Sayıştay 1. Daire - Karar No: 10246 - 101 - İlam No: 101 - Özel İdareler - Kamu İdaresi: Özel İdareler
Karar Dilini Çevir:




Amatör spor klüplerine nakdi yardım



5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanunun “Amaç ve kapsam” başlıklı 1 inci maddesinde,

“Bu Kanun, kamu kurum ve kuruluşlarını, kamu hizmetlerini veya personelini desteklemek üzere kurulan dernekler ve Türk Medenî Kanununa göre kurulan vakıflar ile bunların kamu kurum ve kuruluşları ile ilişkilerini düzenler ve kapsar.

Kanunla kurulan dernek ve vakıflar, bu Kanun kapsamı dışındadır. Ancak, bu vakıfların hangi esas ve usullere göre faaliyette bulunacakları Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

“Temel ilkeler” başlıklı 2 nci maddesinde,

“a) Dernek ve vakıflar, kamu kurum ve kuruluşlarının ismini alamaz, bu kurum ve kuruluşların hizmet binaları ve müştemilatı içinde faaliyet gösteremez ve bu kuruluşlara ait araç ve gereci kullanamaz.

b) Dernek ve vakıflar kamu kurum ve kuruluşlarının sundukları hizmetlerle ilgili olarak gerçek ve tüzel kişilerden ücret, bağış, katkı payı ve benzeri adlar altında herhangi bir karşılık alamaz.

c) Kamu hizmetlerinde kullanılan araç, gereç, evrak, form ve benzeri malzemenin, bu Kanun kapsamındaki dernek ve vakıflardan temin edilmesi istenemez.

d) Kamu görevlileri görev unvanlarını kullanarak dernek ve vakıf organlarında görev alamaz.

e) Dernek ve vakıf organlarında görev alan kamu görevlileri, bu görevleri nedeniyle ücret, huzur hakkı veya başka bir ad altında herhangi bir karşılık alamaz.

f) Dernek ve vakıfların yardım toplama ve bağış kabul hizmetlerinde kamu görevlileri çalıştırılamaz.

g) Kamu kurum ve kuruluşlarının bütçelerinden bu Kanun kapsamındaki dernek ve vakıflara ödenek, yardım veya herhangi bir kaynak aktarılamaz.

h) Kamu kurum ve kuruluşları, personel maaş ve ücretlerinden, kaynağında kesinti yaparak bu Kanun kapsamındaki dernek ve vakıflara aktarma yapamaz.

ı) İhaleyi yapan kurum ve kuruluş bünyesinde bulunan veya bu kurum ve kuruluşlarla ilgili her ne amaçla kurulmuş olursa olsun vakıf ve dernekler ile bunların sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketler, bu kurum ve kuruluşların 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre yapacakları ihalelere katılamazlar.”

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun “Bütçelerden yardım yapılması” başlıklı 29 uncu maddesinde,

“Gerçek veya tüzel kişilere kanuni dayanağı olmadan kamu kaynağı kullandırılamaz, yardımda bulunulamaz veya menfaat sağlanamaz. Ancak, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla, kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir.

Bu yardımların yapılması, kullanılması, izlenmesi, denetlenmesi ve kamuoyuna açıklanmasına ilişkin esas ve usuller Maliye Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”

Bu hükme dayanılarak çıkarılan Dernek, Vakıf, Birlik, Kurum, Kuruluş, Sandık ve Benzeri Teşekküllere Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Bütçelerinden Yardım Yapılması Hakkında Yönetmeliğin “Yardım yapabilme şartları” başlıklı 5 inci maddesinde,

“(1) İdarelerce teşekküllere yardım yapılabilmesi için,

a) İdare bütçesinde bu amaçla ödenek tefrik edilmiş olması,

b) Yardımlarda kamu yararı gözetilmesi, yardımların öncelikle toplumun ihtiyaç ve sorunlarına çözüm sağlaması ile toplumsal gelişmeye katkıda bulunulmasına yönelik olması,

c) Teşekkülün, yardımı yapacak idarenin görev alanına giren konularda faaliyet göstermesi,

ç) Teşekkül ile yardım yapacak idare arasında protokol yapılması,

d) Teşekkülün, 5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun kapsamındaki dernek ve vakıflardan olmaması,

e) Teşekkülün, Anayasa ve kanunlarla yasaklanmış faaliyetlerde bulunmamış olması,

f) Teşekkülün, üyelerine veya ortaklarına kazanç paylaşımı veya kâr dağıtımı amacının bulunmaması,

gerekir.”

Hükümlerine yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen yasal düzenlemeler gereğince, kamu kurum ve kuruluşlarını, kamu hizmetlerini veya personelini desteklemek üzere kurulan derneklere kamu kurumları bütçelerinden nakdi yardım yapılmasına imkan bulunmamaktadır.

… İl Özel İdaresi bünyesinde kurulan ve Başkanı İl Özel İdaresi personeli olan … İl Özel İdaresi Spor Kulübünün 5072 sayılı Kanun kapsamında olması nedeniyle söz konusu spor kulübüne Özel İdare bütçesinden ödenek aktarılması yasal düzenlemelere aykırılık teşkil etmektedir.

Söz konusu giderin gerçekleştirilmesi, adı geçen spor kulübüyle özel idare arasında akdedilen protokole dayanılarak yapılmış olduğundan, protokolü Özel İdare adına imzalayanlardan … …’in, ödeme emri üzerinde Harcama yetkilisi ya da Gerçekleştirme görevlisi olarak imzası bulunmasa da 5018 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi gereğince sorumluluğa dahil edilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, … İl Özel İdaresi bütçesinden … İl Özel İdaresi Spor Kulübüne ödenek aktarılması sonucunda oluşan … TL kamu zararının Harcama yetkilisi … … ile Gerçekleştirme görevlileri … … ve … …’e,

Müştereken ve müteselsilen,

6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ve temyiz yolu açık olmak üzere ödettirilmesine,

Başkan … … ve Üye … …’ün,

“Gerek 5302 sayılı İl Özel İdaresi kanununda gerekse ilgili diğer mevzuatta il özel idarelerinin amatör spor kulüplerine nakdi yardım yapılmasını yasaklayan bir hüküm olmadığı gibi yapılan yardımın, özel idarelerin giderlerinin sayıldığı 5302 sayılı Kanunun 43 üncü maddesinin (m) bendi kapsamında değerlendirilmesi ve yapılan işlemin yasal düzenlemelere uygun olduğuna karar verilmesi gerekir.” şeklindeki karşı oylarına karşın,

Oy çokluğuyla,






Full & Egal Universal Law Academy