İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 25.01.2023 tarih ve 97 sayılı yazısına konu; EYmen logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 16.11.2022 tarihinde 03:00-04:00 saatleri arasında yayınladığı ticari iletişim yayınlarına ilişkin uzman raporu ile video görüntülerinin incelenmesi ve değerlendirilmesiyle yapılan görüşmeler sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin uzman raporunda ayrıntıları belirtildiği üzere; EYmen logosuyla yayın yapan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun 16.11.2022 tarihinde 03:00-04:00 saatleri arasında programına devam ederken araya reklam kapağı girmiş ve bant şeklinde ilan yayınlamaya başladığı, 11 dakika 48 saniye boyunca aralıksız bant şeklinde ilan yayınlamaya devam ettiği, bu süre zarfında ise ekranın sağ üst köşesinde reklam logosuna yer verdiği görülmüş olup; kuruluş reklam kapağı kullanarak 11 dakika 48 saniye boyunca aralıksız yayınladığı bant şeklindeki ilanlarına son vermiştir. Kuruluşun iki reklam kapağı arasında program yayını devam ederken yayın ekranının alt tarafında "SMS yaz Adını İlini İlanını Numaranı 6688'e Gönder" ifadelerine sabit bir şekilde yer verdiği, bu ifadelerin hemen altında akar yazı ile verilen ilanlara ilişkin araç, ev veya arsanın niteliği, bulunduğu şehir, ilanı veren kişinin ismi ve telefon numarasına yer verilip; akar yazının altında ise küçük puntolarla söz konusu hizmetin ücretlendirilmesine ilişkin olarak "Bu servisin bedeli tüm vergiler dahil 19,8 TL'dir. İlanınız en az 3 kere yayınlanmaktadır. MH: 021298730.." şeklinde ifadelere yer verdiği görülmüştür.
Bilindiği üzere, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunun "Tanımlar" başlıklı 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (z) bendinde ticari iletişim; "Radyo ve televizyon reklamları, program desteklemesi, tele-alışveriş ve ürün yerleştirmeyi de kapsamak üzere, ekonomik bir faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişinin, ürün, hizmet veya imajını, doğrudan veya dolaylı olarak tanıtmak amacıyla tasarlanmış sesli veya sessiz görüntülerin bir ücret veya benzeri bir karşılıkla ya da öz tanıtım amacıyla bir programla birlikte ya da bir program içine yerleştirilerek verilmesi" olarak tanımlanırken, aynı fıkranın (ş) bendinde radyo ve televizyon reklamı; "taşınmazlar, hak ve yükümlülükler dâhil olmak üzere mal veya hizmetlerin teminini teşvik etmek, bir amaç veya düşünceyi yaymak veya başka etkileri oluşturmak amacıyla ticaret, iş, zanaat veya bir meslekle bağlantılı gerçek ve tüzel kişi tarafından, bir ücret veya benzeri bir karşılıkla yapılan her türlü duyuru veya öz tanıtım yayını" olarak tanımlanmıştır. 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunun Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklam ve tele-alışveriş başlıklı 10 uncu maddesinin onuncu fıkrasında "Bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer hususlar Üst Kurulca yönetmelikle düzenlenir." hükmünü amirdir. Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde bant reklam "Program yayını esnasında ekrandaki görüntü üzerinde, programın bütünlüğünü bozmamak kaydıyla, tanıtımı yapılan ürün, hizmet veya kuruluşun reklamının görüntüyü çerçevelemek yoluyla ya da alt yazı ile veya logosunu göstermek suretiyle yapılması" şeklinde tanımlanmıştır.
Ayrıca Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde "Bant Reklam yayını süresince Ek-2'de yer alan bant reklam logosu yayınlanır. Bant reklam yayınında reklam alanı görüntü alanının %20'sini aşamaz. Bant reklam teknikleri kullanılarak yapılan spot ve küçük ilanlar tarzındaki reklamlar; program bütünlüğü, değeri, etkinliği ve mesajın bozulmasını önlemek için sesli olarak yayınlanamaz." hükmü ile 11 inci maddesinin beşinci fıkrasında "Bant reklamlar her bir girişte en fazla 10 saniye olarak verilebilir." hükmü yer almaktadır.
Bununla birlikte, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'da çizilen üst çerçeve ile birlikte 10 uncu maddenin onuncu fıkrası ile idareye takdir hakkı verilmiştir. İdare, takdir hakkını "Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik" kapsamında çizdiği reklam ve tele-alışveriş şekillerine uyulup uyulmadığı hususunda kullanmaktadır. Mezkûr Yönetmelik'in 10 uncu maddesi "Reklam ve tele-alışveriş yayınlarının biçim ve sunuşu" başlığı ile kaleme alınmış; madde farklı reklam türlerinin yayınlanış şekil ve sürelerine ilişkin hükümlere yer vermektedir. Bu bağlamda, rapora konu yayının "bant reklam" olarak değerlendirilmesi sonucunda, medya hizmet sağlayıcı da "bant reklam" biçim, sunuş ve süresine uymak durumundadır. Medya hizmet sağlayıcının "bant reklam" biçim, sunuş ve süresine uymadığı takdirde, reklam ve tele-alışverişin "fark edilme ve ayırt edilme" şeklindeki kanuni düzenlemeye de aykırılık söz konusu olacaktır.
