İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 30.05.2013 tarihli ve 1413 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
Medya FM TV Prod. ve Yay. A.Ş’nin sahibi olduğu Medya adlı Yayın Kuruluşundan ALO RTÜK 444 1 178 hattına düşen şikayetlere istinaden Bölge Temsilciliğimiz tarafından istenen CD incelenmiştir. İnceleme sonucunda 09/05/2013 tarihinde, saat 14:47’de yayınlanan “Tanıtıcı Reklam” adlı programda erken boşalma, isteksizlik, performans düşüklüğü gibi birçok problemi ortadan kaldırdığı iddia edilen “Gergedan Boynuzu Set” adlı ürününün tanıtımı, ve pazarlaması yapılmıştır.
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’ndan gelen yazıda yayın kuruluşlarında tanıtım ve satışı yapılan gıda takviyelerinin ve bitkisel ilaçların yarardan çok zarar verdiği, bu reklamları yapanların gerçek amacının fayda sağlamaktan ziyade dolandırıcılık olduğu, hastaları tıbbi tedaviden uzaklaştırdıkları açıkça belirtilerek bu ürünlerin reklamlarına izin verilmemesi istenmektedir. Yazıda ayrıca televizyon ve radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satış ve pazarlamasının uygun olmadığı (TCK.193.Madde) ve Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Yönetmeliğin 5. madde 3. Fıkrası gereği beşeri tıbbi ürünlerin internet dahil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamayacağı (26 Ağustos 2011 tarih, 28037 sayılı Resmi Gazete) hükümlerine atıfta bulunularak bitkisel ilaçların reklamlarının sakıncaları gerekçeli olarak açıklanmıştır. Program esnasında;
Sunucu: “(…) Ömer Hoca: Cinsel isteksizlik, cinsel arzusuzluk birçok problemleri olan insanların sorularını cevaplandırdı.(…) Artık çiftler birbirine sırtını dönüp yatmaya başladı. Çocuklar ortada kalıyor, yuvalar dağılıyordu. Gergedan’ı kullandılar, memnun kaldılar.(…) Normalde biz Gergedan Performans Arttırıcı ürünümüzü yanında Geciktirici Sprey’le 130 liraya veriyoruz. Ben bunun yanına bugün bir farklılık yapıcam, dünyada ve Türkiye’de bir ilk Büyütücü Tablet. Adamın hiç bir problemi yok, farklı olmak istiyor, kalıcı iz bırakmak isteyenler olabiliyor. Adam daha büyük düşünüyor. Büyütücü Tablet ki, bir saatte etkisini gösteriyor. Kullanan adam bir saatte kendi bile inanamıyor.(…) İsteksizlik oluyor, eşine karşı soğuma oluyor. Yuvayı dişi kuş yapar. Kadınlarımızı da düşündük kadınlar için istek artırıcı damla. Bugün onu da bedava vericem kardeşim. -Sunucu: Damla nasıl kullanılıyor? - Çayına, meyve suyuna, suyuna katıyorsun.(…) Kargo parası da ödemeyecekler, 59 liraya Gergedan sete sahip olacaklar. On dakaikada hattı kim düşürürse Gergedan Sete 59 liraya sahip olacak Mustafa Kardeşim. Kampanya başladı, 0212 alan koduyla 2841313.(…) şeklinde ifadelere yer verilmiştir."
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Medya FM Yayın Kuruluşu’nun bu yayını sebebiyle; 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un; 8. Maddesinin ikinci fıkrası ile 9/6. maddesinin (c) bendi hükümlerini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe: Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; bitkisel ürün/gıda takviyesi/ Kozmetik Kanunu'na tabi olan ve haricen uygulanan jel, krem, maske şampuan, losyon vb. ürünlerin endikasyon bildirerek, hastalık tedavisine yönelik iddia ve ibarelerle reklam/tanıtım ve satışının yapılmasının uygun olmadığı, tedavi amacı ile kullanılan ürünlerin hekim önerisinde ve eczacının uyarısı doğrultusunda kullanılması gerektiği, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan söz konusu ürünlerin tanıtım ve satışının aldatıcı, yanıltıcı olduğu, halk sağlığının tehdit edildiği ve tüketicilerin yanıltılarak istismar edildikleri düşünceleriyle bu tür reklamların yasaklanması gerektiği belirtilmektedir. Bu nedenle, 6112 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Bununla beraber söz konusu yayında kullanılan ifadelerin çocuk ve gençlerin fiziksel, ahlaki ve zihinsel gelişimlerini zedeleyebileceği tespit edildiğinden 6112 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendinin de ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; MEDYA FM çağrı işaretiyle yayın yapan MEDYA FM TV PRODÜKSİYON VE YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;
6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." hükmü ile (ç) bendindeki; “Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek, deneyimsizliklerini veya saflıklarını istismar ederek, çocukları bir ürün veya hizmeti satın almaya veya kiralamaya doğrudan yönlendirmemek; çocukları reklamı yapılmakta olan ürün veya hizmetleri satın almak için ebeveynlerini veya başkalarını ikna etmeye doğrudan teşvik etmemek; çocukların ebeveynlerine, öğretmenlerine veya diğer kişilere duyduğu güveni istismar etmemek veya sebepsiz olarak çocukları tehlikeli durumlarda göstermemek.” hükmününihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine Üst Kurul Üyesi Süleyman DEMİRKAN’ın karşı oyu ve oy çokluğu ile karar verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy