İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 22.08.2013 tarihli ve 2311 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“UMUT TV Genel Yayın Lisansı ile uydudan yayın hizmeti gerçekleştiren medya hizmet sağlayıcı, 07.08.2013 tarihinde saat 11:07:03'te "Gergedan" isimli bitkisel içerikli bir ürünün tele-alışverişine yer vermiştir.
Söz konusu yayın, "Şu dakika itibarı ile ayağının tozuyla Türkiye'ye inen hepinizin yakinen bildiği, tanıdığı sevgili Ömer Hocamız hatta. Ömer Hocam hoşgeldiniz" şeklinde bir sunumla başlamış ve Ömer Hoca'nın, "Hoşbulduk gardaşım iyi yayınlar diliyorum" şeklinde devam etmiştir. Almanya'da gurbetçilerle buluştuğunu ve konferanslar verdiğini ifade eden Ömer Hoca, "Eczanelere şu an Gergedan'ı yetiştiremediklerini, insanların inanılmaz derecede rağbet gösterdiğini, gergedan boynuzunun kilosunun 60 bin dolar olduğunu" belirterek, "Dünyanın en pahalı hammaddesi olan gergedan boynuzunun özünü biz hammaddemizin içine koyduk. Gergedanı kullananlar şimdi yepyeni bir sayfa açtılar hayatlarında" şeklinde sözlerini sürdürmüş ve pazarladığı bitkisel ürünü abartılı bir biçimde anlatmıştır.
"Gergedan" isimli ürünün, "Cinsel isteksizlik, cinsel arzusuzluk gibi birçok sorunları olan insanların sorularını cevaplandırdığını" iddia eden Ömer Hoca, "Bu problemi bugün ülkemizde Türk erkeğinin yüzde altmışının yaşadığını" ifade ederek, "Bu ürünle bu problemi ortadan tamamen kaldırdığını" iddia etmektedir.
"Gergedan gibi birçok ürününün olduğunu, hepsinin arkasında durduğunu ve Ömer Hoca güvencesiyle insanlara ulaştırdığını anlatan" Ömer Hoca, "Türkiye'de ve dünyada bir ilk olan büyütücü bir tabletten" söz ederek, "Kalıcı bir iz bırakmak isteyenlerin, bu ürünü kullanmalarını, Gergedan kadar etkili olduğunu, ilişkiyi bir saat sürdürdüğünü ve bunu altına imza atarak iddia ettiğini" anlatıp, "Bakın bu işin ayıbı, yaşı, memleketi olmaz, yaşın kaç olursa olsun, 70 yaşında da olsan, 18 yaşında bir komandoya dönüyorsun. O maça 3-0 önde başlıyorsun gardaşım. Adını tarihe yazdıracaksın. Büyütücü tabletle kalıcı iz bırakacaksın" şeklinde konuşarak izleyicileri etkilemeye çalışmaktadır.
"Sadece erkekler için ürünler üretmediğini, kadınları da düşündüğünü ve onlar için de istek arttırıcı bir damla ürettiğini" belirten Ömer Hoca, "Kadınların da bazı dönemlerde problemleri olabiliyor. İsteksizlik oluyor, eşine karşı soğuma oluyor. Kadınlarımızı da düşündük istek arttırıcı damla ürettik. Bu damlayı şimdi çayına, meyve suyuna, suyuna 7-8 damla katacaksın" şeklinde iddialarda bulunmaktadır.
Bu konuşmaların sonunda ürün pazarlamasına geçen Ömer Hoca, "Hiçbir kar amacı gütmediğini, parayla pulla derdinin olmadığını sadece vatandaşa hizmet için çabaladığını" anlatıp, "Avrupa'da 400 liraya, Türkiye'de eczanelerde 130 liraya satılan ürünü, yanında büyütücü tablet ve kadınlarda istek arttırıcı tablet ile birlikte, kargo ücreti de almadan 59 liraya set halinde vereceğini" belirterek ekrandaki telefon numarasını birkaç kez tekrarlamaktadır. Bu esnada ekranın altında "Ömer Hoca Gergedan hakkında bilgi veriyor" alt yazısı ekrana getirilmiş ve bu yazı yayın boyunca devam etmiştir. Ayrıca ekranda "0 212 925 24 24", "Gergedan 4'lü Sette Şok Kampanya!, "Sadece 59 TL" yazılarına ve çeşitli doğa görüntülerine yer verilmiştir.
Özetle, cinsel sorunları olan kişiler için mucize bir ilaçmış gibi sunulan ve gençler ile çocukların da izleyebileceği bir saatte, yetişkinlerin cinsel sorunlarının ekrana getirilerek onları olumsuz yönde etkileyebileceği düşünüldüğünde söz konusu yayının izleyicileri olumsuz şekilde yönlendirdiği görülmektedir. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'ndan gelen 13.02.2013 tarih ve 18816847 numaralı yazıda da "TV ve radyo yayınları yakından izlendiğinde program sunucu ve katılımcıların ve program jeneriklerinin sürekli olarak hastaları bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik ettiği, yayınların hastaları tıbbi tedaviden uzaklaşmasının sağlamasının yanı sıra yüksek maliyetli ürünleri de kullanmak zorunda bıraktığı görülmektedir. Bu reklamları yapanların gerçek amacının ise tüketicilere fayda sağlamaktan ziyade dolandırıcılık olduğu düşünülmektedir." denilmektedir.” Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Yayın kuruluşunun; 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bendi hükümlerini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nınyazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca yapılan değerlendirmesi neticesinde;
Söz konusu yayının T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun bitkisel gıda takviyelerinin mevzuata uygun olmayan bir şekilde reklam ve tanıtımıyla ilgili yazısı kapsamında değerlendirilmesi neticesinde, rapora konu yayındatanıtımı yapılan ürün hakkında cinsel problemlerin ortadan kaldıracağı iddiası ile bilgiler verimek suretiyle yayıncı kuruluşun, 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bentleri hükümlerini ihlal ettiği sabit görülmüştür.
Bu itibarla; Yayın Kuruluşu’nun; söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanunun 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendinin ihlal etmesi nedeniyle uyarılması gerektiği,
Söz konusu kuruluşa 16.12.2011 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 11.01.2012 tarih ve 2012/2 sayılı toplantısında alınan 49 nolu kararıyla6112 Sayılı Kanunun 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşıldığından, aynı hükmün tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımı uygulanması gerektiği,
Kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; UMUT TV logosuyla yayın yapan DÖRT EYLÜL ANADOLU TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;
1- 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendindeki; “Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek, …” hükmününihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine,
2- 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." hükmünün tekraren ihlali nedeni ile aynı Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrası hükmü uyarınca;
a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Temmuz 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanı bulunmadığı değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 11.886 -onbirbinsekizyüzseksenaltı - ) Türk Lirasından az olamayacağından 11.886 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca tebliğden itibaren en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.


Full & Egal Universal Law Academy