Sayıştay 2. Daire - Karar No: 35069 - Yüksek Öğretim Kurumları - Kamu İdaresi: Yüksek Öğretim Kurumları
Karar Dilini Çevir:




A) Katkı payının fazla ödenmesi.

B) SGK kesintilerinin döner sermaye katkı payı ödemelerinden mahsup edilmemesi.

C) Kümülatif gelir vergisi matrahının eksik hesaplanması sonucu gelir vergisinin eksik kesilmesi.



A) ……. Üniversitesi tarafından çıkarılan “…….. Üniversitesi …… ve …….. Tıp Fakülteleri Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasına İlişkin Uygulanacak Usul ve Esaslar” hakkındaki Yönetmeliğin:

“Dağıtılamayacak gelirler” başlıklı 8 inci maddesinde:

“Bağış, faiz geliri gibi personelin katkısına dayanmayan döner sermaye gelirleri hiçbir şekilde personele ek ödeme olarak dağıtılamaz.”

“Yasaklar” başlıklı 9 uncu maddesinde ise,

“Kurumlarda gelir getirici işlemleri ve diğer faaliyetleri yapmadığı hâlde yapmış gibi gösterenler ve gerekmediği hâlde işlemleri artıranlar hakkında genel hükümlere göre işlem yapılır.

Haksız olarak ek ödeme aldıkları tespit edilenlerden, haksız olarak yapılan ek ödemeler geri alınır. Böyle durumlarda diğer hak sahiplerine geçmişe yönelik işlem yapılmaz.”

Denilmektedir.

Bu hükümlere gelir getirici işlemleri olmadığı halde varmış gibi gösterenlere yapılan ödemelerin tespit edilmesi durumunda bu ödemelerin geri alınarak döner sermaye bütçesine gelir kaydedilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede sonucunda, Sağlık Uygulama Tebliğine aykırı olarak esasen yapılmamış olduğu halde bazı işlemlerin yapılmış gibi gösterildiği, böylelikle hem Sosyal Güvenlik Kurumunun zarara uğratıldığı hem de birim puanlarının fazla girilmesi nedeniyle fiktif giriş yapan personel başta olmak üzere inceleme yapılan birimlerde çalışan personele diğer personellerin aleyhine daha fazla katkı payı ödendiği, Sağlık Uygulama Tebliğine aykırı olmamasına karşın, esasen tıbbi olarak yapılmasına gerek olmayan işlemlerin de yapılmış gibi gösterildiği, bu şekilde girişimsel işlem puanlarının yükseltilerek hem kendilerinin hem de çalışmakta oldukları birimdeki diğer personellerin hastanelerin diğer birimlerinde çalışan personellerinin aleyhine daha fazla katkı payı almasına neden olunduğu görülmüştür.

Bu itibarla, …….. Tıp Fakültesi bünyesinde çalışmakta olan bazı personelin sağlık uygulama tebliği ve girişimsel işlem puanlarına aykırı olarak yapmış oldukları girişler nedeniyle oluşan toplam …… TL kamu zararının sorumlulardan tazminine karar verilmesi gerekmekte ise de, söz konusu tutar tahsil edildiğinden konu hakkında ilişik kalmadığına oybirliğiyle,



B) Yükseköğretim kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin,

“Genel ilkeler” başlıklı 4 üncü maddesinde,

(2) Kanunun 58 inci maddesinin (c) fıkrası kapsamında bulunan birimlerde çalışan personel dışında diğer birimlerde döner sermaye gelirlerinin elde edilmesine katkısı bulunmayan öğretim elemanları ile aynı şekilde gelirin elde edilmesine katkısı bulunmayan memurlara ve sözleşmeli personele, bu Yönetmelik kapsamında hiçbir şekilde ek ödeme yapılamaz.

(3) Kanunun 58 inci maddesinin (e) fıkrası kapsamında bulunan birimler açısından, hizmet bedelinin peşin tahsil edilmesi halinde hizmetin gerçekleşme oranına bağlı olarak aynı fıkrada belirtilen koşullar dâhilinde ek ödeme aylara bölünerek yapılabilir.

(4) Yönetim kurullarınca, Kanunun 58 inci maddesi uyarınca belirlenen tavan ek ödeme oranlarını geçmemek üzere ek ödeme oranları belirlenir.

(5) Yapılacak ödemelerde gelir gider dengesi gözetilerek, döner sermaye kaynakları uygun olduğu takdirde ek ödeme yapılır.

(6) Yönetim kurullarınca uygun görülmesi halinde öğretim elemanlarına gelir getirici katkılarına göre yapılacak ek ödemelerde, yapılan hizmetlerde verimlilik unsurları da dikkate alınarak gelire doğrudan katkıları ile birim veya alt birim gelirine veya karına katkılarına göre ek ödeme hesaplaması yapılabilir.

“Yasaklar” başlıklı 9 uncu maddesinde,

(1) Kurumlarda gelir getirici işlemleri ve diğer faaliyetleri yapmadığı hâlde yapmış gibi gösterenler ve gerekmediği hâlde işlemleri artıranlar hakkında genel hükümlere göre işlem yapılır.

