RTÜK - Karar No: 34 - Karar Tarihi: 10.09.2013
Karar Dilini Çevir:



İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 05.08.2013 tarihli ve 2225 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“Sağlık Bakanlığı’nın 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 27.nci maddesinin 2.nci fıkrasının (b) bendinde “Sağlık beyanı ile satışa sunulacak ürünlerin sağlık beyanlarını inceleyerek bu beyanlara izin vermek, izinsiz veya gerçeğe aykırı sağlık beyanı ile yapılan satışları denetlemek, gerektiğinde durdurma, toplama, toplatma ve imha iş ve işlemlerini yapmak veya yaptırmak, izin ve sağlık beyanları yönünden bunların her türlü reklam ve tanıtımlarını denetlemek ve aykırı olanları durdurmak, piyasaya arz edilen ilaç, tıbbi ilaç ve ürünlerin reklam ve tanıtımının usul ve esaslarını belirlemek ve uygulamasını denetlemek” görevlerinin bulunduğu belirtilmektedir. İlgi yazıda, yer alan tespitler ve düzenlemeler çerçevesinde tedavi etkinliği ve güvenirliliği kanıtlanmamış ürünlerin sağlık beyanında bulunularak tanıtım ve satışın yapılamayacağı belirtilerek, reklam ve programlarla ilgili olarak gerekli işlemlerin yapılması talep edilmektedir.
Cem TV Yayın Kuruluşu'nda, 25.07.2013 tarihinde saat 17.57.00'da sunuculuğunu Cavit Özdoğan'ın yaptığı "Ab-ı Hayat" adlı program yayınlanmıştır. Programa alternatif tıpta tedaviye benimseyen Dr.Mustafa Eraslan konuk edilmiştir.
Programda Dr.Eraslan, tıkanmış damarları açarak tedavi etmek olduğunu belirterek, tıkanmış damar açılmaz diye bir şeyin olmadığını, damarların açıldığını iddia etmiş, vücuttaki hasta bölgeye kan gitmeye başladığında o bölgenin kendi kendini tedavi ettiğini ifade etmiştir. Dr.Eraslan kronik hastalık diye bir şey olmayacağına da vurgu yapmış, kronik hastaların ömür boyu ilaç kullanmaya mahkum edildiklerini, bunun son derece yanlış bir uygulama olduğunu söylemiştir. Günümüz tıbbının pek çok hastalığı tedavi etmede tek başına yetersiz kaldığını vurgulayan Dr.Eraslan, günümüz tıbbının alternatif tıpla birlikte hareket etmesi gerektiğini dile getirmiştir. Çalışmalarından dolayı kendisine Almanya'dan, Amerika'dan teklifler geldiğini söyleyen Dr.Eraslan çalışmalarını eleştirenlere de sitemde bulunmuş, eleştirenlerle her platformda tartışmaya hazır olduğunu söylemiştir.
Programın önemli bir bölümünün deşifresi aşağıdadır:
(Raporun bu bölümünde sunucu ile program konuğu arasında geçen diyalogların deşifresine yer verilmiştir.)
Yukarıda bazı bölümlerinin deşifresi sunulan programda, herhangi bir bitkisel ürürün görüntüsü veya çok açık bir şekilde ismi geçmese de yayın süresince "Sorularınız ve Görüşleriniz İçin: 0 212 553 13 33" nolu telefon numarası ekranda sabit tutulmuş, yayın sonunda ise 0 212 466 18 19 şeklinde telefon numarası verilmek suretiyle bitkisel ürün pazarlaması yapılmaktadır. Sonuç olarak programda her ne kadar detaylı bir şekilde ürün ismi verilmemiş olsa da telefon numarası verilmek suretiyle istenildiğinde danışma hizmeti alma ve ürüne ulaşmanın yolu açık olarak gösterilmiştir. ”
Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
CEM TV Yayın Kuruluşunun söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanunun 8. maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi ile 9. maddesinin üçüncü fıkrasını ihlal ettiği, kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Her ne kadar Daire Başkanlığınca söz konusu yayında 6112 sayılı Kanun'un 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (l) bendi hükmünün de ihlal edildiği kanaati belirtilmiş ise de öncelikle belirtmek gerekir ki, bahse konu program "Sağlık sorunlarına alternatif çözümler" ana temasıyla, çeşitli bitkisel ürünlerin tanıtımının yapıldığı bir programdır. Yani aslında anılan program, bu özelliğiyle bir reklam programından ibarettir. Nitekim program içeriği incelendiğinde de, baştan sona kadar, mezkur ürün/ürünlerin çeşitli tanıtımlarının ve bu üründen faydalandığı iddia olunan kişilere ait yine tanıtım amaçlı ifadelerin yer aldığı görülmektedir. Ayrıca, programda her ne kadar ürün ismi verilmemiş olsa da telefon numarası verilmek suretiyle istenildiğinde danışma hizmeti alma ve ürüne ulaşmanın yolu açık olarak gösterilmiştir. Bu haliyle anılan yayında Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde tanımlanan gizli ticari iletişimin unsurlarının bulunduğu görülmüştür.
Söz konusu kuruluşa 19.12.2011 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 11.01.2012 tarih ve 2012/02 sayılı toplantısında alınan 76 nolu kararıyla6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır.Bu itibarla; aynı fıkranın tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; CEM TV logosuyla yayın yapan RENK RADYO VE TELEVİZYON YAYINCILIK HİZMETLERİ A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında; 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki; “Gizli ticari iletişime izin verilemez.” hükmününtekraren ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
1- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Haziran 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 64.743,89 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 11.886 -onbirbinsekizyüzseksenaltı - ) Türk Lirasından az olamayacağından 11.886 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
2- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
Oy birliği ile, karar verildi.


Full & Egal Universal Law Academy