RTÜK - Karar No: 31 - Karar Tarihi: 22.02.2023
Karar Dilini Çevir:



İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 20.02.2023 tarih ve 153 sayılı yazısına konu KAÇKAR TV logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 15.02.2023 tarihinde saat 18:01’de yayınladığı ticari iletişim yayınına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere, kuruluşun 15.02.2023 tarihinde saat 18:01’de yayınladığı "The London" isimli ürünün tanıtım ve satışına ilişkin ticari iletişim yayınında, “Sevgili izleyenler biliyorsunuz ülkece, ülke olarak yastayız. Bir acı paylaşıyoruz çünkü bu acı hepimizin acısı. Herkes elinden geleni yapıyor. Şu anda biliyorsunuz ki büyük bir felaket yaşandı. Ülkemiz zor durumda. Zaten ekonomik zorluk da vardı, paranın biliyorsunuz sadece adı kalmıştı. İnsanların şu anda yaşadıkları sıkıntının üzerine birçok dert, birçok sıkıntı daha eklendi...Şimdi biz bugün bu ekranlarda özellikle de herkesin giyebileceği, herkesin istediği, bay-bayan herkesin tercih edebileceği The London markası sweatshirtleri ekrana taşıdık. Mademki ülkemiz zor bir durumdan geçiyor. Ekonomik zorluk ve darlık da var. Bunların hepsini de üst üste koyduk ve bir karar aldık. Bir fiyat politikası yaptık. Bu fiyat politikasına göre de hepinizin rahatlıkla alabileceği bir fiyat belirledik. Annene, babana, oğluna, eşine, kendine ya da kendine almıyorsan ihtiyaç sahibi birilerine göndermek adına alabileceğin bir fiyat uygulaması yaptık. Şimdi daha fazla da sizi sabırsızlandırmak istemiyorum. Önce bir fiyatımız gelsin çünkü bu sweatshirtlerle ilgili anlatacağım çok önemli mevzular var, çok önemli konular var. The London markasını bilenler bilir. Gördünüz fiyatımız geldi. 139 TL'lik bir fiyat belirledik. Dediğim gibi ekonomik darlık var. Şu anda insanlarda para yok. Bir de üstüne milli bir felaket yaşadık. O yüzden fiyatımızı bu şekilde belirledik. Herkes alabilsin diye. Ve üstelik bir tane alana 139 TL + 40 TL kargo yazıyor değil mi? İki tane alırsanız kargoyu yarı yarıya indiriyoruz 20 TL ödüyorsunuz ama üç tane alırsanız da kargoyu bedava yapıyoruz... Şimdi şaşırmayın, yani mağazalarda 500-600 liraya sweatshirt satılıyor... Bu paraya atlet satılıyor. Evet, dediğim gibi, şu anda zor bir süreçten geçiyoruz, biz de üzerimize düşeni yapalım dedik... Sweatshirt bir kere dört mevsim giyilebilen bir kıyafettir. Bu sweatshirtlerin bir özelliği de bay-bayan herkes giyebiliyor... ve en önemlisi koldan oturtmalı lastiği, belden oturtmalı lastiği ve The London markasının özelliğidir bu içten, iç astar yapısı asla terletme yapmıyor ve üzerinde o kadar rahat, o kadar esnek, o kadar şık duruyor ki, A kalite kumaşa sahip ve en önemlisi 139 TL... Bizim kapımıza bu mu gelecek? Böyle bir durumda, şöyle bir dönemde dedik ki kimsenin kafasında soru işareti kalmasın. Buyurun kargoyu özellikle şeffaf yaptık, siz parayı ödemeden sweatshirtlerinizi kapınızda göreceksiniz...bir tane alana 139 TL + 40 lira kargoydu. İki tane alana kargoyu 20 liraya düşürüyoruz. Üç tane alana da kargoyu bedava yapıyoruz. Ben üç tane aldım diyelim. Renk seçeneği mevcut mu? Yani üç tane aldım, istediğim rengi seçebiliyor muyum? Üç tane gri alabilir miyim mesela? Üç tane lacivert alabilir miyim? Ya da bir siyah, bir lacivert, bir gri? Hiç sıkıntı yok. Renk seçeneği senindir. Tercih senindir. Peki hangi bedenler var? Small var, medium var, large var, xlarge var, xxlarge var. Yani hepinizin giyebileceği yediden yetmişe bedenler mevcut. Rengi kendin seçiyorsun. Kaç adet istiyorsun? Ha, şunu söylüyorsun:…'yi aradın. Hangi beden, hangi renge hangi beden istediğini muhakkak belirt. Renk seçimi senindir. Beden kendin biliyorsun. Dediğim gibi oğluna kızına alabilirsin veya "Sen naptın?" diyorsanız, ben üç tane kendime aldım çünkü üç tane alana kargo bedava olduğu için ben de bundan faydalandım. Kargo bedava olduğu için üç adet renk aldım. Değişik kıyafetlerimle giyiyorum. Niye almayayım? Dışarıdan, mağazadan şu ekonomik darlıkta insanların cebinde doğru düzgün 100 TL yokken, insanlar giyim ihtiyaçtır. Hele ki şu zamanda. Hele ki şu darlıkta. Hele ki şu yaşadığımız felaketlerde. İnsanların şu zor durumunda giyim mecburi. Doğru mu? Hepimiz giyinmek zorundayız. Peki, niye üç taneyi kargo bedavayken almayayım diye düşündüm? Dışarıda 1 tane sweatshirte 500 lira 600 lira para vereceğime hem de The London markasını bulmuşken 139 TL'den 3 tane aldım. Gardolabıma astım. Benim artık sweatshirt gibi bir ihtiyacım yok. Üç tane bana yeter zaten. Değişik değişik giyiyorum. 