İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 22.05.2013 tarihli ve 1423 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
Kanal Fırat Yayın Kuruluşu'nda 14.05.2013 tarihinde saat 15:50'de "Depy" isimli tüy dökücü spreyin tele-alışverişine yer verildiği görülmüştür.
Söz konusu ürün tanıtımını bir kadın ve bir erkek yapmakta olup, tanıtım sırasında şu ifadeleri kullanmışlardır: "Evet yine güzel bir fırsat anıyla sizleyiz. Bugün özellikle tüy problemi, kıl problemi yaşayanların gerçekten de çok kısa bir süre içinde üstelik çok da kolay bir kullanımla bunlardan uzaklaştıracak ve kısa bir süre sonra da bir daha tekrar çıkmayacak şekilde insanlarımızı kıldan, tüyden arındıracak...Uzun süreli bir araştırma, arge ile herkes için Depy'yi çıkardık...Napıcak Depy? Vücudumuzdaki istenmeyen tüyleri dökecek...Depy renksiz, şeffaf bir spreydir. Kullanımı son derece pratik, son derece kolaydır... Çalışan olsun, çalışmayan olsun, herkes için erkek olsun bayan olsun son derece pratik. Sıkıyorsunuz, yıkıyorsunuz sadece bu kadar..." Ürün erkek sunucunun kolunda denenmiş ve sonuç izleyiciye gösterilmiş: "Hiçbir acı söz konusu değil. Hiçbir şekilde, bir tahriş, bir kızarma, bir reaksiyon hiçbir şey söz konusu değil. Son derece sağlıklı aynı zamanda cildimizi de besliyor. Tüy dökerken cildin bakımını da yapmış oluyor." ifadeleri kullanılmıştır(Klip-Tüy Dökücü Sprey-Depy).
Yazıda 5324 sayılı Kozmetik Kanunu'na tabi olan ve haricen uygulanan ürünlerin endikasyon belirtilerek tanıtım ve satışının yapılmasının uygun olmadığı, "istenmeyen tüyleri geri dönüşsüz ortadan kaldırmak" vb. ibarelerin bilimsel içerik ve gerçeklikten yoksun tamamen ticari hedefe yönelik tanıtımlar olduğu vurgulanmaktadır. Yine ilgi yazıda içeriği tam belli olmayan ürünlerin kullanımının tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan kişilerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği belirtilmektedir.
"Depy" isimli tüy dökücü sprey tanıtımında, tüylerden tamamen kurtulunabileceği, sağlıklı olduğu belirtilmiş ve herhangi bir olumsuz etkisinin olmadığı sunucu üzerinde denenerek gösterilmiştir. İçeriği hakkında bilgi verilmeyen ve basit bir yöntemle herkesin kullanabileceği belirtilen ürün tanıtımının tüketiciyi eksik bilgilendirdiği, yanılttığı değerlendirilmiştir.
Bahsolunan ticari iletişim yayınında "Doğrudan Satış" şeklinde kapak kullanılmış ancak ilgili mevzuatta düzenlenen tele-alışveriş için gerekli giriş ve çıkış logolarının kullanılmadığı tespit edilmiştir.
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Kanal Fırat TV Yayın Kuruluşu'nun mezkur yayını nedeniyle 6112 sayılı Kanun'un;
a) 9/6. maddesinin (c) bendinde yer alan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek"
b) Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 10/1(a)'da yer alan "...Medya hizmet sağlayıcıları, reklam veya tele-alışveriş kapağı tasarımında serbesttirler. Ancak reklam veya tele-alışveriş kuşaklarının önünde kullanılan reklam kapağı ile birlikte başlamak üzere en az 6 saniye süre ile Ek-2’de yer alan reklam veya tele-alışveriş giriş logosu yayınlanır. Reklam veya tele-alışveriş kuşaklarının bitiminde kullanılan reklam veya tele-alışveriş kapağı yayını ile son bulacak şekilde en az 6 saniye süre ile Ek-2’de yer alan reklam veya tele-alışveriş çıkış logosu yayınlanır." ilkesini ve dolayısıyla 6112 sayılı Kanun'un 10/1'de yer alan "Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir." hükümlerini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 11.06.2012 tarih ve 54653sayılı yazısında; bitkisel ürün/gıda takviyesi/ Kozmetik Kanunu'na tabi olan ve haricen uygulanan jel, krem, maske şampuan, losyon vb. ürünlerin endikasyon bildirerek, hastalık tedavisine yönelik iddia ve ibarelerle reklam/tanıtım ve satışının yapılmasının uygun olmadığı, tedavi amacı ile kullanılan ürünlerin hekim önerisinde ve eczacının uyarısı doğrultusunda kullanılması gerektiği, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan söz konusu ürünlerin tanıtım ve satışının aldatıcı, yanıltıcı olduğu, halk sağlığının tehdit edildiği ve tüketicilerin yanıltılarak istismar edildikleri düşünceleriyle bu tür reklamların yasaklanması gerektiği belirtilmektedir. Bu nedenle, 6112 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Söz konusu kuruluşa 09.12.2011 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 29.12.2011 tarih ve 2011/71 sayılı toplantısında alınan 50 nolu kararıyla6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının ( c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşıldığından; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının ( c) bendini tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Bununla beraber söz konusu yayında tele-alışveriş için gerekli giriş ve çıkış logolarının kullanılmadığı tespit edildiğinden 6112 sayılı Kanun’un 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, KANAL FIRAT logosuyla yayın yapan ÇIRA RADYO TELEVİZYON YAPIM VE YAYINCILIK TİC. A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;
1-6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.”ilkesini tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Nisan 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 54.977,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 11.886 -onbirbinsekizyüzseksenaltı - ) Türk Lirasından az olamayacağından 11.886 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin,kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
Üst Kurul Üyeleri Hülya ALP ve Süleyman DEMİRKAN’ın karrşı oyları ve oy çokluğu ile,
2- 6112 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan; "Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir" hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine,oy birliği ile karar verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy