İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 13.03.2023 tarih ve 277 sayılı yazısına konu YEŞİLYOL TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 27.02.2023 tarihinde saat 18:18’de yayınladığı "Asr-ı Saadetin Gülleri (Kardeşlik Vakti - Aşevi Projesi)" adlı program yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 27.02.2023 tarihinde saat 18:18’de canlı olarak yayınladığı "Kardeşlik Vakti Derneği - Aşevi Projesi Yardımı" adlı programda, sunucu tarafından; “Değerli kardeşlerim, aşevimize bir öğün, bakın orada talebeler var, ilim ehli var, ilim ehli olan yavrular var, hafız yavrulara, deprem bölgesine de oralarda da yemek verilecek. ... Bir öğün 50 TL'den gidecek. Aşevimizde her gün evsizlere, kurs talebelerine yemekler dağıtılıyor…Şu anda aşevini görüyorsunuz. Kardeşlik Vakti aşevinde her gün çocuklara, evsizlere, ihtiyaç sahiplerine yemekler dağıtılıyor... Bir öğün sizlerden bekliyoruz, 50 TL'den gelecek…Haydi sen de ekmeğini kardeşinle paylaş, sen de gel aşını kardeşinle paylaş…Her gün buradan yemekler dağıtılıyor. Çünkü ihtiyaç var. Destek olunmazsa bu kervan yürümez, orada yemekler pişmez ve ihtiyaç sahipleri faydalanmaz…Desteklerinizi bekliyoruz kardeşlerim. Siz verdikçe şu kazanlar kaynayacak. Siz vermezseniz kim verecek ki? Bizim sizden gayrı kardeşimiz, destekçimiz, bağışçımız yok. Gelin anamızın hayrına, babamızın hayrına, ölmüşlerimizin hayrına...Top sizde, veren elleri bekliyoruz. Bakın akşam oldu, yemeklerinizi hazırladınız. Bu kazanlar da o yavrulara, talebelere, ihtiyaç sahiplerine, medrese talebelerine...Üç çeşit yemek çıkıyor arkadaşlar, bir öğün 50 TL. Bir bağış.”, “Whatsapp Hattı: 0541 802 82 …, Bilgi Hattı: 0212 912 45 …” vb. şeklinde sözlü ve yazılı ifadelere yer verildiği görülmüştür.
Bilindiği üzere, 2860 Sayılı Yardım Toplama Kanunu'nun Birinci Bölüm 'Yardım toplayabilecek olanlar' başlıklı 3'üncü maddesinde ''Kamu yararına uygun olarak, amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya bir kaçını gerçekleştirmek veya destek olmak üzere gerçek kişiler, dernekler, kurumlar, vakıflar, spor kulüpleri, gazete ve dergiler yardım toplayabilirler.'' hükmü; İkinci Bölüm 'İzin alma zorunluğu' başlıklı 6'ncı maddesinde ''Kişiler ve kuruluşlar, yetkili makamdan izin almadan yardım toplayamazlar. Ancak kamu yararına çalışan dernek, kurum ve vakıflardan hangilerinin izin almadan yardım toplayabilecekleri, Cumhurbaşkanınca belirlenip ilan edilir. İzin alınmadan girişilen yardım toplama faaliyetleri güvenlik kuvvetlerince derhal menedilir ve sorumlular hakkında kovuşturma yapılır'' hükmü; İkinci Bölüm 'İzin vermeye yetkili makamlar' başlıklı 7'nci maddesinde ''Yardım toplama faaliyeti bir ilin birden fazla ilçesini kapsıyorsa o ilin valisinden, bir ilçenin sınırları içinde ise o ilçenin kaymakamından izin alınır. Yardım toplama faaliyeti birden fazla ili kapsıyorsa yardım toplama faaliyetine girişecek gerçek veya tüzel kişilerin yerleşim yerinin bulunduğu ilin valisinden izin alınır ve izni veren valilik tarafından ilgili valiliklere ve İçişleri Bakanlığına bilgi verilir. Yardım toplama faaliyetleriyle ilgili işlemler dernekler birimlerince yürütülür.'' hükümleri yer almaktadır.
