İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 30.05.2013 tarihli ve 1414 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
Medya FM Tv Prod. ve Yay. A.Ş’nin sahibi olduğu Medya FM adlı yayın kuruluşundan ALO RTÜK 444 1 178 hattına düşen şikayetlere istinaden Bölge Temsilciliğimiz tarafından istenen CD incelenmiştir. İnceleme sonucunda 07.05.2013 tarihinde, saat 10.45’te “tanıtıcı reklam” cingılı ile yayınlanan reklam kuşağında 8 dakika boyunca “Gergedan Seti” isimli bitkisel bir ürünün tanıtım ve satışı yapılmıştır. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’ndan gelen yazıda yayın kuruluşlarında tanıtım ve satışı yapılan gıda takviyelerinin ve bitkisel ilaçların yarardan çok zarar verdiği, bu reklamları yapanların gerçek amacının fayda sağlamaktan ziyade dolandırıcılık olduğu, hastaları tıbbi tedaviden uzaklaştırdıkları açıkça belirtilerek bu ürünlerin reklamlarına izin verilmemesi istenmektedir. Yazıda ayrıca televizyon ve radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satış ve pazarlamasının uygun olmadığı (TCK.193.Madde) ve Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Yönetmeliğin 5. madde 3. Fıkrası gereği beşeri tıbbi ürünlerin internet dahil halka açık yayın yapılan her türlü medya ve iletişim ortamında program, film, dizi film, haber ve benzeri yollarla doğrudan veya dolaylı olarak topluma tanıtımı yapılamayacağı (26 Ağustos 2011 tarih, 28037 sayılı Resmi Gazete) hükümlerine atıfta bulunularak gerekçeli olarak açıklanmıştır. Program esnasında;
Ömer Hoca: “Şimdi gardaşım, gergedanı bilen bilir. Gergedan boynuzunun kilosu 60 bin dolar. Biz bu ürüne gergedan boynuzunun özünü goyduh.(…) Cinsel isteksizlik. Türk erkeğinin yüzde 60’ı cinsel sorunlar yaşıyor. Sadece bu sorunlar yüzünden yuvalar dağılıyor. Çoluh çocuh ortada galıyor. (…) Herkesin gafasında psikolojik sorunlar var. Garı goca birbirine sırtını dönüp yatıyor. (…) Ben gergedanı üç yıllıh bir çalışma sonucunda ürettim.(…) Türkiye’de ve dünyada bir ilk ilk. Büyütücü tablet. Diyelim ki adamın hiçbir problemi yoh. Adam galıcı olmah istiyo. Adam büyük düşünüyo. Büyük düşünen adam için büyütücü tablet ki bah bi saatte etkisini gösteriyo. Bi saatte kendisi bile inanmıyo. (…) Bi saatte etkisini göstermezse paralarını guruşu guruşuna iade ediyorum. (…) Bah şimdi gardaşım biz her şeyi erkeklerin üzerine bina ettik. Yav gadınların da bazı dönemlerde problemleri olabiliyo. İşte gadınlarımızı da düşündük. İstek artırıcı damla. Bunu da bugün bedava verecem Mustafa Gardaşım. (…) Şimdi, çayına, suyuna meyva suyuna gatacahsın. 7-8 damla damlatıyosun. 20 dakkada hazır. (…) Bugün bir farhlılıh yaratacağım. Gargo parası da ödemeyecekler. 59 liraya bugün gergedan sete sahip olacahlar. 10 dakkada hattı kim düşürürse elli dohuz liraya gergedan sete sahip olacah Mustafa Gardaşım. (…) Veee gampanya başladı. 0 212 alan goduyla 284 13 13. (…) Bu dörtlü setin herhangi birinden memnun olmadığın tahdirde paranın tamamını iade ediyorum gardaşım. 0 212 alan goduyla 284 13 13. Hattı düşüren herkesi şimdiden gutluyorum.” şeklinde ifadelere yer verilmiştir."
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Medya FM Yayın Kuruluşu’nun, 6112 sayılı Kanun’un; 8/2. ve 9/6. maddesinin (c) bendinde belirtilen “hükümlerini ihlal ettiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe: Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Sağlık Bakanlığı, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; bitkisel ürün/gıda takviyesi/ Kozmetik Kanunu'na tabi olan ve haricen uygulanan jel, krem, maske şampuan, losyon vb. ürünlerin endikasyon bildirerek, hastalık tedavisine yönelik iddia ve ibarelerle reklam/tanıtım ve satışının yapılmasının uygun olmadığı, tedavi amacı ile kullanılan ürünlerin hekim önerisinde ve eczacının uyarısı doğrultusunda kullanılması gerektiği, tedavide etkinliği ve emniyeti kanıtlanmamış olan söz konusu ürünlerin tanıtım ve satışının aldatıcı, yanıltıcı olduğu, halk sağlığının tehdit edildiği ve tüketicilerin yanıltılarak istismar edildikleri düşünceleriyle bu tür reklamların yasaklanması gerektiği belirtilmektedir. Bu nedenle, 6112 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin 6 ncı fıkrasının (c) bendinin ihlal edildiği sabit görülmüştür.
Bununla beraber söz konusu yayında kullanılan ifadelerin çocuk ve gençlerin fiziksel, ahlaki ve zihinsel gelişimlerini zedeleyebileceği tespit edildiğinden 6112 sayılı Kanun’un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendinin de ihlal edildiği kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; MEDYA FM çağrı işaretiyle yayın yapan MEDYA FM TV PRODÜKSİYON VE YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;
6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; "Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek." hükmü ile (ç) bendindeki; “Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek, deneyimsizliklerini veya saflıklarını istismar ederek, çocukları bir ürün veya hizmeti satın almaya veya kiralamaya doğrudan yönlendirmemek; çocukları reklamı yapılmakta olan ürün veya hizmetleri satın almak için ebeveynlerini veya başkalarını ikna etmeye doğrudan teşvik etmemek; çocukların ebeveynlerine, öğretmenlerine veya diğer kişilere duyduğu güveni istismar etmemek veya sebepsiz olarak çocukları tehlikeli durumlarda göstermemek.” hükmününihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine Üst Kurul Üyesi Süleyman DEMİRKAN’ın karşı oyu ve oy çokluğu ile karar verilmiştir.


Full & Egal Universal Law Academy