte bulunmaması gerekçeleriyle,

- …......... Bölgesindeki inşaat mahallinin proje dışında ilave iş olarak 80 cm dolgu yapılması nedeniyle söz konusu ilave imalatın yapıldığı döneme ait olup, yapım işi sözleşmesinin “sözleşmenin ekleri” başlıklı 7 nci maddesinde ihale dokümanını oluşturan belgeler arasında “uygulama projeleri ve detaylar” ile “arsa zemin etüdü”nün sayıldığı, işin doğası gereği söz konusu projelerin sondaj raporu esas alınarak hazırlanması gerektiği ve yüklenici firma tarafından Kontrollük şirketine gönderilen 12.11.2007 tarihli yazı ile de temel kotların yükseltilmesinden dolayı bu imalat ve imalatların uygulanmasından doğabilecek diğer imalatlar için herhangi bir ek imalat ve ek süre talep edilmeyeceğinin taahhüt edildiği iddialarına dayanarak sorgu konusu edilen 83 günlük kısmının,

Bahsi geçen ilave işe bina temeli tabanında yüksek debide su çıkmasının sebebiyet vermesi, bu durumun ihale dokümanında mevcut olan projenin değiştirilme zaruretini doğurması, bu değişikliğin yapılması ve dolgu çalışmalarına başlanılmasının ise …......... Bakanlığı ve yetkili diğer kurumlardan onay alınarak bu onayın yükleniciye yazılı olarak bildirilmesinden sonra mümkün olması, dolgu çalışmaları yapılmadan temel imalatlarına başlanılamaması, yüklenicinin yukarıda bahsi geçen yazıdaki ek süre talep edilmeyeceği yönündeki taahhüdünün ise 80 cm dolgu yapılması imalatı ve bu imalat nedeniyle yapılması zorunluluğu bulunan diğer imalatlara değil, bunlardan kaynaklanan ek bir imalata ilişkin olması, zira verilen sürenin 80 cm’lik dolgu imalatı ile bu dolgu sonucunda yapılması zorunluluğu bulunan imalatların yapım sürecine ilişkin bulunması gerekçeleriyle,

- Kontrol mühendislerinin onayı alınmadığı için imalat yapılamayan iş kalemleri için hesaplanıp, söz konusu dönemde anılan imalatların kümülatif olarak ilerlediğine ilişkin belgelerin mevcudiyeti iddiasına dayanarak sorgu konusu edilen 105 günlük kısmının,

05.04.2008 tarihli toplantı tutanağı ile revize edilmesi kararlaştırılan projelerin 05.01.2009 tarihli toplantı tutanağı ile kabul edilmesi ve söz konusu iki tarih arasında proje değişikliğiyle bağlantılı olan imalat kalemlerinin yapılmasının mümkün olmaması, her ne kadar anılan imalatların bir kısmının …......... ve …......... bölgesinde bulunan bazı blokların hakedişine cüzi olarak girmiş olduğu tespit edilmişse de gerek bu hakedişlerin ara hakediş olması gerekse revizyona uygun olmadan yapıldığı tespit edilen imalatların daha sonra yeni projeye uygun hale getirme noktasında yüklenicinin sorumluluğunun devam etmesi nedeniyle yeniden yapılma zorunluluğu bulunması, bazı blokların hakedişinde ise bu imalatlara hiç yer verilmeyerek işlerin durdurulması, dolayısıyla da Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Projelerin Tesliminde Gecikme Olması” başlıklı 14 üncü maddesine göre usulüne uygun ek süre verilmiş olması gerekçeleriyle,

- Bitkisel peyzaj projesinde yer almakla birlikte bölgenin iklim şartlarına uygun olmadığı tespit edilen bitki ve ağaçlarla ilgili başlanamayan imalatlar için hesaplanıp, söz konusu dönemde anılan imalatların kümülatif olarak ilerlediğine ilişkin belgelerin mevcudiyeti iddiasına dayanarak sorgu konusu edilen 7 günlük kısmının,

Yüklenici firma tarafından Kontrollük firmasına gönderilen ve bitkisel peyzaj projesinde yer alan bitki ve ağaçların bölgenin iklim koşullarına uygun olmaması nedeniyle projede değişikliğe gidilmesi gerektiğine ilişkin talebini içeren 03.02.2009 tarihli dilekçesine cevap verilmemesi, böylelikle Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 5 inci maddesinde yer alan “İdare, yüklenici ve yapı denetim görevlisi arasındaki her türlü iletişim yazılı olarak yapılır” hükmünün gereğinin yerine getirilmemesi, dolayısıyla da aynı Şartnamenin “Projelerin Tesliminde Gecikme Olması” başlıklı 14 üncü maddesine göre usulüne uygun ek süre verilmiş olması gerekçeleriyle,

yasal mevzuata uygunluğuna,

Geçici kabulün yapılmasına ilişkin dilekçenin, söz konusu süre uzatımına göre işin bitmesi gereken tarihten önce verilmesi üzerine 284 gün yerine 171 gün üzerinden hesaplanan …......... $ kamu zararı (gecikme cezası) hususunda da yukarıda yer verilen gerekçelerle ilişik kalmadığına,

oy birliğiyle,

C) Yüklenici firma ile …......... Bank arasında düzenlenen ve yükleniciye verilecek kredi için yüklenicinin İdareden olan alacaklarını teminat gösteren “alacağın temliki karşılığı finansman sözleşmesi”nin, yapım işi sözleşmesinde yer alan alacağın temliki yasağına rağmen imzalanması ve böylece İdarenin kredi anaparası, gecikme cezası ve faizinden oluşan mali külfet altında bırakılması nedeniyle konu edilen …......... $ kamu zararı hususunda,

- Yargı raporuna esas 2012 yılı itibariyle söz konusu yüklenicinin bankadan almış olduğu krediye ilişkin olarak İdare tarafından bir borç kaydının yapılmaması ve bankaya kefil sıfatıyla bir ödemede bulunulmaması, dolayısıyla da 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesi kapsamında kamu kaynağında bir azalmaya neden olunmaması gerekçeleriyle ilişik kalmadığına,

- ….........

oy birliğiyle,

karar verildi.






Full & Egal Universal Law Academy