Sayıştay 2. Daire - Karar No: 35100 - Yüksek Öğretim Kurumları - Kamu İdaresi: Yüksek Öğretim Kurumları
Karar Dilini Çevir:




Üniversitece kafeterya, büfe, otopark, kantin, lokanta, taksi durağı, kuaför, fotokopi odası vb. olarak işletilmesi amacıyla kiraya verilen gayrimenkullerin kira bedeli hesaplanırken Katma Değer Vergisinin tahakkuk ve tahsilatının yapılmaması.



3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Verginin Konusunu Teşkil Eden İşlemler” başlıklı 1 inci maddesinin (f) bendinde Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinin Katma Değer Vergisine tabi olduğu, “Hizmet” başlıklı 4 üncü maddesinde, hizmet, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemleri oluşturduğu ve bu işlemlerin, bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi, şekillerde gerçekleşebileceği hüküm altına alındıktan sonra “Sosyal ve Askerî Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar” başlıklı 17 inci maddesinin “Diğer İstisnalar” başlıklı dördüncü fıkrasının (d) bendinde iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri istisna kapsamında tutulmuştur.

09.01.1985 tarih ve 18630 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 11 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinin “E-Kamu Kurum Ve Kuruluşları, Dernek Ve Vakıflar Mesleki Kuruluşlar” başlıklı bölümünde ,

1. Katma Değer Vergisi Kanununun 1. maddesinin 3. fıkrasının (g) bendinde sayılan, genel bütçeye dahil idareler, katma bütçeye dahil idareler, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, dernek ve vakıflar ile her türlü mesleki kuruluşların kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri Katma Değer Vergisi Kanunu kapsamına girmediğinden vergiye tabi olmayacaktır. Bu kuruluşlar iktisadi işletme niteliği taşımadığından sahip oldukları gayrimenkullerin kiralanması işlemleri de vergiye tabi olmayacak, ancak Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesi kapsamına giren diğer mal ve hakların kiralanması işlemleri ile bu kuruluşlarca gerçekleştirilen her türlü ithalat vergiye tabi olacaktır…………”

hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinde sayılan mal ve hakların kiralanması işlemleri KDV’ye tabi olup, iktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemleri ise KDV’den istisna edilmiş bulunmaktadır. Üniversiteler ise iktisadi işletme olmadıklarından bunlara ait gayrimenkullerin kiralanması işlemleri prensip olarak KDV’den müstesnadır. Ancak kiraya verilen gayrimenkul iktisadi işletmeye dahil olmamakla birlikte kendi başına bir iktisadi işletme ise veya taşınmaza bağlı işletme hakkı vb. hakların kiralanması sözkonusu ise KDV Kanununun sözü edilen 17/4-d maddesinde düzenlenen istisna kapsamına girmeyen bu tür kiralama işlemleri katma değer vergisine tabi olacaktır. Bir başka deyişle gelir vergisi açısından gayrimenkul sermaye iradı olarak tanımlansa dahi bir işletme veya müessesenin belirli bir bedel ve süre dahilinde başkasının kullanımına bırakılması şeklindeki işletme hakkının kiralanması işlemleri KDV Kanunu’nun 1/3-f maddesine göre KDV’ye tabi tutulacaktır.

Bu itibarla, …… Üniversitesi’ne ait gayrimenkullerin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 70 inci maddesinin beşinci bendi kapsamında tüm müştemilatıyla birlikte kafeterya, çay bahçesi, büfe, otopark, tuvalet, lokanta, lunapark, taksi durağı, et, tavuk ve su ürünleri satışı, konfeksiyon vb. şekillerde kiralanması işlemi, gayrimenkul kiralaması değil, işletme hakkının kiralanması olarak değerlendirilerek alınan kira bedelleri üzerinden %18 oranında Katma Değer Vergisi tahakkuk ettirilmesi gerekirken söz konusu KDV tahakkunun yapılmadığı görülmüşse de, savunmalarda gönderilen kiracılar tarafından Katma Değer Vergisinin vergi dairelerine yatırıldığına ilişkin beyannameler ile diğer belgelerin incelenmesi sonucunda konu hakkında ilişik bulunmadığına oyçokluğuyla,



Azınlık Görüşü:

Üye ……’ın karşı oy gerekçesi:

Savunmalarda kiracılar tarafından gönderilen beyanname örnekleri görülmekle birlikte, söz konusu beyannamelerin üniversite tarafından kiraya verilen gayrimenkullere ait olup olmadığının araştırılması için denetçiye muhtıra verilmesi gerekir.






Full & Egal Universal Law Academy