İnceleme ve Değerlendirme : İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın 12.09.2013 tarihli ve 2508 sayılı yazısı ve eklerinin incelenmesi sonucunda;
Bahse konu yayına ilişkin Uzman Raporunda;
“Park TV logosuyla yayın yapan kuruluşta, 10.09.2013 tarihinde saat. 15.14.40'da, 8dk.28sn süre ile herhangi bir reklam ifadesine yer vermeksizin yetişkinleri ilgilendiren Sperm Destek Seti ve Formen adlı iki bitkisel ürünün tanıtımı ve satışına yönelik ticari iletişim yayına yer verildiği tespit edilmiştir. Söz konusu ticari iletişim yayınlarının, Dr. Ömer Coşkun'un Sağlıklı Yaşam Merkezine yeni gelen kişilerinin açıklamalarına yer verilen "Merkezimize Yeni Gelen Hastalar" isimli yayın sonrasında ekrana getirildiği görülmüştür. Saat 15.14.40'da, 3dk.31sn. süren Sperm Kalite Artırıcı Set adlı ürünlerin tanıtım ve satışına yönelik ticari iletişim yayınında yer alan ifadelerden bazıları şu şekildedir: (Raporun bu bölümünde ürünün tanıtım ve satışına yönelik ifadelerin deşifresine yer verilmiştir.)
Yayın esnasında, "Forman Siparişi Veren Herkese PANAX Hediye!, 109 TL K.D.V. Dahil, Bilgi ve Sipariş Hattı, 0212 470 20 20, www.dogadanhaber.com" ibarelerinin sözlü ve yazılı olarak ekranda yer aldığı görülmektedir. Ticari iletişim yayını içinde bu ürünü kullandığını ve fayda gördüğünü belirten kişilerin ifadelerine de yer verilmiştir.
Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'nun yazısında; bazı TV ve radyo kanallarının reklam veya programlarında gıda takviyelerinin, muhtelif hastalıklara iyi geldiği şeklindeki sağlık beyanlarıyla tanıtımı ve satışının yapıldığı, yayınlarda sürekli olarak hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği, hastaların tıbbi tedaviden uzaklaştırıldığı ve yüksek maliyetli ürünleri kullanmak zorunda bırakıldığı belirtilmiştir. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ilgi yazısında; tanıtımlarda ürünleri kullandığını ve faydalı olduğunu beyan eden kişilerin seçilmekte olduğunu, güya toplumu bilgilendirmek amacıyla uzmanlıkları akademik olarak kanıtlanmamış olan şahısların görüşlerine yer verildiğini ve bu programlarda Doktor unvanlı Mustafa Eraslan ve Ömer Coşkun gibi sağlık meslek mensuplarının da doğrudan veya dolaylı olarak rol aldığının yakından müşahede edildiğini ifade etmiştir. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ilgi yazısında ayrıca, endikasyon belirtilen ürünler için Sağlık Bakanlığınca ruhsat düzenlenmesi gerektiği ve mevzuat gereğince televizyon ve radyo aracılığı ile sağlık beyanı belirtilerek ürün satış ve pazarlanmasının uygun olmadığı ifade edilmiştir.
Yukarıda belirtilen ifadeler değerlendirildiğinde; Sperm Destek Seti adlı ürünün ticari iletişim yayınında kısırlık, sperm sayısında düşüklük ve hareketsizlik, sertleşme ve erken boşalma gibi sağlık sorunlarını tedavi edici bir bitkisel ürün olduğunun iddia edildiği görülmektedir. Bu bağlamda, bitkisel ürün ve gıda takviyesi olduğunun belirtilmesine rağmen Sperm Destek Seti adlı ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapıldığı, hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği anlaşılmaktadır.
Aynı şekilde Forman adlı ürünün ticari iletişim yayınında ise stres kaynaklı cinsel problemlerin giderilmesinde, kas gücünün ve dayanıklılığının artırılmasında, vücut direncini yükseltmede, testesteron seviyesinin düşük olduğu durumlarda, iktidarsızlık gibi sorunlarda, sperm sayısının azlığında, kan akışını ve basıncını düzenlemede, kan dolaşımının artmasında, erken boşalmadan sertleşme sorununa, sinir sisteminin düzenlenmesine, hormon üretiminin desteklenmesine faydalı olan bir bitkisel ürün olduğunun iddia edildiği görülmektedir.Aynı şekilde bitkisel gıda takviyesi olduğunun belirtilmesine rağmen Forman adlı bitkisel ürünün sağlık beyanıyla tanıtım ve satışının yapıldığı, hastaların bitkisel tedavileri kullanmaya teşvik edildiği anlaşılmaktadır.
Sağlık Bakanlığı'nın 13.02.2013 tarih ve 18816847 sayılı yazıları incelendiğinde, bitkisel gıda takviyelerinin bu şekilde tanıtım ve satışının yapılmasının toplumu yanıltıcı ve tüketicilerin çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu kanaatine varılmıştır.
Ayrıca, yetişkin izleyici kitlesini ilgilendiren cinsel içerikli bir ürünün tanıtımına çocuk ve genç izleyicilerin ekran başında olacağı erken saatte yer verilmesi, cinsel kimliği henüz oluşmamış bu kitleyi olumsuz etkileyeceği düşünülmektedir.” Şeklindeki değerlendirmelere yer verilmiş olduğu,
Söz konusu yayın ile 6112 sayılı Kanunun 9. maddesinin 6. fıkrasının (c) ve (ç) bentleri ile 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının edildiği kanaatinin Daire Başkanlığınca belirtildiği,
Konu hakkında karar alınmasını teminen yazının Üst Kurula havale edildiği, anlaşılmaktadır.
