İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 08.05.2013 tarihli ve 1175 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
Üst Kurulumuzdan aldığı genel yayın türünde lisans ile uydu üzerinden yayın yapmakta olan OTO TV logolu yayın kuruluşu, ağırlıklı olarak Dr. Ömer Coşkun adlı kişi tarafından üretildiği ifade edilen bitkisel ürünlerin tanıtımı ve satışına yönelik ticari iletişim yayınlarına yer vermektedir. Söz konusu ticari iletişim yayınlarının biçim, sunuş ve süreler açısından 6112 sayılı Yasada belirtilen ilkelere uymadığı düşünülmekte olup, bu raporda örnek olarak 04.05.2013 tarihli yayının 13:00-14:00 saatleri arasındaki yayını kapsayan bölümü reklamların biçim, sunuş ve süreleri açısından değerlendirilmeye çalışılacaktır.
OTO TV logolu yayın kuruluşunda 04.05.2013 tarihinde saat 13:00'te Fethullah Gülen'in yaptığı bir dini sohbet yayınlanmış olup, bu sohbetin yayını sırasında ekranın altında ve sağ yanında "Damar Açıcı Panax Set" adlı bitkisel ürününün bant reklamı yayınlanmıştır (Klip-1). Ürünün adı, özelikleri, fiyatı, iletişim için telefon numaraları ve web adresi gibi bilgilerin yer aldığı bant reklam, Fethullah Gülen'in sohbeti bitene kadar ekranda kalmış, ancak bu yayın sırasında söz konusu uygulamanın bant reklam olduğuna dair herhangi bir ibare ekranda yer almamıştır. Bant reklam alanının toplam görüntü alanına oranı SKAAS yazılımı aracılığıyla ölçüldüğünde %30 olarak tespit edilmiştir. Fethullah Gülen'in sohbeti bittikten hemen sonra saat 13:05:53'te "Dr. Ömer Coşkun Sağlıklı Yaşam Merkezi" adlı kuruluşun tanıtım filmi yayınlanmış; ancak bu tanıtım filminin başında ve sonunda reklam kapağı ve reklam logosu kullanılmamıştır (Klip-2). Bu tanıtım filminin bitiminde Fethullah Gülen'in "Yaşatma İdeali "adlı kitabına dair başka bir tanıtım filmi yayınlanmış, bu tanıtım filminin başında ve sonunda reklam kapağı ve reklam logosu yer almadığı gibi tanıtım filminin yayını boyunca yine "Panax Set" adlı ürünün bant reklamına da yer verilmiştir (Klip-3). Bu tanıtım filminin ardından saat 13:12:15'te bir ilahi klibi yayınlanmış, ilahi klibinin yayını boyunca yine "Damar Açıcı Panax Set" adlı ürünün bant reklamı yer almıştır (Klip-4). Bu ilahi klibinin ardından saat 13:20:25'te başında ve sonunda reklam kapağı yayınlanan ancak reklam logosuna yer verilmeyen bir kuşak reklamı yayınlanmıştır (Klip-5).
Yukarıda özetlenen yayın akışından da görüleceği üzere OTO TV logolu yayın kuruluşu, 04.05.2013 tarihinde 13:00:00-13:30:08 saatleri arasında bir bölümü bant reklam bir bölümü kuşak reklamı olmak üzere aralıksız olarak reklam yayınına yer vermiştir. Reklam kapağı ve program girişleri için kullanılan 30 saniye çıkarılırsa yayın kuruluşunun 29 dakika 30 saniye aralıksız reklam yayınına yer verdiği görülmektedir. Bu reklam yayınlarının büyük bir bölümünde reklam kapağı ve logosu kullanılmamıştır. Bant reklamların toplam görüntü alanına oranı ise Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 10. maddesinin1. fıkrasının (b) bendinde belirlenen %20'lik oranı aşmıştır. Fethullah Gülen'in sohbeti boyunca aralıksız ekranda kalan (5 dakika 53 saniye) bant reklam yine Yayın Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 11. maddesinin 5. fıkrasında belirtilen 10 saniyelik sürenin çok üzerindedir.
Şeklinde değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
OTO TV Yayın Kuruluşu'nun söz konusu yayını ile 6112 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkralarını ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe: Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının tetkikinde; reklam yayınlarının büyük bir bölümünde reklam kapağı ve logosu kullanılmadığı ve "Damar Açıcı Panax Set" adlı bitkisel ürününün tanıtımlarında halk sağlığını yanıltıcı ifadeler kullanıldığı, ilaç olmadığı halde tedavi edici nitelikte gösterildikleri ve halkın istismar edilerek bundan maddi menfaat sağlandığının anlaşıldığı ve bu nedenlerle, 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendinin, anılan reklam yayınlarının büyük bir bölümünde reklam kapağı ve logosunun kullanılmaması ve bu reklam yayınlarının oranının kanunda belirlenen %20'lik oranı aşması nedeniyle de 10 uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkralarının ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Bu itibarla OTO TV yayın kuruluşu hakkında, Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ile 10’uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkralarının ilk defa ihlali nedeniyle; Kanunun 32 inci maddesinin ikinci fıkrasındaki; “8 inci maddenin birinci fıkrasının diğer bentleri ile ikinci ve üçüncü fıkralarında ve bu Kanunun diğer maddelerinde belirlenen ilke, yükümlülük veya yasaklara aykırı yayın yapan medya hizmet sağlayıcıları uyarılır.” hükmü uyarınca “Uyarı” yaptırımı uygulanması gerektiği, kanaatine varılmıştır.


Full & Egal Universal Law Academy