YEMEK YARDIMI

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun “Yiyecek Yardımı” başlıklı 212’nci maddesiyle, memurlara yapılacak yiyecek yardımının usul ve esaslarının çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenmesi öngörülmüştür.

Konu ile ilgili olarak, Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği çıkarılmış ve yürürlüğe konulmuştur.

Söz konusu Yönetmeliğin “Yardım Şekli” başlıklı 3’üncü maddesinde, “Yiyecek yardımı yemek verme şeklinde yapılır. Bu yardım karşılığında nakten bir ödemede bulunulmaz.(…)”

Yönetmeliğin “Yemek Servisi Giderleri” başlıklı 4’üncü maddesinde,

“Yiyecek yardımının gerektirdiği giderler, yemek maliyetlerinin yarısını aşmamak üzere, bu Yönetmelik kapsamına dahil memur kadrosu adedine göre kurum bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanır.

(…)

Yemek bedelinin bütçeden karşılanamayan kısmı yemek yiyenlerden alınır.(…)”

Aynı Yönetmeliğin “Yardımın Şartları” başlıklı 5’inci maddesinde, “Kurum bütçelerine yiyecek yardımı karşılığı olarak konulan ödenek, memurlara yemek vermek üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluşa ödenir.

Yemek servisi, yiyecek yardımından faydalanabilecek personel sayısının asgari 50 olması ve yemekhane için elverişli yer bulunması şartıyla atamaya yetkili amirin onayı ile kurulabilir.(…)”

Denilmek suretiyle, memurlara yapılacak yiyecek yardımının, yemek verme şeklinde yapılması, en az 50 kişinin olması durumunda ilgili kuruma yemek servisi kurulması, aksi durumda bu yardımı sağlayacak nitelikteki kuruluşlara(Yemek çeki, anlaşmalı lokanta vs.) ödeme yapılması ve yemek maliyetinin, en fazla yarısının kurum bütçesine konulan ödenekle, kalan kısmının ise yardımdan faydalanan memurlar tarafından karşılanması, hükme bağlanmıştır.

(2) Sıra No’lu 2011 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Tebliği hükümleriyle de öğle yemeği hizmetinden yararlanan memurlardan, 2011 yılı için ….. Türk Lirası ile ….. Türk Lirası arasında günlük yemek bedeli alınması, uygun görülmüştür.

Her iki düzenleme hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, memurlar tarafından karşılanması gereken tutarların, ek göstergeye göre belirlenmiş bu asgari miktarlar üzerinden hesap edilmesi, hesaplama sonucunda yemek maliyetinin yarısına ulaşılamadığı takdirde asgari yemek bedellerinin buna göre revize edilmesi gerekmektedir.

Uygulamada yiyecek yardımı, yemek çeki vasıtasıyla yemek verme şeklinde yapıldığından ve memurlardan alınması gereken tutarlar, yılı içinde yardımdan faydalananlardan tahsil edildiğinden, yapılan işlem, yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine uygun bulunmaktadır.

Mevzuatına uygun olduğu anlaşılan ….. Türk Lirası ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına,

Üye ….. ve ….., 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda memurların yararlanacağı çeşitli sosyal yardımlara yer verilmiştir. Bunlardan aile yardımı gibi bazıları her ay memurlara aylıklarıyla birlikte ödenirken bazıları belli şartlarda ve belli şekillerde verilmektedir. Örneğin Kanunun 212 nci maddesinde, “Devlet memurlarının hangi hallerde yiyecek yardımından ne şekilde faydalanacakları ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esaslar Maliye Bakanlığı ile Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırlayacakları bir yönetmelik ile tesbit olunur.” hükmü yer almıştır. Madde hükmünde ‘Devlet memurlarının yiyecek yardımından ne şekilde faydalanacakları’ denmeyip ‘hangi hallerde’ ifadesine yer verilmiştir. Yani her memur her hal ve şartta yemek yardımından faydalanamayabilir. Memurun hangi halde ve ne şekilde bu yardımdan faydalanacağı da yönetmeliğe bırakılmıştır.

Anılan maddeye dayanılarak hazırlanan, Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinin “Amaç” başlıklı 1 inci maddesinde, bu Yönetmeliğin amacının, Devlet Memurlarının yiyecek yardımından hangi hallerde, ne şekilde faydalanacaklarını ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esasları belirlemek olduğu, “Kapsam” başlıklı 2 nci maddesinde, bu Yönetmeliğin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memurlar hakkında uygulanacağı, “Yardım Şekli” başlıklı 3 üncü maddesinde, yiyecek yardımının yemek verme şeklinde yapılacağı, bu yardım karşılığında nakden bir ödemede bulunulamayacağı, “Yardımın Şartları” başlıklı 5 inci maddesinde, kurum bütçelerine yiyecek yardımı karşılığı olarak konulan ödeneğin, memurlara yemek vermek üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluşa ödeneceği, yemek servisinin, yiyecek yardımından faydalanabilecek personel sayısının asgari 50 olması ve yemekhane için elverişli yer bulunması şartıyla atamaya yetkili amirin onayı ile kurulabileceği, yemek servisi için gerekli bina, tesis ve demirbaş eşyanın kurumlarca sağlanacağı hükümlerine yer verilmiştir.

Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde yer alan hükümler göz önünde bulundurulduğunda, 657 sayılı Kanuna tabi memurlara yapılacak yiyecek yardımının nakit para ve para temsili araçlar sağlanarak veya civardaki lokantalara bedeli ödenmek suretiyle temin edilmesi şeklinde yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda hizmetin tanımı yapılırken, ‘yemek hazırlama ve dağıtım’ ifadelerine yer verilmiştir. Bu ifadeden mamul mal alımı şeklinde lokantalardan hazır yemek alımının değil, yukarıda zikredilen yönetmelik hükümleri çerçevesinde yemeğin hazırlatılması ve dağıtımı hizmetinin alınmasının kastedildiği anlaşılmaktadır. Mevcut haliyle uygulama, Kamu İhale Kanunun cevaz verdiği bir hizmet alımından çok, mal alımı şekline dönüşmüş durumdadır. Kaldı ki 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun yürürlüğünden sonra Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde muhtelif değişiklikler yapılmış olmasına karşın, yiyecek yardımının nakit para ve para temsili araçlar sağlanarak veya civardaki lokantalara bedeli ödenmek suretiyle temin edilebilmesine dönük bir düzenlemeye de gidilmemiştir.

Sonuç olarak, memurlara yapılacak yiyecek yardımının, para temsili araçlar sağlanarak veya bedeli ödenerek kurum dışında yemek yeme şeklinde yapılmasının 4734 ve 657 sayılı Kanunlar ile belirtilen Yönetmeliğe uygun olmadığı, bu yolla bütçeden mevzuatında öngörülmeyen bir ödemenin yapıldığı anlaşılmaktadır. 5018 sayılı Kanunun 71 inci maddesi gereği mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılmış olması nedeniyle sorumlular hakkında tazmin hükmü verilmesi uygun olur.

Görüşlerine karşın, temyiz yolu açık olmak üzere, oy çokluğuyla,






Full & Egal Universal Law Academy