Gerekçe : Konunun; İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın yazısı, eki belgeler ve ilgili mevzuat kapsamında Üst Kurulumuzca değerlendirilmesi neticesinde;
Yayın kuruluşunun rapora konu ürün tanıtımlarının izleyiciyi yanıltıcı, istismar edici ve izleyicilerin sağlığına ve çıkarlarına zarar verici nitelikte olduğu, yetişkin izleyici kitlesini ilgilendiren cinsel içerikli bir ürünün tanıtımına çocuk ve genç izleyicilerin ekran başında olacağı bir saatte (15:14) yer verildiği, bunun yanı sıra söz konusu ürünlerin tanıtım ve satışına yönelik ticari iletişim yayınlarının sesli veya görüntülü hiçbir reklam ibaresine yer vermeksizin yapıldığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla, 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendinin ilk defaihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “Uyarı” yaptırımının uygulanması gerektiği,
Söz konusu kuruluşa 01.04.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 17.04.2013 tarih ve 2013/24 sayılı toplantısında alınan 74 nolu kararıyla 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendi ve 02.05.2013 tarihli yayını nedeniyle evvelce Üst Kurulun 06.06.2013 tarih ve 2013/35 sayılı toplantısında alınan 30 nolu kararıyla 6112 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca uyarı yaptırımı uygulandığı Üst Kurul kayıtlarından anlaşılmıştır.Bu itibarla; aynı fıkranın tekraren ihlali nedeniyle, Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca, anılan Yayın Kuruluşu hakkında “İdari Para Cezası” yaptırımının uygulanması gerektiği,
Kanaatine varılmıştır.
Karar : Yapılan görüşmeler sonucunda, ayrıntıları ve gerekçeleri yukarıda izah olunduğu üzere; PARK TV logosuyla yayın yapan ZİRVEPARK RADYO TELEVİZYON YAYINCILIK A.Ş. unvanlı kuruluş hakkında;
1- 6112 sayılı Kanun'un 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (ç) bendindeki; “Ticari iletişim...Çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlakî gelişimine zarar vermemek,.... zorundadır.”hükmünün ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre “UYARI” YAPTIRIMININ UYGULANMASINA, aynı yayın ilkesinin tekraren ihlali halinde, Kanunun 32 nci maddesinin İkinci fıkrasında yer alan; “Uyarının ilgili kuruluşa tebliğinden sonra ihlalin tekrarı halinde medya hizmet sağlayıcıya ihlalin ağırlığı ve yayının ortamı ve alanı göz önünde bulundurularak, ihlalin tespit edildiği aydan bir önceki aydaki brüt ticari iletişim gelirinin yüzde birinden üçüne kadar idari para cezası verilir.” hükmü uyarınca idari para cezası yaptırımı uygulanacağının yapılacak tebligatta bildirilmesine,
2- Aynı yayınla birden fazla yayın ilkesi ihlali olduğundan ve her iki ihlal de idari para cezası yaptırımını gerektirdiğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü gereğince, bahse konu ihlallerden en ağır cezanın verilmesi öngörüldüğünden, 6112 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasının (c) bendindeki; “Yanıltıcı olmamak ve tüketicinin çıkarlarına zarar vermemek.” ve 10 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki; “Televizyon ve radyo yayın hizmetlerinde reklamlar ile tele-alışveriş, sesli ve/veya görüntülü bir uyarıyla açıkça fark edilebilecek ve program hizmetinin diğer unsurlarından kolaylıkla ayırt edilebilecek biçimde düzenlenir.” hükümlerinin tekraren ihlali nedeniyle, aynı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca;
a- İhlalin tespit edildiği tarihi itibariyle kuruluşun Ağustos 2013 ayına ait ticari iletişim gelir beyanının 8.500,00 Türk Lirası olduğu değerlendirilerek, televizyon kuruluşları için idari para cezası 10.000 (onbin) ( 2013 yılı için yeniden değerleme oranına göre belirlenen 11.886 -onbirbinsekizyüzseksenaltı - ) Türk Lirasından az olamayacağından 11.886 TL. İDARİ PARA CEZASI UYGULANMASINA,
b- İdari para cezasının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde Üst Kurulun T.C. Ziraat Bankası Bilkent Şubesi, Ankara TR 84000 100 1762 00 999999-5001 no’lu hesabına “6112 sayılı kanunun 32 nci maddesine göre ödenen para cezasıdır” şerhiyle ödenmesi gerektiği veya 6112 sayılı kanunun 32 inci maddesinin dokuzuncu fıkrası uyarınca en geç onbeş gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava açılabileceğinin, kanun yoluna başvurmadan önce peşin ödeme yapılması halinde, 5326 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca cezanın dörtte üçünün tahsil edileceğinin ve taksitlendirme talebinde bulunabileceğinin, peşin ödemenin kanun yoluna müracaat hakkını engellemeyeceğinin, belirtilen süre içerisinde ödenmeyen ve kesinleşen idari para cezasının 21/7/1953 tarihli ve 6183 Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığınca belirlenecek tahsil dairesine gönderileceğinin bildirilmesine,
Oy birliği ile karar verildi.


Full & Egal Universal Law Academy