RTÜK - Karar No: 61 - Karar Tarihi: 11.12.2013
Karar Dilini Çevir:



İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 28.11.2013 tarihli ve 3527 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“NR1 logolu yayıncı kuruluşun 22.11.2013 tarihli yayını incelenmiş olup gece 00.19.30'da "seç konuş" isimli bir sohbet hattı reklamının yapıldığı tespit edilmiştir. İhale konu olduğu düşünülen reklamın deşifresi aşağıda yapılmıştır. Genellikle yabancı müzik parçalarının kliplerini yayınlayan NR1 logolu yayın kuruluşunda gece 00.19.30'daki reklam kuşağında 0088 ile başlayan cinsel sohbet hatlarının reklamlarının yapıldığı görülmüştür. Bu reklam görsellerinde, bir kadın telefonla konuşmakta ve barda, diskoda, sahilde seksi bir takım hareketlerde bulunmaktadır. Bu sırada dış ses "%100 Canlı sohbet, ara telefonun ucunda ben varım...'', ''Hayatının aşkı telefonun ucunda seni bekliyor, hemen ara en romantik anları yaşa..." anonsunu yapmaktadır (Klip NR1).
Pazarlama iletişimi, söz konusu ülkenin ve kültürün genel ahlak kurallarına aykırı ifadeler ya da sözel veya görsel unsurlar içermemeli; yasal, ahlaki ve dürüst olmalıdır. Söz konusu reklamda satışı yapılan ürün veya hizmetin kadınlarla sohbet ve aşk yaşama imkânı tanıması genel ahlak kurallarına aykırılık oluşturmaktadır. Kadınların cinsel obje olarak sunulması ve söz konusu numaraları arayan kişilerin tercihlerine bağlı olarak kadınların seçilmesi, kadınların bir meta olarak pazarlanması anlamına gelmektedir. Söz konusu reklamda kadınların üzerinde mayo ve bikini ile barda ve diskoda dans etmesi ve şehvetli bir bayan sesiyle erkekleri sohbet etmeye, hayatının aşkını bulmaya çağırması kadınların bu reklamlarda cinsel meta olarak ön plana çıkarıldığını ve kadın cinselliğinin istismar edildiğini göstermektedir. Toplumsal hayatta birçok önemli rolü ve görevi olan kadının, son yıllarda medyada daha çok cinsel bir obje olarak lanse edildiği dikkat çekmektedir. Bu durum özellikle reklam yayınlarında öne çıkmakta, üründen çok kadın bedeni pazarlanmaktadır. Dolayısıyla toplumda var olan cinsiyet ayrımcılığı pekişerek artmakta, kadın kimliği bayağılaştırılmak suretiyle tahrip edilmektedir. NR1 Yayın Kuruluşu'nda bu reklamlar, çocukların ekran başında olmadığı gece geç saatlerde yayınlanmış olmakla birlikte, 6112 sayılı Kanun ve Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, reklamlarda kadın bedeninin cinsel bir meta olarak kullanılmasını korumalı saatler dışında kalan zaman dilimlerinde de yasaklamıştır.”
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Anılan yayında 6112 sayılı Kanun'un 9. maddesinin 6. fıkrasının (d) bendinin ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Söz konusu yayında, telefonda konuşmakta olan kadının cinsellik vurgulu bir takım hareketlerde bulunarak cinsel sohbet hattının tanıtımını yaptığı gözlemlenmiştir. Kadın kimliği ve bedeninin cinsel meta olarak sunulması ve bu suretle istismar edilmiş olması nedeni ile 6112 sayılı Kanun un 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (d) bendinin ihlal edildiği değerlendirilmiştir.
Anılan kuruluşa 15.09.2012 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 04.10.2012 tarih ve 2012/55 sayılı toplantısında alınan 15 nolu kararıyla 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (d) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşıldığından; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (d) bendini tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, NR1 logosuyla yayın yapan BİR NUMARA RADYO VE TELEVİZYON YAYINLARI A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (d) bendinde yer alan; “Ticari iletişim kadınların istismarına yönelik olmamak zorundadır.”ilkesini tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ekim 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 175.643,14 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 11.886 -onbirbinsekizyüzseksenaltı - ) Türk Lirasından az olamayacağından 11.886 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin,kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.


Full & Egal Universal Law Academy