Yukarıda yer verilen açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, İhlale konu yayında; Medya hizmet sağlayıcının, "bant reklam" biçimindeki ticari iletişim yayınında herhangi bir reklam kuşağı söz konusu olmamasına rağmen reklam giriş ve çıkış logoları kullandığı, bant reklamların her bir girişte 10 saniye olarak verilebilmesi kısıtını aşarak 11 dakika 48 saniye boyunca aralıksız bant reklam yayınladığı, "bant reklam yayını süresince kullanılması gereken bant reklam logosu" yerine reklam kuşağı giriş ve çıkışlarında kullanılması gereken reklam logosunu 11 dakika 48 saniye boyunca ekrana getirdiği, bu nedenle mezkur yayında, 6112 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin birinci fıkrasının ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.
Kuruluş hakkında ilk olarak;
25.08.2022 tarihli yayını nedeniyle, Üst Kurul’un 01.09.2022 tarih ve 2022/34 sayılı toplantısında alınan 70 No’lu kararı ile, 6112 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin birinci fıkrasının ihlali nedeniyle, Kanun'un 32'nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası müeyyidesinin uygulandığı, yaptırıma ilişkin Üst Kurul Kararının yayıncı kuruluş tarafından 13.09.2022 tarihinde tebellüğ edildiği,
Yaptırım kararının tebliğinden itibaren kuruluş tarafından;
17.10.2022 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 19.10.2022 tarih ve 2022/41 sayılı toplantısında alınan 82-87 No’lu kararları,
18-24.10.2022 tarihli yayınları nedeniyle Üst Kurul’un 26.10.2022 tarih ve 2022/42 sayılı toplantısında alınan 17-34 No’lu Üst Kurul kararlarıyla (24 kez) 6112 sayılı Kanun’un 10’uncu maddesinin birinci fıkrasının ihlali nedeniyle, kuruluş hakkında Kanun'un 32'nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası uygulandığı anlaşılmış olmakla;
6112 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan; "Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir." hükmünün yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali nedeniyle; Kanun’un 32’inci maddesinin beşinci fıkrası hükmü uyarınca, kuruluş hakkında ihlalin ağırlığı, ihlalin mahiyeti, anılan madde ile korunmak istenen kamusal menfaat ve kuruluşun ihlal konusundaki kararlılığı göz önünde bulundurularak, BEŞ (5) GÜN süre ile yayınının durdurulmasına karar verilmesi takdir edilmiştir.
Bu itibarla;
6112 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan; "Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir." hükmünün bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali nedeniyle,
a) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan; “8 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bentleri dışındaki bentlerini, aynı maddenin ikinci fıkrasını ve bu Kanunun yayın hizmetlerinde ticari iletişimi düzenleyen hükümlerinden herhangi birini yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlal eden medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayını beş güne kadar durdurulur. Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir.” hükümleri uyarınca, yayının BEŞ (5) GÜN SÜREYLE DURDURULMASINA,
b) Geçici yayın durdurma kararının uygulanmasında; medya hizmet sağlayıcı kuruluşun, Üst Kurul Kararının tebliğini müteakip saat 00:00’dan başlayarak logosunun yer aldığı ekranda; “Yayınımız, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun 17.02.2023 tarih ve 2023/07 sayılı toplantısında alınan 28 No’lu kararı uyarınca, kuruluşumuzun 16.11.2022 tarihinde 03:00-04:00 saatleri arasında yayınladığı ticari iletişim yayınında, 6112 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan; ‘Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir.’ hükmünün yaptırım kararının tebliğinden itibaren bir yıl içinde yirmiden fazla ihlali gerekçesiyle 5 gün süre ile durdurulmuştur.” metnine yayın durdurma süresince okunur şekilde yer vermesine,
c) 6112 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin 5’inci fıkrasında yer alan; “… Bir yıl içinde aynı ihlalin tekrarı halinde, medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayınının beş günden on güne kadar durdurulmasına; ihlalin ikinci tekrarı halinde ise yayın lisansının iptaline karar verilir. Programlarının yayını veya yayınları süreli durdurulan medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yaptırım kararının tebliğine rağmen kararın gereklerine aykırı olarak yayınlarına devam etmesi halinde yayın lisansının iptaline karar verilir” hükmü uyarınca, işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
d) Ayrıca, geçici yayın durdurma kararına rağmen yayınlarına devam etmesi halinde, 6112 sayılı Kanun'un 33’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… yayınları Üst Kurul tarafından geçici olarak durdurulmasına … rağmen yayın yapan gerçek kişiler ile tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürü, bir yıldan iki yıla kadar hapis ve bin günden beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Tüzel kişiler hakkında ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesindeki güvenlik tedbirleri uygulanır. İzinsiz olarak faaliyetine devam eden yayın cihaz ve tesisleri Üst Kurulca mühürlenerek kapatılır.” hükmü uyarınca işlem tesis edileceği, hususlarının kuruluşa yapılacak tebligatta bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.


Full & Egal Universal Law Academy