T.C. SAMSUN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİEsas-Karar No: 2020/132 Esas - 2021/287
/// TÜRK MİLLETİ ADINA ///
T.C.
SAMSUN
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO:
KARAR NO:
HAKİM:
KATİP:
DAVACI :
VEKİLLERİ: Av.
Av.
DAVALI : 1- ...
VEKİLİ: Av.
DAVALILAR : 2- ...
3- ..
4- ...
5- ...
6- ...
DAVA: Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ: 12/02/2020
KARAR TARİHİ: 17/05/2021
GEREKÇELİ KARAR TARİHİ: 31/05/2021
Mahkememizde görülen Rücuen Tazminat davasının açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili DAVA dilekçesi ile özetle: Dava dışı... isimli işçinin davacıya karşı açtığı Samsun 4. İş Mahkemesi'nin... Esas sayılı işçilik alacaklarından kaynaklı davanın kabul ile sonuçlandığını ve işçi yararına 16.549,42-TL kıdem tazminatına, 4.099,39-TL yıllık izin, 836,59-TL UBGT, 664,65-TL fazla çalışma ve 2.598,89-TL hafta tatili ücreti alacağına hükmedildiğini, kararın derecattan geçerek 30.09.2019 tarihinde kesinleştiğini, ilamın icrası için Samsun İcra Dairesi'nin ... Esas sayılı takip dosyasından başlatılan takipte 45.000-TL tutarındaki teminat mektubunun 11.11.2019 tarihinde nakde çevrildiğini ve 8.827,38-TL'nin 27.11.2019 ve 3.819,91-TL'nin 12.12.2019 tarihinde ödenmesi suretiyle dosyanın infazen kapatıldığını, oysa... isimli işçinin davalı şirketler çalışanı olduğunu ve davacının asıl işveren olarak işçiye ödemek durumunda kaldığı tutarın alt işveren konumundaki davalıların sorumluluğunda bulunduğunu beyanla, 57.647,29-TL'nin 12.12.2019 tarihinden itibaren işleyecek mevduata uygulanan en yüksek faiz oranında faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılar davaya cevap vermemişlerdir.
Samsun 4. İş Mahkemesi'nin... Esas sayılı dava dosyası celp edilmiş olup, incelenmesinden: Davacı... tarafından davacı aleyhine açılan davada 16.549,42-TL kıdem tazminatı, 4.099,39-TL yıllık izin, 836,59-TL UBGT, 664,65-TL fazla çalışma ve 2.598,89-TL hafta tatili ücreti alacağına hükmedildiği, kararın derecattan geçerek 30.09.2019 tarihinde kesinleştiği görülmüştür.
Samsun İcra Dairesi'nin ... Esas sayılı takip dosyası celp edilmiş olup incelenmesinden; Samsun 4. İş Mahkemesi'nin 24.12.2015 tarih ve ... sayılı ilamınına istinaden toplam 34.083,85-TL üzerinden ilamlı icra takibine girişildiği ve davacıya ait 45.000-TL tutarındaki teminat mektubunun 11.11.2019 tarihinde nakde çevrildiği, bakiye 8.827,38-TL'nin 27.11.2019 ve 3.819,91-TL'nin 12.12.2019 tarihinde ödendiği görülmüştür.