5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 11'inci maddesinde yer alan "Dernek gelirleri alındı belgesi ile toplanır ve giderler harcama belgesi ile yapılır." ifadesinden de anlaşılacağı üzere dernekler, nakdi bağışlar karşılığında makbuz düzenlemelidir. Nitekim 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu'nun 5'inci maddesinde yardım toplama şekilleri "Bu Kanuna göre; makbuzla, belirli yerlere kutu koyarak, bankalarda hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak, eşya piyangosu düzenleyerek, kültürel gösteriler ve sergiler yoluyla, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenlemek veya bilgileri otomatik ya da elektronik olarak işleme tutmuş sistemler kullanmak suretiyle yardım toplanabilir." şeklinde düzenlenmiştir.
Yukarıda yer verilen açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, ihlale konu programda, sunucu tarafından; aşevi projesi kapsamında bir öğün yemek bedeli 50 TL olduğu belirtilerek vatandaşlara yardım çağrısı yapıldığı, İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü internet sitesinde yapılan incelemede "Kardeşlik Vakti Derneği" adlı derneğin izin almadan yardım toplama hakkına sahip kamu yararına çalışan kuruluşlar arasında yer almadığı, yayın esnasında verilen faaliyet numarası ile Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü resmi internet sitesinden yapılan sorgulamada, yardım toplama amacının "Yurtiçinde, Çad ve Bangladeş Ülkelerindeki İhtiyaç Sahiplerine, Mültecilere, Muhtaç Kişilere Yardım" olarak belirtildiği, bununla birlikte İstanbul Valiliği Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğünün 16.06.2022 tarihli ve 245356 sayılı yazısı içeriği incelendiğinde, Kardeşlik Vakti Derneği'nin Türkiye'de yürütebileceği yardım faaliyetleri arasında, ihtiyaç sahibi ailelere, yetimlere, mültecilere ve muhtaç kişilere market kartı dağıtımı, öğrencilere kırtasiye ve kıyafet yardımı dağıtımı gibi bazı faaliyetlerin yer aldığı, ancak anılan derneğin, aşevi faaliyetleri kapsamında yardım toplamak konusunda ise yetkilendirilmemiş olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla mezkur yayında izleyicilerin iyi niyetine ve samimi yardımlaşma duygularına hitap edilerek televizyon üzerinden ulusal düzeyde gerçekleştirilen yardım toplanma faaliyetinin istismar ve sömürüye açık bir durum oluşturduğu, şeffaf ve yeterli denetim mekanizmaları oluşturulmadan toplanan yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması noktasında ise suistimallerin ortaya çıkabileceği kanaatiyle söz konusu yayının haksız çıkar sağlamak amacıyla insanların dini duygularını istismar edebileceği kanaatine varılmıştır.
Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Bu itibarla;
6112 sayılı Kanun’un 8'inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde yer alan; "Yayın hizmetleri ... haksız çıkarlara hizmet eden ve haksız rekabete yol açan unsurlar içeremez." ilkesinin ihlali nedeniyle,
6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “8’inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanun’un diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan ve/veya bu Kanun hükümleri kapsamında Üst Kurul tarafından belirlenen yükümlülüklerini yerine getirmeyen medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden yüzde üçüne kadar idari para cezası verilir. İdarî para cezası miktarı, radyo kuruluşları için bin Türk Lirasından, televizyon kuruluşları ve isteğe bağlı medya hizmet sağlayıcıları için onbin Türk Lirasından az olamaz.” hükmü uyarınca idari para cezası uygulanması gerektiği,
a) İhlalin ağırlığı, yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, kuruluşa %3 oranında idari para cezası uygulanmasına,
Ancak, ihlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ocak 2023 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının bulunmadığı değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezasının 10.000 (onbin) Türk Lirasından az olamayacağından, 2023 yılı için belirlenen yeniden değerleme oranına göre 85.738,00 (seksenbeşbinyediyüzotuzsekiz) Türk Lirası İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b) 6112 sayılı Kanun'un 32’nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “ (…) 8’inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir…” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği hususunun yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.


Full & Egal Universal Law Academy