İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 20.11.2013 tarihli ve 3418 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“Park TV logosuyla yayın yapan kuruluşta, 18.11.2013 tarihinde, saat 08.12.17'de yayınlanan reklam kuşağında, 4dk.20sn. süre ile sesli veya görüntülü hiçbir reklam ibaresine yer vermeksizin, yetişkinleri ilgilendiren PRO-X ve VCPR adlı bitkisel ürünlerin tanıtım ve satışına yönelik ticari iletişim yayınının ekrana getirildiği tespit edilmiştir.
Buna göre, 3dk.08sn.süreyle yayınlanan PRO-X adlı ürünün tanıtımında yer alan ifadelerden bazıları şu şekildedir:
" Alt Ses: Cinsel performans eksikliğine son. PRO-X performans seti ile hayal kırıklığı yaşamayın, yaşatmayın. Erkeklerin yaşamış olduğu işlevsel problemlerin giderilmesine yardımcı olan PRO-X doğada bulunan mucize bitki özlerinden elde edilmiş mucize bir formuldür.
Dr.Ömer Coşkun : Cinsel problem PRO-X'le geçiyor...Tüm erkekler PRO-X'den 1 tablet aldı mı bulutların üzerine çıkıyor...Kesinlikle hiçbir yan etkisi yok, ilaçlarla etkileşmiyor. Yani kalp hastası, şeker hastası, ülser hastası herkes PRO-X'den yararlanabilir.
Alt Ses : Erken boşalmadan, sertleşme sorununa, sperm sayısının azlığına karşı doğadaki bitkilerden destek alabilirsiniz. PRO-X sayesinde herkes maksimum performansa, maksimum güce ve mutlu bir aile hayatına sahip olabilecek...PRO-X vücudunuza enerji ve zindelik katmaya, kan dolaşımını hızlandırmaya, sinir sisteminin düzenlenmeye, hormon üretiminin desteklenmesine, yorgunluğunuzun gidermeye, kalbinizi ferahlatmaya ve performansınızı arttırmaya yardımcı olur... "
Söz konusu yayın esnasında, "Erkeklere özel PRO-X Danışma Hattı. 0212.470.20.20 K.D.V dahil 49 TL Ücretsiz kargo." ibarelerinin ekranda yer aldığı görülmektedir." Ayrıca ticari iletişim yayını içinde, bu ürünü kullandığını ve fayda gördüğünü belirten kişilerin ifadelerine de yer verilmiştir.
Yine, 1dk.12sn.süreyle yayınlanan VCPR adlı ürünün tanıtımında yer alan ifadelerden bazıları ise aşağıdaki şekildedir:
"Dr.Ömer Coşkun: Erkeklere özel yeni bir ürün çıkarttım. Çünkü erkeklerin malum konularda takıntıları var. VCPR bir aydan sonra erkeklerin bir çok problemine yardımcı olabilecek harika bir ürün. VCPR'de slogan şu: Daha dik, daha kalın, daha uzun. VCPR'nin yanında müthiş bir hediye Herbal Power. Size bir ay yetecek güç, kuvvet. Bir aydan sonra da uzunluk, kalınlık ve daha dik olmasını vaad eden inanılmaz bir ürün..."
Ayrıca yayında, "Penisinizi uzunluk ve kalınlık olarak 7.62cm'ye kadar geliştirir. Taş gibi sağlam, daha büyük, daha sert, daha yoğun ereksiyonlar. 1 set alana bir set bedava. KDV dahil 109 TL. Ücretsiz kargo. Daha dik- daha kalın-daha uzun Danışma hattı:02124702020. www.dromercoskun.com" şeklinde açıklamaların ekrana getirildiği görülmüştür.
Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazısında; bazı TV ve radyo kanallarının reklam veya programlarında gıda takviyelerinin, muhtelif hastalıklara iyi geldiği şeklindeki sağlık beyanlarıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, yayınlarda sürekli olarak hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği, hastaların tıbbi tedaviden uzaklaştırıldığı ve yüksek maliyetli ürünleri kullanmak zorunda bırakıldığı belirtilmiştir. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ilgi yazısında; tanıtımlarda ürünleri kullandığını ve faydalı olduğunu beyan eden kişilerin seçilmekte olduğunu, güya toplumu bilgilendirmek amacıyla uzmanlıkları akademik olarak kanıtlanmamış olan şahısların görüşlerine yer verildiğini ve bu programlarda Doktor unvanlı Mustafa Eraslan ve Ömer Coşkun gibi sağlık meslek mensuplarının da doğrudan veya dolaylı olarak rol aldığının yakından müşahede edildiğini ifade etmiştir. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ilgi yazısında ayrıca, endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesi gerektiği ve mevzuat gereğince televizyon ve radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satış ve pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Yukarıda belirtilen ifadeler değerlendirildiğinde; PRO-X adlı ürünün vücuda enerji ve zindelik katmaya, kan dolaşımını hızlandırmaya, sinir sisteminin düzenlenmeye, hormon üretiminin desteklenmesine, yorgunluğu gidermeye, kalbi ferahlatmaya ve performansı arttırmaya, erkeklerin yaşadığı işlevsel problemlerin giderilmesine, erken boşalma ve sertleşme sorununa iyi geldiğinin iddia edildiği görülmektedir. Bu bağlamda, bitkisel gıda takviyesi olduğunun belirtilmesine rağmen Pro-X adlı bitkisel ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapıldığı, hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği anlaşılmaktadır. Sağlık Bakanlığı'nın ilgi yazıları incelendiğinde, bitkisel gıda takviyelerinin bu şekilde tanıtım ve satışının yapılmasının toplumu yanıltıcı ve tüketicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.
Ayrıca, yetişkin izleyici kitlesini ilgilendiren cinsel içerikli bu ürünün tanıtımına çocuk ve genç izleyicilerin ekran başında olacağı erken saatte yer verilmesi, cinsel kimliği henüz oluşmamış bu kitleyi olumsuz etkileyeceği düşünülmektedir.”
Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanunun 9. maddesinin 6. fıkrasının (c) ve (ç) bentleri ile 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Söz konusu yayına ait deşifre kayıtlarının ve ilgili video görüntülerinin tetkikinde; yayın kuruluşunun rapora konu ürün tanıtımlarının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu, yetişkin izleyici kitlesini ilgilendiren cinsel içerikli bir ürünün tanıtımına çocuk ve genç izleyicilerin ekran başında olacağı bir saatte (08:12) yer verildiği, bunun yanı sıra söz konusu ürünlerin tanıtım ve satışına yönelik ticari iletişim yayınlarının sesli veya görüntülü hiçbir reklam ibaresine yer verilmeksizin yapıldığı anlaşılmıştır.
Bu nedenle yayında, 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) ve (ç) bentleri ile 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının ihlal ettiği sabit görülmüştür.
Bu itibarla, 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendinin ilk defa ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “Uyarı” yaptırımının uygulanması gerektiği,
Söz konusu kuruluşa 01.04.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 17.04.2013 tarih ve 2013/24 sayılı toplantısında alınan 74 nolu kararıyla 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ve 02.05.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 06.06.2013 tarih ve 2013/35 sayılı toplantısında alınan 30 nolu kararıyla 10 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmış olması ve bu şekilde aynı fıkranın tekraren ihlali nedeniyle de, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği,
Kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; PARK TV logosuyla yayın yapan ZİRVEPARK RADYO TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;
1- 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendindeki; “Ticari iletişim...Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek,.... zorundadır.”hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine,
2- Aynı yayınla birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her iki ihlal de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır cezanın verilmesi öngörüldüğünden, 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” ve 10 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; “Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir.” hükümlerinin tekraren ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ekim 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 5.500,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 11.886 -onbirbinsekizyüzseksenaltı - ) Türk Lirasından az olamayacağından 11.886 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.


Full & Egal Universal Law Academy