Mahkememizce alınan bilirkişi raporunda özetle: Dava dışı işçinin davacının ...'nde temizlik işlerinde 12.07.200-03.11.2014 tarihleri arasında 14 yıl 3 ay 20 gün olmak üzere toplam 4654 gün süreyle çalıştığı ve kıdem tazminatı tutarının net 17.536,54-TL olduğu ancak hüküm altına alınan ve ödenen kıdem tazminatı tutarı olan 16.549,42-TL üzerinden değerlendirme yapıldığı, ödenen toplam tutarın işçinin davalı ... Tic. Ltd. Şti.de çalıştığı 2327 güne tekabül eden kısmının 7.679,06-TL, ... Ticaret ve San. Ltd. Şti.de çalıştığı 90 güne tekabül eden kısmının 297-TL, ... Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.de çalıştığı 440 güne tekabül eden kısmının 1.451,99-TL, ... Tic. Ltd. Şti.de çalıştığı 390 güne tekabül eden kısmının 1.286,99-TL, ... İnş. San. Tic. Ltd. Şti.de çalıştığı 695 güne tekabül eden kısmının 2.293,49-TL, ... San. ve Tic. Ltd. Şti.de çalıştığı 1073 güne tekabül eden kısmının 3.540,89-TL olduğu; dava dışı işçi yararına hüküm altına alınan yıllık izin ücreti alacağının 4.099,39-TL olup bunun son alt işveren konumundaki davalı ... San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sorumluluğunda olduğu; hafta tatili, UBGT ve fazla çalışma ücretinden alt işverenlerin sorumluluklarının kendi dönemlerine tekabül eden miktar ile sınırlı olduğu ve buna göre davalı ... Tic. Ltd. Şti.nin 109,97-TL fazla çalışma ücretinden, davalı ... San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 60,91-TL fazla çalışma ücretinden, davalı ... ve Tic. Ltd. Şti.nin 30,44-TL fazla çalışma ücretinden, davalı ... İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin 775,52-TL hafta tatili, 235,49-TL UBGT ve 195,17-TL fazla çalışma ücretinden, davalı ... San. ve Tic. Ltd. Şti.nin de 1.823,37-TL hafta tatili, 601,10-TL UBGT ve 268,16-TL fazla çalışma ücretinden sorumlu olduğu, davalı ...Ticaret ve San. Ltd. Şti.nin bu yöne ilişkin bir sorumluluğunun bulunmadığı; ilam ile hüküm altında alınan toplam 24.748,94-TL ve yapılan toplam ödeme 57.647,29-TL nazara alındığında asıl alacağın fer'ileri toplamının 32.898,35-TL olduğu, ve alacağın fer'ilerinin de her bir alt işverence kendi sorumlu olduğu toplam tutarla orantılı olarak ödenmesi gerektiği, buna göre davalı ... Tic. Ltd. Şti.nin 10.353,83-TL'den, ... San. Ltd. Şti.nin 394,80-TL'den, ... San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 2.011,07-TL'den, ... Tic. Ltd. Şti.nin 1.751,24-TL'den, ... San. Tic. Ltd. Şti.nin 4.652,05-TL'den ve ... San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 13.735,36-TL'den sorumlu olduğu; netice olarak davalıların ödemekle yükümlü oldukları tutarlar toplamının davalı ... Tic. Ltd. Şti. yönünden (7.679,06-TL+109,97-TL+10.353,83-TL) 18.142,86-TL, ... San. Ltd. Şti. yönünden (297-TL+394,80-TL) 691,80-TL, ...San. ve Tic. Ltd. Şti. yönünden (1.451,99-TL+ 60,91-TL+2.011,07-TL) 3.523,97-TL, ... Tic. Ltd. Şti. yönünden (1.286,99-TL+30,44-TL+1.751,24-TL) 3.068,67-TL, ... Otom. Turz. Temz. Teks. Med. Gıda İnş. San. Tic. Ltd. Şti. yönünden (2.293,49-TL+775,52-TL+ 235,49-TL+195,17-TL+4.652,05-TL) 8.151,72-TL ve ... San. ve Tic. Ltd. Şti. yönünden (3.540,89-TL+ 4.099,39-TL+1.823,37-TL+601,10-TL+268,16-TL+13.735,36-TL) 24.068,27-TL olduğu, taraflar arasındaki sözleşmelerde kıdem tazminatının kimin sorumluluğunda olduğuna ilişkin bir hüküm bulunmadığı, ücret ile fazla çalışma, hafta tatili gibi ücretlerin yüklenicilerin sorumluluğuna bırakıldığına dair hükümler bulunduğu mütala edilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara usulünce tebliğ edilmiş, davalı ... San. Tic. Ltd. Şti. vekili dışında rapora itiraz olmamıştır.
