İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 17.05.2013 tarihli ve 1278 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
İzmir il merkezinden yerel radyo lisans müracaatlı DEMOKRAT RADYO ve TELEVİZYON YAY. A. Ş. unvanlı kuruluşun 03.05.2013 günkü yayınlarında; 09:00 - 10:00 saatleri arasındaki yapılan taramada “Tele-Alışveriş” kuşakları incelenmiştir.
Yapılan incelemede “Tele-Alışveriş” tanımına uyan kuşaklarda yer alan yayınlarda “Gergedan” adlı cinsel performans arttırıcı bitkisel ürün ile birlikte “Büyütücü Tablet” ve kadınlara yönelik “İstek Arttırıcı Damla”nın tanıtımı ve satışı, sunucu ile birlikte, sunucu tarafından “hoca” olarak hitap edilen kişi arasında, karşılıklı diyalog şeklinde gerçekleşmiştir.
Mustafa : “…Hocam bu mucize o zaman, bir saatte etkisini gösteriyorsa?
Ömer Hoca : Evet, gardaşım Gergedan kadar etkili
Mustafa : Gergedan kadar etkili
Ömer Hoca : Gergedan da nasıl bir etki varsa büyütücü tablette de aynı etki var. Ben altına imzamı atıyorum gardaşım. Büyütücü tablet eğer ki bir saatte etkisini göstermezse bir saatte eğer ki büyük düşünenlerin düşüncesini boşa çıkartırsa paralarını kuruşu kuruşuna iade ediyorum.
Mustafa : Yani şöyle mi, adam Gergedandan memnun ama büyütücü tabletten memnun değil o zaman hepsini vereceksiniz paralarını hocam doğrumu anladım.
Ömer Hoca : Aynen öyle Gergedana ne kadar verdin işte örnek veriyorum o kadar. Büyütücü tableti zaten bedava veriyorum bugün. Diyelim ki bugün büyütücü tabletten etki görmedin bir saatte etkisini göstermedi Gergedana verdikleri parayı iade edeceğim Mustafa gardaşım.
Ömer Hoca : “…Kadınların da bazı dönemlerde problemleri olabiliyor. İsteksizlik oluyor eşine karşı soğukluk oluyor yuvayı dişi kuş yapar Mustafa gardaşım. Bununla ilgili de kadınlarımızı da düşündük istek artırıcı damla bugün onu da bedava vereceğim Mustafa gardaşım.
Ömer Hoca : “…Bugün bir farklılık yaratacağız kargo parası da ödemeyecekler 15 Liralık bir kargo ücreti var onu da almıyorum her şey içerisinde 59 Lira’ya bugün gergedan sete sahip olacaklar.”
Mustafa : “…Vallahi 59 Lira ya doğrumu anladım Hocam. Kargo parası da almıyorsunuz.”
Ömer Hoca: Yok kargo parası da yok. Sadece 59 Lira’ya on dakika da hattı kim düşürürse Gergedan sete 59 Lira’ya sahip olacak Mustafa gardeşım.”
Ömer Hoca: “0 216 223 02 02 ve on dakikalık süreyi başlatıyorum.”
Yukarıdaki sunucu ifadelerinden de anlaşılacağı üzere, Gergedan cinsel performans artırıcı bitkisel ürününün tanıtımının yapıldığı ve yanında büyütücü tablet ile bayanlar için de uyarıcı damlanın verildiği sete, verilen süre içerisinde hattı arayan herkese kargo ücreti ödemeksizin 59 TL’dan satıldığı anlaşılmaktadır.
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
DEMOKRAT RADYO ve TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş” unvanlı medya hizmet sağlayıcı kuruluşça, ayrıntılı tanıtımı yapılan söz konusu ürünlerin izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyici sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu değerlendirilerek, 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe: Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; bitkisel ürün/gıda takviyesi/ Kozmetik Kanunu'na tabi olan ve haricen uygulanan jel, krem, maske şampuan, losyon vb. ürünlerin endikasyon bildirerek, hastalık tedavisine yönelik iddia ve ibarelerle reklam/tanıtım ve satışının yapılmasının uygun olmadığı, tedavi amacı ile kullanılan ürünlerin hekim önerisinde ve eczacının uyarısı doğrultusunda kullanılması gerektiği, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan söz konusu ürünlerin tanıtım ve satışının aldatıcı, yanıltıcı olduğu, halk sağlığının tehdit edildiği ve tüketicilerin yanıltılarak istismar edildikleri düşünceleriyle bu tür reklamların yasaklanması gerektiği belirtilmektedir. Bu nedenle, 6112 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (c) bendinin, bununla beraber söz konusu yayında kullanılan ifadelerin çocuk ve gençlerin fiziksel, ahlaki ve zihinsel gelişimlerini zedeleyebileceği tespit edildiğinden 6112 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Söz konusu kuruluşa 22.01.2013 tarihli yayını nedeniyle Üst Kurulun 21.02.2013 tarih ve 2013/12 sayılıtoplantısında alınan 70 nolu kararıyla6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının ( c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşıldığından; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının ( c) bendini tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası”, 9/6-ç ihlali nedeniyle de "uyarı" yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, DEMOKRAT RD logosuyla yayın yapan DEMOKRAT RADYO VE TV YAYINCILIĞI A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;
1-6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.”ilkesini tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Nisan 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 400,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, radyo kuruluşları için idari para cezası (2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 1.187 -binyüzseksenyedi) Türk Lirasından az olamayacağından 1.187 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin,kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
2- 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendindeki “Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek, deneyimsizliklerini veya saflıklarını istismar ederek, çocukları bir ürün veya hizmeti satın almaya veya kiralamaya doğrudan yönlendirmemek; çocukları reklamı yapılmakta olan ürün veya hizmetleri satın almak için ebeveynlerini veya başkalarını ikna etmeye doğrudan teşvik etmemek; çocukların ebeveynlerine, öğretmenlerine veya diğer kişilere duyduğu güveni istismar etmemek veya sebepsiz olarak çocukları tehlikeli durumlarda göstermemek,.” hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine,Üst Kurul Üyeleri Hülya ALP ve Süleyman DEMİRKAN’ın karşı oyları ve oy çokluğu ile karar verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy