İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 08.07.2013 tarihli ve 1932 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“TV 2000 logolu yayın kuruluşunda 26.06.2013 tarihinde yayınlanan Kobra Show adlı program içerisinde saat 13.48 ile 14.10 arasında "Mindivan Panax Set" adlı ürünün tele-alışveriş yayını formatında tanıtımının yapıldığı tespit edilmiştir.
Program sunucusunun ve konuklarının, stüdyonun ön kısmında bulunan bir masada yer alan ürünlerle birlikte tanıtım için bekleyen Kerem adlı şahsın yanına giderek mizansen şeklinde tanıtıma katkıda bulundukları görülmüştür.
Ürünü tanıtan kişinin "Sigara içiyorsanız mutlaka ve mutlaka kullanmanız gerekiyor. Çünkü akciğerlerde oluşan katranın dışarı atılmasını sağlayan bir ürün bakın Panax. Her derde deva. Yüzyıllardan beri kısırlık tedavisinde kullanılmış, unutkanlık, dalgınlık, yaşlılık belirtilerini yok eden, cildinizdeki kırışıklıkları ortadan kaldıran, zihni açan, unutkanlığı, dalgınlığı, alzheimerı, bunama hastalığını dahi ortadan kaldıran muhteşem bir üründür Panax ürünü." ifadelerini kullandığı tanıtımda ürünün kullanılmasıyla akciğer, karaciğer, kalp, damarlar, deri, saçlar, ten gibi vücudun her şeyinin yenilenmeye başlayacağı ifade edilmiştir.
Yapılan kampanya dahilinde verilecek "ağrıya son" adlı krem de stüdyodaki dansçılardan birinin alnına sürülmüş ve birkaç dakika sonra bir süredir devam ettiği söylenen başağrısının geçip geçmediği sorularak hafiflediğinin teyit edilmesi istenmiştir.
Program sunucusunun masanın üzerine dizilen her bir ürünü sırasıyla parmakla işaret ederek "cep ambulansı, Haseki, Çapa Hastanesi, Vakıf Gureba, Alman Hastanesi, Amerikan Hospital, hepsi elinde!" ifadelerini kullandığı tanıtımda "Hastalığın bununla geçecek. Ağız yaraların iyileşecek...ciğerlerin temizlenecek... kolesterolün gidecek. Şekerin, tansiyonun, vücudunda ne hastalığın varsa gidecek. Bi de bir yerin mi incindi, bi yerin mi ağrıyor? Bunu da sürücen (ağrıya son adlı krem), fırtına gibisin Allahın izninle." sözleri ile rol aldığı görülmüştür.
Daha sonra yayın esnasında kampanya yapıldığı, belirli bir süre içerisinde arayan kişilere ürün setinin 199 TL'ye değil 89 TL'ye verileceği söylenmiştir.
Sağlık Bakanlığı, gıda takviyeleri ve tedaviye yardımcı olduğu iddia edilen bazı ürünler ve bu ürünlerin tanıtımını yapan kişilerle ilgili incelemeler başlatmış ve incelemelerin sonuçları Üst Kurula resmi yazılarla bildirilmiştir. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nden iletilen yazılarda; “Bitkisel gıda takviyelerinin reklam ve tanıtım faaliyetlerinin, modern tıp ve farmakoloji bilimine aykırı olarak birçok hastalığı önlediği veya tedavi ettiği iddiasıyla, hastaları tıbbi tedaviden soğutarak uzaklaştırabildiği, bilimsel yönden eksik veya doğru olmayan bilgilerle tüketicileri yanlış yönlendirdiği ve bu ürünlerin bilinçsiz tüketimine neden olarak toplum sağlığı açısından risk oluşturduğu” ifade edilmiştir.
Bu kapsamda, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'ndan gelen 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazıda; insan sağlığına doğrudan veya dolaylı olarak faydalı olduğunu yahut hastalıklara veya belirtilerine karşı etkili olduğunu, koruduğunu, tedavi ettiğini belirten, ileri süren veya ima eden tüm ifadelerin Sağlık Bakanlığınca sağlık beyanı olarak kabul edildiği belirtilmiştir. Ayrıca endikasyon belirtilen ürünler için Bakanlıkça ruhsat düzenlenmesi gerekliliği hatırlatılarak ruhsatlı ürünlerin de münhasıran eczane ve ecza ticarethanelerinde satılması zorunluluğuna değinilmiştir. Diğer yandan söz konusu ürünlerin televizyon aracılığı ile endikasyon (Kalp, şeker, kolesterol, damar sertliği, varis, akciğer, unutkanlık rahatsızlıkları, ağız içi yaraları, diş eti hastalıkları) belirtilerek ürün satışı veya pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Bu çerçevede ilgili yazıyla, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan ürünlerin üretimine izin verilse dahi sağlık beyanında bulunularak yapılan reklam, tanıtım ve satışı ile ilgili olarak kamu sağlığını tehdit eden yönü sebebiyle 6112 Sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde gerekli işlemlerin yapılması talep edilmiştir.”
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
TV 2000 logolu medya hizmet sağlayıcının ticari iletişim unsurları içeren bu yayını ile 6112 sayılı Kanun'un 9. maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde bulunan "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek" hükmünü ihlal ettiği, kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe :Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca yapılan değerlendirmesi neticesinde;
Sağlık Bakanlığı’nın ilgili yazıları doğrultusunda söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının tetkikinde; yayın kuruluşunun, ticari iletişimi yapılan ürünlere ilişkin yayının değerlendirilmesi sonucunda, endikasyon belirterek gerçekleştirilen söz konusu yayının, izleyiciyi aldatıcı, yanıltıcı, abartılı ve izleyicinin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu dikkate alındığında 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi hükümlerini ihlal ettiği, sabit görülmüştür.
Bu itibarla; TV 2000 Yayın Kuruluşu’nun; söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlali nedeniyle Kanunun 32 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca “Uyarı” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; TV 2000 logosuyla yayın yapan RADYO İKİBİN UYDU YAYINCILIK REKLAM MATBAA TAN. VE ORG. HİZ. A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine, oy birliği ile karar verildi.


Full & Egal Universal Law Academy