Dava, asıl işeveren tarafından yapılan ödemenin alt işverenlerden rücusuna dair tazminat istemine ilişkindir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. Somut olayda, iş aktinin yükleniciler ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
Hizmet alımı tip sözleşmelerinde asıl işverenin, alt işveren tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu bulunmamakta olup, işçilik alacakları asıl işveren tarafından ödenen işçinin yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, asıl işverenin kıdem tazminatından ve işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmelerde hüküm bulunmaması hususları hep birlikte değerlendirildiğinde, davacı asıl işverenin ödediği bedelin tamamını ferileri ile birlikte işçiyi çalıştıran yüklenicilerden yani alt işveren konumundaki davalılardan talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup, bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler asıl işverene karşı sorumludur. Asıl işveren tarafından bu ödemenin fer'i mahiyetinde yapılan ödemeler de aynı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir. Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmekte olup, yıllık izin ücretinden her hâlde son alt işveren sorumludur.
Nitekim Yargıtay 23. HD.nin 23.06.2020 tarih ve 1047/2188 sayılı kararında da yukarıda işaret edilen ilkeler benimsenmiş, bu tür davalarda hangi ilkeler çerçevesinde değerlendirme yapılacağı müstakar hale gelmiştir.
Somut olayda; dava dışı... isimli işçinin davacı aleyhine açtığı Samsun 4. İş Mahkemesi'nin... Esas sayılı dosyasında davanın kabul ile sonuçlandığı ve 16.549,42-TL kıdem tazminatına, 4.099,39-TL yıllık izin, 836,59-TL UBGT, 664,65-TL fazla çalışma ve 2.598,89-TL hafta tatili ücreti alacağına hükmedildiği, kararın derecattan geçerek 30.09.2019 tarihinde kesinleştiği, ilamın icrası için Samsun İcra Dairesi'nin ... Esas sayılı takip dosyasından başlatılan takipte 45.000-TL tutarındaki teminat mektubunun 11.11.2019 tarihinde nakde çevrildiği, bakiye 8.827,38-TL'nin 27.11.2019 ve 3.819,91-TL'nin 12.12.2019 tarihinde ödenmesi suretiyle dosyanın infazen kapatıldığı, iş bu davanın asıl işveren konumundaki davacı tarafından alt işveren konumundaki davalılar aleyhine ikame edildiği anlaşılmaktadır.
Toplanan delillerden; davalı ... Tic. Ltd. Şti.nin 7.679,06-TL kıdem tazminatı, 109,97-TL fazla çalışma ücreti ve 10.353,83-TL yargılama gideri olmak üzere toplam 18.142,86-TL'den, ... San. Ltd. Şti.nin 297-TL kıdem tazminatı ve 394,80-TL yargılama gideri olmak üzere toplam 691,80-TL'den, ... San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 1.451,99-TL kıdem tazminatı, 60,91-TL fazla çalışma ücreti ve 2.011,07-TL yargılama gideri olmak üzere toplam 3.523,97-TL'den, ... Tic. Ltd. Şti.nin 1.286,99-TL kıdem tazminatı, 30,44-TL fazla çalışma ücreti ve 1.751,24-TL yargılama gideri olmak üzere toplam 3.068,67-TL'den, ... San. Tic. Ltd. Şti.nin 2.293,49-TL kıdem tazminatı, 775,52-TL hafta tatili, 235,49-TL UBGT, 195,17-TL fazla çalışma ve 4.652,05-TL yargılama gideri olmak üzere toplam 8.151,72-TL'den, ... San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 3.540,89-TL kıdem tazminatı, 4.099,39-TL yıllık izin ücreti 1.823,37-TL hafta tatili, 601,10-TL UBGT, 268,16-TL fazla çalışma ve 13.735,36-TL yargılama gideri olmak üzere toplam 24.068,27-TL'de sorumlu olduğu anlaşılmaktadır.
Bu sebeplerle, davacının takip dosyası kapsamında ödediği toplam 57.647,29-TL'yi yukarıda işaret edilen miktarlar itibariyle davalılardan talep edebileceği değerlendirilmiş, davalılar arasında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunduğu nazara alınarak her bir davalı aleyhine hüküm altına alınan miktara göre aleyhe yargılama gideri ve vekalet ücreti takdir edilmiştir.
Davacı vekilinin istemine konu faiz türü, İş Kanunu'na göre çalışanlar yönünden uygulanabilir faiz türü olup, taraflar arasında işçi-işveren ilişkisi değil sözleşme ilişkisi bulunduğundan talep edilen faiz türünün taraflar arasında uygulanamayacağı kabul edilmiş, tarafların tacir olduğu nazara alınıp, davalıların işbu dava ile temerrüte düştükleri değerlendirilerek (Bkz: Yargıtay 23. HD.nin 01.07.2020 tarih ve 1237/2406 sayılı kararı), dava tarihinden itibaren ticari faize hükmedilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜNE;
i-18.142,86-TL'nin dava tarihinden (12.02.2020) itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalı ...den alınarak davacıya verilmesine,
ii-691,80-TL'nin dava tarihinden (12.02.2020) itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalı .. San. Ltd. Şti.den alınarak davacıya verilmesine,
iii-3.523,97-TL'nin dava tarihinden (12.02.2020) itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalı ..Tic. Ltd. Şti.den alınarak davacıya verilmesine,
iv-3.068,67-TL'nin dava tarihinden (12.02.2020) itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalı ..Tic. Ltd. Şti.den alınarak davacıya verilmesine,
v-8.151,72-TL'nin dava tarihinden (12.02.2020) itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalı.. Tic. Ltd. Şti.den alınarak davacıya verilmesine,
vi-24.068,27-TL'nin dava tarihinden (12.02.2020) itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalı ... .. San. ve Tic. Ltd. Şti.den alınarak davacıya verilmesine,
2-Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 3.937,88-TL karar ve ilam harcından peşin alınan harcın mahsubu ile bakiye 2.953,40-TL harcın;
i-929,49-TL'nin davalı ...den,
ii-35,44-TL'nin davalı .. Tic. San. Ltd. Şti.den,
iii-180,54-TL'nin davalı ... San. ve Tic. Ltd. Şti.den,
iv-157,21-TL'nin davalı .. Tic. Ltd. Şti.den,
v-417,63-TL'nin davalı .. Tic. Ltd. Şti.den,
vi-1.233,07-TL'nin davalı ... .. San. ve Tic. Ltd. Şti.den,
alınarak Hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan toplam 2.531,48-TL yargılama giderinden;
i-796,71-TL'nin davalı ...den,
ii-30,37-TL'nin davalı .. Paz. Tic. San. Ltd. Şti.den,
iii-154,74-TL'nin davalı ..San. ve Tic. Ltd. Şti.den,
iv-134,75-TL'nin davalı.. Tic. Ltd. Şti.den,
v-357,96-TL'nin davalı .. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.den,
vi-1.056,91-TL'nin davalı ... .. San. ve Tic. Ltd. Şti.den,
alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı, davayı vekil marifetiyle takip ettiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT'ye göre belirlenen;
i-4.080-TL vekalet ücretinin davalı ...den,
ii-691,80-TL vekalet ücretinin davalı .. Paz. Tic. San. Ltd. Şti.den,
iii-3.523,97-TL vekalet ücretinin davalı .. San. ve Tic. Ltd. Şti.den,
iv-3.068,67-TL vekalet ücretinin davalı .. Tic. Ltd. Şti.den,
v-4.080-TL vekalet ücretinin davalı .. Gıda İnş. San. Tic. Ltd. Şti.den,
vi-4.080-TL vekalet ücretinin davalı ... ... San. ve Tic. Ltd. Şti.den,
alınarak davacıya verilmesine,
5-Zorunlu Arabulucuk sürecinde Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320-TL arabulucuk ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak Hazineye gelir kaydına,
6-Gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
Dair; davalı .. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin yüzüne karşı, diğerlerinin yokluğunda, davalı .. Paz. Tic. San. Ltd. Şti. ve davalı ... San. ve Tic. Ltd. Şti. ve davalı İlkim Org. Nakl. Reklam ve Tic. Ltd. Şti. yönünden 6100 sayılı HMK m. 341/2 gereğince KESİN, davacı ve diğer davalılar yönünden gerekçeli kararın tebliği tarihinden itibaren 2 hafta içinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer emsal mahkemeye verilecek bir dilekçe ile Samsun BAM'da istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi, anlatıldı.17/05/2021
Katip


Hakim

5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu'nun 5'inci maddesi kapsamında e-imza ile imzalanmıştır.


Full & Egal Universal Law Academy