(2) Haksız olarak ek ödeme aldıkları tespit edilenlerden, haksız olarak yapılan ek ödemeler geri alınır.”

Hükümleri yer almaktadır.

Bu hükümlere göre döner sermayeden katkı payı ödemesi yapabilmek için öncelikle döner sermaye gelirlerinin tespit edilmesi, döner sermayenin mali yapısının gelir-gider dengesi göz önüne alınarak korunması ve yukarıda ayrıntısı belirtilen şekilde çalışan her personel için ayrı ayrı döner sermaye katkı payının hesap edilmesi gerekmektedir. Ayrıca döner sermayeden yapılacak olan ödemelerin tahsil edilmiş olan gelirlerden yapılması ve Sosyal Güvenlik Kurumuna ve/veya diğer şahıs ve sigorta şirketlerine fatura edilen hizmetlerin kesinleşmiş olması gerekmektedir. Diğer bir deyişle, dağıtılacak olan katkı payı ödemelerinin döner sermaye işletmesinin öz kaynağı haline gelmiş olması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, ……. Tıp Fakültesinde çalışmakta olan personele katkı ödemesi yapılmasına karşılık, daha sonra yapılan Sosyal Güvenlik Kurumu incelemelerinin sonucunda oluşan kesintilerin, personele rücu edilmesi ve/veya bu kesintilerin ilerleyen aylardaki katkı payı ödemelerinden mahsup edilmesi gerekirken bu işlemin yapılmadığı tespit edilmiştir. Bu durum döner sermaye işletmesinin öz kaynağı haline gelmemiş olan bir gelirin dağıtılmasına, bu kesintilerin ilerleyen aylarda yapılacak olan ödemelerden mahsup edilmemesi nedeniyle döner sermaye işletmesinin zarar etmesine ve/veya çalışan personel aleyhine fakirleşmesine neden olmaktadır. Söz konusu Yönetmeliğin 9 uncu maddesine göre haksız olarak alınan bu ödemelerin ilgili personellerden geri alınması ve/veya ilerleyen aylarda yapılacak olan döner sermaye ödemelerinden mahsup edilmesi gerekmektedir.

Bu itibarla, ……… Tıp Fakültesi Hastanesi bünyesinde çalışmakta olan personele yapılan katkı payı ödemelerinden Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan inceleme sonucu yapılan kesintilerin mahsup edilmemesi sonucu oluşan ……….. TL’nin savunmada belirtilen gerekçelerle (dağıtım oranının hatalı belirlenmesi) yeniden yapılan hesaplama sonucu …….. TL olduğu anlaşıldığından, ……. TL hakkında ilişilecek bir husus bulunmadığına,

Kalan ……. TL tutarındaki kamu zararının, Harcama Yetkilisi (Başhekim) …………….. ile Gerçekleştirme Görevlisi (Hastane Müdür Yrd.) …………..’dan müştereken ve müteselsilen,

6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizi ile birlikte tazminine oybirliğiyle,



C) 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Verginin Konusu” başlıklı 1’nci maddesinde,

“Gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tâbidir. Gelir bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır.”

Hükmü yer almaktadır.

Yine aynı kanunun gelir vergisi tarifelerinin düzenlendiği 103’ncü maddesinde, kümülatif gelirin,

9.400,00 TL’ye kadar %15

23.000,00 TL’nin 9.400,00 TL’si için 1.410,00, fazlası için %20

53.000,00 TL’nin 23.000,00 TL’si için 4.130,00, fazlası için %27

53.000,00 TL’den fazlasının 53.000,00 TL’si için 12.230,00 TL, fazlası için %35

oranında vergilendirileceği belirtilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri uyarınca, gelir vergisi matrahının yıl içerisinde yapılan gelir vergisine tabi tüm ödemeler dikkate alınarak kümülatif olarak hesaplanması ve uygulanacak oranın da bu tutara göre belirlenmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede, ………. Üniversitesinde döner sermayeden katkı payı alan personellere yapılan ödemelerde,

- Maaş matrahlarına ek ders ve/veya döner sermaye ödemelerinin eklenmediği ve/veya eksik eklendiği,

- Ek ders matrahlarına maaş ve/veya döner sermaye ödemelerinin eklenmediği ve/veya eksik eklendiği,

- Döner sermaye matrahlarına ise ek ders ve/veya maaş matrahlarının eklenmediği ve/veya eksik eklendiği,

Bu nedenle gelir vergisinin eksik kesildiği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan açıklanmalara göre, ………. Tıp Fakültesi bünyesinde görev yapmakta olan personele Döner Sermaye İşletmesinden Katkı payı ödenmesine rağmen yapılan bu ödemenin kümülatif vergi matrahına eklenmemesi sonucu oluşan toplam …… TL tutarında kamu zararının sorumlulardan tazminine karar verilmesi gerekmekte ise de, söz konusu tutar tahsil edildiğinden konu hakkında ilişik kalmadığına oybirliğiyle,






Full & Egal Universal Law Academy