5-6 yılda bir daha para vermeyeceğim çünkü her şeye zam geliyor. Bakın şu anda ülkemizde milli bir felaket var, milli bir seferberlik var. Hepimiz elimizden geleni yapıyoruz ama şu da bir gerçek ki ne yazık ki felaketleri de yaşasak, zor durumda da olsak her şeye zam geliyor. Ne yazık ki böyle. Çok üzücü ama her şeyin üzerine zam geliyor. Seneye n'olacak, bu sene n'olacak, sürekli etiketlerin üzerine etiket basıyorlar. O yüzden söylüyorum. Şu zor durumda oğluna, kızına, anana, babana, kendine ya da ihtiyaç sahibi insanlara mı göndermek istiyorsun? İşte sana fırsat. Bundan daha güzel bir hediye olamaz. Bundan daha güzel bir insanı mutlu edecek bir şey olamaz.”, “The London markalı sweatshirt, 1 Adet Sweatshırt 139 TL + 41 TL Kargo, 4 Mevsim Dünya Markaları Sweatshırt, Tüm Siparişleriniz Şeffaf Kargo İle Teslim Edilir, 0212 975 07 …, 3 Renk Seçeneği İle, S-M-L-XL-XXL Bedenleri Mevcut", "Mesafeli Satış Yönetmeliğinde Tüketici, 14 (Ondört) Gün İçerisinde Herhangi Bir Gerekçe Göstermeksizin Aldığı Ürünü İade Etme Hakkına Sahiptir. Mesafeli Satışların 15. Maddesi Gereğince Paket Açıldıktan Hijyen Kurallarına Uygun Olmadığı İçin Satıcı Firma İade Hakkını Saklı Tutar. Üretici Firma Adres: Beşyol Mahallesi E5 Yanyolu Sokak No:25/2 Meray Grup İletişim: 0 (212) 975 07 …" vb şeklinde sözlü ve yazılı ifadelerle, söz konusu ürünün tanıtımı ve satışının yapıldığı görülmüştür.
İhlale konu yayında; "The London markasını bilenler bilir" ifadesi kullanılarak marka güvenilirliği yaratılmaya çalışıldığı, buna rağmen The London markalı sweatshirt, Türk Patent Enstitüsünün marka tescil işlemleri kapsamında incelendiğinde tekstil sektöründe böyle bir markanın tescil kaydının olmadığı, izleyicilerde The London adında ünlü bir marka oluşturulması gayretinin güdüldüğü anlaşılmıştır. Ayrıca, "Bir fiyat politikası yaptık. Bu fiyat politikasına göre de hepinizin rahatlıkla alabileceği bir fiyat belirledik. Annene, babana, oğluna, eşine, kendine ya da kendine almıyorsan ihtiyaç sahibi birilerine göndermek adına alabileceğin bir fiyat uygulaması yaptık." şeklindeki ifadelerle ülkemizin yaşadığı büyük afet sonrası satılan üründe indirim yapıldığı izlenimi verilmeyi çalışıldığı, ancak söz konusu yayıncı kuruluşun deprem öncesi yayını incelendiğinde ise ürün fiyatının indirilmediği, aksine artırıldığı, bununla birlikte, konuyla ilgili olarak RTÜK İletişim Merkezine ülkemizde yaşanan deprem felaketi kullanılarak Tişört benzeri bir ürünün milletin duyguları fırsata çevrilerek ve manipülasyon yapılarak satışının yapıldığına dair gelen şikayet göz önüne alındığında, söz konusu yayının izleyicileri aldatıcı ve yanıltıcı nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.
Bu nedenlerle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun'un 9'uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Kuruluş hakkında ilk olarak;
15, 16.11.2022 tarihli yayınları nedeniyle, Üst Kurul’un 01.12.2022 tarih ve 2022/47 sayılı toplantısında alınan 37-39 No’lu kararları ile, 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlali nedeniyle, Kanun'un 32'nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası müeyyidesinin uygulandığı, yaptırıma ilişkin Üst Kurul Kararlarının yayıncı kuruluş tarafından 13.12.2022 tarihinde tebellüğ edildiği,
Yaptırım kararının tebliğinden itibaren kuruluş tarafından;
20, 21, 23-28.12.2022, 03-16.01.2023 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 18.01.2023 tarih ve 2023/03 sayılı toplantısında alınan 12-33 No’lu kararlarıyla (22 kez) 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin ihlali nedeniyle, kuruluş hakkında Kanun'un 32'nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası uygulandığı anlaşılmış olmakla;
6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır.” hükmünün yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’inci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, kuruluş hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşun ihlal konusundaki kararlılığı göz önünde bulundurularak, BEŞ (5) GÜN süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.
Bu itibarla;
6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; "Ticari iletişim.....Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır.” hükmünün bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali nedeniyle,
a) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan; “8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükümleri uyarınca, yayının BEŞ (5) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,
b) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun 22.02.2023 tarih ve 2023/08 sayılı toplantısında alınan 31 No’lu kararı uyarınca, kuruluşumuzun 15.02.2023 tarihinde saat 18:01’de yayınladığı ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinde yer alan; ‘Yayın hizmetleri ... yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek, zorundadır.’ hükmünün yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali gerekçesiyle 5 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,
c) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan; “… Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir” hükmü uyarınca, işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
d) Ayrıca, geçici yayın durdurma kararına rağmen yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.


Full & Egal Universal Law Academy