İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 28.06.2013 tarihli ve 1891 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
"Radyo Hasret Yay.A.Ş.'nin sahibi olduğu ÖZLEM RADYO adlı yayın kuruluşundan ALO RTÜK 444 1 178 hattına gelen şikayetlere istinaden İstanbul Bölge Temsilciliği tarafından talep edilen 07/06/2013 tarih, 12:00-18:00 saatlerini kapsayan yayın kopyaları incelenmiş olup, inceleme sonucunda 17:54-17:59 saatleri arasında yayınlanan bir reklamda “GERGEDAN” isimli cinsel performans arttırıcı bir ürünün reklamına yer verildiği görülmüştür. Reklamda dinleyicilere cinsel performans ve istek arttırıcı ACTİON GERGEDAN isimli bitkisel ürünün kampanya dahilinde 4’lü bir paket olarak dinleyicilere ulaştırılacağından bahisle paketin içinde erkekler için performans arttırıcı tablet, erkekler için geciktirici sprey,cinsel istek arttırıcı damla, yine erkekler için büyütücü bulunacağı belirtilmiştir. İlgide ve ekte kayıtlı T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’ndan gelen yazıda yayın kuruluşlarında tanıtım ve satışı yapılan gıda takviyelerinin ve bitkisel ilaçların yarardan çok zarar verdiği, bu reklamları yapanların gerçek amacının fayda sağlamaktan ziyade dolandırıcılık olduğu, hastaları tıbbi tedaviden uzaklaştırdıkları açıkça belirtilerek bu ürünlerin reklamlarına izin verilmemesi istenmektedir. Yazıda ayrıca televizyon ve radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satış ve pazarlamasının uygun olmadığı (TCK.193.Madde) ve Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Yönetmeliğin 5. madde 3. Fıkrası gereği beşeri tıbbi ürünlerin internet dahil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamayacağı (26 Ağustos 2011 tarih, 28037 sayılı Resmi Gazete) hükümlerine atıfta bulunularak bitkisel ilaçların reklamlarının sakıncaları gerekçeli olarak açıklanmıştır. Program esnasında;
(Raporun bu bölümünde anılan ürünün tanıtımına dair deşifre metinlerine yer verilmiştir.)"Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
ÖZLEM RADYO çağrı işaretli yayın kuruluşunun söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen “Radyo ve Televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek türdeki içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde ve koruyucu sembol kullanılmadan yayınlanamaz.” hükmü ile 9. maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde belirtilen "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek zorundadır.” hükmünün ihlal edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; bitkisel ürün/gıda takviyesi/ Kozmetik Kanunu'na tabi olan ve haricen uygulanan jel, krem, maske şampuan, losyon vb. ürünlerin endikasyon bildirerek, hastalık tedavisine yönelik iddia ve ibarelerle reklam/tanıtım ve satışının yapılmasının uygun olmadığı, tedavi amacı ile kullanılan ürünlerin hekim önerisinde ve eczacının uyarısı doğrultusunda kullanılması gerektiği, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan söz konusu ürünlerin tanıtım ve satışının aldatıcı, yanıltıcı olduğu, halk sağlığının tehdit edildiği ve tüketicilerin yanıltılarak istismar edildikleri düşünceleriyle bu tür reklamların yasaklanması gerektiği belirtilmektedir. Bu nedenle söz konusu yayında, 6112 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Söz konusu kuruluşa 16.05.2012 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 06.06.2012 tarih ve 2012/34 sayılı toplantısında alınan 32 nolu kararıyla6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının ( c) bendi uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşıldığından; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının ( c) bendini tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Bununla beraber ürünün tanıtımında ve ürünün etkinliğini anlatmada kullanılan ifadelerin çocuk ve gençlerin fiziksel, ahlaki ve zihinsel gelişimlerini zedeleyebileceği tespit edildiğinden 6112 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendinin de ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere, ÖZLEM RADYO çağrı adıyla yayın yapan RADYO HASRET YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;
1-6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.”ilkesini tekraren ihlali nedeniyle, 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Mayıs 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 51.000,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, radyo kuruluşları için idari para cezası (2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 1.187 -binyüzseksenyedi) Türk Lirasından az olamayacağından 1.187 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin,kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
2- 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendindeki “Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek, deneyimsizliklerini veya saflıklarını istismar ederek, çocukları bir ürün veya hizmeti satın almaya veya kiralamaya doğrudan yönlendirmemek; çocukları reklamı yapılmakta olan ürün veya hizmetleri satın almak için ebeveynlerini veya başkalarını ikna etmeye doğrudan teşvik etmemek; çocukların ebeveynlerine, öğretmenlerine veya diğer kişilere duyduğu güveni istismar etmemek veya sebepsiz olarak çocukları tehlikeli durumlarda göstermemek,.” hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Üst Kurul Üyeleri Esat ÇIPLAK, Süleyman DEMİRKAN ve Ali ÖZTUNÇ’un karşı oyları ve oy çokluğu ile karar verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy